یسنا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ربات: واگردانی (کد) |
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها) جز ←مراسم مذهبی: اصلاح فاصله مجازی با استفاده از AWB |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
</ref> <ref>{{پک|دوشن گیمن|1385|ک=دین ایران باستان|ص=109}}</ref> |
</ref> <ref>{{پک|دوشن گیمن|1385|ک=دین ایران باستان|ص=109}}</ref> |
||
*آیین بَرسم یا دسته ای شاخه، که امروزه با شاخه های فلزی جایگزین شده، اما نامش یادآور برهیس barhis است، حصیری که برای نشستن خدایان طی [مراسم] ودایی قربانی بافته می شد. در طول آیین پارسی، مقداری آب مقدس بر روی برسم ریخته می شود. همان طور که دارمستتر در زند و مودی نیز آن را تأیید کرده است، عمل نمادپردازی روشن است:«برسم نمایانگر آفرینش گیاهان است و آب مقدس به جای باران؛ زوهر به شکلی روی برسم ریخته |
*آیین بَرسم یا دسته ای شاخه، که امروزه با شاخه های فلزی جایگزین شده، اما نامش یادآور برهیس barhis است، حصیری که برای نشستن خدایان طی [مراسم] ودایی قربانی بافته می شد. در طول آیین پارسی، مقداری آب مقدس بر روی برسم ریخته می شود. همان طور که دارمستتر در زند و مودی نیز آن را تأیید کرده است، عمل نمادپردازی روشن است:«برسم نمایانگر آفرینش گیاهان است و آب مقدس به جای باران؛ زوهر به شکلی روی برسم ریخته می‌شود تا تماس کامل باشد و به این ترتیب، باروری کل آفرینش گیاهان و خاک تضمین شود.». در طول یسنا، برسم روی دو پایۀ هلای شکل گذاشته می‌شود که خود نماد روشنی از باروری گیاهی است.<ref>{{پک|دوشن گیمن|1385|ک=دین ایران باستان|ص=110}}</ref> |
||
*آیین اَییویدونگهن aiwyaonghan یا «گره». ابتدا یک برگ درخت خرما در آبِ از لحاظ آیینی پالوده شده، شسته می شود، سپس آن را به شش نوار باریک تقسیم می کنند و دور یکدیگر تاب می دهند تا دستۀ واحدی بسازد و هر دو انتهای آن را گره می زنند. رسم است که بَرسم را دسته می کنند؛ رشتۀ واحدی از دستۀ برسم را در پای پایه های هلالی شکل قرار می دهند، و رشتۀ زوهر را در پایان پر گره، روی دیس جیوَم Jivam می گذارند.<ref>{{پک|دوشن گیمن|1385|ک=دین ایران باستان|ص=110}}</ref> |
*آیین اَییویدونگهن aiwyaonghan یا «گره». ابتدا یک برگ درخت خرما در آبِ از لحاظ آیینی پالوده شده، شسته می شود، سپس آن را به شش نوار باریک تقسیم می کنند و دور یکدیگر تاب می دهند تا دستۀ واحدی بسازد و هر دو انتهای آن را گره می زنند. رسم است که بَرسم را دسته می کنند؛ رشتۀ واحدی از دستۀ برسم را در پای پایه های هلالی شکل قرار می دهند، و رشتۀ زوهر را در پایان پر گره، روی دیس جیوَم Jivam می گذارند.<ref>{{پک|دوشن گیمن|1385|ک=دین ایران باستان|ص=110}}</ref> |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
شیاطین به ویژه در مقابل ضربه هایی که به دیواره نواخته می شود، حساسند. ساقه ها با اوروَرَم یا شاخۀ انار، با افزودن اندکی آب مقدس کوبیده می شود. در این میان موبد دعاهای اصلی پارسی را چندین بار می خواند. آبگونه ای را که به ترتیب جمع می شود، از درون یک صافی که از موی گاو مقدس ساخته شده، در حال دعا خوانی، که برخی از آن ها «با صدای خفه» خوانده می شود، می گذرانند. آبگونه ای که به ترتیب آماده می شود، پرهوم Parahom یا هوم مقدماتی است که طی یسنای اصلی تبرک می شود. |
شیاطین به ویژه در مقابل ضربه هایی که به دیواره نواخته می شود، حساسند. ساقه ها با اوروَرَم یا شاخۀ انار، با افزودن اندکی آب مقدس کوبیده می شود. در این میان موبد دعاهای اصلی پارسی را چندین بار می خواند. آبگونه ای را که به ترتیب جمع می شود، از درون یک صافی که از موی گاو مقدس ساخته شده، در حال دعا خوانی، که برخی از آن ها «با صدای خفه» خوانده می شود، می گذرانند. آبگونه ای که به ترتیب آماده می شود، پرهوم Parahom یا هوم مقدماتی است که طی یسنای اصلی تبرک می شود. |
||
یسنای اصلی چنان که مودی نیز اشاره می کند بیش تر، از بازخوانی 72 فصل یسنا که اینجا و آنجا با برخی از آیین ها همراهی |
