بیت‌المال

بیت‌المال به مکانی گفته می‌شود که اموال عمومی متعلّق به همهٔ مسلمانان در آن‌جا فراهم و نگهداری می‌شود تا در مصالح آنان صرف گردد. عنوان «بیت المال» بر خود اموال نیز اطلاق می‌گردد.

که هم به صورت مال نقدی، نظیر پول، سکه، طلا، جواهرات است و هم به صورت اموال، تجهیزات و وسایل خریداری شده در تملک بیت المال نیز محسوب می‌شود.

منابع بیت المال

منابع بیت المال دو نوع است:

1. منابعی که در شرع، مصارف خاصّی برای آن تعیین نشده‌است.
2. منابعی که مصارف خاصّی برای آن تعیین شده‌است.

منابع اول

• منابعی که متعلّق به عموم مسلمانان است و در مصالح عمومی آنان صرف می‌شود. این منابع عبارتند از؛

اخراج و مقاسمه (درآمد حاصل از زمین‌های فتح شده با قهر و غلبه)، جزیه، سهم سبیل اللّه از زکات، اموالی که وصیت شده در امور خیریه صرف گردد و غیر آنها از چیزهایی که به عموم مسلمانان تعلّق دارد.

• منابعی که به لحاظ منصب رسالت یا امامت، ملک رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله یا امامان علیهم السّلام است و درآمد حاصل از آن‌ها در اختیار آنان قرار می‌گیرد تا هرگونه صلاح بدانند هزینه کنند.

منابع نوع دوم

• این نوع منابع عبارتند از زکات- جز سهم سبیل اللّه- و سهم سادات از خمس