دانشنامه ایرانیکا: تفاوت میان نسخه‌ها

دانشنامهٔ ایرانیکا
ویراستار(ها)	سرویراستار: التون دانیل; تیم ویراستار: احمد اشرف; نیکلاس سیمز-ویلیامز; کریستوفر برونر; محسن آشتیانی; منوچهر کاشف; کیومرث قرقلو; ستی رضوی; حورا یاوری; حبیب برجیان; داگمار ریدل
نویسنده(ها)	۱۲۰۰ مشارکت‌کننده
عنوان اصلی	Encyclopædia Iranica
زبان	انگلیسی
موضوع(ها)	ایران‌شناسی
گونه(های) ادبی	دانشنامه
ناشر	Bibliotheca Persica Press
تاریخ نشر	۱۹۸۵ تاکنون
شابک	شابک ‎۱۵۶۸۵۹۰۵۰۴
شماره اوسی‌ال‌سی	۵۹۶۰۵۲۰۰

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۵ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۲۰:۱۳

دانشنامهٔ ایرانیکا (به [Encyclopædia Iranica] Error: {{Lang-xx}}: متن دارای نشانه‌گذاری ایتالیک است (راهنما)) یک پروژهٔ گروهیِ بین‌المللی و بزرگ‌ترین و جامع‌ترینِ پروژهٔ ایران‌شناختی است^[۲] که به سردبیریِ احسان یارشاطر و شورای ویراستاران، که از پژوهشگران بین‌المللی برجسته در زمینهٔ مطالعات ایران هستند، در دانشگاه کلمبیا در نیویورک، ایالات متحدهٔ آمریکا، در حال انتشار است. از ابتدای فعالیت این دانشنامه یارشاطر سردبیر این دانشنامه بود ولی از ابتدای سال ۲۰۱۷ میلادی، التون دانیل به سردبیری این دانشنامه منصوب شده‌است. شورای ویراستاران متشکل از ۳۸ پژوهشگر برجستهٔ بین‌المللی از دانشگاه‌ها و مراکز علمی مختلف است که در زمینهٔ خاصی از مطالعات ایرانی صاحب‌نظرند و وظیفهٔ آن‌ها کمک به سردبیر برای انتخاب عنوان مدخل‌ها، گزینش نویسندگان هر مدخل و تهیهٔ اصول کلی برای نوشتن مدخل‌ها در زمینهٔ مورد تخصص‌شان است.^[۳]

این دانشنامه به بررسی تاریخ و تمدن ایران در خاورمیانه، قفقاز، آسیای مرکزی و شبه‌قارهٔ هند می‌پردازد و همهٔ جنبه‌های تاریخ و فرهنگ ایران از جمله ادبیات و زبان‌های ایرانی را پوشش می‌دهد.^[۳]

پیشینه

هنگامی که ویرایش دوم دانشنامه اسلام منتشر شد، احسان یارشاطر از برنارد لوئیس (یکی از ویراستاران ویرایش دوم دانشنامهٔ اسلام) پرسیده بود که «چرا مدخل‌های دانشنامه اسلام در رابطه با ایران (مثل مدخل احمدشاه قاجار) این قدر کم محتوا است؟» و لوئیس پاسخ داد که با نظر یارشاطر موافق بوده و علت آن‌ها مخالفت با ایران‌شناسی نیست بلکه کمبود پژوهشگر در زمینهٔ موضوعات ایران‌شناسی است. یارشاطر می‌گوید به همین خاطر ایدهٔ نوشتن دانشنامه‌ای برای خود ایرانی‌ها به ذهنش خطور کرد تا مطالبی که برای خود ایرانی‌ها مهم است، در این دانشنامه ثبت گردد.^[۴]

یارشاطر در سال ۱۹۶۹ میلادی کوشید تا دانشنامهٔ اسلام به زبان فارسی ترجمه شود ولی به‌دلیل آنکه در مورد بسیاری از موضوعات مربوط به ایران، اطلاعات این دانشنامه را ناکافی می‌دانست، در سال ۱۹۷۵ میلادی دانشنامه‌ای جدید را که ترجمه‌ای از دانشنامهٔ اسلام به‌همراه مدخل‌هایی تألیفی بود تحت عنوان دانشنامهٔ ایران و اسلام منتشر کرد که تا فعالیت آن تا جلد دهم ادامه یافت ولی با پیروزی انقلاب اسلامی ایران ادامهٔ کار متوقف شد و آخرین جلد آن را در سال ۱۹۸۰ میلادی منتشر کرد.

