ریو دلا پلاتا: تفاوت میان نسخه‌ها

مختصات: ۳۵°۴۰′ جنوبی ۵۵°۴۷′ غربی / ۳۵٫۶۶۷°جنوبی ۵۵٫۷۸۳°غربی / -35.667; -55.783
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
ابرابزار
خط ۱: خط ۱:
{{Infobox river
{{Geobox|River
| name = ریو دلا پلاتا
<!-- *** Heading *** -->
| name_native = Río de la Plata
|name=ریو دلا پلاتا
| name_native_lang =
|native_name= Río de la Plata
| name_other = River Plate, La Plata River
| name_etymology = Spanish for "river of silver"
<!---------------------- IMAGE & MAP -->
| image = Rio de la Plata BA 2.JPG
| image_size = 300
| image_caption = [[ناسا]] photo of the Río de la Plata looking from northwest to southeast. [[بوئنوس آیرس]] is visible on the right side near the [[پارانا دلتا]]. River sediments turn the seawater brown in the vicinity of [[مونته‌ویدئو]]، visible on the left coast.
| map = Riodelaplatabasinmap.png
| map_size = 300
| map_caption = نقشه [[Río de la Plata basin|حوضه ریو د لاپلاتا]]، ریو د لاپلاتا در دهانه رودهای پارانا و اروگوئه، نزدیکی بوئنوس آیرس را نمایش می‌دهد
| pushpin_map =
| pushpin_map_size = 300
| pushpin_map_caption=
<!---------------------- LOCATION -->
| subdivision_type1 = کشور
| subdivision_name1 = [[آرژانتین]]، [[اروگوئه]]
| subdivision_type2 =
| subdivision_name2 =
| subdivision_type3 =
| subdivision_name3 =
| subdivision_type4 =
| subdivision_name4 =
| subdivision_type5 = شهرها
| subdivision_name5 = [[لا پلاتا]]، [[بوئنوس آیرس]]، [[مونته‌ویدئو]]، [[سان فرناندو (آرژانتین)|سان فرناندو]], [[سان ایسیدرو، بوئنوس آیرس|سان ایسیدرو]]، [[Vicente López, Buenos Aires|بیسنته لوپز]], [[آویاندا]]، [[کیلمس]]، [[براساتئی]]، [[Hudson, Buenos Aires Province|هودسون]]، [[Punta Lara|پونتا لارا]], [[Atalaya, Buenos Aires|آتالایا]]، [[San Clemente del Tuyú|سان کلمنته دل تویو]], [[سیوداد دل پلاتا]]، [[سیوداد دلا کوستا]]، [[کولونیا دل ساکرامنتو]]
<!---------------------- PHYSICAL CHARACTERISTICS -->
| length = {{Convert|290|km|mi|abbr=on}}<ref name=britannica>{{cite encyclopedia |title= Río de la Plata |encyclopedia= [[دانشنامه بریتانیکا]] |url= http://www.britannica.com/EBchecked/topic/463804/Rio-de-la-Plata |accessdate= 11 August 2010 |date= |archiveurl= https://web.archive.org/web/20150509112732/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/463804/Rio-de-la-Plata |archivedate= 9 May 2015 |url-status= live}}</ref> <small>{{Convert|4876|km|0|abbr=on}} شامل پارانا</small>
| width_min =
| width_avg =
| width_max =
| depth_min =
| depth_avg =
| depth_max =
| discharge1_location=
| discharge1_min =
| discharge1_avg = {{Convert|22000|m3/s|cuft/s|abbr=on}}<ref name=britannica/>
| discharge1_max =
<!---------------------- BASIN FEATURES -->
| source1 = تلاقی رودهای پارانا و اروگوئه
| source1_location = [[آرژانتین]]/[[اروگوئه]]
| source1_coordinates= {{Coord|34|0|5|S|58|23|37|W|display=inline}}<ref>{{GEOnet2|32FA87C246353774E0440003BA962ED3|Río Paraná Guazú}} (main distributary of the Río Paraná)</ref>
| source1_elevation =
| mouth = [[اقیانوس اطلس]]
| mouth_location = [[دریای آرژانتین]]، [[آرژانتین]]
| mouth_coordinates = {{Coord|35|40|S|55|47|W|display=inline,title}}<ref name=iho/>
| mouth_elevation =
| progression =
| river_system =
| basin_size = {{Convert|3170000|km2|abbr=on}}<ref name=Guerrero97>{{cite journal|journal=Continental Shelf Research|volume=17|issue=7| date=June 1997 |pages=727–742|title=Physical oceanography of the Río de la Plata Estuary, Argentina|author=Raúl A. Guerrero|doi=10.1016/S0278-4343(96)00061-1|display-authors=etal|bibcode=1997CSR....17..727G}}</ref>
| tributaries_left = [[رود اروگوئه]]، [[San Juan River (Uruguay)|رود سان خوآن]]، [[Santa Lucía River|رود سانتا لوسیا]]
| tributaries_right = [[رودخانه پارانا]]، [[Luján River|رود لوخان]]، [[رود سالادو (بوئنوس آیرس)|رود سالادو]]
| custom_label =
| custom_data =
| extra =
}}


