محمد صادقی تهرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏آثار: حذف نام کتاب تکراری
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱۸: خط ۱۸:
|محل دفن= [[گورستان باغ بهشت قم]]
|محل دفن= [[گورستان باغ بهشت قم]]
|استادان=[[محمدعلی شاه‌آبادی]]{{سخ}}[[حسین طباطبایی بروجردی]]{{سخ}}[[روح‌الله خمینی]]{{سخ}}[[محمدحسین طباطبایی]]{{سخ}}[[میرزا احمد آشتیانی]]{{سخ}}[[میرزا مهدی آشتیانی]]{{سخ}}[[سید احمد خوانساری]]{{سخ}}[[محمدتقی آملی]]{{سخ}}[[ابوالقاسم کاشانی]]{{سخ}}[[ابوالقاسم خویی]]{{سخ}}<ref>صادقی تهرانی، محمد، فقه گویا، زندگی‌نامه مؤلف، ص ۱۱۳ تا ۱۱۵</ref>
|استادان=[[محمدعلی شاه‌آبادی]]{{سخ}}[[حسین طباطبایی بروجردی]]{{سخ}}[[روح‌الله خمینی]]{{سخ}}[[محمدحسین طباطبایی]]{{سخ}}[[میرزا احمد آشتیانی]]{{سخ}}[[میرزا مهدی آشتیانی]]{{سخ}}[[سید احمد خوانساری]]{{سخ}}[[محمدتقی آملی]]{{سخ}}[[ابوالقاسم کاشانی]]{{سخ}}[[ابوالقاسم خویی]]{{سخ}}<ref>صادقی تهرانی، محمد، فقه گویا، زندگی‌نامه مؤلف، ص ۱۱۳ تا ۱۱۵</ref>
|شاگردان=[[مصطفی خمینی]]
|شاگردان=[[مصطفی خمینی]]
ایمان ضرابی
|تألیفات=الفرقان فی تفسیر القرآن بین الکتاب والسنة{{سخ}}
|تألیفات=الفرقان فی تفسیر القرآن بین الکتاب والسنة{{سخ}}
تفسیر البلاغ{{سخ}}
تفسیر البلاغ{{سخ}}

نسخهٔ ‏۲ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۱۵

محمد صادقی تهرانی

محمد صادقی تهرانی
پرونده:Drsadeghi.jpg
عنوان(ها)آیت‌الله العظمی

دکتر، حاج شیخ
خادم القرآن
علامه، علامه مجاهد

لقب علامهٔ مجاهد را آیت‌الله خوئی به ایشان اعطا کرده‌اند.[۱]
اطلاعات شخصی
زاده
محمد صادقی اصفهانی

۱ فروردین ۱۳۰۵
درگذشته۱ فروردین ۱۳۹۰ (۸۵ سالگی)
محل دفنگورستان باغ بهشت قم
محل اقامتقم
آثار معروفالفرقان فی تفسیر القرآن بین الکتاب والسنة

تفسیر البلاغ
ترجمان قرآن
ترجمان فرقان (تفسیر مختصر ۵ جلدی)
اصول الاستنباط
غوص فی البحار
تبصرة الفقهاء
نماز و روزه مسافران
علیٌ والحاکمون

و…[۲]
تحصیلاتتهران و قم
استادانمحمدعلی شاه‌آبادی
حسین طباطبایی بروجردی
روح‌الله خمینی
محمدحسین طباطبایی
میرزا احمد آشتیانی
میرزا مهدی آشتیانی
سید احمد خوانساری
محمدتقی آملی
ابوالقاسم کاشانی
ابوالقاسم خویی
[۳]
شاگردان
وبگاه