یسنای اصلی چنان که مودی نیز اشاره می کند بیش تر، از بازخوانی 72 فصل یسنا که اینجا و آنجا با برخی از آیین ها همراهی می‌شود تشکیل شده است. مراسم به دو موبد نیاز دارد، که اولی زوت، به تنهایی می خواند؛ و دومی راسپی raspi به تناوب پاسخ می دهد، اما وظیفۀ اصلی او مراقبت از آتش است که مراسم در مقابلش اجرا می شود. <ref>{{پک|دوشن گیمن|11385|ک=دین ایران باستان|ص=111}}</ref> |
||
== پانویس == |
== پانویس == |
||
نسخهٔ ۸ فوریهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۲:۴۰
| از سلسله مباحث |
| مَزدَیَسنا |
|---|
 |
 درگاه مزدیسنا |
یَسنَه یا یسن (در اوستا به معنیِ نیایش) به دو معنی به کار می‌رود: یسنه به معنی یک مراسم مذهبی بسیار مهم در مزدیسنا، یا یکی از نسک‌های (نسک به معنی فصلی از کتاب) اوستا است که در این مراسم مذهبی خوانده می‌شود. همچنین از نام هایی است که زرتشتیان بسیار از آن برای دختران خود استفاده می کنند.
نام
این نام از ریشهٔ ایرانی "یز"(yaz)، و در زبانِ اوستا به معنی پرستش و این یک نام کهن ایرانی زرتشتی برای دختران نیز می باشد.[نیازمند منبع] واژهٔ "یشتن" (Yashtan)در زبان پهلوی و جشن در فارسی (گرفته شده از یسن) نیز از همین ریشه است.
نسک
یَسنَه یا یسنا نام مهم‌ترین نسک اوستای کنونی است که ۷۲ هات (فصل) دارد و گاهان پنجگانه زرتشت (گاتاها) نیز جزو همین ۷۲ هات بشمار می‌آید. در این نوشته‌ها یزدان‌ها به مراسم فرا خوانده می‌شوند و دستور ال‌عمل مراسم داده می‌شود. مانند بقیه نسک‌های اوستا یسنا نیز به صورت سرود نوشته شده است.
مراسم مذهبی
جشن یسنا در اتاقی مخصوص در آتشکده برگزار می شود. این اتاق را با پاوی ها یا آبراه ها نشانه گذاری می کرده اند.[۱] این مراسم با سرپرستی موبد انجام می‌شود. مراسم شامل خواندن بخش‌هایی از سرودهای نسک یسنا می باشد که برجا مانده از اشوزرتشت است و همچنین کهن ترین بخش کتاب اوستا نیز است گات ها یا سرودهای اشو زرتشت نام دارد.
یسنا به معنای قربانی (سنسکریت Yajnah)، در اساس، قربانی کردن هومه (نوشیدنی مقدس) است که در مقابل آتش برگزار می شود. محل اجرای آن، اورویسگاه Urvisgah، همان جایی است که آتش را پیوسته در آن روشن نگاه می دارند.[۲] [۳]
پیش از آیین یسنای اصلی، پَرَگَره paragarah اجرا می شود، که متشکل از یک سلسله عملیات مقدماتی مختلف است که آخرین آن ها آماده ساختن نوشیدنیِ مورد نیاز قربانی است. سایر عملیات که نسبت به آن فرعی است عبارتند از:
- آیین زوهر یا آب مقدس، که تبرک آبی است که از چاهی در کنار معبد کشیده می شود. در آیینی که آمیزش زوهر نامیده می شود، آب در پایان مراسم یسنا، دوباره به چاه بازگردانیده می شود، یعنی آب زوهر از نو با آب چاهی که از آن گرفته شده یکی می شود.[۴] [۵]
- آیین بَرسم یا دسته ای شاخه، که امروزه با شاخه های فلزی جایگزین شده، اما نامش یادآور برهیس barhis است، حصیری که برای نشستن خدایان طی [مراسم] ودایی قربانی بافته می شد. در طول آیین پارسی، مقداری آب مقدس بر روی برسم ریخته می شود. همان طور که دارمستتر در زند و مودی نیز آن را تأیید کرده است، عمل نمادپردازی روشن است:«برسم نمایانگر آفرینش گیاهان است و آب مقدس به جای باران؛ زوهر به شکلی روی برسم ریخته می‌شود تا تماس کامل باشد و به این ترتیب، باروری کل آفرینش گیاهان و خاک تضمین شود.». در طول یسنا، برسم روی دو پایۀ هلای شکل گذاشته می‌شود که خود نماد روشنی از باروری گیاهی است.[۶]
- آیین اَییویدونگهن aiwyaonghan یا «گره». ابتدا یک برگ درخت خرما در آبِ از لحاظ آیینی پالوده شده، شسته می شود، سپس آن را به شش نوار باریک تقسیم می کنند و دور یکدیگر تاب می دهند تا دستۀ واحدی بسازد و هر دو انتهای آن را گره می زنند. رسم است که بَرسم را دسته می کنند؛ رشتۀ واحدی از دستۀ برسم را در پای پایه های هلالی شکل قرار می دهند، و رشتۀ زوهر را در پایان پر گره، روی دیس جیوَم Jivam می گذارند.[۷]
- آیین اورورم Urvaram یا «گیاه». شاخه ای از درخت انار در آب مقدس شسته می شود.
