فلزکاری: تفاوت میان نسخهها
Yamaha5Bot (بحث | مشارکتها) ←top: تمیزکاری با ویرایشگر خودکار فارسی |
ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ویکیسازی}} |
{{ویکیسازی}} |
||
[[پرونده:Dreher an einer Drehbank.jpg|بندانگشتی|ماشینکاری یک نوار فلزی بر روی یک [[دستگاه تراش]].]] |
[[پرونده:Dreher an einer Drehbank.jpg|بندانگشتی|ماشینکاری یک نوار فلزی بر روی یک [[دستگاه تراش]].]] |
||
'''فلزکاری''' فرایند کار کردن با فلز برای ساخت یا مونتاژ محصولات فلزی است. فلزکاری بخش بزرگ از علوم و [[تمدن]] |
'''فلزکاری''' فرایند کار کردن با فلز برای ساخت یا مونتاژ محصولات فلزی است. فلزکاری بخش بزرگ از علوم و [[تمدن]] امروزۀ بشریت است. این علم مطالعهۀ خاصیتهای تمامی فلزات را دربر میگیرد. این صنعت به دو بخش تقسیم شده است. اول جدا و خالص ساختن از سایر [[عناصر]] و دوم شکل دادن پس از [[ذوب]]. هماکنون بیش از ۷۰ درصد فلزات مورد نیاز از سنگهای فلزخیز استخراج شده و پس از پروسۀ جداسازی در صنایع گوناگون به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد. اکثر فلزات به شکل ترکیب شیمیایی یا مخلوط میباشند. مثلاً [[مس]] در ۲۵۰ نوع سنگ پیدا میشود، از این میان شماری از کانیها از اهمیتی ویژه برخوردارند، زیرا فراوانترین کانی اصلی مس میباشند، همانند کالکوپیریت، کالکوسیت، کولین، بورنیت، مس طبیعی، مالاکیت، آزرویت.<ref>[http://gsi.ir/General/Lang_fa/Page_29/TypeId_/DataId_1830/Action_Pn4/SetColor_red کانسار مس در ایران] سازمان زمینشناسی کشور</ref> |
||
اغلب فلزات با حرارت دادن و گروهی با واکنش شیمیایی از هم جدا میشوند. |
اغلب فلزات با حرارت دادن و گروهی با واکنش شیمیایی از هم جدا میشوند. |
||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
# فلزات نادر: لیتیم (Li)، بیریلیم (Be)، روبیدیم (Rb)، سیزیم (Cs)، هافنیم (Hf)، سکاندیم (Sc)، گالیم (Ga)، رینیم (Re)، کادمیم (Cd)، اِندیم (In)، تالیم (Tl)، جرمنیم (Ge)، سیلینیم (Se)، تیلوریم (Te)، تانتالیم (Ta)، نیوبیم (Nb) و سرکونیم (Zr). |
# فلزات نادر: لیتیم (Li)، بیریلیم (Be)، روبیدیم (Rb)، سیزیم (Cs)، هافنیم (Hf)، سکاندیم (Sc)، گالیم (Ga)، رینیم (Re)، کادمیم (Cd)، اِندیم (In)، تالیم (Tl)، جرمنیم (Ge)، سیلینیم (Se)، تیلوریم (Te)، تانتالیم (Ta)، نیوبیم (Nb) و سرکونیم (Zr). |
||
# عناصر فلزی نادر خاکی: لنتان (La)، سیریم (Ce)، پرازیدیم (Pr)، نیودیم (Nd)، پرومیتیم (Pm)، سماریم (Sm)، ایتیریم (Y)، یوروپیم (Eu)، گادونیم (Gd)، تیربیم (Tb)، دیسپروزیم (Dy)، هالمیم (Ho)، ایربیم (Er)، تولیم (Tm)، ایتیربیم (Yb) و لوتیسی |
# عناصر فلزی نادر خاکی: لنتان (La)، سیریم (Ce)، پرازیدیم (Pr)، نیودیم (Nd)، پرومیتیم (Pm)، سماریم (Sm)، ایتیریم (Y)، یوروپیم (Eu)، گادونیم (Gd)، تیربیم (Tb)، دیسپروزیم (Dy)، هالمیم (Ho)، ایربیم (Er)، تولیم (Tm)، ایتیربیم (Yb) و لوتیسی |
||
در صنعت فلز کاری علاوه بر شکل دادن، استحکام بخشی به فلزات نیز خیلی مهم است. بدین |
