کارخانه هواپیماسازی شهباز: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش Sunfyre (بحث) به آخرین تغییری که Tafte انجام داده بود واگردانده شد
برچسب‌ها: تغییرمسیر حذف شد واگردانی
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:Doshan Tappeh airfield, Tehran - SPAD S.42.jpg|بندانگشتی|209x209پیکسل|دوشان تپه، کارخانه شهباز]]
#تغییر_مسیر [[کارخانه هواپیماسازی شهباز]]
[[پرونده:De_Havilland_Tiger_Moths_of_Air_Force_of_Iran.jpg|بندانگشتی|161x161پیکسل|د هاویلند تایگرمث]]
[[پرونده:Iranin_Audax.jpg|بندانگشتی|161x161پیکسل|هاوکر آداگز]]
[[پرونده:A_Hawker_Hind_of_Air_Force_of_Iran.jpg|بندانگشتی|161x161پیکسل|هاوکر هایند]]
'''کارخانه هواپیماسازی شهباز''' به دستور [[رضا شاه|رضاشاه]] در [[دوشان‌تپه|دوشان تپه]] تأسیس و سه نوع هواپیما در آن ساخته شد<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.aja.ir/portal/home/?69970/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C|عنوان=تاریخچه نیروی هوایی}}</ref><ref name=":2" /><ref name=":4">{{یادکرد وب|نام خانوادگی=WEBDS9R|وبگاه=www.iiaf.net|نشانی=http://www.iiaf.net/history/iiaf.html|عنوان=HISTORY OF THE IMPERIAL IRANIAN AIR FORCE|بازبینی=2018-05-07}}</ref><ref name=":1" />

== افتتاح کارخانه ==
[[ایران]] با شروع دهه ۱۳۱۰ به منظور گسترش قوایی هوایی خود شروع به خرید هواپیماهای جنگی کرد. رضاشاه برای کاستن هزینه‌های خرید فرمان تأسیس این کارخانه را داد و مرداد ۱۳۱۲ مهندسی [[سوئد|سوئدی]] بنام N.H Larsson مامور برنامه‌ریزی و ساماندهی این کارخانه شد. لوازم مورد احتیاج از کشورهای مانند [[فرانسه]] و [[بریتانیا]] و شرکت [[پرت اند ویتنی]] سفارش‌ داده شد و آبان ۱۳۱۴ ده‌ها کارگر و [[تکنسین]] کار خود را آغاز کردند.

'''شهباز''' به‌طور رسمی ۲۱ شهریور ۱۳۱۵ افتتاح شد و ۲ [[بریتانیا|بریتانیایی]]، یک [[ایتالیا|ایتالیایی]]  و ۴۱ [[ایران|ایرانی]] مشغول کار در این کارخانه شدند. همچنین کاپیتان Walker به همراه Frank Knight به عنوان جایگزین N.H Larsson برای مدیریت کارخانه انتخاب شدند.<ref name=":2">{{یادکرد خبر|کوشش=Pakistan Defence|عنوان=Imperial Iranian AirForce|نشانی=https://defence.pk/pdf/threads/imperial-iranian-airforce.138734/|زبان=en-US|تاریخ بازبینی=2018-05-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180517005556/https://defence.pk/pdf/threads/imperial-iranian-airforce.138734/|archivedate=۱۷ مه ۲۰۱۸|dead-url=yes}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|کد زبان=en-US|وبگاه=kavehfarrokh.com|نشانی=http://kavehfarrokh.com/military-history-1900-present/the-iranian-air-force-1924-1941/|عنوان=The Iranian Air Force 1924-1941 {{!}} Kaveh Farrokh|بازبینی=2018-05-08}}</ref>

== اولین هواپیماهای کارخانه ==
نخستین هواپیماهای ساخته شده در کارخانه شهباز، پنج بمب افکن [[د هاویلند DH 82 تایگرمث|دهاویلند تایگرمث]] بود که در مهر ۱۳۱۶ تکمیل و زمستان همان سال توسط [[خلبان افقمی|خلبان افخمی]] تست پرواز شدند. همچنین در بهار ۱۳۱۷ پنج فروند [[هاوکر هارت|هاوکر آداگز]] آماده شد و تحویل [[نیروی هوایی شاهنشاهی ایران]] شد. رضاشاه ۳۱ خرداد ۱۳۱۷ از کارخانه بازرسی کرد و به او گفته شد تا زمستان امسال پنج فروند [[د هاویلند DH 82 تایگرمث|دهاویلند تایگرمث]] و پنج فروند [[هاوکر هارت|هاوکر آداگز]] دیگر آماده می‌شود.

