حفاظت و خوردگی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ImanFakhri (بحث | مشارکت‌ها)
ImanFakhri (بحث | مشارکت‌ها)
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۱: خط ۱:
{{منبع|تاریخ=آوریل ۲۰۱۹}}
{{منبع|تاریخ=آوریل ۲۰۱۹}}

== مقدمه‌ای درباره حفاظت و خوردگی ==
== مقدمه‌ای دربارهٔ حفاظت و خوردگی ==
خوردگی عبارت است از انجام واکنش‌های [[الکتروشیمیایی]] در محیط ؛ یا به عبارت دیگر، تخریب یا اضمحلال یک ماده در اثر واکنش با محیط اطراف آن. از پدیده‎هایی که [[فلزات]] را تحت اثر قرار می‌دهد، خوردگی است؛ گرچه این پدیده در غیر فلزات مانند [[مواد نسوز]]، [[کامپوزیت]] ها و سایر مواد نیز می‌تواند رخ دهد. در نتیجه خوردگی، هزینه‌های زیادی پرداخت می‌شود. نمونه‌هایی از این هزینه‌ها عبارت‌اند از : تعويض قطعه خورده شده، توقف کار، [[آتش‌سوزی|آتش‌سوزي]] و انفجار، آلودگي مواد توليدي و … . مکان‌های متعددی با این مشکل روبه‌رو هستند که از آنان می‌توان به سازه‌هاي ساختماني، پل‌ها و راه‌آهن اشاره کرد. علی‌رغم پیشرفت‌های علمی برای کنترل این پدیده اما هنوز به طور کامل کنترل نشده است.<ref name=":0">{{یادکرد وب|عنوان=حفاظت و خوردگی مواد -|نشانی=http://freethes.com/%d8%ad%d9%81%d8%a7%d8%b8%d8%aa-%d9%88-%d8%ae%d9%88%d8%b1%d8%af%da%af%db%8c-%d9%85%d9%88%d8%a7%d8%af/|تاریخ=2016-09-14|بازبینی=2019-04-09}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان=گرایش خوردگی و حفاظت از مواد {{!}} مهندسی مواد و متالورژی کارشناسی ارشد {{!}} ایران مواد|نشانی=https://iran-mavad.com/%da%af%d8%b1%d8%a7%db%8c%d8%b4-%d8%ae%d9%88%d8%b1%d8%af%da%af%db%8c.html|وب‌گاه=ایران مواد {{!}} مهندسی مواد و متالورژی {{!}} جوشکاری {{!}} سرامیک|تاریخ=۱۳۹۷-۰۳-۲۷T23:55:39+04:30|بازبینی=2019-04-09|کد زبان=fa}}</ref>
خوردگی عبارت است از انجام واکنش‌های [[الکتروشیمیایی]] در محیط؛ یا به عبارت دیگر، تخریب یا اضمحلال یک ماده در اثر واکنش با محیط اطراف آن. از پدیده‌هایی که [[فلزات]] را تحت اثر قرار می‌دهد، خوردگی است؛ گرچه این پدیده در غیر فلزات مانند [[مواد نسوز]]، [[کامپوزیت]]‌ها و سایر مواد نیز می‌تواند رخ دهد. در نتیجه خوردگی، هزینه‌های زیادی پرداخت می‌شود. نمونه‌هایی از این هزینه‌ها عبارت‌اند از: تعویض قطعه خورده شده، توقف کار، [[آتش‌سوزی]] و انفجار، آلودگی مواد تولیدی و …. مکان‌های متعددی با این مشکل روبه‌رو هستند که از آنان می‌توان به سازه‌های ساختمانی، پل‌ها و راه‌آهن اشاره کرد. علی‌رغم پیشرفت‌های علمی برای کنترل این پدیده اما هنوز به‌طور کامل کنترل نشده‌است.<ref name=":0">{{یادکرد وب|عنوان=حفاظت و خوردگی مواد -|نشانی=http://freethes.com/حفاظت-و-خوردگی-مواد/|تاریخ=2016-09-14|بازبینی=2019-04-09}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان=گرایش خوردگی و حفاظت از مواد {{!}} مهندسی مواد و متالورژی کارشناسی ارشد {{!}} ایران مواد|نشانی=https://iran-mavad.com/گرایش-خوردگی.html|وبگاه=ایران مواد {{!}} مهندسی مواد و متالورژی {{!}} جوشکاری {{!}} سرامیک|تاریخ=۱۳۹۷-۰۳-۲۷T23:55:39+04:30|بازبینی=2019-04-09|کد زبان=fa}}</ref>
[[پرونده:Compact Disc-Korrosion-01.jpg|جایگزین=دیسکی که دچار خوردگی شده است.|بندانگشتی|حفاظت و خوردگی]]
[[پرونده:Compact Disc-Korrosion-01.jpg|جایگزین=دیسکی که دچار خوردگی شده‌است.|بندانگشتی|حفاظت و خوردگی]]


== مهندسی خوردگی ==
== مهندسی خوردگی ==
مهندسی خوردگی (corrosion engineering)، علمی کاربردی و فنی برای جلوگیری یا کاهش خسارات ناشی از پدیدهی خوردگی با استفاده از روشهایی مقرون به صرفه و مورد اعتماد است. پیش‌نیاز‌های این علم عبارت‌اند از: آگاهی از اصول خوردگی و عملیات مبارزه با آن، داشتن علم کافی در زمینه‌ی خواص شیمیایی، [[متالورژی فیزیکی|متالورژیکی]]، فیزیکی و مکانیکی [[آلیاژ|آلیاژها]]، تسلط بر آزمون‌های خوردگی و الکتروشیمیایی. هم‌چنین مهندس خوردگی باید انواع محیط‌های خورنده و روش‌های مقابله با آنها را بداند. یک مهندس خوردگی باید با توجه شرایط، ماده‌ای را انتخاب کند که خوردگی را کنترل کند یا حداقل سرعت آن را کاهش دهد.<ref name=":1" />
مهندسی خوردگی (corrosion engineering)، علمی کاربردی و فنی برای جلوگیری یا کاهش خسارات ناشی از پدیدهی خوردگی با استفاده از روشهایی مقرون به صرفه و مورد اعتماد است. پیش‌نیازهای این علم عبارت‌اند از: آگاهی از اصول خوردگی و عملیات مبارزه با آن، داشتن علم کافی در زمینهٔ خواص شیمیایی، [[متالورژی فیزیکی|متالورژیکی]]، فیزیکی و مکانیکی [[آلیاژ]]ها، تسلط بر آزمون‌های خوردگی و الکتروشیمیایی. هم‌چنین مهندس خوردگی باید انواع محیط‌های خورنده و روش‌های مقابله با آنها را بداند. یک مهندس خوردگی باید با توجه شرایط، ماده‌ای را انتخاب کند که خوردگی را کنترل کند یا حداقل سرعت آن را کاهش دهد.<ref name=":1" />


توانایی هایی که مهندسین خوردگی کسب می‌کنند:
توانایی‌هایی که مهندسین خوردگی کسب می‌کنند:
# صلاح و بهبود خواص آلیاژهای مورد استفاده در صنعت از نظر خوردگی

# صلاح و بهبود خواص آلياژهاي مورد استفاده در صنعت از نظر خوردگي
# حفاظت فلزات و آلیاژها در محیط‌های مورد استفاده (ممانعت کننده‌ها)
# حفاظت فلزات و آلياژها در محيط هاي مورد استفاده (ممانعت کننده ها)
# حفاظت کاتدی و آندی خصوصاً در مورد لوله‌های زیرزمینی و تأسیسات دریایی
# کاربرد پوشش‌های مختلف غیر فلزی در صنایع
# حفاظت کاتدي و آندي خصوصا در مورد لوله هاي زيرزميني و تاسيسات دريايي
# تهیه مواد کاهش دهنده خوردگی، مواد پاک کننده، مواد آبکاری، پوشش‌ها و بهبود کیفیت آنها.<ref name=":0" />
# کاربرد پوشش هاي مختلف غير فلزي در صنايع
# تهيه مواد کاهش دهنده خوردگي ، مواد پاک کننده ، مواد آبکاري ، پوشش ها و بهبود کيفيت آنها.<ref name=":0" />


== اهمیت خوردگی ==
== اهمیت خوردگی ==
یکی از زیان‌های اقتصادی اساسی برا هر کشوری خوردگی است و این هزینه‌ها هرروزه با رشد صنایع، افزایش می‌یابد. برای مثال، در سال ۲۰۱۶، هزینه‌‌های سالانه ناشی از خوردگی در ایالات‌متحده بیش از ۱/۱ تریلیون دلار برآورد شده است. با استفاده از آلیاژهای جدید، لازم است که مهندسین خوردگی و طراحان ارتباط نزدیکتری داشته باشند. تمامی نقشه‌ها و مواد مورد استفاده در یک پروژه باید به وسیله مهندس خوردگی تایید شوند. در نتیجه پروژه‌ای نباید بدون مهندس خوردگی شروع شود.<ref name=":1" />
یکی از زیان‌های اقتصادی اساسی برا هر کشوری خوردگی است و این هزینه‌ها هرروزه با رشد صنایع، افزایش می‌یابد. برای مثال، در سال ۲۰۱۶، هزینه‌های سالانه ناشی از خوردگی در ایالات‌متحده بیش از ۱/۱ تریلیون دلار برآورد شده‌است. با استفاده از آلیاژهای جدید، لازم است که مهندسین خوردگی و طراحان ارتباط نزدیکتری داشته باشند. تمامی نقشه‌ها و مواد مورد استفاده در یک پروژه باید به وسیله مهندس خوردگی تأیید شوند. در نتیجه پروژه‌ای نباید بدون مهندس خوردگی شروع شود.<ref name=":1" />


== تاثیرات خوردگی ==
== تأثیرات خوردگی ==
[[پرونده:Acid-corrosion-in-a-flue-gas-duct-01.jpg|جایگزین=خوردگی اسیدی|بندانگشتی|خوردگی اسیدی]]
[[پرونده:Acid-corrosion-in-a-flue-gas-duct-01.jpg|جایگزین=خوردگی اسیدی|بندانگشتی|خوردگی اسیدی]]
خوردگی می‌تواند بر عمر تجهیزات، بهره‌برداری از آنها، بازگشت سرمایه، کیفیت محصولات تولید و غیره مؤثر باشد. از طرف دیگر، خسارت‌های خوردگی می‌تواند اثرات مستقیم یا غیرمستقیم داشته باشد. برخی از خسارت‌های مستقیم خوردگی عبارت‌اند از تخریب یا انهدام تجهیزات به‌عنوان مثال تخریب پل، انفجار خط لوله گاز، غرق شدن کشتی، تخریب سکوهای نفتی، خوردگی بدنه اتومبیل. در رابطه با خسارت‌های غیرمستقیم خوردگی میتوان به آلوده‌شدن محصولات، هدر‌رفتن محصولات و همچنین هزینه‌های تعمیرات و نگهداری از تجهیزات اشاره کرد. علاوه‌بر خسارت‌های مالی هنگفت، خوردگی می‌تواند باعث خسارت‌های جانی زیادی نیز شود.<ref name=":1" />
خوردگی می‌تواند بر عمر تجهیزات، بهره‌برداری از آنها، بازگشت سرمایه، کیفیت محصولات تولید و غیره مؤثر باشد. از طرف دیگر، خسارت‌های خوردگی می‌تواند اثرات مستقیم یا غیرمستقیم داشته باشد. برخی از خسارت‌های مستقیم خوردگی عبارت‌اند از تخریب یا انهدام تجهیزات به‌عنوان مثال تخریب پل، انفجار خط لوله گاز، غرق شدن کشتی، تخریب سکوهای نفتی، خوردگی بدنه اتومبیل. در رابطه با خسارت‌های غیرمستقیم خوردگی می‌توان به آلوده‌شدن محصولات، هدررفتن محصولات و همچنین هزینه‌های تعمیرات و نگهداری از تجهیزات اشاره کرد. علاوه‌بر خسارت‌های مالی هنگفت، خوردگی می‌تواند باعث خسارت‌های جانی زیادی نیز شود.<ref name=":1" />