یارشاطر پیش‌تر در سال ۱۹۷۲ میلادی تصمیم گرفته‌بود تا دانشنامه‌ای دربارهٔ ایران و به زبان انگلیسی منتشر کند و به همین منظور با اختصاص ۲ میلیون دلار بودجه توسط امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر وقت ایران، کار دانشنامه را آغاز کرد^[۵] و آن را دانشنامهٔ ایرانیکا نام نهاد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ادامهٔ تدوین آن در ایالات متحده آمریکا دنبال گردید.^[۶]

حامیان و ویراستاران

حامیان مالی این دانشنامه دانشگاه کلمبیا و موقوفه ملی علوم انسانی هستند. این دو بنیاد پس از ده سال تأمین این پروژه، ادامهٔ کمک مالی را منوط به کمک مالی از داخل ایران کردند.^[۷]

احسان یارشاطر تا پایان سال ۲۰۱۷ میلادی سرویراستار ایرانیکا بود ولی اکنون التون دانیل جانشین وی شده‌است. هیئت ویراستاران (شامل افرادی چون احمد اشرف و نیکلاس سیمز ویلیامز) و بیش از ۴۰ ویراستار (همانند ویلیام چیتیک) و ۱۶۵۰ پژوهنده، در تکمیل این دانشنامهٔ بزرگ مشارکت دارند.^[۸]

جلدهای دانشنامه

نخستین دفتر از دانشنامه در سال ۱۹۸۲ میلادی منتشر شد و نخستین جلد آن شامل ۸ دفتر در سال ۱۹۸۵ انتشار یافت. ۱۶ جلد دانشنامهٔ ایرانیکا تا سال ۲۰۱۲ منتشر شد. ۵ جلدِ اولِ دانشنامه هرکدام دارای ۸ جزوه^[۹] بودند، ولی از جلد ۶ به‌بعد، هر جلد دارای ۶ دفتر است که هر ۴ ماه یک دفتر و هر ۱۸ ماه یک جلد از دانشنامه انتشار می‌یابد. همهٔ مدخل‌های چاپ‌شده به‌صورت آنلاین از طریق وبگاه www.iranicaonline.org در دسترس‌اند و افزون بر آن، حدود ۹۰۰ مدخلِ چاپ‌نشده -که در جلدهای بعدیِ دانشنامه چاپ خواهند شد- نیز به‌صورت آنلاین قابل دریافت‌اند.^[۳]

دانشنامهٔ ایرانیکا، با هدف بیشترین دسترسی برای خوانندگان در سطح جهانی، به زبان انگلیسی منتشر می‌شود و احتمالاً تا زمانی که دانشنامه به پایان حرف Z برسد، تعداد جلدهای آن ۴۵ خواهد بود.^[۱۰]