سال ۱۳۱۷ کارخانه گسترش یافت و اسفند ماه پنج فروند [[د هاویلند DH 82 تایگرمث|تایگرمث]] و بهار ۱۳۱۸ پنج فروند [[هاوکر هارت|هاوکر آداگز]] آماده [[تست پرواز]] شد. خرداد ۱۳۱۸ قطعات بیست فروند [[د هاویلند DH 82 تایگرمث|تایگرمث]] بریتانیای توسط راه‌آهن وارد تهران شد تا در کارخانه هواپیماسازی شهباز مونتاژ شود. تولید بدنه هواپیما در بهمن ۱۳۱۸ آغاز شد و طرح‌هایی در دست اقدام بود برای تولید هواپیماهای جنگی.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":3">{{یادکرد وب|وبگاه=artiklar.z-bok.se|نشانی=http://artiklar.z-bok.se/Iran-2.html|عنوان=Index|بازبینی=2018-05-08}}</ref>

== بسته شدن کارخانه ==
با شروع جنگ جهانی دوم و [[اشغال ایران در جنگ جهانی دوم|اشغال ایران]] توسط [[بریتانیا]] و [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]]، کنترل کارخانه شهباز و هواپیماهای [[نیروی هوایی شاهنشاهی ایران|نیروی هوایی شاهنشاهی]] به دست بریتانیا افتاد. پرسنل کارخانه از کار اخراج و ساخت هواپیما متوقف شد. همچنین واحد ۱۳۸ تعمیرات و نگهداری بریتانیا در طول زمان اشغال ایران، از امکانات کارخانه برای پشتیبانی [[نیروی هوایی بریتانیا]] استفاده کرد.

ده فروند هواپیمای [[کورتیس H-75A-9]] آمریکایی که برای مونتاژ در این کارخانه تحویل ایران شده بود، در حالی که هنوز قطعات آن‌ها در جعبه بود توسط بریتانیا غارت و به هندوستان برده شد. این هواپیماها در هندوستان بنام Mohawk IV نامگذاری شد.<ref name=":4" /><ref name=":1" /><ref name=":3" />

== نگارخانه ==
بازدید [[رضاشاه|رضاشاه پهلوی]] به همراه [[محمدرضا پهلوی]] از کارخانه هواپیماسازی شهباز<gallery mode="packed-hover" heights="120">
پرونده:Rezashah in shahbaz1.jpg
پرونده:Rezashah in shahbaz2.jpg
پرونده:Rezashah in shahbaz3.jpg
پرونده:Rezashah in shahbaz4.jpg
</gallery>

== منابع ==
{{پانویس}}{{یادکرد-ویکی|پیوند=http://en.wikipedia.org/wiki/De_Havilland_Tiger_Moth|عنوان=de Havilland Tiger Moth|زبان=انگلیسی|بازیابی=۸ می ۲۰۱۸}}

{{یادکرد-ویکی|پیوند=http://en.wikipedia.org/wiki/Hawker_Hind|عنوان=Hawker Hind|زبان=انگلیسی|بازیابی=۸ می ۲۰۱۸}}

{{یادکرد-ویکی|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/Hawker_Hart|عنوان=Hawker Hart|زبان=انگلیسی|بازیابی=۸ می ۲۰۱۸}}

[[رده:نیروی هوایی شاهنشاهی ایران]]
[[رده:صنعت در استان تهران]]

نسخهٔ ‏۱۷ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۰۳:۵۹

دوشان تپه، کارخانه شهباز
د هاویلند تایگرمث
هاوکر آداگز
هاوکر هایند

کارخانه هواپیماسازی شهباز به دستور رضاشاه در دوشان تپه تأسیس و سه نوع هواپیما در آن ساخته شد[۱][۲][۳][۴]

