نشانه‌های زیروزبری

اِعراب حرفِ A در پین‌یین، نشان‌دهندهٔ نواخت

اِعراب، اِعرابِ حروف، اِعراب‌گذاری یا دیاکریتیک (به فرانسوی: Diacritique) عبارت است از گلیف یا علامت‌هایی که بر جایی از حروف یا گلیف‌های پایه قرار می‌گیرد.

در خط عربی از حرکات کسره و فتحه و ضمه و تنوین و سکون (ــَـ، ــِـ، ــُـ، ...) و مانند آن‌ها، و در عبری از , ֶ, ִ, ֹ , ֻ, و... برای اِعراب‌گذاری بهره می‌برند.

اِعراب در عربی

• ء که بر روی حروفی مانند ئ، ؤ، إ، أ می‌نشیند و نشان‌دهندهٔ بستِ چاکنایی است.
• تنوین (ـــً، ـــٍ، ـــٌ)
• تشدید (ـــّ)
• زیر و زبَر و پیش (کسره و فتحه و ضمه) (ـــِـ، ـــَـ، ـــُـ)
• (ـــٰـ) نشان‌دهندهٔ آوای الف کشیده
• آ، مَدّک (نشان‌دهندهٔ کشیدگی)
• سکون (ـــْ)
• (ٱ) وصل (الفی که در عربی نوشته می‌شود ولی خوانده نمی‌شود).

اِعراب در الفبای لاتین

پاره‌ای از نمادهای اِعراب‌گذاریِ الفبای لاتین عبارتند از:

• ماکرون
• ماکرون پایین
• اکسان اگو
• اکسان گراو
• اکسان اگوی دوتایی
• اکسان گراو دوتایی
• هَشتَک
• هفتک
• نقطه
• دونقطه
• حلقه
• بریو
• مَدّک
• آپاستروف
• ویرگول
• کروشه بالا
• سِدیل
• اگنک

کاربرد در نویسه‌گردانی

یکی از موارد کاربرد اِعراب‌ها در لاتین، نویسه‌گردانی خط‌های غیرلاتین به این خط است. برای نمونه، در نویسه‌گردانیِ زبان عربی به لاتین، از حروف ṣ, ṭ, ẓ, ḥ, ḍ (به‌ترتیب از چپ نمایانگرِ «ص»، «ط»، «ض»، «ح» و «ض») برای نشان‌دادن مخارج حروف ویژهٔ این زبان بهره می‌برند. یا برای نشان‌دادن نواخت در پین‌یین (الفبای استانداردی برای نویسه‌گردانی چینی استاندارد به لاتین) از ā, á, ǎ, à استفاده می‌شود.

منابع

Wikipedia contributors, "Diacritic," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Diacritic&oldid=617515050 (accessed July 28, 2014).