|category_hide=1
<!-- *** Names **** -->
|etymology=Spanish, "river of silver"
|nickname=
<!-- *** Image *** -->
|image=Rio de la Plata BA 2.JPG
|image_caption=[[ناسا]] photo of the Río de la Plata looking from northwest to southeast. [[بوئنوس آیرس]] is visible on the right side near the [[پارانا دلتا]]. River sediments turn the water brown to the vicinity of [[مونته‌ویدئو]], visible on the left coast.
|image_size=300
<!-- *** Country etc. *** -->
|country=Argentina
|country1=Uruguay
|state=
|state1=
<!-- *** Family *** -->
|parent=
|tributary_left=Uruguay River
|tributary_left1=[[San Juan River (Uruguay)|San Juan River]]
|tributary_left2=Santa Lucía River
|tributary_right=Paraná River
|tributary_right1=Luján River
|tributary_right2=[[رود سالادو (بوئنوس آیرس)]]
|city=La Plata
|city1=Buenos Aires
|city2=Montevideo
|city3=[[سان فرناندو (آرژانتین)]]
|city4=[[سان ایسیدرو (آرژانتین)]]
|city5=[[Vicente López, Buenos Aires|Vicente López]]
|city6=Avellaneda
|city7=Quilmes
|city8=Berazategui
|city9=[[Hudson, Buenos Aires Province|Hudson]]
|city10=[[Punta Lara]]
|city11=[[Atalaya, Buenos Aires|Atalaya]]
|city12=San Clemente del Tuyú
|city13=Ciudad del Plata
|city14=Ciudad de la Costa
|city15=Colonia del Sacramento
|city16=Costa de Oro
|city17=Juan Lacaze
|city18=Piriápolis
|city19=Punta del Este
|city20=Atlántida
|city21=Colonia del Sacramento
|city22=Maldonado
|landmark=
<!-- *** Source *** -->
|source=confluence of Paraná and Uruguay Rivers
|source_location=
|source_region=
|source_country=Argentina
|source_country2=Uruguay
|source_elevation=0
|source_elevation_note=
|source_lat_d=34
|source_lat_m=0
|source_lat_s=5
|source_lat_NS=S
|source_long_d=58
|source_long_m=23
|source_long_s=37
|source_long_EW=W
|source_coordinates_note=
<!-- *** Mouth *** -->
|mouth=Atlantic Ocean
|mouth_location=[[دریای آرژانتین]]
|mouth_region=
|mouth_country=Argentina
|mouth_country1=Uruguay
|mouth_elevation=0
|mouth_elevation_note=
|mouth_lat_d=35
|mouth_lat_m=40
|mouth_lat_NS=S
|mouth_long_d=55
|mouth_long_m=47
|mouth_long_EW=W
|mouth_coordinates_note=
<!-- *** Geography *** -->
|length=290
|length_round=0
|length_note=<small>{{convert|4876|km|0|abbr=on}} including the Paraná</small>
|width=220
|width_note=
|watershed=3170000
|watershed_round=-3
|watershed_note=
|discharge_location=<nowiki>mouth</nowiki>
|discharge=22000
|discharge_round=-3
|discharge_note=
|discharge_max=
|discharge_min=
<!-- *** Map section *** -->
|map=Riodelaplatabasinmap.png
|map_size=300
|map_caption=موقعیت ریو دلا پلاتا در نقشه
|map1=Rio de la Plata 1806.svg
|map1_size=300
|map1_caption=Map of the Río de la Plata, showing cities in Argentina and Uruguay
<!-- *** Websites *** -->
|commons=
}}
[[پرونده:Plata buenos aires montevideo map.PNG|300px|بندانگشتی|چپ|]]
[[پرونده:Plata buenos aires montevideo map.PNG|300px|بندانگشتی|چپ|]]
''' ریو دلا پلاتا''' (''Río de la Plata'') دهانه‌ای است که از هم‌رسی [[رود اروگوئه]] و [[رود پارانا]] در جنوب شرقی خط ساحلی [[آمریکای جنوبی]] به وجود می‌آید. این دهانه تا ۲۹۰ کیلومتر پس از اتصال دو رود، تا [[اقیانوس اطلس]] می‌یابد و بخشی از مرز بین دو کشور [[اروگوئه]] و [[آرژانتین]] را به همراه پایتخت‌های ساحلی این دو تشکیل می‌دهد. ([[بوئنوس آیرس]] در جنوب غرب و [[مونته ویدئو]] در شمال شرق)
'''ریو دلا پلاتا''' (''Río de la Plata'') دهانه‌ای است که از هم‌رسی [[رود اروگوئه]] و [[رود پارانا]] در جنوب شرقی خط ساحلی [[آمریکای جنوبی]] به وجود می‌آید. این دهانه تا ۲۹۰ کیلومتر پس از اتصال دو رود، تا [[اقیانوس اطلس]] می‌یابد و بخشی از مرز بین دو کشور [[اروگوئه]] و [[آرژانتین]] را به همراه پایتخت‌های ساحلی این دو تشکیل می‌دهد. ([[بوئنوس آیرس]] در جنوب غرب و [[مونته ویدئو]] در شمال شرق)


حوضه آبخیزی که از شاخه‌های مهم ریورپلاته به وجود می‌آید ([[رودهای پاراگوئه]]، اروگوئه و پارانا) یک پنجم کل مساحت قاره را در بر می‌گیرد که شامل کل مساحت پاراگوئه، بخش‌هایی از اروگوئه، جنوب شرق بولیوی، جنوب و مرکز برزیل و شمال آرژانتین می‌باشد.
حوضه آبخیزی که از شاخه‌های مهم ریورپلاته به وجود می‌آید ([[رودهای پاراگوئه]]، اروگوئه و پارانا) یک پنجم کل مساحت قاره را در بر می‌گیرد که شامل کل مساحت پاراگوئه، بخش‌هایی از اروگوئه، جنوب شرق بولیوی، جنوب و مرکز برزیل و شمال آرژانتین می‌باشد.


این دهانه همچنین محل انباشت میلیون‌ها مترمکعب گل و لای می‌باشد که توسط رودها حمل می‌شود.
این دهانه همچنین محل انباشت میلیون‌ها مترمکعب گل و لای می‌باشد که توسط رودها حمل می‌شود.


== نام ==
== نام ==
ریو د لاپلاتا در [[زبان اسپانیایی]] به معنای «رود نقره‌ای» می‌باشد. در کشورهای انگلیسی زبان، این دهانه با نام ریورپلاته یا ریورپلات شناخته می‌شود.

ریو د لاپلاتا در [[زبان اسپانیایی]] به معنای «رود نقره‌ای» می‌باشد. در کشورهای انگلیسی زبان، این دهانه با نام ریورپلاته یا ریورپلات شناخته می‌شود.


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==
ریو دلا پلاتا برای نخستین بار در سال ۱۵۱۶، توسط [[خوان دیاز د سولیس]] مشاهده شد. این دریانورد اسپانیایی که به همراه گروهی، در پی گذرگاهی بین [[اقیانوس اطلس]] و [[اقیانوس آرام]] بودند در مکانی که امروزه بخشی از کشور اروگوئه (بخش اداری کولونیا) می‌باشد پیاده شدند. گروه توسط بومیان چارواس مورد حمله قرار گرفت. تنها، خدمه جوانی به نام فرانسیسکو دل پوئرتو از این حادثه جان سالم به در برد. وی بعدها توسط کشتی اکتشافی به فرماندهی [[سباستیان کابوتو]] به اروپا انتقال یافت.

ریو دلا پلاتا برای نخستین بار در سال ۱۵۱۶، توسط [[خوان دیاز د سولیس]] مشاهده شد. این دریانورد اسپانیایی که به همراه گروهی، در پی گذرگاهی بین [[اقیانوس اطلس]] و [[اقیانوس آرام]] بودند در مکانی که امروزه بخشی از کشور اروگوئه (بخش اداری کولونیا) می‌باشد پیاده شدند. گروه توسط بومیان چارواس مورد حمله قرار گرفت. تنها، خدمه جوانی به نام فرانسیسکو دل پوئرتو از این حادثه جان سالم به در برد. وی بعدها توسط کشتی اکتشافی به فرماندهی [[سباستیان کابوتو]] به اروپا انتقال یافت.


اولین مستعمره اروپاییان در این منطقه، شهر [[بوئنوس آیرس]] بود که در فوریه ۱۵۳۶ توسط [[پدرو د مندوزا]] مشاهده شد.
اولین مستعمره اروپاییان در این منطقه، شهر [[بوئنوس آیرس]] بود که در فوریه ۱۵۳۶ توسط [[پدرو د مندوزا]] مشاهده شد.


در سال ۱۵۷۸ [[فرانسیس دریک]] (drake) از این منطقه دیدن کرد.
در سال ۱۵۷۸ [[فرانسیس دریک]] (drake) از این منطقه دیدن کرد.


== زندگی جانوری ==
== زندگی جانوری ==
ریو دلا پلاتا زیستگاه گونه کمیابی از دلفین (دلفین لاپلاتا)، لاک پشت‌های دریایی و گونه‌های مختلف ماهی می‌با شد.

ریو دلا پلاتا زیستگاه گونه کمیابی از دلفین (دلفین لاپلاتا)، لاک پشت‌های دریایی و گونه‌های مختلف ماهی می‌با شد.


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۲۵ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۰۵:۵۱

ریو دلا پلاتا
River Plate, La Plata River
ناسا photo of the Río de la Plata looking from northwest to southeast. بوئنوس آیرس is visible on the right side near the پارانا دلتا. River sediments turn the seawater brown in the vicinity of مونته‌ویدئو، visible on the left coast.
نقشه حوضه ریو د لاپلاتا، ریو د لاپلاتا در دهانه رودهای پارانا و اروگوئه، نزدیکی بوئنوس آیرس را نمایش می‌دهد
ریشه‌شناسی نامSpanish for "river of silver"
نام محلیخطای {{نام بومی}}: یک برچسب زبان IETF باید در پارامتر {{{1}}} وارد شود (راهنما)
مکان
کشورآرژانتین، اروگوئه
شهرهالا پلاتا، بوئنوس آیرس، مونته‌ویدئو، سان فرناندو, سان ایسیدرو، بیسنته لوپز, آویاندا، کیلمس، براساتئی، هودسون، پونتا لارا, آتالایا، سان کلمنته دل تویو, سیوداد دل پلاتا، سیوداد دلا کوستا، کولونیا دل ساکرامنتو
ویژگی‌های ظاهری
سرآبتلاقی رودهای پارانا و اروگوئه
 • مکانآرژانتین/اروگوئه
 • مختصات۳۴°۰′۵″ جنوبی ۵۸°۲۳′۳۷″ غربی / ۳۴٫۰۰۱۳۹°جنوبی ۵۸٫۳۹۳۶۱°غربی / -34.00139; -58.39361[۱]
دهانهاقیانوس اطلس
 • مکان
دریای آرژانتین، آرژانتین
 • مختصات
۳۵°۴۰′ جنوبی ۵۵°۴۷′ غربی / ۳۵٫۶۶۷°جنوبی ۵۵٫۷۸۳°غربی / -35.667; -55.783[۲]
طول۲۹۰ کیلومتر (۱۸۰ مایل)[۳] ۴٬۸۷۶ کیلومتر (۳٬۰۳۰ مایل) شامل پارانا
اندازهٔ حوضه۳٬۱۷۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۱٬۲۲۰٬۰۰۰ مایل مربع)[۴]
دبی 
 • میانگین۲۲٬۰۰۰ متر مکعب بر ثانیه (۷۸۰٬۰۰۰ فوت مکعب بر ثانیه)[۳]
ویژگی‌های حوضه
ریزابه‌ها 
 • چپرود اروگوئه، رود سان خوآن، رود سانتا لوسیا
 • راسترودخانه پارانا، رود لوخان، رود سالادو