- آیین جیوَم Jivam یا «شیر زنده». از بزی (به عنوان جایگزین گاو) شیر دوشیده می شود.
- آیین تهیۀ دَرون، نان مقدس. این نان در لحظۀ معینی از مراسم توسط موبد موبدان (Zot) (یسنا 8) خورده می شود، و سایر افراد حاضر چنانکه مایل باشند، پس از مراسم آن را می خورند. گوشودو Goshuddo نام کرۀ شفاف شده یا گی ghee است که یکی از اجزای دَرون darun بوده و برای چرب کردن آن نیز استفاده می شود. [۸] [۹]
تهیۀ هومَه به خودی خود مراسمی کامل است. شاخه های گیاه هومه، اِفدرا EPhedra (که نام خود را به افدرین داده است) از ایران به هند وارد می شود. در آب مقدس شسته و در هاونی که به دیواره هایش ابتدا با دستۀ هاون ربه زده می شود، کوبیده و اوراد دفع ارواح پلید (exorcism) تکرار می شود.
شیاطین به ویژه در مقابل ضربه هایی که به دیواره نواخته می شود، حساسند. ساقه ها با اوروَرَم یا شاخۀ انار، با افزودن اندکی آب مقدس کوبیده می شود. در این میان موبد دعاهای اصلی پارسی را چندین بار می خواند. آبگونه ای را که به ترتیب جمع می شود، از درون یک صافی که از موی گاو مقدس ساخته شده، در حال دعا خوانی، که برخی از آن ها «با صدای خفه» خوانده می شود، می گذرانند. آبگونه ای که به ترتیب آماده می شود، پرهوم Parahom یا هوم مقدماتی است که طی یسنای اصلی تبرک می شود.
یسنای اصلی چنان که مودی نیز اشاره می کند بیش تر، از بازخوانی 72 فصل یسنا که اینجا و آنجا با برخی از آیین ها همراهی می‌شود تشکیل شده است. مراسم به دو موبد نیاز دارد، که اولی زوت، به تنهایی می خواند؛ و دومی راسپی raspi به تناوب پاسخ می دهد، اما وظیفۀ اصلی او مراقبت از آتش است که مراسم در مقابلش اجرا می شود. [۱۰]
پانویس
- ↑ E.s. Drower, Water in to win , London: John Murray, 1956, p. 200
- ↑ D.G La preghiera nelle varie reliogioni,1962
- ↑ دوشن گیمن، دین ایران باستان، 109.
- ↑ D.G La preghiera nelle varie reliogioni,1962
- ↑ دوشن گیمن، دین ایران باستان، 109.
- ↑ دوشن گیمن، دین ایران باستان، 110.
- ↑ دوشن گیمن، دین ایران باستان، 110.
- ↑ D.G La preghiera nelle varie reliogioni,1962
- ↑ دوشن گیمن، دین ایران باستان، 110-111.
- ↑ دوشن گیمن، دین ایران باستان، 111.
منابع
- اوستا: کهن‌ترین سرودهای ایرانیان، به کوشش گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه.، تهران: مروارید، ۱۳۷۷ پارامتر
|چاپ=اضافه است (کمک) - ایرانیکا[۱]
پیوند به بیرون
 |
در ویکینبشته نوشتههای مربوط به این مقاله وجود دارد. |
| این یک مقالهٔ خرد مزدیسنا است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |