کابل کواکسیال

کابل کواکسال آر جی-۵۹ قابل انعطاف A-غلاف بیرونی B-لایه مسی C-لایه عایق جدا کننده D-مغز مسی

کابل هم‌محور یا کابل کواکسیال (به انگلیسی: Coaxial cable)، کابلی است که یک رسانای داخلی دارد که توسط یک عایق منعطف محصور شده‌است، که روی این لایهٔ منعطف نیز توسط یک رسانای نازک برای انعطاف کابل، به هم بافته شده‌است. همهٔ این اجزا، در داخل عایق دیگری جاسازی شده‌اند.

این کابل‌ها دارای امپدانس مخصوص به خود هستند. مثلاً کابل ۵۰ اهمی یا ۷۵ اهمی. کابل مورد استفاده در آنتن ماهواره‌های خانگی و تلویزیون‌ها همگی از نوع کواکسیال ۷۵ اهمی هستند. اگر به بدنه آن‌ها دقت کرده باشید، امپدانس و برخی اصطلاحات دیگر آن نوشته شده‌است.

یکی از مشخصات بارز کابل کواکسیال این است که در حالت گیرندگی هیچ نویزی نمی‌تواند در طول خط انتقال وارد آن شود و در حالت فرستندگی هیچ تشعشع و تابشی در طول کابل دیده نمی‌شود. یعنی موج انتقالی کاملاً شیلد و محافظت می‌شود.

اجزا کابل کواکسیال

تقسیم‌بندی

کابل Coaxial به دو دسته تقسیم می‌شود:

1-thin net:

این نوع کابل کواکسیال قابل انعطاف است و قطر آن در حدود ۲۵/۰ اینچ می‌باشد. از آنجا که Thinnet نرم و انعطاف‌پذیر است و کارکردن با آن هم آسان می‌باشد. تقریباً در تمام شبکه‌ها می‌تواند مورد استفاده قرارگیرد. در شبکه‌هایی که از Thinnet استفاده می‌کنند، کابل مستقیماً به کارت شبکه متصل می‌شود نوع نازک کابل کواکسیال می‌تواند سیگنال‌ها را تا فاصلة تقریبی ۱۸۵ متر (۶۰۷ فوت) ارسال کند، بدون آن که تضعیف شوند. سازندگان کابل، در مورد طراحی متفاوت کابل‌ها به توافق رسیده‌اند، کابل Thinnet جزء کابل‌های خانواده RG-58 بوده و دارای امپدانس ۵۰ اهم است. امپدانس، مقاومت سیم در برابر جریان متناوب است. تفاوت اصلی میان کابل‌های خانواده RG-58 هسته مسی در مرکز آنهاست. این هسته می‌تواند به صورت یک مفتول یا چند تار به هم تابیده باشد که نظر قابلیت استفاده بیشتر مناسب شبکه‌های کامپیوتر و سیستم‌های رادیویی از جمله انتقال بیسیم‌های نظامی است و مناسب انتقال تصاویر دوربین مدار بسته و سیستم‌های کنترل راه دور نیست.

2-thick net

این نوع کابل، کواکسیال انعطاف‌پذیر و قطر آن در حدود ۵/۰ اینچ است. گاهی اوقات به کابل Thicknet اترنت استاندارد نیز گفته می‌شود. زیرا اولین نوع کابل کواکسیال بود که در معماری شبکه معروف Ethernen به کار برده شد. هستة مسی این کابل کواکسیال ضخیم‌تر از نوع نازک آن است. البته این روزها از این کابل به ندرت استفاده می‌شود و در موارد استثناء به عنوان ستون مهرة شبکه به کار می‌رود. هر چه هستة ضخیم‌تر باشد، سیگنال می‌تواند مسافت طولانی‌تری را بپیماید؛ بنابراین کابل Thicknet نسبت به Thinnet سیگنال‌ها را در مسیرهای طولانی‌تری هدایت می‌کند. نوع ضخیم کابل کواکسیال می‌تواند سیگنال‌ها را بدون تضعیف تا فاصله ۵۰۰ متر (حدود ۱۶۴۰فوت) انتقال دهد؛ بنابراین با توجه به قابلیت Thicknet در پشتیبانی عمل انتقال داده‌ها در مسافت‌های طولانی، از آن به عنوان ستون اصلی برای اتصال شبکه‌های Thinnet کوچکتر به یکدیگر استفاده می‌شود. برای اتصال شبکه‌های کوچک Thinnet به شبکه‌های Thicknet از وسیله‌ای به نام ترنسیور استفاده می‌شود.

 ترنسیور طراحی شده برای Ethernet و Thicknet شامل یک رابط به نام Vampire tap می‌باشد. این رابط دارای سوزن‌هایی است که توسط آنها به هسته کابل متصل می‌شود.

کابل هم محور مورد استفاده در تلویزیون ایران

کابل‌های تلویزیون اکثراً همگی ۷۵ اُهم بوده. نوع کابل آرجی-۵۹ که تصویرش در بالا هست در ایران رایج هست و میزان میراکنندگی ۹٫۷۰۸ (واحد=دسی بل بر ۱۰۰ فوت، در فرکانس حدود ۷۵۰ مگاهرتز) دارد؛ ولی کابل مورد استفادهٔ روز، کابل آرجی-۶ می‌باشد که میرانندگی ۵٫۶۵ داشته و برای فاصله‌های زیاد از آرجی-۱۱ استفاده می‌کنند که میرا کنندگی ۳٫۶۵ را دارد.

کانکتور مورد استفاده رایج در ایران، کابل بِلینگ-لی یا IEC 61169-2 radio-frequency coaxial connector of type 9,52 نام دارد (و معمولاً پیچ دار (رزوه) نیست)، این کانکتور قدیمی بوده و کانکتور رایج جدید کانکتور اِف (F connector) نام دارد، معمولاً پیچ دار است (و نباید آن را با کانکتور وای-فای اشتباه گرفت) و تا فرکانس یک گیگاهرتز خوب کار می‌کند، قیمت کمی هم دارد.

پیوندهای مرتبط

• آنتن

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Coaxial cable». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۴ مارس ۲۰۰۹.

• فرستنده‌های FM. صفحهٔ ۹۰. تألیف: مهندس امین‌الله مستوفی. انتشارات عبادی.
• ویکی‌پدیای انگلیسی