رگ خونی

«رگ» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها، رگ (ابهام‌زدایی) را ببینید.

رگ خونی
رگ‌های بدن انسان
جزئیات
شناسه‌ها
لاتین	vas sanguineum
MeSH	D001808
TA98	A12.0.00.001
TA2	3895
FMA	63183

رگ‌های خونی لوله‌هایی باریک در بدن جانوران و بخشی از دستگاه گردش خون هستند که خون را در سرتاسر بدن حمل می‌کنند.

طول مجموع رگ‌های بدن انسان برابر با ۱۰۰٬۰۰۰ کیلومتر ‏(۶۰٬۰۰۰ مایل) می‌شود که دو و نیم برابر دور زمین است. دستگاه گردش خون و لنف شامل قلب، شریان‌ها، وریدها، مویرگ‌ها و رگ‌های لنفی است. خون پمپ‌شده از قلب که حاوی مواد غذایی و اکسیژن می‌باشد توسط شریان‌ها در بدن توزیع می‌شوند. شریان‌ها پس از انشعاب به شاخه‌های باریک، شریانچه‌ها را به‌وجود می‌آورند و شریانچه‌ها نیز به انشعابات باریکتری به نام مویرگ ختم می‌شوند.

مبادله مواد بین خون و سلول‌های ارگانهای مختلف در سطح مویرگها انجام می‌گیرد. پس از مبادله مواد، خون مویرگی به وریدچه‌های منتقل شده و نهایتاً توسط وریدهای بزرگ مجدداً به قلب برمی‌گردد. رگ‌های لنفی نیز به‌طور بن‌بست از ارگان‌های مختلف شروع و پس از جمع‌آوری لنف یا مایعات میان‌بافتی (که عمدتاً از خون منشأ گرفته‌است) آن را به سیستم گردش خونی بازمی‌گرداند.

ساختمان کلی رگ‌های خونی

لایهٔ داخلی (به انگلیسی: Tunica intima) این لایه از یک ردیف سلول سنگفرشی ساده مشتق از مزودرم به نام آندوتلیوم و بافت همبند شل زیرین آن به نام طبقه زیر آندوتلیال تشکیل شده‌است. آندوتلیوم بر روی تیغه پایه قرار گرفته و طبقه زیر آندوتلیال حاوی الیاف الاستیک و رتیکولر و بطور نادر در شریانهای الاستیک سلول‌های عضلانی است.

لایهٔ میانی (به انگلیسی: Tunica media) این لایه معمولاً از عضلات صاف تشکیل شده که در بین آن‌ها الیاف الاستیک، کلاژن، رتیکولر و پروتئوگلیکان‌ها قرار گرفته‌اند. مواد بین سلولی در دیواره رگها توسط سلول‌های عضله صاف سنتز می‌شود.

لایهٔ خارجی یا ادونتیس (به انگلیسی: Tunica adventita) خارجی‌ترین لایه عروق و مرکب از |کلاژنالیاف کلاژن نوع I و الیاف ارتجاعی است که بطور طولی قرار گرفته‌اند. این لایه معمولاً در امتداد با بافت همبند اطراف رگها قرار دارد و تشخیص آن‌ها از یکدیگر مشکل می‌باشد. در عروق بزرگ این لایه حاوی رگ‌های تغذیه‌کننده خود عروق موسوم به رگها می‌باشد. انواع رگها در بدن عبارتند از: شریانها، وریدها و مویرگها در رگ‌های لنفی می‌باشد.

انواع رگ‌های خونی

• سرخرگ (شریان)
  • مانند سرخرگ آئورت که بزرگترین سرخرگ بدن است.
  • مانند سرخرگ‌چه‌ها که کوچکترین سرخرگ‌های بدن هستند.
• سیاهرگ (ورید)
  • مانند بزرگ‌سیاهرگ که بزرگترین سیاهرگ بدن است.
  • مانند سیاهرگ‌چه‌ها که کوچکترین سیاهرگ‌های بدن هستند.
• مویرگ که کوچکترین رگ‌ها هستند و بین سرخرگ و سیاهرگ قرار داشته و محل مبادله مواد غذایی و مواد زائد یاخته‌ها هستند.

جستارهای وابسته

• سیاهرگ (ورید)
• سرخرگ (شریان)
• مویرگ
• سیاهرگ‌چه
• سرخرگ‌چه
• آئورت
• بزرگ‌سیاهرگ
• اتساع عروق
• انقباض عروق

منابع

• دانشنامهٔ رشد: رگ