در صنعت فلز کاری علاوه بر شکل دادن، استحکام بخشی به فلزات نیز خیلی مهم است. بدین لحاظ برای افزایش مقاومت یک فلز از فلزات مستحکمتر استفاده مینمایند. |
||
== |
== تاریخچۀ فلزکاری == |
||
تحقیقات [[باستانشناسی]] نشان داده که در عصر باستان سفال هنوز برتری خود را بر فلز نشان میدهد ولی به تدریج |
تحقیقات [[باستانشناسی]] نشان داده که در عصر باستان سفال هنوز برتری خود را بر فلز نشان میدهد ولی به تدریج انسانها به قابلیتهای گوناگون و خواص متعدد فلزات از قبیل قابلیت گداز، سختی، استحکام و دوام پی بردهاند. به طوری که در ساخت برخی از آلات و ادوات شکار و جنگ و کشاورزی فلز را جانشین استخوان و سنگ و چوب و سفال نمودهاند؛ بنابراین از آغاز کاربرد فلز در هزارۀ هشتم پیش از میلاد، اشیاء فلزی در [[ترکیب بندی|ترکیببندی]] و شکلگیری تمدن بشری سهم عمدهای داشته و نقش خاصی را ایفا کرده و به عنوان جزئی از لوازم ضروری زندگی انسانها همواره با او بوده است. فلز به علت ثبات، دوام، مقاومت، عدم ضربه پذیری و شکستن و باقی ماندن به صورت اولیۀ خود میتواند به عنوان مهمترین مدرک در پژوهشهای علمی، تاریخی، و باستانشناسی مورد استفاده قرار گیرد. |
||
تنها موردی که باعث از بین رفتن اشیاء فلزی قدیمی |
تنها موردی که باعث از بین رفتن اشیاء فلزی قدیمی شده، سودجویی افراد بیاطلاع بوده که به خاطر طمع اشیاء فلزی گرانبها را پس از حفاری ذوب کرده و به صورت شمش ناب درآورده و در بازارهای فروختهاند. |
||
== صنایع دستی == |
== صنایع دستی == |
||
وسایلی که با دست ساخته شود به نام صنایع فلزی دستی یاد میشود. |
وسایلی که با دست ساخته شود به نام صنایع فلزی دستی یاد میشود. رشتۀ تراشکاری، فرزکاری در [[صنایع خفیفه]] و ظریفه به کار میرود، به خصوص در فلزکاری طلا، مس و نقره این رشتهها معروفاند. یکی از دورههای مهم این صنعت و هنر، [[فلزکاری دوره صفوی|فلزکاری دورۀ صفوی]] بوده است. |
||
== هنر فلزکاری در ایران == |
== هنر فلزکاری در ایران == |
||
کشف فلز و |
کشف فلز و دستیابی به معادن آن، از قدیمیترین زمانها در ایران، صنعتی را پی افکند که مشخصاتی کاملاً متفاوت با صنعتت روز یعنی سفالگری داشت. |
||
تاریخ ۷۰۰ سال فلزکاری |
تاریخ ۷۰۰ سال فلزکاری در ایران گواه روشنی بر دستیابی هنروران ایران به هنری تازه و تکامل آن در طی دهها قرن گذشته است. |
||
بر اساس بررسیهای باستانشناختی و کشف اشیاء متنوع فلزی دوران تاریخی را میتوان دوران شکوفائی هنر فلزکاری در ایران دانست، زیرا تنوع فلزات استفاده از نقوش و طرحهای زیبا، غنای تازهای در این دوران به این هنر بخشیده است. |
|||
در میان بارزترین و مهمترین دستاوردهای هنر و فناوری ایرانیان باستان باید از اشیاء ساخته شده از طلا، نقره و برنز نام برد که از ظرف و سلاح گرفته تا جواهرات، زیورهای لباس و سایز زیورآلات شخصی را دربرمیگیرد. |
|||
آثار فلزی |
آثار فلزی خلقشده در دورههای مختلف حاصل سنتهای فرهنگی مشترک بوده که در آن عناصر ایرانی اغلب با عناصر نواحی همجوار تلفیق شده و سبکهای جدیدی را به وجود آورده است. |
||
; |
;دورۀ هخامنشی |
||
امپراطوری هخامنشیان توسط |
امپراطوری هخامنشیان توسط سلسلۀ پادشاهان هخامنشی ایران که سرزمین اصلی شأن ایالت پارس واقع در جنوب غربی ایران دست بنیانگذاری گردید. در امپراتور ی گسترده هخامنشی طلا، نقره، برنز و آهن به منظور ساخت ظروف، اسلحه و زیورهای شخصی مورد استفاده قرار میگرفتند انواع متعددی از اشیاء و گونههای تزئینی متفاوت، از میراثهای فلزکاری آسیای غربی یا ایران اولیه اقتباس شده است. |
||
این نمونه عبارتند از |
این نمونه عبارتند از: کاسههای نوشیدنی و (لبهدار کمعمق و پیاله) زیورهای لباس که با بریدن ورقۀ فلز ساخته میشوند، تزئینات حیواننما. از دیگر تولیدات این دوره میتوان ریتونرا نام برد؛ که بخشی از آن به شکل شیپور به منظور نوشیدن مایعات ساخته شده است، این شیپور به قسمت قدامی حیوان متصل شده و از ابداعات هنری [[دوره هخامنشی|دورۀ هخامنشی]] محسوب میگردد. |
||
در اواسط قرن ۶ ق |
در اواسط قرن ۶ ق.م هنگامی که امپراطوری شکل گرفت میراثهای فلزکاری از [[جایگاه ویژه]] برخوردار شدند آنچنانکه در منابع تاریخی آورده شده برخی از نمونهکارهای فلزی توسط دربار هخامنشی یا به منظور دربار هخامنشی ساخته میشدند و اغلب به صورت پیشکش توسط کشورهای تابعهٔ [[شاهنشاهی هخامنشی]] به دربار هدیه میشدند. |
||
;دوران سلوکی و اشکانی (۳۱۲ پیش از میلاد-۲۲۴ پس از میلاد) |
;دوران سلوکی و اشکانی (۳۱۲ پیش از میلاد-۲۲۴ پس از میلاد) |
||
به دنبال |
به دنبال کشورگشایی اسکندر، گستره سرزمینهای آسیایی [[امپراطوری هخامنشی]] به زیر سلطۀ سلوکوس و جانشینان او درآمد. در قرن سوم پیش از میلاد ارشک ایالت پارت را در شمال شرقی ایران به تصاحب درآورد؛ و روی به سوی عرب پیش روی نمود. تنها چند نمونه از اشیاء موجود در مجموعۀ هایفریر و ساحکر را میتوان متعلق به این دوران دانست و اغلب آنها نیز غیرعادی به نظر میرسند. |
||
; |
;دورۀ ساسانی (۲۲۴–۶۵۱ پیش از میلاد) |
||
از میان موضوعات فلزی کهن ایرانی که در مجموعههای گالری سالکر و فریر قرار دارند سی نمونه شیء از میان کل اشیاء به این دوره تعلق دارد. اغلب نمونه کارهای فلزی ساسانیان در این مجموعهها، ظروف نقره هستند و به طور کلی ظروف نقره ساسانی از روی نمونههای رومی و بیزانسی و تا حدی کمتر از روی نمونههای اولیه آسیای شرقی یا مرکزی الگو برداری شدهاند. |
از میان موضوعات فلزی کهن ایرانی که در مجموعههای گالری سالکر و فریر قرار دارند سی نمونه شیء از میان کل اشیاء به این دوره تعلق دارد. اغلب نمونه کارهای فلزی ساسانیان در این مجموعهها، ظروف نقره هستند و به طور کلی ظروف نقره ساسانی از روی نمونههای رومی و بیزانسی و تا حدی کمتر از روی نمونههای اولیه آسیای شرقی یا مرکزی الگو برداری شدهاند. |
||
به دلیل نزدیکی بسیار زیادی که دو [[دوره اشکانی]] و ساسانی به هم دارند تشخیص دقیقی آثار فلزی این دو دوره از یکدیگر بسیار مشکل است. اغلب ظروف نقره ساسانیان با موضوعات انسانی، که مفاهیم سیاسی و مذهبی دادند، تزئین گشتهاند. |
به دلیل نزدیکی بسیار زیادی که دو [[دوره اشکانی]] و ساسانی به هم دارند تشخیص دقیقی آثار فلزی این دو دوره از یکدیگر بسیار مشکل است. اغلب ظروف نقره ساسانیان با موضوعات انسانی، که مفاهیم سیاسی و مذهبی دادند، تزئین گشتهاند. |
||
; |
;دورۀ صفویه |
||
