بادام: تفاوت میان نسخه‌ها

Almonds
ارزش غذایی به ازای هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی	۲٬۴۰۸ کیلوژول (۵۷۶ کیلوکالری)
کربوهیدرات	21.69 g
نشاسته	0.74 g
قند لاکتوز	3.89 g 0.00 g
فیبر خوراکی	12.2 g
چربی	49.42 g
اشباع	3.731 g
چربی تک‌سیرنشده	30.889 g
چربی غیراشباع چندگانه	12.070 g
پروتئین	21.22 g
تریپتوفان	0.214 g
ترئونین	0.598 g
ایزولوسین	0.702 g
لوسین	1.488 g
لیزین	0.580 g
متیونین	0.151 g
سیستین	0.189 g
فنیل‌آلانین	1.120 g
تیروزین	0.452 g
والین	0.817 g
آرژینین	2.446 g
هیستیدین	0.557 g
آلانین	1.027 g
اسید آسپارتیک	2.911 g
گلوتامیک اسید	6.810 g
گلایسین	1.469 g
پرولین	1.032 g
سرین	0.948 g
ویتامین‌ها	درصد ارزش روزانه
برابر ویتامین آ بتا-کاروتن لوتئین زآگزانتین	۰٪۱ میکروگرم ۱ میکروگرم
ویتامین آ	۱ یکای بین‌المللی
ویتامین (B۱)	۱۸٪ ۰٫۲۱۱ میلی‌گرم
(B۲)	۸۵٪ ۱٫۰۱۴ میلی‌گرم
نیاسین (B۳)	۲۳٪ ۳٫۳۸۵ میلی‌گرم
پانتوتنیک اسید (B۵)	۹٪ ۰٫۴۶۹ میلی‌گرم
ویتامین ب۶	۱۱٪ ۰٫۱۴۳ میلی‌گرم
فولیک (B۹)	۱۳٪ ۵۰ میکروگرم
کولین	۱۱٪ ۵۲٫۱ میلی‌گرم
ویتامین ئی	۱۷۵٪ ۲۶٫۲ میلی‌گرم
ویتامین کا	۰٪ ۰٫۰ میکروگرم
مواد معدنی	مقدار درصد ارزش روزانه
کلسیم	۲۶٪ ۲۶۴ میلی‌گرم
مس	۵۰٪ ۰٫۹۹ میلی‌گرم
آهن	۲۹٪ ۳٫۷۲ میلی‌گرم
منیزیم	۷۵٪ ۲۶۸ میلی‌گرم
منگنز	۱۰۹٪ ۲٫۲۸۵ میلی‌گرم
فسفر	۶۹٪ ۴۸۴ میلی‌گرم
پتاسیم	۱۵٪ ۷۰۵ میلی‌گرم
سلنیوم	۴٪ ۲٫۵ میکروگرم
سدیم	۰٪ ۱ میلی‌گرم
روی	۳۲٪ ۳٫۰۸ میلی‌گرم
دیگر اجزاء	مقدار
آب	4.70 g
	Link to USDA Database entry
	یکاها; μg = میکروگرم • mg = میلی‌گرم; IU = یکاهای بین‌المللی;
	†درصدهای تقریبی ارائه شده برای افراد بزرگسال از روی مرجع مصرف رژیم غذایی هستند. ; منبع: مرکز داده غذای وزارت کشاورزی آمریکا

بادام
	1897 illustration
	Almond tree with ripening fruit. مایورکا، Spain
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	گیاه
(طبقه‌بندی‌نشده):	گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده):	دولپه‌ای‌های نو
(طبقه‌بندی‌نشده):	رزیدها
راسته:	گل‌سرخ‌سانان
تیره:	گلسرخیان
سرده:	پرونوس
زیرسرده:	Amygdalus
گونه:	P. dulcis
نام دوبخشی
	Prunus dulcis; (فیلیپ میلر) D. A. Webb
مترادف
	Synonymy Amygdalus amara Duhamel ; Amygdalus communis L. ; Amygdalus dulcis Mill. ; Amygdalus fragilis Borkh. ; Amygdalus sativa Mill. ; Druparia amygdalus Clairv. ; Prunus amygdalus Batsch ; Prunus communis (L.) Arcang. ; Prunus communis Fritsch ;

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۰۵

بادام (Prunus dulcis, مترادف (زیست‌شناسی) Prunus amygdalus) نوعی میوه است، که درخت آن بومی ایران و کشورهای اطراف^[۳]^[۴]^[۵] و آسیای مرکزی^[۶] است، اما در مناطق بسیاری کشت می‌شود. در اصل بادام جزو مغزهای حقیقی به حساب نمی‌آید، بلکه از انواع شفت هاست که دارای یک پوسته بیرونی و یک پوشش درونی سخت است که دانه (مغز) در درون آن قرار می‌گیرد. ارتفاع درخت بادام ۴ تا ۱۰ متر است و قطر آن نیز می‌تواند به بیش از ۳۰ سانتیمتر برسد. نوع خودروی آن را که هسته‌های کوچک دارد اَرْژَن می‌نامند.^[۷]

بزرگترین کشورهای تولیدکننده بادام در دنیا ایالات متحده آمریکا و اسپانیا هستند. ایران با تولید ۶٪ در رتبه پنجم تولیدکنندگان این میوه قرار دارد. ۴۹٪ دانه بادام را روغن تشکیل می‌دهد که ۶۲٪ آن اولئیک اسید غیر اشباع، ۲۴٪ لینولئیک اسید غیراشباع، و ۶٪ آن پالمیتیک اسید اشباع است. مقدار انرژی موجود در هر ۱۰۰ گرم مغز بادام، ۵۷۶ کیلوکالری است. بزرگترین بادامستان دیم در ایران، در کوهسرخ خراسان رضوی قرار دارد.^[۸]

ریشهٔ واژه

واژهٔ بادام ریشهٔ ایرانی دارد و از فارسی به زبان‌های ترکی، عربی، هندی و اردو راه یافته‌است.^[۹]

شکوفه بادام

منطقه تولید عمده بادام، کالیفرنیا در آمریکا است، بین فوریه و مارس، شکوفه‌هایی که شباهت زیادی به شکوفهٔ گیلاس دارند، شکوفا می‌شوند. نوع آب و هوا در این زمان، میزان تولید بادام در آن سال را به شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد. از وضعیت گل اطلاعات بسیار مهمی در مورد برداشت محصول در آن سال به دست می‌آید؛ بنابراین، هر مرحله از وضعیت گل نام بخصوصی دارد:

تراشه سبز، به جوانه‌های سبز بادام گفته می‌شود. این مرحله قبل از بوجود آمدن جوانهٔ صورتی است.
جوانه صورتی، جوانه به رنگ صورتی دیده می‌شود.
پاپ کورن، جوانه مانند پاپ کورن متورم شده ولی هنوز باز نشده‌است.
شکوفه، شکوفایی کامل
پتال فول، ریزش گلبرگ
ژاکت، گلبرگ‌ها ریخته‌است و تنها کاسه گل باقی‌مانده‌است.
خارج از ژاکت، کاسه گل جای خود را به میوه داده‌است.^[۱۰]

تولید

در سال ۲۰۱۷ تولید جهانی بادام برابر ۲٫۲ میلیون تن بوده‌است که ۴۶٪ از این مقدار متعلق به امریکاست.^[۱۲] سایر کشورهای اصلی تولیدکننده شامل اسپانیا، ایران و مراکش مجموعاً ۲۲٪ از تولید جهانی این محصول را به خود اختصاص داده‌اند.

تولیدبادام باپوست در سال ۲۰۱۷
کشور	tonnes
ایالات متحده آمریکا	۱٬۰۲۹٬۶۵۵
اسپانیا	۲۵۵٬۵۰۳
مراکش	۱۱۶٬۹۲۳
ایران	۱۱۱٬۸۴۵
ترکیه	۹۰٬۰۰۰
ایتالیا	۷۹٬۵۹۹
جهان	۲٬۲۳۹٬۶۹۷
Source: FAOSTAT of the United Nations^[۱۳]

بادام کوهی

بادام کوهی، نام درختچه سبز رنگی است با برگ‌های باریک و کوچک که در اقلیم نیمه خشک ایران می‌روید. بادام کوهی از خانواده گل سرخیان می‌باشد. ارتفاع متوسط گیاه بین ۲٫۵ تا ۳ متر و قطر تاج پوشش آن نیز به ۲ تا ۲٫۵ متر بالغ می‌گردد. گل‌های سفیدرنگ بادام معمولاً قبل از ظهور برگ‌ها در اوایل فروردین‌ماه ظاهر می‌شوند. دانه این گیاه که پس از فراوری (شیرین کردن) مصرف خوراکی دارد معمولاً از اوایل خرداد تا اواخر این ماه برداشت می‌شود.

زیستگاه بادام کوهی

بادام کوهی در خاک‌های عمیق تا نیمه‌عمیق، سنگ‌ریزه‌دار و بر روی تشکیلات آهکی – سیلیسی در شیب‌های ملایم کوهستان‌ها می‌روید. بومی ایران و منطقهٔ خاورمیانه، گستردگی در مناطق جنوبی، مرکزی و شمال شرق ایران، در کوه‌های آهکی- سنگلاخی است. دامنه‌های ارتفاعی رویش‌گاه بادام کوهی بین ۲۰۰تا ۲۷۰۰ متر از سطح دریا، در خطوط هم باران ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلی‌متر قرار گرفته‌اند.

موقعیت جغرافیایی

این گیاه، در مناطق کوهستانی در استان‌های خراسان (کوهسرخ) فارس، کرمان خوزستان، سیستان و بلوچستان، یزد، اراک، کردستان، بختیاری، تهران، میانه و لرستان و در انواع مختلف خاک رشد می‌کند.

سایر موارد

ارجنک - یا بادام زاگرسی و بادام اراکی، گونه‌ای بادام که پراکنش آن منحصر به زاگرس جنوبی در ایران است.
ارژن - یا بادام کوهی، گونه‌ای از بادام که به‌طور گسترده در ایران و ترکمنستان می‌روید.
تنگرس - یا بادام خاردار یا تِنْگِس، گونه‌ای بادام که تنها در زاگرس جنوبی در ایران می‌روید.
بادام گنوئی - یا ارچن، گونه‌ای از بادام که منحصر به استان‌های جنوبی و جنوب‌شرقی ایران است.
بادام شرقی - گونه‌ای از بادام وحشی که بومی غرب ایران و شمال عراق است.

بادام تلخ

بادام تلخ نیز مانند دانه‌های هلو، زردآلو، آلو، سیب، به و گیلاس از آمیگدالین تشکیل یافته‌است که می‌تواند در بدن تبدیل به سیانید شود. در تمام دنیا دو نوع بادام وجود دارد: بادام شیرین و بادام تلخ. بادام تلخ باید به منظور از بین رفتن مواد شیمیایی سمی موجود در آن حرارت داده شود یا پاستوریزه شود. بادام سرشار از پروتئین، ویتامین E، کلسیم، منیزیم، پتاسیم و آهن است که برای بدن مفید می‌باشد؛ اما مصرف بادام تلخ به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

ارزش غذایی

مغز بادام تلخ به مقدار کم حاوی سیانور دو پتاس و اسید سیاندریک و ویتامین D است که اگر فردی به مقدار زیاد آن را مصرف کند، مسموم می‌شود. مصرف پنج تا ده عدد مغز بادام تلخ در کودکان می‌تواند مسمومیت شدید به همراه داشته باشد، در بزرگسالان این تعداد به ۵۰ عدد می‌رسد.^[۱۴]

منابع

بیابان‌ها و کویرهای ایران
دانشجویان کارشناسی رشته تولید و بهره‌برداری از گیاهان داروئی و معطر مؤسسه آموزش عالی مهرگان؛ محلات (۱۳۸۷). «بادام کوهی». دریافت‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۴.

نگارخانه

چغاله بادام یا بادام سبز
شکوفه بادام - ساوه
بادام پوست کنده

پانویس

↑ illustration from Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen, 1897
↑ The Plant List, Prunus dulcis (Mill.) D.A.Webb
↑ "BĀDĀM – Encyclopaedia Iranica". www.iranicaonline.org. Retrieved 2019-05-25. The Amygdalus communis (or Prunus amygdalus), though undoubtedly native to the Iranian land-mass, is seldom found in natural stands there today.
↑ "Prunus amygdalus Batsch". Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. Retrieved 2019-04-01.
↑ Introduction to Fruit Crops (Published Online), Mark Rieger, 2006
↑ "Prunus amygdalus Batsch". Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. Retrieved 2019-04-01.
↑ «بادام - دیکشنری آنلاین آبادیس» مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). Abadis Dictionary. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۳۰.
↑ «پرورش بادام». پارسه گرد. ۲۰۱۳-۰۵-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۴.
↑ «فواید بادام». هروی دنتال. ۲۱ دسامبر ۲۰۱۶.
↑ "アーモンドのおはなしアーモンドの花" (به ژاپنی). 江崎グリコ株式会社. Retrieved 21 March 2014. {{cite web}}: line feed character in |عنوان= at position 11 (help)
↑ «FAOSTAT». www.fao.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۳۰.
↑ "Almonds (in shells) production in 2017, Crops/Regions/World list/Production Quantity (pick lists)". UN Food and Agriculture Organization, Corporate Statistical Database (FAOSTAT). 2018. Retrieved 18 January 2018.
↑ "Almonds (in shells) production in 2017, Crops/Regions/World list/Production Quantity (pick lists)". UN Food and Agriculture Organization, Corporate Statistical Database (FAOSTAT). 2018. Retrieved 18 January 2018.
↑ «ده ماده غذایی که می‌توانند کشنده باشند». DW.COM. ۲۰۱۵-۰۹-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۴.

پیوند به بیرون

[1] ustration from Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen, 1897

[2] The Plant List, Prunus dulcis (Mill.) D.A.Webb

[3] "BĀDĀM – Encyclopaedia Iranica". www.iranicaonline.org. Retrieved 2019-05-25. The Amygdalus communis (or Prunus amygdalus), though undoubtedly native to the Iranian land-mass, is seldom found in natural stands there today.

[POWO_60439867-2-4] "Prunus amygdalus Batsch". Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. Retrieved 2019-04-01.

[Rieger-5] Introduction to Fruit Crops (Published Online), Mark Rieger, 2006

[POWO_60439867-22-6] "Prunus amygdalus Batsch". Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. Retrieved 2019-04-01.

[7] «بادام - دیکشنری آنلاین آبادیس» مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). Abadis Dictionary. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۳۰.

[8] «پرورش بادام». پارسه گرد. ۲۰۱۳-۰۵-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۴.

[death-9] «فواید بادام». هروی دنتال. ۲۱ دسامبر ۲۰۱۶.

[10] "アーモンドのおはなしアーモンドの花" (به ژاپنی). 江崎グリコ株式会社. Retrieved 21 March 2014. {{cite web}}: line feed character in |عنوان= at position 11 (help)

[11] «FAOSTAT». www.fao.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۳۰.

[faostat172-12] "Almonds (in shells) production in 2017, Crops/Regions/World list/Production Quantity (pick lists)". UN Food and Agriculture Organization, Corporate Statistical Database (FAOSTAT). 2018. Retrieved 18 January 2018.

[faostat17-13] "Almonds (in shells) production in 2017, Crops/Regions/World list/Production Quantity (pick lists)". UN Food and Agriculture Organization, Corporate Statistical Database (FAOSTAT). 2018. Retrieved 18 January 2018.

[14] «ده ماده غذایی که می‌توانند کشنده باشند». DW.COM. ۲۰۱۵-۰۹-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

@@ خط ۱۸۴: / خط ۱۸۴: @@
 {{ویکی‌گفتاورد}}
 * [http://www.nutfruit.org/ INC, International Nut and Dried Fruit Council Foundation]
-* [http://www.almondboard.com/ The Almond Board of California]
+* [https://web.archive.org/web/20070314015823/http://www.almondboard.com/ The Almond Board of California]
-* [http://almondboard.files.cms-plus.com/PDFs/CA%20Almond%20Facts%20Summer%202005.pdf The Almond Board of California - fact sheet]
+* [https://web.archive.org/web/20080910115844/http://almondboard.files.cms-plus.com/PDFs/CA%20Almond%20Facts%20Summer%202005.pdf The Almond Board of California - fact sheet]
-* [http://www.almondsarein.com/ "Almonds Are In" Health and Nutrition site (The Almond Board of California)]
+* [https://web.archive.org/web/20050801234745/http://www.almondsarein.com/ "Almonds Are In" Health and Nutrition site (The Almond Board of California)]
 * [http://www.almondaccents.com/Facts.aspx "More Facts and History"]
 * [http://outdoors.webshots.com/album/558113405NKDyFi Photo gallery - The Almond Tree And Its Beautiful Blossom]