افتتاح کارخانه

ایران با شروع دهه ۱۳۱۰ به منظور گسترش قوایی هوایی خود شروع به خرید هواپیماهای جنگی کرد. رضاشاه برای کاستن هزینه‌های خرید فرمان تأسیس این کارخانه را داد و مرداد ۱۳۱۲ مهندسی سوئدی بنام N.H Larsson مامور برنامه‌ریزی و ساماندهی این کارخانه شد. لوازم مورد احتیاج از کشورهای مانند فرانسه و بریتانیا و شرکت پرت اند ویتنی سفارش‌ داده شد و آبان ۱۳۱۴ ده‌ها کارگر و تکنسین کار خود را آغاز کردند.

شهباز به‌طور رسمی ۲۱ شهریور ۱۳۱۵ افتتاح شد و ۲ بریتانیایی، یک ایتالیایی  و ۴۱ ایرانی مشغول کار در این کارخانه شدند. همچنین کاپیتان Walker به همراه Frank Knight به عنوان جایگزین N.H Larsson برای مدیریت کارخانه انتخاب شدند.[۲][۴]

اولین هواپیماهای کارخانه

نخستین هواپیماهای ساخته شده در کارخانه شهباز، پنج بمب افکن دهاویلند تایگرمث بود که در مهر ۱۳۱۶ تکمیل و زمستان همان سال توسط خلبان افخمی تست پرواز شدند. همچنین در بهار ۱۳۱۷ پنج فروند هاوکر آداگز آماده شد و تحویل نیروی هوایی شاهنشاهی ایران شد. رضاشاه ۳۱ خرداد ۱۳۱۷ از کارخانه بازرسی کرد و به او گفته شد تا زمستان امسال پنج فروند دهاویلند تایگرمث و پنج فروند هاوکر آداگز دیگر آماده می‌شود.

سال ۱۳۱۷ کارخانه گسترش یافت و اسفند ماه پنج فروند تایگرمث و بهار ۱۳۱۸ پنج فروند هاوکر آداگز آماده تست پرواز شد. خرداد ۱۳۱۸ قطعات بیست فروند تایگرمث بریتانیای توسط راه‌آهن وارد تهران شد تا در کارخانه هواپیماسازی شهباز مونتاژ شود. تولید بدنه هواپیما در بهمن ۱۳۱۸ آغاز شد و طرح‌هایی در دست اقدام بود برای تولید هواپیماهای جنگی.[۱][۴][۵]

بسته شدن کارخانه

با شروع جنگ جهانی دوم و اشغال ایران توسط بریتانیا و شوروی، کنترل کارخانه شهباز و هواپیماهای نیروی هوایی شاهنشاهی به دست بریتانیا افتاد. پرسنل کارخانه از کار اخراج و ساخت هواپیما متوقف شد. همچنین واحد ۱۳۸ تعمیرات و نگهداری بریتانیا در طول زمان اشغال ایران، از امکانات کارخانه برای پشتیبانی نیروی هوایی بریتانیا استفاده کرد.

ده فروند هواپیمای کورتیس H-75A-9 آمریکایی که برای مونتاژ در این کارخانه تحویل ایران شده بود، در حالی که هنوز قطعات آن‌ها در جعبه بود توسط بریتانیا غارت و به هندوستان برده شد. این هواپیماها در هندوستان بنام Mohawk IV نامگذاری شد.[۳][۴][۵]

نگارخانه

بازدید رضاشاه پهلوی به همراه محمدرضا پهلوی از کارخانه هواپیماسازی شهباز

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «تاریخچه نیروی هوایی».
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «Imperial Iranian AirForce» (به انگلیسی). Pakistan Defence. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ مه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۵-۰۸.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ WEBDS9R. «HISTORY OF THE IMPERIAL IRANIAN AIR FORCE». www.iiaf.net. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۵-۰۷.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ «The Iranian Air Force 1924-1941 | Kaveh Farrokh». kavehfarrokh.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۵-۰۸.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ «Index». artiklar.z-bok.se. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۵-۰۸.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «de Havilland Tiger Moth». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۸ می ۲۰۱۸.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Hawker Hind». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۸ می ۲۰۱۸.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Hawker Hart». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۸ می ۲۰۱۸.