{{اصلی|فلزکاری دوره صفوی}} |
{{اصلی|فلزکاری دوره صفوی}} |
||
فلزکاری [[دورهٔ صفوی]] سه ویژگی مهم دارد: نخست اینکه فلزکاری این دوره، دنبالهٔ هنر فلزکاری در دورهٔ [[تیموریان]] بهویژه مکتب خراسانی است؛ دوم در زمان [[شاه عباس یکم]] دو مکتب فلزکاری در ایران وجود داشت: یکی در [[خراسان]] و دیگری در [[آذربایجان]]؛ سوم آنکه مکتب خراسانی تأثیر زیادی بر مکتب سنتی ایران گذاشت، بدون اینکه این تأثیر آشکار باشد.<ref>غفاریفرد، عباسقلی، ''[[تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه]]''، [[سازمان سمت]]، ۱۳۸۱. (ص ۳–۳۶۲)</ref> |
فلزکاری [[دورهٔ صفوی]] سه ویژگی مهم دارد: نخست اینکه فلزکاری این دوره، دنبالهٔ هنر فلزکاری در دورهٔ [[تیموریان]] بهویژه مکتب خراسانی است؛ دوم در زمان [[شاه عباس یکم]] دو مکتب فلزکاری در ایران وجود داشت: یکی در [[خراسان]] و دیگری در [[آذربایجان]]؛ سوم آنکه مکتب خراسانی تأثیر زیادی بر مکتب سنتی ایران گذاشت، بدون اینکه این تأثیر آشکار باشد.<ref>غفاریفرد، عباسقلی، ''[[تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه]]''، [[سازمان سمت]]، ۱۳۸۱. (ص ۳–۳۶۲)</ref> |
نسخهٔ ۴ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۸:۰۸
این مقاله نیازمند ویکیسازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. |
فلزکاری فرایند کار کردن با فلز برای ساخت یا مونتاژ محصولات فلزی است. فلزکاری بخش بزرگ از علوم و تمدن امروزۀ بشریت است. این علم مطالعهۀ خاصیتهای تمامی فلزات را دربر میگیرد. این صنعت به دو بخش تقسیم شده است. اول جدا و خالص ساختن از سایر عناصر و دوم شکل دادن پس از ذوب. هماکنون بیش از ۷۰ درصد فلزات مورد نیاز از سنگهای فلزخیز استخراج شده و پس از پروسۀ جداسازی در صنایع گوناگون به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد. اکثر فلزات به شکل ترکیب شیمیایی یا مخلوط میباشند. مثلاً مس در ۲۵۰ نوع سنگ پیدا میشود، از این میان شماری از کانیها از اهمیتی ویژه برخوردارند، زیرا فراوانترین کانی اصلی مس میباشند، همانند کالکوپیریت، کالکوسیت، کولین، بورنیت، مس طبیعی، مالاکیت، آزرویت.[۱] اغلب فلزات با حرارت دادن و گروهی با واکنش شیمیایی از هم جدا میشوند.
دستهبندی صنعتی فلزات متفاوت بوده و میتوانند بر مبنای اصول و قواعد زیادی دستهبندی شوند. برای مثال:
- فلزات سیاه و آلیاژ دهنده (با هم آمیز): آهن (Fe)، منگنز (Mn)، کروم (Cr)، تیتان (Ti)، ونادیم (V)، نیکل (Ni)، کوبالت (Co)، ولفرام (W) و غیره.
- فلزات رنگی: آلومینیوم (Al)، مس (Cu)، روی (Zn)، سرب (Pb)، قلع (Sn)، سرمه (Sb)، بیسموت (Bi) و جیوه (Hg).
- فلزات نجیب: طلا (Au)، نقره (Ag)، فلزات گروپ پلاتین {پلادیم (Pd)، ایریدیم (Ir)، رودیم (Rh)، روتینیم (Ru)، اوسمیم (Os)}.
- عناصر رادیواکتیو: اورانیم (U)، رادیم (Ra)، توریم (Th).
- فلزات نادر: لیتیم (Li)، بیریلیم (Be)، روبیدیم (Rb)، سیزیم (Cs)، هافنیم (Hf)، سکاندیم (Sc)، گالیم (Ga)، رینیم (Re)، کادمیم (Cd)، اِندیم (In)، تالیم (Tl)، جرمنیم (Ge)، سیلینیم (Se)، تیلوریم (Te)، تانتالیم (Ta)، نیوبیم (Nb) و سرکونیم (Zr).