محمّد صادقی اصفهانی، معروف به صادقی تهرانی، (زادهٔ ۱ فروردین ۱۳۰۵در تهران - درگذشتهٔ ۱ فروردین ۱۳۹۰ در قم)، فرزند خطیب مبارز مشروطه‌خوه، یعنی رضا لسان المحققین و نیز، از مراجع تقلید شیعه و مفسران قرآن است. وی، صاحب تفسیر «الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السّنه» و مترجم قرآن است. وی از ابوالقاسم خویی حکم اجتهاد دارد.[۴] وی از جمله حافظین موضوعی قرآن بوده و با توجّه به تألیفات متعدّد تفسیری، از جمله، تفسیر ترتیبی قرآن با عنوان «الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه» در سی جلد، به زبان عربی، و همین‌طور، تفسیر موضوعی سی جلدی قرآن، به زبان عربی، همچنین تفسیر مختصر قرآن به زبان عربی، با عنوان تفسیر البلاغ، در یک جلد، و تفسیر قرآن پنج جلدی فارسی، به نام ترجمان فرقان و ترجمه تفسیری قرآن به زبان فارسی، با عنوان ترجمان وحی، از جمله نوادر اندیشمندان و متخصّصان برجسته در این رشته، به‌شمار می‌رود. وی از اندک مراجع تقلید شیعه بود که علاوه بر طی مدارج رسمی حوزوی، تحصیلات عالی کلاسیک دانشگاهی داشته و دارای مدرک دکتری الهیات و معارف اسلامی و نیز، چهار مدرک لیسانس فقه، حقوق، علوم تربیتی، فلسفه و کلام، از دانشکدهٔ معقول و منقول (الهیات و معارف اسلامی) دانشگاه تهران، در سال ۱۳۳۸ خورشیدی است.[۵]

معرّفی کلّی

وی از مراجع تقلید شیعه و مفسران معاصر است که تفسیر «الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السّنه» از اوست.

آثار او در زمینهٔ مطالعات تطبیقی ادیان، شامل کتاب‌های عقائدنا، المقارنات، رسول الاسلام فی الکتب السماویه، بشارات عهدین، مسیح از نظر قرآن و انجیل… است.[۶]

صادقی تهرانی در تفسیر قرآن، از روش قرآن به قرآن، استفاده می‌کرد و بعد از استاد خود محمّد حسین طباطبایی، در زمرهٔ کسانی است که به‌طور جدّی، از این روش، استفاده کرده‌است. وی در ابعاد فقهی، حدیثی، فلسفی، کلامی، عرفانی… و حتّی ادبیات عرب، به خود قرآن، تمسّک نموده و مخصوصاً، آیات الاحکام را در تفسیر خود، مورد بررسی خاصّی، قرار داده‌است.

او در برابر فقه پویا و فقه سنّتی-که عامّهٔ عالمان معاصر شیعی، بر مبنای آن دو، فتوا می‌دهند-، برای صدور احکام بر مبنای فقه گویا فتوا می‌دهد. او ارائه دهندهٔ فقه گویا است که در آن، تنها قرآن، محور استنباط است، بدین صورت که سنّت قطعیه از عرضه احادیث بر قرآن، به دست می‌آید.

در روش فقهی صادقی تهرانی-که آن را فقه گویا نام نهاده‌است-علم رجال، ملاک اصلی حجّیت نیست؛ بلکه تنها قرآن، ملاک اصلی است؛ با این روش، بین دو حدیث که یکی معتبر، ولی بر خلاف قرآن، و دیگری، ضعیف، ولی موافق قرآن باشد، حدیث دوم، پذیرفته می‌شود.

صادقی تهرانی با وجود مخالفت با نظام پهلوی، و فعّالیت‌ها و مبارزات سیاسی بسیارِ قبل از انقلاب، و رابطهٔ نزدیک با روح‌الله خمینی، مخالف ولایت فردی و غیر شورایی بود.[۷]

وی بیش از ۱۱۳ جلد کتاب-که نیمی از آن، به زبان عربی است-تألیف کرد که مشهورترین آن‌ها تفسیر الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن والسّنه است که طی ۱۰ سال و با تشویق استاد خود محمّد حسین طباطبایی، در شهر قم، به پایان برد.[۸]

استادان

شاگردان

  • مصطفی خمینی[۱۹]
  • مهدی (مهرداد) انصاری سمنانی (که بعدها راه و مکتب فقهی و قرآنی صادقی تهرانی را کنار گذاشت)
  • نیاز همدانی
  • محمد یعقوبی
  • محسن نورانی.

