دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران: تفاوت میان نسخه‌ها

مختصات: ۳۵°۴۲′۱۰″شمالی ۵۱°۲۳′۳۸″شرقی / ۳۵٫۷۰۲۷۸۴°شمالی ۵۱٫۳۹۳۸۹۷°شرقی / 35.702784; 51.393897
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
خط ۸: خط ۸:
مدرسه سیاسی یا [[مدرسه علوم سیاسی]] مدرسه‌ای بود که به منظور تعلیم علوم سیاسی به فرمان [[مظفرالدین شاه]] قاجار و در زمان وزارت خارجه [[نصرالله مشیرالدوله|میرزا نصرالله خان مشیرالدوله]] در نیمه شعبان ۱۳۱۷ قمری برابر با ۲۸ آذر ۱۲۷۸ خورشیدی در تهران افتتاح شد.<ref>اخوی، امید. [http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2210186 مدرسهٔ علوم سیاسی]، ''شرق''، ۳۰ آذر ۱۳۸۹، شماره ۱۱۴۰، ص ۱۲.</ref> نخستین مدیر مدرسه [[حسن پیرنیا|میرزا حسن خان مشیرالملک]] (بعدها ملقب به مشیرالدوله و پیرنیا) بود و پس از او کسانی چون [[عبدالکریم‌خان محقق‌الدوله]]، [[میرزا حسین‌خان مؤتمن‌الملک]]، [[محمدحسین فروغی|محمدحسین خان ذکاءالملک فروغی]]، [[محمدعلی فروغی]]، دکتر [[ولی‌الله نصر|ولی‌الله خان نصر]]، دکتر [[علی پرتو اعظم]] (حکیم اعظم)، [[عبدالحسین شیبانی]] (وحیدالملک) و [[علی‌اکبر دهخدا]] مدیریت مدرسه را به عهده داشتند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.kf87.com/history/story| عنوان = از مدرسه سیاسی تا تشکیل دانشکده حقوق و علوم سیاسی| تاریخ بازدید = ۱۵ آذر ۱۳۹۰| نویسنده = | نشانی نویسنده = | نویسندگان دیگر = | تاریخ = | سال = | ماه = | ناشر = کانون فارغ التحصیلان دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران| صفحه = | زبان = فارسی| 13 = | archiveurl = https://web.archive.org/web/20101230030748/http://kf87.com/history/story| archivedate = ۳۰ دسامبر ۲۰۱۰| dead-url = yes}}</ref>
مدرسه سیاسی یا [[مدرسه علوم سیاسی]] مدرسه‌ای بود که به منظور تعلیم علوم سیاسی به فرمان [[مظفرالدین شاه]] قاجار و در زمان وزارت خارجه [[نصرالله مشیرالدوله|میرزا نصرالله خان مشیرالدوله]] در نیمه شعبان ۱۳۱۷ قمری برابر با ۲۸ آذر ۱۲۷۸ خورشیدی در تهران افتتاح شد.<ref>اخوی، امید. [http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2210186 مدرسهٔ علوم سیاسی]، ''شرق''، ۳۰ آذر ۱۳۸۹، شماره ۱۱۴۰، ص ۱۲.</ref> نخستین مدیر مدرسه [[حسن پیرنیا|میرزا حسن خان مشیرالملک]] (بعدها ملقب به مشیرالدوله و پیرنیا) بود و پس از او کسانی چون [[عبدالکریم‌خان محقق‌الدوله]]، [[میرزا حسین‌خان مؤتمن‌الملک]]، [[محمدحسین فروغی|محمدحسین خان ذکاءالملک فروغی]]، [[محمدعلی فروغی]]، دکتر [[ولی‌الله نصر|ولی‌الله خان نصر]]، دکتر [[علی پرتو اعظم]] (حکیم اعظم)، [[عبدالحسین شیبانی]] (وحیدالملک) و [[علی‌اکبر دهخدا]] مدیریت مدرسه را به عهده داشتند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.kf87.com/history/story| عنوان = از مدرسه سیاسی تا تشکیل دانشکده حقوق و علوم سیاسی| تاریخ بازدید = ۱۵ آذر ۱۳۹۰| نویسنده = | نشانی نویسنده = | نویسندگان دیگر = | تاریخ = | سال = | ماه = | ناشر = کانون فارغ التحصیلان دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران| صفحه = | زبان = فارسی| 13 = | archiveurl = https://web.archive.org/web/20101230030748/http://kf87.com/history/story| archivedate = ۳۰ دسامبر ۲۰۱۰| dead-url = yes}}</ref>