- عناصر فلزی نادر خاکی: لنتان (La)، سیریم (Ce)، پرازیدیم (Pr)، نیودیم (Nd)، پرومیتیم (Pm)، سماریم (Sm)، ایتیریم (Y)، یوروپیم (Eu)، گادونیم (Gd)، تیربیم (Tb)، دیسپروزیم (Dy)، هالمیم (Ho)، ایربیم (Er)، تولیم (Tm)، ایتیربیم (Yb) و لوتیسی
در صنعت فلز کاری علاوه بر شکل دادن، استحکام بخشی به فلزات نیز خیلی مهم است. بدین لحاظ برای افزایش مقاومت یک فلز از فلزات مستحکمتر استفاده مینمایند.
تاریخچۀ فلزکاری
تحقیقات باستانشناسی نشان داده که در عصر باستان سفال هنوز برتری خود را بر فلز نشان میدهد ولی به تدریج انسانها به قابلیتهای گوناگون و خواص متعدد فلزات از قبیل قابلیت گداز، سختی، استحکام و دوام پی بردهاند. به طوری که در ساخت برخی از آلات و ادوات شکار و جنگ و کشاورزی فلز را جانشین استخوان و سنگ و چوب و سفال نمودهاند؛ بنابراین از آغاز کاربرد فلز در هزارۀ هشتم پیش از میلاد، اشیاء فلزی در ترکیببندی و شکلگیری تمدن بشری سهم عمدهای داشته و نقش خاصی را ایفا کرده و به عنوان جزئی از لوازم ضروری زندگی انسانها همواره با او بوده است. فلز به علت ثبات، دوام، مقاومت، عدم ضربه پذیری و شکستن و باقی ماندن به صورت اولیۀ خود میتواند به عنوان مهمترین مدرک در پژوهشهای علمی، تاریخی، و باستانشناسی مورد استفاده قرار گیرد.
تنها موردی که باعث از بین رفتن اشیاء فلزی قدیمی شده، سودجویی افراد بیاطلاع بوده که به خاطر طمع اشیاء فلزی گرانبها را پس از حفاری ذوب کرده و به صورت شمش ناب درآورده و در بازارهای فروختهاند.
صنایع دستی
وسایلی که با دست ساخته شود به نام صنایع فلزی دستی یاد میشود. رشتۀ تراشکاری، فرزکاری در صنایع خفیفه و ظریفه به کار میرود، به خصوص در فلزکاری طلا، مس و نقره این رشتهها معروفاند. یکی از دورههای مهم این صنعت و هنر، فلزکاری دورۀ صفوی بوده است.
هنر فلزکاری در ایران
کشف فلز و دستیابی به معادن آن، از قدیمیترین زمانها در ایران، صنعتی را پی افکند که مشخصاتی کاملاً متفاوت با صنعتت روز یعنی سفالگری داشت. تاریخ ۷۰۰ سال فلزکاری در ایران گواه روشنی بر دستیابی هنروران ایران به هنری تازه و تکامل آن در طی دهها قرن گذشته است.
بر اساس بررسیهای باستانشناختی و کشف اشیاء متنوع فلزی دوران تاریخی را میتوان دوران شکوفائی هنر فلزکاری در ایران دانست، زیرا تنوع فلزات استفاده از نقوش و طرحهای زیبا، غنای تازهای در این دوران به این هنر بخشیده است.
در میان بارزترین و مهمترین دستاوردهای هنر و فناوری ایرانیان باستان باید از اشیاء ساخته شده از طلا، نقره و برنز نام برد که از ظرف و سلاح گرفته تا جواهرات، زیورهای لباس و سایز زیورآلات شخصی را دربرمیگیرد.
آثار فلزی خلقشده در دورههای مختلف حاصل سنتهای فرهنگی مشترک بوده که در آن عناصر ایرانی اغلب با عناصر نواحی همجوار تلفیق شده و سبکهای جدیدی را به وجود آورده است.