== فرصت‌های شغلی ==
== فرصت‌های شغلی ==
۱) بهبود ترکیب شیمیایی آلیاژها در جهت بهبود مقاومت به خوردگی
# بهبود ترکیب شیمیایی آلیاژها در جهت بهبود مقاومت به خوردگی
# مطالعه و استفاده ممانعت‌کننده‌ها به منظور کاهش سرعت‌خوردگی در محیط‌های مختلف

# طراحی و اجرا سیستم‌های حفاظت کاتدی و آندی در سازه‌های صنعتی
۲) مطالعه و استفاده ممانعت‌کننده‌ها به منظور کاهش سرعت‌خوردگی در محیط‌های مختلف
# کاربرد پوشش‌های محافظ مختلف مانند آبکاری، رنگ و …

۳) طراحی و اجرا سیستم‌های حفاظت کاتدی و آندی در سازه‌های صنعتی

۴) کاربرد پوشش‌های محافظ مختلف مانند آبکاری، رنگ و …

۵) بازرسی و پایش سیستم‌های در معرض خوردگی مانند خطوط انتقال نفت و گاز<ref name=":1" />
۵) بازرسی و پایش سیستم‌های در معرض خوردگی مانند خطوط انتقال نفت و گاز<ref name=":1" />


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}

نسخهٔ ‏۱۰ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۰۶:۴۶

مقدمه‌ای دربارهٔ حفاظت و خوردگی

خوردگی عبارت است از انجام واکنش‌های الکتروشیمیایی در محیط؛ یا به عبارت دیگر، تخریب یا اضمحلال یک ماده در اثر واکنش با محیط اطراف آن. از پدیده‌هایی که فلزات را تحت اثر قرار می‌دهد، خوردگی است؛ گرچه این پدیده در غیر فلزات مانند مواد نسوز، کامپوزیت‌ها و سایر مواد نیز می‌تواند رخ دهد. در نتیجه خوردگی، هزینه‌های زیادی پرداخت می‌شود. نمونه‌هایی از این هزینه‌ها عبارت‌اند از: تعویض قطعه خورده شده، توقف کار، آتش‌سوزی و انفجار، آلودگی مواد تولیدی و …. مکان‌های متعددی با این مشکل روبه‌رو هستند که از آنان می‌توان به سازه‌های ساختمانی، پل‌ها و راه‌آهن اشاره کرد. علی‌رغم پیشرفت‌های علمی برای کنترل این پدیده اما هنوز به‌طور کامل کنترل نشده‌است.[۱][۲]

دیسکی که دچار خوردگی شده‌است.
حفاظت و خوردگی

مهندسی خوردگی

مهندسی خوردگی (corrosion engineering)، علمی کاربردی و فنی برای جلوگیری یا کاهش خسارات ناشی از پدیدهی خوردگی با استفاده از روشهایی مقرون به صرفه و مورد اعتماد است. پیش‌نیازهای این علم عبارت‌اند از: آگاهی از اصول خوردگی و عملیات مبارزه با آن، داشتن علم کافی در زمینهٔ خواص شیمیایی، متالورژیکی، فیزیکی و مکانیکی آلیاژها، تسلط بر آزمون‌های خوردگی و الکتروشیمیایی. هم‌چنین مهندس خوردگی باید انواع محیط‌های خورنده و روش‌های مقابله با آنها را بداند. یک مهندس خوردگی باید با توجه شرایط، ماده‌ای را انتخاب کند که خوردگی را کنترل کند یا حداقل سرعت آن را کاهش دهد.[۲]

