سازمان پیمان مرکزی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز ویرایش 77.42.12.252 (بحث) به آخرین تغییری که مشتی ادیتور ۲ انجام داده بود واگردانده شد
برچسب: واگردانی
خط ۱: خط ۱:
{{Infobox organization
|name = سازمان پیمان مرکزی{{سخ}}Central Treaty Organization
|bgcolor = <!-- header background color -->
|fgcolor = <!-- header text color -->
|image = Flag of CENTO.svg
|image_border =
|size = <!-- default 200 -->
|alt = CENTO flag
|caption = پرچم سنتو
|map = Cento zoom.svg
|msize =
|malt =
|mcaption = اعضای سازمان سنتو به رنگ سبز
|abbreviation = CENTO
|motto =
|formation = ۱۹۵۵
|extinction = ۱۹۷۹
|type = [[سازمان دولتی بین‌المللی|intergovernmental]] [[military alliance]]
|status = <!-- ad hoc, treaty, foundation, etc -->
|purpose = <!-- focus as e.g. humanitarian, peacekeeping, etc -->
|headquarters = [[آنکارا]]
|location =
|coords = <!-- Coordinates of location using a coordinates template -->
|region_served = [[خاورمیانه]] و [[اروپا]]
|membership = {{Collapsible list|title=5 states|{{flag|Iran|1964}}|{{flag|Iraq|1924}}|{{flag|Pakistan}}|{{flag|Turkey}}|{{flag|United Kingdom}}}}
|language = <!-- official languages -->
|leader_title = <!-- position title for the leader of the org -->
|leader_name = <!-- name of leader -->
|main_organ = <!-- gral. assembly, board of directors, etc -->
|parent_organization = <!-- if one -->
|affiliations = <!-- if any -->
|num_staff =
|num_volunteers =
|budget =
|website =
|remarks =
}}
'''سازمان پیمان مرکزی {{انگلیسی|Central Treaty Organization}} (سنتو) {{انگلیسی|CENTO}}''' در دوران [[جنگ سرد]] و با هدف مبارزه با [[شوروی]] و نفوذ [[مارکسیسم]] تشکیل شد. [[جورج کنان]] سفیر [[ایالات متحده آمریکا]] در سال ۱۹۴۷ در مقاله‌ای به دولت آمریکا پیشنهاد کرد برای مقابله با خطر توسعه طلبی [[شوروی]]، سیاست سد نفوذ را به دور [[شوروی]] به مرحله اجرا گذارد تا با گذشت زمان، نظام [[شوروی]] فروپاشد. پیمان‌های [[ناتو]]، [[سیتو]] و سنتو بر اساس این راهکار بوجود آمدند. پس از فروپاشی [[بلوک شرق]] این سازمان [[فلسفه]] وجودی خود را از دست داد.
'''سازمان پیمان مرکزی {{انگلیسی|Central Treaty Organization}} (سنتو) {{انگلیسی|CENTO}}''' در دوران [[جنگ سرد]] و با هدف مبارزه با [[شوروی]] و نفوذ [[مارکسیسم]] تشکیل شد. [[جورج کنان]] سفیر [[ایالات متحده آمریکا]] در سال ۱۹۴۷ در مقاله‌ای به دولت آمریکا پیشنهاد کرد برای مقابله با خطر توسعه طلبی [[شوروی]]، سیاست سد نفوذ را به دور [[شوروی]] به مرحله اجرا گذارد تا با گذشت زمان، نظام [[شوروی]] فروپاشد. پیمان‌های [[ناتو]]، [[سیتو]] و سنتو بر اساس این راهکار بوجود آمدند. پس از فروپاشی [[بلوک شرق]] این سازمان [[فلسفه]] وجودی خود را از دست داد.