- دورۀ هخامنشی
امپراطوری هخامنشیان توسط سلسلۀ پادشاهان هخامنشی ایران که سرزمین اصلی شأن ایالت پارس واقع در جنوب غربی ایران دست بنیانگذاری گردید. در امپراتور ی گسترده هخامنشی طلا، نقره، برنز و آهن به منظور ساخت ظروف، اسلحه و زیورهای شخصی مورد استفاده قرار میگرفتند انواع متعددی از اشیاء و گونههای تزئینی متفاوت، از میراثهای فلزکاری آسیای غربی یا ایران اولیه اقتباس شده است. این نمونه عبارتند از: کاسههای نوشیدنی و (لبهدار کمعمق و پیاله) زیورهای لباس که با بریدن ورقۀ فلز ساخته میشوند، تزئینات حیواننما. از دیگر تولیدات این دوره میتوان ریتونرا نام برد؛ که بخشی از آن به شکل شیپور به منظور نوشیدن مایعات ساخته شده است، این شیپور به قسمت قدامی حیوان متصل شده و از ابداعات هنری دورۀ هخامنشی محسوب میگردد. در اواسط قرن ۶ ق.م هنگامی که امپراطوری شکل گرفت میراثهای فلزکاری از جایگاه ویژه برخوردار شدند آنچنانکه در منابع تاریخی آورده شده برخی از نمونهکارهای فلزی توسط دربار هخامنشی یا به منظور دربار هخامنشی ساخته میشدند و اغلب به صورت پیشکش توسط کشورهای تابعهٔ شاهنشاهی هخامنشی به دربار هدیه میشدند.
- دوران سلوکی و اشکانی (۳۱۲ پیش از میلاد-۲۲۴ پس از میلاد)
به دنبال کشورگشایی اسکندر، گستره سرزمینهای آسیایی امپراطوری هخامنشی به زیر سلطۀ سلوکوس و جانشینان او درآمد. در قرن سوم پیش از میلاد ارشک ایالت پارت را در شمال شرقی ایران به تصاحب درآورد؛ و روی به سوی عرب پیش روی نمود. تنها چند نمونه از اشیاء موجود در مجموعۀ هایفریر و ساحکر را میتوان متعلق به این دوران دانست و اغلب آنها نیز غیرعادی به نظر میرسند.
- دورۀ ساسانی (۲۲۴–۶۵۱ پیش از میلاد)
از میان موضوعات فلزی کهن ایرانی که در مجموعههای گالری سالکر و فریر قرار دارند سی نمونه شیء از میان کل اشیاء به این دوره تعلق دارد. اغلب نمونه کارهای فلزی ساسانیان در این مجموعهها، ظروف نقره هستند و به طور کلی ظروف نقره ساسانی از روی نمونههای رومی و بیزانسی و تا حدی کمتر از روی نمونههای اولیه آسیای شرقی یا مرکزی الگو برداری شدهاند. به دلیل نزدیکی بسیار زیادی که دو دوره اشکانی و ساسانی به هم دارند تشخیص دقیقی آثار فلزی این دو دوره از یکدیگر بسیار مشکل است. اغلب ظروف نقره ساسانیان با موضوعات انسانی، که مفاهیم سیاسی و مذهبی دادند، تزئین گشتهاند.
- دورۀ صفویه
فلزکاری دورهٔ صفوی سه ویژگی مهم دارد: نخست اینکه فلزکاری این دوره، دنبالهٔ هنر فلزکاری در دورهٔ تیموریان بهویژه مکتب خراسانی است؛ دوم در زمان شاه عباس یکم دو مکتب فلزکاری در ایران وجود داشت: یکی در خراسان و دیگری در آذربایجان؛ سوم آنکه مکتب خراسانی تأثیر زیادی بر مکتب سنتی ایران گذاشت، بدون اینکه این تأثیر آشکار باشد.[۲]
منابع
- ↑ کانسار مس در ایران سازمان زمینشناسی کشور
- ↑ غفاریفرد، عباسقلی، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه، سازمان سمت، ۱۳۸۱. (ص ۳–۳۶۲)
- فلزکاری یا میتالورجی ویکیپدیا انگلیسی
- آرچی میتالورگی یا مطالهٔ تاریخ ذوب ویکیپدیا انگلیسی
- هنرفلزکاری اسلامی، فلزکاری ایران در دوران هخامنشی اشکانی، ساسانی (نویسنده سی. گانتر- پل جت)، (مترجم شهرام حیدر آبادیان)
- هنر اسلامی (نویسنده سی. گانتر- پل جت)، (مترجم شهرام حیدر آبادیان)
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ فلزکاری موجود است. |