حرف (آغاز و انجام مدخل‌ها)	سال انتشار	رومی	شمارهٔ جلد
ĀB – ANĀHID	۱۹۸۵	I	۱
ANĀMAKA – ĀṮĀR AL-WOZARĀʾ	۱۹۸۷	II	۲
ĀTAŠ – BEYHAQI	۱۹۸۹	III	۳
BĀYJU – CARPETS	۱۹۹۰	IV	۴
CARPETS – COFFEE	۱۹۹۲	V	۵
COFFEEHOUSE – DĀRĀ	۱۹۹۳	VI	۶
DĀRĀ(B) – EBN AL-AṮIR	۱۹۹۶	VII	۷
EBN ʿAYYĀŠ – EʿTEŻĀD-AL-SALṬANA	۱۹۹۸	VIII	۸
ETHÉ – FISH	۱۹۹۹	IX	۹
FISHERIES – GINDAROS	۲۰۰۱	X	۱۰
GIŌNI – HAREM I	۲۰۰۳	XI	۱۱
HAREM I – ILLUMINATIONISM	۲۰۰۴	XII	۱۲
ILLUMINATIONISM – ISFAHAN	۲۰۰۶	XIII	۱۳
ISFAHAN IX – JOBBĀʾI	۲۰۰۸	XIV	۱۴
KAŠḠARI, SAʿD-AL-DIN	۲۰۱۱	XV	۱۵
KASHAN – KAŠŠI, ABU ʿAMR MOḤAMMAD	۲۰۱۲	XVI	۱۶

عناوین ترجمه‌شده به فارسی

تاکنون مقالاتی از این دانشنامه توسط انتشارات امیرکبیر و زیر نظر پیمان متین، با عنوان از سِری مقالات دانشنامهٔ ایرانیکا به فارسی منتشر شده‌اند: انقلاب مشروطه، پوشاک در ایران‌زمین، ادبیات داستانی در ایران، خوشنویسی و تاریخ روابط ایران و آلمان.

همچنین، مقالات حوزهٔ ماد نیز تحت عنوان تاریخ ماد به‌گزارش دانشنامهٔ ایرانیکا توسط انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز با ترجمهٔ شهرام جلیلیان و محمد حیدرزاده منتشر شده‌است.^{^{[نیازمند منبع]}}

منابع

↑ Encyclopædia Iranica
↑ اعتراض دانشنامهٔ ایرانیکا به آسوشیتدپرس (رادیو زمانه)
↑ ^۳٫۰ ^۳٫۱ ^۳٫۲ حیدرزاده، محمد (۱۳۹۶). «پیشگفتار مترجمان». تاریخ ماد به‌گزارش دانشنامهٔ ایرانیکا. ترجمهٔ شهرام جلیلیان و محمد حیدرزاده. اهواز: انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۱۴۱-۲۰۷-۳.
↑ Ehsan Yarshater in Conversation with Mandana Zandian, Jun 7, 2016 , p.167
↑ «هفتهٔ ایرانیکا» در پاریس (رادیو زمانه)
↑ جشن تولد ایرانیکای ۳۵سالهٔ ۱۳جلدی (رادیو زمانه)
↑ جشن تولد ایرانیکای ۳۵سالهٔ ۱۳جلدی (رادیو زمانه، ۳۱ اردیبهشت ۱۳۸۷)
↑ ۱۲ تا ۱۹ اردیبهشت، هفتهٔ جهانی «ایرانیکا» (رادیو فردا)
↑ fascicle
↑ "US-funded encyclopedia revels in Iran greatness" (به انگلیسی). International New York Times. Retrieved 18 October 2007.

پیوند به بیرون

[Encyclopædia_Iranica-1] Encyclopædia Iranica

[2] اعتراض دانشنامهٔ ایرانیکا به آسوشیتدپرس (رادیو زمانه)

[:0-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ ^۳٫۲ حیدرزاده، محمد (۱۳۹۶). «پیشگفتار مترجمان». تاریخ ماد به‌گزارش دانشنامهٔ ایرانیکا. ترجمهٔ شهرام جلیلیان و محمد حیدرزاده. اهواز: انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۱۴۱-۲۰۷-۳.