خط ۱۵: خط ۵۲:
* {{flag|Iraq|1963}} (در سال ۱۹۵۹ از پیمان خارج شد)
* {{flag|Iraq|1963}} (در سال ۱۹۵۹ از پیمان خارج شد)
* {{PAK}}
* {{PAK}}
* ایران (بعد از انقلاب خارج شد)
* {{flag|Iran|1964}} (بعد از انقلاب خارج شد)
* {{TUR}}
* {{TUR}}
* {{UK}}
* {{UK}}

نسخهٔ ‏۲۳ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۴۶

سازمان پیمان مرکزی
Central Treaty Organization
CENTO flag
پرچم سنتو
اعضای سازمان سنتو به رنگ سبز
کوته‌نوشتCENTO
بنیان‌گذاری۱۹۵۵
انقراض۱۹۷۹
گونهintergovernmental military alliance
ستادآنکارا
منطقه
خاورمیانه و اروپا
اعضا
5 states

سازمان پیمان مرکزی (به انگلیسی: Central Treaty Organization) (سنتو) (به انگلیسی: CENTO) در دوران جنگ سرد و با هدف مبارزه با شوروی و نفوذ مارکسیسم تشکیل شد. جورج کنان سفیر ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۴۷ در مقاله‌ای به دولت آمریکا پیشنهاد کرد برای مقابله با خطر توسعه طلبی شوروی، سیاست سد نفوذ را به دور شوروی به مرحله اجرا گذارد تا با گذشت زمان، نظام شوروی فروپاشد. پیمان‌های ناتو، سیتو و سنتو بر اساس این راهکار بوجود آمدند. پس از فروپاشی بلوک شرق این سازمان فلسفه وجودی خود را از دست داد.

در فوریهٔ ۱۹۵۵ عراق و ترکیه این پیمان را بستند و اعلام کردند که کشورهای عضو «جامعهٔ عرب» و «دیگر کشورهای علاقه‌مند به صلح و امنیت خاورمیانه» - که آن دو دولت آنها را به رسمیت شناخته باشند- می‌توانند به این پیمان بپیوندند. در ۱۹۵۵ ایران و بریتانیا و پاکستان به این پیمان پیوستند. انگلستان و آمریکا پیمان بغداد را در «حلقهٔ مالی» دفاع از خاورمیانه در برابر شوروی می‌دانستند. در مقابل و شوروی آن را ابزاری در دست تجاوزگرانی می‌دانست که «علاقه‌ای به صلح و امنیت بین‌المللی ندارند». در مه و ژوئن ۱۹۵۷ نمایندگان آمریکا به عضویت کمیته‌های اقتصادی و نظامی پیمان درآمدند، اما ایالات متحد خود به پیمان نپیوست. عراق پس از انقلاب ژوئیهٔ ۱۹۵۸، در مارس ۱۹۵۹ از پیمان خارج شد و این پیمان در اوت ۱۹۵۹ «سازمان پیمان مرکزی» (سنتو) نامیده شد و مرکز آن را از بغداد به آنکارا بردند.[۱]

در آن سال‌ها آمریکا از نفوذ شوروی در خاورمیانه نگران بود و نگرانی از جمال عبدالناصر، انگلستان را به فکر پیشگیری از نفوذ و گسترش نهضت مصر انداخته‌بود.

پیمان بغداد متعاقب کودتای عبدالکریم قاسم در عراق ـ ۲۳ تیر ۱۳۳۷ ـ ضربه اساسی دید. قاسم که یک نظامی چپگرا بود به این پیمان روی خوش نشان نداد، در نتیجه مرکزیت پیمان به آنکارا انتقال یافت و بعدها با خروج بغداد از آن به پیمان سنتو شهرت یافت.

تفاوت پیمان بغداد با پیمان سعدآباد که در ۱۳۱۶ ش. میان ایران، ترکیه و افغانستان به امضا رسید در این بود که در آن پیمان این سه کشور متعهد شده بودند به خاک یکدیگر تعرض نکنند ولی در پیمان بغداد، همکاریهای متقابل نظامی پیشبینی شده بود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران از این پیمان خارج شد و به عضویت کشورهای غیرمتعهد درآمد (خروج ایران از این سازمان در سال ۱۹۷۹ و سه سال بعد از خروج پاکستان از این سازمان روی داد).[۲]

اعضاء سازمان

نشست سنتو در تهران، کاخ سنا
همچنین ببینید: پیمان سعدآباد

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ دانشنامهٔ سیاسی- داریوش آشوری-نشر مروارید- چاپ شانزدهم ۱۳۸۷- ص۸۹
  2. ↑ چگونه ایران رئیس جنبش عدم تعهد شد - مشرق نیوز | mashreghnews.ir
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=سازمان_پیمان_مرکزی&oldid=26232491»