توانایی‌هایی که مهندسین خوردگی کسب می‌کنند:

  1. صلاح و بهبود خواص آلیاژهای مورد استفاده در صنعت از نظر خوردگی
  2. حفاظت فلزات و آلیاژها در محیط‌های مورد استفاده (ممانعت کننده‌ها)
  3. حفاظت کاتدی و آندی خصوصاً در مورد لوله‌های زیرزمینی و تأسیسات دریایی
  4. کاربرد پوشش‌های مختلف غیر فلزی در صنایع
  5. تهیه مواد کاهش دهنده خوردگی، مواد پاک کننده، مواد آبکاری، پوشش‌ها و بهبود کیفیت آنها.[۱]

اهمیت خوردگی

یکی از زیان‌های اقتصادی اساسی برا هر کشوری خوردگی است و این هزینه‌ها هرروزه با رشد صنایع، افزایش می‌یابد. برای مثال، در سال ۲۰۱۶، هزینه‌های سالانه ناشی از خوردگی در ایالات‌متحده بیش از ۱/۱ تریلیون دلار برآورد شده‌است. با استفاده از آلیاژهای جدید، لازم است که مهندسین خوردگی و طراحان ارتباط نزدیکتری داشته باشند. تمامی نقشه‌ها و مواد مورد استفاده در یک پروژه باید به وسیله مهندس خوردگی تأیید شوند. در نتیجه پروژه‌ای نباید بدون مهندس خوردگی شروع شود.[۲]

تأثیرات خوردگی

خوردگی اسیدی
خوردگی اسیدی

خوردگی می‌تواند بر عمر تجهیزات، بهره‌برداری از آنها، بازگشت سرمایه، کیفیت محصولات تولید و غیره مؤثر باشد. از طرف دیگر، خسارت‌های خوردگی می‌تواند اثرات مستقیم یا غیرمستقیم داشته باشد. برخی از خسارت‌های مستقیم خوردگی عبارت‌اند از تخریب یا انهدام تجهیزات به‌عنوان مثال تخریب پل، انفجار خط لوله گاز، غرق شدن کشتی، تخریب سکوهای نفتی، خوردگی بدنه اتومبیل. در رابطه با خسارت‌های غیرمستقیم خوردگی می‌توان به آلوده‌شدن محصولات، هدررفتن محصولات و همچنین هزینه‌های تعمیرات و نگهداری از تجهیزات اشاره کرد. علاوه‌بر خسارت‌های مالی هنگفت، خوردگی می‌تواند باعث خسارت‌های جانی زیادی نیز شود.[۲]

فرصت‌های شغلی

  1. بهبود ترکیب شیمیایی آلیاژها در جهت بهبود مقاومت به خوردگی
  2. مطالعه و استفاده ممانعت‌کننده‌ها به منظور کاهش سرعت‌خوردگی در محیط‌های مختلف
  3. طراحی و اجرا سیستم‌های حفاظت کاتدی و آندی در سازه‌های صنعتی
  4. کاربرد پوشش‌های محافظ مختلف مانند آبکاری، رنگ و …

۵) بازرسی و پایش سیستم‌های در معرض خوردگی مانند خطوط انتقال نفت و گاز[۲]

پانویس

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «حفاظت و خوردگی مواد -». ۲۰۱۶-۰۹-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۹.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ «گرایش خوردگی و حفاظت از مواد | مهندسی مواد و متالورژی کارشناسی ارشد | ایران مواد». ایران مواد | مهندسی مواد و متالورژی | جوشکاری | سرامیک. ۱۳۹۷-۰۳-۲۷T23:55:39+04:30. دریافت‌شده در 2019-04-09. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)