درگذشت

صادقی تهرانی در اول فروردین ۱۳۹۰ درگذشت و پس از اقامه نماز توسط آقای اشکوری در حرم فاطمه معصومه، روز سوم فروردین در قبرستان باغ بهشت قم به خاک سپرده شد.[۲۰]

سید علی خامنه‌ای در پیام تسلیتی که خطاب به مهدی مصطفوی، قائم مقام وزارت امور خارجه و داماد صادقی، صادر کرده بود، از صادقی به عنوان عالمی متفکر، یاد کرد.[۲۱]

روش فقهی

وی در قسمتی از کتاب اصول الاستنباط و در بخش اصول استنباط فقهی و روش فقهی که در سایت رسمی خود منتشر نموده، قرآن و سنت (بر محور کتاب) را پایه اصول استنباط فقهی و دلائل قطعی و معصوم می‌داند. از دیدگاه وی کتاب و سنت، برهم تطابق دارند و محور احکام اخلاقی، عقیدتی، فردی، اجتماعی، عبادی، سیاسی و… فقط قرآن و در رتبه دوم، سنت منطبق بر محور وحی قرآنی است؛ و بر حسب نصوص، فقط کتاب الله، دلیل است؛ هم مشرِّع و هم دلیل شرعی است.

او بدین شیوه، بقیهٔ مبانی استدلال و استنباط فقهی مشهور شیعه و اهل سنت از جمله؛ عقل، اجماع و شهرت را به گونه استقلالی و سیره علما، خبر واحد ظنی، قیاس، استحسان، استصلاح و… را به‌طور مطلق با استدلال به قرآن، مردود می‌داند[۲۲]

دیدگاه‌ها

ولایت مطلقه فقیه

صادقی تهرانی، گر چه با نظام پهلوی، به شدّت، مخالف بود و در آن دوران، فعّالیت‌های سیاسی بسیاری داشت و از شاگردان و هم‌رزمان روح‌الله خمینی بوده و از سوی ساواک نیز، به‌طور غیابی، به اعدام، محکوم شده بود؛ امّا پس از به دست‌گیری قدرت مطلق به دست خمینی، و مورد ظلم قرار گرفتن از طرف بعضی از ملاّیان حکومتی وقت، از منتقدان نظریهٔ ولایت مطلقه فقیه شد. وی، به ولایت شورایی فقیهان در عصر غیبت کبرا، معتقد بود آن‌هم شورایی که با رأی مردم، انتخاب نمی‌شود؛ زیرا اعتقاد داشت که در هر انتخاباتی، رأی دهندگان باید در آن موضوع، تخصّص داشته باشند؛ پس، رأی غیر تخصّصی را حرام می‌دانست و موافق برگزاری انتخابات به صورت معمول نبود.

هرگز نمی‌تواند فرد، مبنای مشروعیت باشد. ولایت مطلق، از آنِ خداست، و ولایت شرعی، با پیامبر و ائمّه [شیعه] است، علما ولایت کلّی ندارند؛ علما هم، خطا می‌کنند.[۷][۲۳]

داماد وی، گفته‌است که او تا آخر عمر، حامی انقلاب اسلامی ایران بود و همواره با علی خامنه‌ای، همراه بود؛[۲۴] هر چند این ادّعای دامادش، با توجّه به انتقادات صادقی تهرانی به حکومت وقت و نیز، رفاقتش با مراجع تقلید منتقدی مثل حسین علی منتظری...، چندان درست، به نظر نمی‌رسد.

وی دربارهٔ سرکوب مراجع تقلید مردمی، و هواداران دیگر عقاید توسّط حکومت جمهوری اسلامی، گفته بود:

نباید چنین بکنند. با این حمله‌ها و هجوم‌ها خیلی خطا می‌کنند. با یهود و نصارا و بهایی‌ها هم، نباید چنین کرد، مسلمانان وهّابی هم، احترام دارند. مراجع، اختلاف داشته باشند با هم، به دعوا نمی‌رسند، و این رفتارها اشتباه است.[۷]

تفکیک انواع بلوغ از دیدگاه کتاب و سنت

از دیدگاه صادقی تهرانی، معیار نشیب و فراز بلوغ در تمامی مراحل آن توان عقلی یا بدنی یا جنسی یا مالی یا اجتماعی است و بلوغ را به شش قسمت تقسیم می‌کند:

  • - بلوغ نماز: میانگین سن بلوغ نماز برای پسر و دختر، از ابتدای دهسالگی است و احیاناً پیش از دهسالگی یا پس از آن این بلوغ حاصل می‌شود.
  • - بلوغ روزه داری: معیار سن بلوغ در روزه داری، توانایی جسمی است و میانگینش برای دختر و پسر، سیزده سالگی است.
  • - بلوغ ازدواج: ملاک در این بلوغ توان زناشویی بوده و نوعاً دختران زودتر ازپسران بالغ می‌شوند، چنان‌که بلوغ حجاب دختران نیز پیش از بلوغ جنسی پسران است.
  • - بلوغ اقتصادیدر این بلوغ نوعاً پسران بر دختران مقدمند، زیرا رشد و زمینهٔ تلاش اقتصادیشان بیشتر است، به ویژه برای پرداخت حقوق شرعی، حج، عمره و سایر عبادات، به مال نیازمندند.
  • - بلوغ تبلیغ اسلام: امر به معروف و نهی از منکر است که به هنگام دارا بودن شرایط لازم، بر هر دوی پسر و دختر واجب بوده و مسئولیت پسران نیز بیش از دختران است، زیرا در اجتماع وسیع‌تری زندگی می‌کنند.
  • - بلوغ جهاد و دفاع: که بر پسران واجد شرایط آن واجب بوده و در صورت نیاز کلی و بسیج عمومی بر دختران نیز واجب می‌گردد. معیار نشیب و فراز بلوغ در تمامی مراحل آن توان عقلی یا بدنی یا جنسی یا مالی یا اجتماعی است.رساله توضیح المسائل نوین- صادقی تهرانی- احکام بلوغ

سجده ملائکه بر آدم یا خدا؟

صادقی تهرانی بر خلاف نظر رایج اکثر مفسران، سجده ملائکه را به شکرانه خلقت آدم بر خدا می‌داند و نه بر آدم.

برخی فتاوا و مواضع

آثار

تألیفات برتر وی تفسیر ۳۰ جلدی الفرقان و تفسیر موضوعی در ۳۰ جلد و همچنین حدود ۱۰۰ جلد کتب دیگر به زبان‌های عربی و فارسی است.[۲۷]

همچنین پس از درگذشت او آثار وی در حال ترجمه به زبان‌های انگلیسی و فارسی نیز می‌باشند.

فهرست آثار

عربی

  • الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن والسنه۳۰ جلد
  • التفسیر الموضوعی بین الکتاب والسنه ۳۰ جلد
  • الفقه المقارن بین الکتاب والسنه ۸ جلد
  • عقائدنا
  • المقارنات
  • رسول الاسلام فی الکتب السماویه
  • حوار بین الالهیین و المادیین
  • علی و الحاکمون
  • علی شاطیءالجمعه
  • فتیاتنا
  • أین الکراسه
  • مقارنات فقهیه
  • تاریخ الفکر و الحضاره
  • لماذا نصلی و متی نقصر من الصلاه؟
  • لماذا انتصرت اسرائیل و متی تنهزم؟
  • حوار بین اهل الجنه و النار
  • المناظرات
  • المسافرون
  • تبصره الفقهاء بین الکتاب و السنه
  • تبصره الوسیله بین الکتاب و السنه
  • اصول الاستنباط بین الکتاب و السنه
  • غوص فی البحار
  • الفقهاء بین الکتاب و السنه
  • شذرات الوسائل و الوافی المخطوط
  • البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن
  • أین الکراسه

فارسی

  • بشارات عهدین (در آنچه پیامبران الهی راجع به پیامبر اسلام گفته‌اند)
  • ستارگان از دیدگاه قرآن
  • اسرار، مناسک و ادله حج
  • انقلاب اسلامی ۱۹۲۰ عراق
  • آفریدگار و آفریده
  • حکومت قرآن
  • دعاهای قرآنی
  • حکومت مهدی
  • آیات رحمانی (در پاسخ به کتاب آیات شیطانی)
  • گفتگویی در مسجدالنبی
  • مسیح از نظر قرآن و انجیل
  • خاتم پیامبران
  • سپاه نگهبانان اسلام
  • مفت‌خواران از دیدگاه کتاب و سنت
  • قرآن و نظام آموزشی حوزه
  • قضاوت از دیدگاه کتاب و سنت
  • پرسش و پاسخهای احکام قضایی بر مبنای قرآن
  • حکومت صالحان یا ولایت فقیهان
  • ماتریالیسم و متافیزیک
  • مفسدین فی الارض
  • نماز جمعه
  • پیروزی اسرائیل چرا و شکست آن کی؟
  • برخورد دو جهان بینی
  • حقوق بانوان از دیدگاه کتاب و سنت
  • رساله توضیح المسائل نوین
  • فقه گویا
  • مسافران (نگرشی جدید بر نماز و روزه مسافر)
  • تاریخ اندیشه و تمدن
  • علی و زمامداران
  • ترجمان وحی (ترجمه فارسی قرآن کریم)
  • ترجمان فرقان (تفسیر مختصر قرآن کریم فارسی ۵ جلدی)
  • نقدی بر دین پژوهی فلسفه معاصر
  • گناهان کبیره و صغیره از دیدگاه کتاب و سنت
  • اجتهاد و تقلید از دیدگاه کتاب و سنت
  • خوردنیها و آشامیدنیها از دیدگاه کتاب و سنت
  • وصیت و ارث از دیدگاه کتاب و سنت
  • روزه (خودساری) از دیدگاه کتاب و سنت
  • ازدواج و زناشویی از دیدگاه کتاب و سنت
  • طلاق از دیدگاه کتاب و سنت
  • طهارت (وضو-غسل-تیمم) از دیدگاه کتاب و سنت
  • طهارت (پاک و نجس) از دیدگاه کتاب و سنت
  • مالیاتهای اسلامی از دیدگاه کتاب و سنت
  • اقتصاد و تجارت از دیدگاه کتاب و سنت
  • پرسش‌ها و پاسخ‌های احکام قضایی
  • علم قضاوت در اسلام
  • مناسک حج