در مدرسه سیاسی حقوق مدنى اروپایى، حقوق بین‌الملل، اصول مالیه، اقتصاد و اصول اداری تدریس مى‌شد که بعدا اصول محاکمات حقوقی (آیین دادرسی مدنی) نیز به آن افزوده شد. در آغاز قرار بود دارای دو دوره متوسطه و عالی باشد اما عملا به دوره متوسطه ناقص پنج ساله تبدیل شد و سپس دوره دبستان هم به آن اضافه شد. <ref>{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه ۳۳ دوره چهارم مجلس شورای ملی سی‌ام میزان ۱۳۰۰ |نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-33-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3-%DB%8C%D9%88%D9%85-%DB%8C%DA%A9-%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%DB%8C%DA%A9%D9%85-%D8%B5%D9%81%D8%B1-1340-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%82-%D8%B3%D9%89-%D8%A7%D9%85-%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86-1300}}</ref>
طول دوره تحصیل در مدرسه سیاسى پنج سال بود: سه سال موسوم به مقدماتى یا متوسطه و دو سال موسوم به مؤخراتى یا عالى. شرط سنی ورود به دوره مقدماتی این مدرسه حداقل چهارده و حداکثر شانزده سال بود. متقاضیان ورود به این مدرسه می بایستی تصدیق‌نامه شش ساله ابتدایی می داشتند و در امتحان ورودی شرکت کنند. مواد درسی دوره متوسطه شامل بدیع، معانى و بیان، جغرافیاى مفصل عالم و ایران، تاریخ مفصل ایران، تاریخ ملل قدیمه مشرق، تاریخ رم، تاریخ یونان، تاریخ جدید، تاریخ قرون وسطى، تاریخ معاصر، تاریخ شعرا، تاریخ فلسفه جدید، تاریخ عرب و اسلام، عهدنامه‌ها، جغرافیاى احصائیه، صرف و نحو، ریاضیات، جبر و مقابله دو درجه، هندسه چهار مقابله، دفتردارى، منطق طبیعیات، حیوان‌شناسى، نبات‌شناسى، طبقات الارض، فیزیک، شیمى، زبان فرانسه، ادبیات فارسى و مقدارى فقه می شد. در دوره دوساله عالی، یک دوره فقه (بر اساس کتابهای جامع عباسى، تبصره علامه و شرایع)، کلیات حقوق اساسى، حقوق ادارى، حقوق مدنى، حقوق جزائى، حقوق تجارتى، اصول محاکمات حقوقى (آیین دادرسی)، قوانین عدلیه و علم ثروت (مالیه، بودجه، قوانین مالیه، نقود، اعتبار‌ و صرافى) تدریس می شد). <ref>{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه ۷۲ دوره چهارم مجلس شورای ملی ششم حوت ۱۳۰۰ |نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-72-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3-%DB%8C%D9%88%D9%85-%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D8%B4%D9%85-%D8%AD%D9%88%D8%AA-1300-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%82-27-%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%89%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%89-1340}}</ref>


مدرسه سیاسی ابتدا در بنای اجاره ای دایر بود تا اینکه در ۲۷ اردیبهشت ۱۲۹۰ خورشیدی لایحه وزارت معارف (در زمان وزارت [[محمدعلی علاءالسلطنه|علاء السلطنه]]) در مجلس به تصویب رسید که پانزده هزار تومان از عایدات اداره نمک را به تأسیس مدرسه حقوق و سیاسی تخصیص داد. بنابراین مصوبه، سیزده هزار و هفتصد و هفتاد ذرع زمین از اراضی بایر موازی با باغ نگارستان برای ساخت بنای این مدرسه و همچنین یک باب موزه و یک کتابخانه در نظر گرفته شد. <ref>{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه ۲۴۸ دوره دوم مجلس شورای ملی نوزدهم جمادی الاول ۱۳۲۹ |نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87248-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%BE%D9%86%D8%AC%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87-19-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84-1329}}</ref>
مدرسه سیاسی ابتدا در بنای اجاره ای دایر بود تا اینکه در ۲۷ اردیبهشت ۱۲۹۰ خورشیدی لایحه وزارت معارف (در زمان وزارت [[محمدعلی علاءالسلطنه|علاء السلطنه]]) در مجلس به تصویب رسید که پانزده هزار تومان از عایدات اداره نمک را به تأسیس مدرسه حقوق و سیاسی تخصیص داد. بنابراین مصوبه، سیزده هزار و هفتصد و هفتاد ذرع زمین از اراضی بایر موازی با باغ نگارستان برای ساخت بنای این مدرسه و همچنین یک باب موزه و یک کتابخانه در نظر گرفته شد. <ref>{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه ۲۴۸ دوره دوم مجلس شورای ملی نوزدهم جمادی الاول ۱۳۲۹ |نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87248-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%BE%D9%86%D8%AC%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87-19-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84-1329}}</ref>

نسخهٔ ‏۲۶ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۱:۲۳

دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، یکی از دانشکده‌های دانشگاه تهران و از قدیمی‌ترین مراکز آموزش عالی در ایران است. اگر پیشینهٔ مدرسه علوم سیاسی را برای دانشکده حقوق و علوم سیاسی در نظر بگیریم، می‌توان گفت که این دانشکده سی و پنج سال بیش از خود دانشگاه تهران قدمت دارد. پیش از این، تنها مدرسه طب قدمتی بیش از مدرسه علوم سیاسی داشت و این دو از قدیمی‌ترین نهادهای آموزش عالی جدید در ایران محسوب می‌شوند.[۱] در حال حاضر دکتر محمدرضا تخشید ریاست این دانشکده را به عهده دارد.[۲]

پیشینه

مدرسه علوم سیاسی

مدرسه سیاسی یا مدرسه علوم سیاسی مدرسه‌ای بود که به منظور تعلیم علوم سیاسی به فرمان مظفرالدین شاه قاجار و در زمان وزارت خارجه میرزا نصرالله خان مشیرالدوله در نیمه شعبان ۱۳۱۷ قمری برابر با ۲۸ آذر ۱۲۷۸ خورشیدی در تهران افتتاح شد.[۳] نخستین مدیر مدرسه میرزا حسن خان مشیرالملک (بعدها ملقب به مشیرالدوله و پیرنیا) بود و پس از او کسانی چون عبدالکریم‌خان محقق‌الدوله، میرزا حسین‌خان مؤتمن‌الملک، محمدحسین خان ذکاءالملک فروغی، محمدعلی فروغی، دکتر ولی‌الله خان نصر، دکتر علی پرتو اعظم (حکیم اعظم)، عبدالحسین شیبانی (وحیدالملک) و علی‌اکبر دهخدا مدیریت مدرسه را به عهده داشتند.[۴]

طول دوره تحصیل در مدرسه سیاسى پنج سال بود: سه سال موسوم به مقدماتى یا متوسطه و دو سال موسوم به مؤخراتى یا عالى. شرط سنی ورود به دوره مقدماتی این مدرسه حداقل چهارده و حداکثر شانزده سال بود. متقاضیان ورود به این مدرسه می بایستی تصدیق‌نامه شش ساله ابتدایی می داشتند و در امتحان ورودی شرکت کنند. مواد درسی دوره متوسطه شامل بدیع، معانى و بیان، جغرافیاى مفصل عالم و ایران، تاریخ مفصل ایران، تاریخ ملل قدیمه مشرق، تاریخ رم، تاریخ یونان، تاریخ جدید، تاریخ قرون وسطى، تاریخ معاصر، تاریخ شعرا، تاریخ فلسفه جدید، تاریخ عرب و اسلام، عهدنامه‌ها، جغرافیاى احصائیه، صرف و نحو، ریاضیات، جبر و مقابله دو درجه، هندسه چهار مقابله، دفتردارى، منطق طبیعیات، حیوان‌شناسى، نبات‌شناسى، طبقات الارض، فیزیک، شیمى، زبان فرانسه، ادبیات فارسى و مقدارى فقه می شد. در دوره دوساله عالی، یک دوره فقه (بر اساس کتابهای جامع عباسى، تبصره علامه و شرایع)، کلیات حقوق اساسى، حقوق ادارى، حقوق مدنى، حقوق جزائى، حقوق تجارتى، اصول محاکمات حقوقى (آیین دادرسی)، قوانین عدلیه و علم ثروت (مالیه، بودجه، قوانین مالیه، نقود، اعتبار‌ و صرافى) تدریس می شد). [۵]