ریو دلا پلاتا (Río de la Plata) دهانه‌ای است که از هم‌رسی رود اروگوئه و رود پارانا در جنوب شرقی خط ساحلی آمریکای جنوبی به وجود می‌آید. این دهانه تا ۲۹۰ کیلومتر پس از اتصال دو رود، تا اقیانوس اطلس می‌یابد و بخشی از مرز بین دو کشور اروگوئه و آرژانتین را به همراه پایتخت‌های ساحلی این دو تشکیل می‌دهد. (بوئنوس آیرس در جنوب غرب و مونته ویدئو در شمال شرق)

حوضه آبخیزی که از شاخه‌های مهم ریورپلاته به وجود می‌آید (رودهای پاراگوئه، اروگوئه و پارانا) یک پنجم کل مساحت قاره را در بر می‌گیرد که شامل کل مساحت پاراگوئه، بخش‌هایی از اروگوئه، جنوب شرق بولیوی، جنوب و مرکز برزیل و شمال آرژانتین می‌باشد.

این دهانه همچنین محل انباشت میلیون‌ها مترمکعب گل و لای می‌باشد که توسط رودها حمل می‌شود.

نام

ریو د لاپلاتا در زبان اسپانیایی به معنای «رود نقره‌ای» می‌باشد. در کشورهای انگلیسی زبان، این دهانه با نام ریورپلاته یا ریورپلات شناخته می‌شود.

تاریخچه

ریو دلا پلاتا برای نخستین بار در سال ۱۵۱۶، توسط خوان دیاز د سولیس مشاهده شد. این دریانورد اسپانیایی که به همراه گروهی، در پی گذرگاهی بین اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام بودند در مکانی که امروزه بخشی از کشور اروگوئه (بخش اداری کولونیا) می‌باشد پیاده شدند. گروه توسط بومیان چارواس مورد حمله قرار گرفت. تنها، خدمه جوانی به نام فرانسیسکو دل پوئرتو از این حادثه جان سالم به در برد. وی بعدها توسط کشتی اکتشافی به فرماندهی سباستیان کابوتو به اروپا انتقال یافت.

اولین مستعمره اروپاییان در این منطقه، شهر بوئنوس آیرس بود که در فوریه ۱۵۳۶ توسط پدرو د مندوزا مشاهده شد.

در سال ۱۵۷۸ فرانسیس دریک (drake) از این منطقه دیدن کرد.

زندگی جانوری

ریو دلا پلاتا زیستگاه گونه کمیابی از دلفین (دلفین لاپلاتا)، لاک پشت‌های دریایی و گونه‌های مختلف ماهی می‌با شد.

منابع

  1. ↑ Río Paraná Guazú در سرور تحت شبکه نام‌های جغرافیایی (main distributary of the Río Paraná)
  2. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام iho وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "Río de la Plata". دانشنامه بریتانیکا. Archived from the original on 9 May 2015. Retrieved 11 August 2010.
  4. ↑ Raúl A. Guerrero; et al. (June 1997). "Physical oceanography of the Río de la Plata Estuary, Argentina". Continental Shelf Research. 17 (7): 727–742. Bibcode:1997CSR....17..727G. doi:10.1016/S0278-4343(96)00061-1.

Wikipedia contributors, "Río de la Plata," Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed November 30, 2009).

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ریو_دلا_پلاتا&oldid=28530701»