همایش بیداری قرآنی

روز پنج شنبه ۱۵ اسفند ماه ۱۳۹۲ش. همایشی با عنوان بیداری قرآنی با محوریت بررسی اندیشه‌های قرآنی صادقی تهرانی در دانشگاه مفید قم برگزار شد.[۲۸]

پانویس

  1. https://bayanbox.ir/view/5874336540153545216/ejaze-Khoei.jpg. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  2. آثار جهت دانلود
  3. صادقی تهرانی، محمد، فقه گویا، زندگی‌نامه مؤلف، ص ۱۱۳ تا ۱۱۵
  4. سایت جامعة علوم القرآن
  5. ترجمان وحی - مقدمه - انتشارات شکرانه - چاپ اول ۱۳۸۵
  6. فصلنامه پژوهش‌های قرآنی-قرآن و ادیان و فرهنگ‌ها (۳) بهار ۱۳۸۲
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ "آیت الله محمد صادقی تهرانی درگذشت". Retrieved 2011-03-24.
  8. تفسیر الفرقان فی تفسیر القرآن-ص 1-چاپ اوّل-انتشارات شکرانه
  9. صادقی تهرانی، محمد، فقه گویا، زندگی‌نامه مؤلف، ص ۱۱۳
  10. صادقی تهرانی، محمد، فقه گویا، زندگی‌نامه مؤلف، ص ۱۱۳
  11. صادقی تهرانی، محمد، فقه گویا، زندگی‌نامه مؤلف، ص ۱۱۳
  12. صادقی تهرانی، محمد، فقه گویا، زندگی‌نامه مؤلف، ص ۱۱۴
  13. صادقی تهرانی، محمد، فقه گویا، زندگی‌نامه مؤلف، ص ۱۱۴
  14. صادقی تهرانی، محمد، فقه گویا، زندگی‌نامه مؤلف، ص ۱۱۴
  15. صادقی تهرانی، محمد، فقه گویا، زندگی‌نامه مؤلف، ص ۱۱۴
  16. صادقی تهرانی، محمد، فقه گویا، زندگی‌نامه مؤلف، ص ۱۱۴
  17. صادقی تهرانی، محمد، فقه گویا، زندگی‌نامه مؤلف، ص ۱۱۴
  18. صادقی تهرانی، محمد، فقه گویا، زندگی‌نامه مؤلف، ص ۱۱۵
  19. صادقی تهرانی، محمد، خاطرات
  20. ارتحال آیت‌الله صادقی تهرانی
  21. http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=11822
  22. فقه گویا - صادقی تهرانی - محمد - نقد وبررسی فقه سنتی - صفحه ۱۹ - انتشارات امید فردا - چاپ ۱۳۸۰
  23. «آیت‌الله صادقی تهرانی و ولایت فقیه». ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۸ آوریل ۲۰۱۳.
  24. http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=9001020155
  25. رساله توضیح المسائل نوین، مسئلهٔ 47
  26. بی‌بی‌سی، فقیهی دگراندیش، دور از توجه فقها و دگراندیشان، ۶ فروردین ۱۳۹۰
  27. دانلود تألیفات و آثار
  28. http://www.irna.ir/fa/NewsPrint.aspx?ID=81075735

منابع