[4] Ehsan Yarshater in Conversation with Mandana Zandian, Jun 7, 2016 , p.167

[«هفتهٔ_ایرانیکا»_در_پاریس-5] «هفتهٔ ایرانیکا» در پاریس (رادیو زمانه)

[6] جشن تولد ایرانیکای ۳۵سالهٔ ۱۳جلدی (رادیو زمانه)

[7] جشن تولد ایرانیکای ۳۵سالهٔ ۱۳جلدی (رادیو زمانه، ۳۱ اردیبهشت ۱۳۸۷)

[8] ۱۲ تا ۱۹ اردیبهشت، هفتهٔ جهانی «ایرانیکا» (رادیو فردا)

[9] scicle

[10] "US-funded encyclopedia revels in Iran greatness" (به انگلیسی). International New York Times. Retrieved 18 October 2007.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

@@ خط ۳۴: / خط ۳۴: @@
 یارشاطر در سال ۱۹۶۹ میلادی کوشید تا ''[[دانشنامهٔ اسلام]]'' به [[زبان فارسی]] ترجمه شود ولی به‌دلیل آنکه در مورد بسیاری از موضوعات مربوط به ایران، اطلاعات این دانشنامه را ناکافی می‌دانست، در سال ۱۹۷۵ میلادی دانشنامه‌ای جدید را که ترجمه‌ای از ''دانشنامهٔ اسلام'' به‌همراه مدخل‌هایی تألیفی بود تحت عنوان ''[[دانشنامهٔ ایران و اسلام]]'' منتشر کرد که تا فعالیت آن تا جلد دهم ادامه یافت ولی با پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] ادامهٔ کار متوقف شد و آخرین جلد آن را در سال ۱۹۸۰ میلادی منتشر کرد.
-یارشاطر پیش‌تر در سال ۱۹۷۲ میلادی تصمیم گرفته‌بود تا دانشنامه‌ای دربارهٔ ایران و به [[زبان انگلیسی]] منتشر کند و به همین منظور با اختصاص ۲ میلیون دلار بودجه توسط [[امیرعباس هویدا]]، نخست‌وزیر وقت ایران، کار دانشنامه را آغاز کرد<ref name=" «هفتهٔ ایرانیکا» در پاریس">[http://zamaaneh.com/adibzadeh/2009/03/print_post_333.html «هفتهٔ ایرانیکا» در پاریس] (''[[رادیو زمانه]]'')</ref> و آن را ''دانشنامهٔ ایرانیکا'' نام نهاد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ادامهٔ تدوین آن در ایالات متحده آمریکا دنبال گردید.<ref>[http://radiozamaaneh.com/azadeh/2008/05/post_108.html جشن تولد ایرانیکای ۳۵سالهٔ ۱۳جلدی] (''رادیو زمانه'')</ref> یارشاطر در مصاحبه اش می گوید که آخرین (دهمین) جلد از [[دانشنامه ایران و اسلام]] که پس از انقلاب با تاخیر منتشر شد، حاوی پیامی از طرف جمهوری اسلامی در پشت جلد بوده است: «این دانشنامه به زباله دان تاریخ سپرده شد».<ref>[https://books.google.com/books/about/%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%A7%D8%B1_%D8%B4%D8%A7%D8%B7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF.html?id=uAJODAAAQBAJ Ehsan Yarshater in Conversation with Mandana Zandian], Jun 7, 2016 , p.167
+یارشاطر پیش‌تر در سال ۱۹۷۲ میلادی تصمیم گرفته‌بود تا دانشنامه‌ای دربارهٔ ایران و به [[زبان انگلیسی]] منتشر کند و به همین منظور با اختصاص ۲ میلیون دلار بودجه توسط [[امیرعباس هویدا]]، نخست‌وزیر وقت ایران، کار دانشنامه را آغاز کرد<ref name=" «هفتهٔ ایرانیکا» در پاریس">[http://zamaaneh.com/adibzadeh/2009/03/print_post_333.html «هفتهٔ ایرانیکا» در پاریس] (''[[رادیو زمانه]]'')</ref> و آن را ''دانشنامهٔ ایرانیکا'' نام نهاد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ادامهٔ تدوین آن در ایالات متحده آمریکا دنبال گردید.<ref>[http://radiozamaaneh.com/azadeh/2008/05/post_108.html جشن تولد ایرانیکای ۳۵سالهٔ ۱۳جلدی] (''رادیو زمانه'')</ref>
-</ref>
 == حامیان و ویراستاران ==