مدرسه سیاسی ابتدا در بنای اجاره ای دایر بود تا اینکه در ۲۷ اردیبهشت ۱۲۹۰ خورشیدی لایحه وزارت معارف (در زمان وزارت علاء السلطنه) در مجلس به تصویب رسید که پانزده هزار تومان از عایدات اداره نمک را به تأسیس مدرسه حقوق و سیاسی تخصیص داد. بنابراین مصوبه، سیزده هزار و هفتصد و هفتاد ذرع زمین از اراضی بایر موازی با باغ نگارستان برای ساخت بنای این مدرسه و همچنین یک باب موزه و یک کتابخانه در نظر گرفته شد. [۶]

این مدرسه در اول اسفند ۱۳۰۵ از وزارت خارجه جدا و به وزارت معارف ملحق شد. از همان ابتدای تأسیس مدرسه علوم سیاسی، جدالی بر سر دروس سنتی وجود داشته‌است؛ برخی استادان نظیر پیرنیا معتقد به ضرورت دروس سنتی بودند و برخی به دروس جدید توجه داشتند. دست بر قضا، طرفداران دروس جدید تفوق یافتند و نهایتاً دروس جدید به سرفصل‌های مدرسه و سپس دانشکده اضافه شد.[۷]

مدرسه حقوق

در سال ۱۲۹۸ خورشیدی نصرت‌الدوله فیروز وزیر عدلیه دوران صدراعظمی وثوق‌الدوله مسیو فرانسیس آدولف پرنی مستشار عدلیه را همراه هیئت ایرانی عازم شرکت در کنفرانس صلح ورسای به پاریس فرستاد و به او دستور داد با چند استاد که صلاحیت تدریس درس‌های حقوق را داشته باشند قرار داد منعقد کند. به دنبال آن مدرسهٔ حقوق در ۱۲۹۹ با چهار معلم فرانسوی، ۶ آموزگار ایرانی و ۳۰ دانش‌آموز و به ریاست مسیو پرنی در چارچوب وزارت عدلیه آغاز به کار کرد. در اسفند ۱۳۰۵ مدرسه حقوق از وزارت عدلیه جدا و به وزارت معارف ملحق گشت.

مدرسهٔ تجارت

مدرسهٔ تجارت در اواخر ۱۳۰۴ به دست علی‌اکبر داور وزیر وقت فوائد عامه ایجاد شد. هدف از تأسیس مدرسهٔ تجارت تربیت یک عده تاجر با خبر از اوضاع اقتصادی دنیا بود. رؤسای مدرسه عبارت بودند از احمد شبان (ممتازالاطباء) و محمود افشار. این مدرسه در ۱۳۰۶ از وزارت فوائد عامه جدا شد و زیرنظر وزارت معارف قرار گرفت.

مدرسهٔ حقوق و سیاسی و اقتصاد

در ۱۳۰۶ دو مدرسهٔ سیاسی و حقوق در هم ادغام شدند و مدرسهٔ حقوق و سیاسی را تشکیل دادند. مدرسه تجارت نیز در ۱۳۰۹ در مدرسهٔ حقوق و سیاسی ادغام شد و مدرسهٔ حقوق و سیاسی و اقتصاد شکل گرفت که ریاست آن را نیز علی‌اکبر دهخدا بر عهده داشت.

دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی

با تشکیل دانشگاه تهران در ۱۳۱۳ این مدرسه با نام دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی زیر مجموعهٔ دانشگاه تهران شد. با جدا شدن دانشکدهٔ اقتصاد از آن در ۱۳۴۶ این دانشکده به نام دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی به کار خود ادامه داد.[۸]

رؤسای دانشکده

یکی از درهای ورودی ساختمان دانشکده حقوق و علوم سیاسی که با معماری دوره هخامنشی ساخته شده‌است

از میان رؤسای دانشکده می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:

گروه‌های آموزشی

  • گروه حقوق خصوصی و اسلامی
  • گروه حقوق عمومی
  • گروه جزا و جرم‌شناسی
  • گروه علوم سیاسی
  • گروه مطالعات منطقه‌ای
  • گروه روابط بین‌الملل

فعالیت‌های پژوهشی

چهار مرکز و مؤسسه تحقیقاتی وابسته به دانشکده حقوق و علوم سیاسی طیف وسیعی از پروژه‌های تحقیقاتی پایه‌ای و عملی در زمینه‌های مختلف حقوق و سازمان بین‌الملل، مطالعات مربوط به صلح، مطالعات منطقه‌ای، مسائل مربوط به بزه، مطالعات تطبیقی نظام‌های مختلف قانونی در کشورهای مختلف، حقوق بشر و دیگر مسائل و مشکلات اساسی جهانی را در بر می‌گیرد. در حال حاضر اکبر ولی زاده معاون پژوهشی دانشکده است.

امکانات آموزشی و پژوهشی

  • کتابخانه
  • قرائت خانه ی مجهز
  • ۱ سایت کامپیوتر(در ضلع جنوبی ساختمان قدیم)
  • فصلنامه
  • مرکز مطالعات عالی بین‌المللی
  • مرکز مطالعات حقوق بشر
  • مؤسسه تحقیقاتی علوم جزا و جرم شناسی
  • مؤسسه حقوق تطبیقی
  • مؤسسه حقوق عمومی
  • مؤسسه حقوق فضا
  • مؤسسه حقوق انرژی
  • مرکز مطالعات سیاستگذاری عمومی
  • گروه پژوهشی مطالعات اوراسیای مرکزی

استادان برجسته

پانویس

  1. ↑ مهدی فدایی مهربانی، چه باشد آنچه خوانندش سیاست؟، تهران، نشر فلات، 1394: 19
  2. ↑ http://www.khabaronline.ir/detail/433604/Politics/government
  3. ↑ اخوی، امید. مدرسهٔ علوم سیاسی، شرق، ۳۰ آذر ۱۳۸۹، شماره ۱۱۴۰، ص ۱۲.
  4. ↑ «از مدرسه سیاسی تا تشکیل دانشکده حقوق و علوم سیاسی». کانون فارغ التحصیلان دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۵ آذر ۱۳۹۰.
  5. ↑ «مذاکرات جلسه ۷۲ دوره چهارم مجلس شورای ملی ششم حوت ۱۳۰۰».
  6. ↑ «مذاکرات جلسه ۲۴۸ دوره دوم مجلس شورای ملی نوزدهم جمادی الاول ۱۳۲۹».
  7. ↑ مهدی فدایی مهربانی، گذار به علم سیاست: مدرسه علوم سیاسی در ایران چگونه تأسیس شد؟، ماهنامه سیاست نامه، سال اول، شماره 1، دی ماه 1394: 39
  8. ↑ مهدی فدایی مهربانی، چه باشد آنچه خوانندش سیاست؟، تهران، نشر فلات، 1394: 18

منابع

  • روابط عمومی دانشگاه تهران
  • روابط عمومی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
  • وب‌گاه دانشگاه تهران
  • دانشنامهِ اطلاعات پردیس‌های دانشگاه تهران، روابط عمومی دانشگاه تهران، ۱۳۸۴
  • شناسان دانشگاه تهران، ۱۳۸۳

پیوند به بیرون

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=دانشکده_حقوق_و_علوم_سیاسی_دانشگاه_تهران&oldid=28319195»