پوستین: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏کاربرد: اصلاح ابهام‌زدایی ژاپنی با استفاده از AWB
جز اصلاح نویسه عربی، + ویرایش با ماژول ابرابزار با استفاده از AWB
خط ۱۱: خط ۱۱:
|بازدید=۸ oct. ۲۰۰۹
|بازدید=۸ oct. ۲۰۰۹
|کد زبان=en
|کد زبان=en
}}</ref> پوستین یکی از قدیمی‌ترین اشکال لباس است و سابقه کاربرد آن به انسان نخستین و [[آفریقا]] باز می‌گردد.<ref name="en.wikipedia.org"/> در پوستین بر خلاف [[چرم]]، پشم جانور سترده نمی‌شود.<ref name="loghatnaameh.com">{{یادکرد وب
}}</ref> پوستین یکی از قدیمی‌ترین اشکال لباس است و سابقه کاربرد آن به انسان نخستین و [[آفریقا]] بازمی‌گردد.<ref name="en.wikipedia.org" /> در پوستین بر خلاف [[چرم]]، پشم جانور سترده نمی‌شود.<ref name="loghatnaameh.com">{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-b1bf8703ee7944c1b68345090967db76-fa.html
| نشانی = http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-b1bf8703ee7944c1b68345090967db76-fa.html
| عنوان = پوستین
| عنوان = پوستین
خط ۱۹: خط ۱۹:


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==
به درستی مشخص نیست که پوستین در چه زمانی توسط [[انسان]] به عنوان لباس استفاده شده‌است. البته معلوم است که [[نئاندرتال]]ها و گونه‌هایی از [[کپی (جانور)|کپی‌ها]] از پوستین استفاده می‌نموده‌اند.<ref name="en.wikipedia.org"/> بر اساس تصاویر بجا مانده بر دیواره [[غار]]ها، سابقه استفاده از پوستین به عنوان پوشش برای انسان، به حدود پانصدهزار سال قبل می‌رسد.<ref name="encyclopaediaislamica.com">{{یادکرد وب
به درستی مشخص نیست که پوستین در چه زمانی توسط [[انسان]] به عنوان لباس استفاده شده‌است. البته معلوم است که [[نئاندرتال]]ها و گونه‌هایی از [[کپی (جانور)|کپی‌ها]] از پوستین استفاده می‌نموده‌اند.<ref name="en.wikipedia.org" /> بر اساس تصاویر بجا مانده بر دیواره [[غار]]ها، سابقه استفاده از پوستین به عنوان پوشش برای انسان، به حدود پانصدهزار سال قبل می‌رسد.<ref name="encyclopaediaislamica.com">{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2869
| نشانی = http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2869
| عنوان = پوستین
| عنوان = پوستین
خط ۲۶: خط ۲۶:
}}</ref>
}}</ref>


در تورات (عهد عتیق) آمده‌است «خداوند لباسهایی از پوست حیوان تهیه کرد و آدم و همسرش را پوشاند (سفر پیدایش ، ۳:۲۱)» <ref name="encyclopaediaislamica.com"/> بر اساس [[شاهنامه]] [[فردوسی]]، [[کیومرث]] نخستین پادشاه جهان، پوستینی از پوست [[پلنگ]] داشت که نامش '''پلنگینه''' بود.<ref name="encyclopaediaislamica.com"/>
در تورات (عهد عتیق) آمده‌است «خداوند لباسهایی از پوست حیوان تهیه کرد و آدم و همسرش را پوشاند (سفر پیدایش، ۳:۲۱)»<ref name="encyclopaediaislamica.com" /> بر اساس [[شاهنامه]] [[فردوسی]]، [[کیومرث]] نخستین پادشاه جهان، پوستینی از پوست [[پلنگ]] داشت که نامش '''پلنگینه''' بود.<ref name="encyclopaediaislamica.com" />


در نقش برجسته‌ای واقع در [[سرپل ذهاب]] مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد، آنوبانینی [[اکد]]ی، پادشاه [[لولوبیان]] با [[دامن]]ی از پوست در برابر [[ایشتار]] که ردایی از پوستین پوشیده‌است، ایستاده.<ref name="encyclopaediaislamica.com"/>
در نقش برجسته‌ای واقع در [[سرپل ذهاب]] مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد، آنوبانینی [[اکد]]ی، پادشاه [[لولوبیان]] با [[دامن]]ی از پوست در برابر [[ایشتار]] که ردایی از پوستین پوشیده‌است، ایستاده.<ref name="encyclopaediaislamica.com" />


== کاربرد ==
== کاربرد ==
در کشورهای توسعه یافته، خز، نوعی پوشش گرانقیمت و تجملی محسوب می‌گردد. این در حالی است که به دلیل [[عایق]] بودن این نوع از لباس، بسیاری از مردم بومی مناطق نزدیک [[قطب شمال]] همچنان به استفاده از آن ادامه می‌دهند. همچنین پوستین نوعی لباس سنتی برای مردم [[اسکاندیناوی]]، [[مردم ژاپنی|ژاپنی]] و [[مردم روسی|روسی]] به شمار می‌رود.<ref name="en.wikipedia.org"/>
در کشورهای توسعه یافته، خز، نوعی پوشش گرانقیمت و تجملی محسوب می‌گردد. این در حالی است که به دلیل [[عایق]] بودن این نوع از لباس، بسیاری از مردم بومی مناطق نزدیک [[قطب شمال]] همچنان به استفاده از آن ادامه می‌دهند. همچنین پوستین نوعی لباس سنتی برای مردم [[اسکاندیناوی]]، [[مردم ژاپنی|ژاپنی]] و [[مردم روسی|روسی]] به شمار می‌رود.<ref name="en.wikipedia.org" />


در طول تاریخ شمال [[روسیه]] و [[ترکستان]]، مرکز صدور پوست به [[اروپا]] و [[خاورمیانه]] و حتی شمال [[آفریقا]] بوده‌است.<ref name="encyclopaediaislamica.com"/>
در طول تاریخ شمال [[روسیه]] و [[ترکستان]]، مرکز صدور پوست به [[اروپا]] و [[خاورمیانه]] و حتی شمال [[آفریقا]] بوده‌است.<ref name="encyclopaediaislamica.com" />


== منابع ==
== منابع ==
در ایران از پوست [[گوسفند]] (شامل حداقل بیست نوع مختلف) و سایر [[حیوان]]ات حلال گوشت برای دوختن پوستین استفاده می‌شود. ولی سایر حیواناتی که پوست آنان به منظور تولید خز بکار می‌رود شامل [[مینک]]، [[سگ آبی]]،<ref name="encyclopaediaislamica.com"/> انواع [[روباه]]، [[خرگوش]]، [[سمور]]، [[راسو]]، [[قاقم]]، [[گربه]] و [[سگ]] هستند. بدیهی است که ارزش پوستین دوخته شده از پوست [[جانور]]ان گوناگون تفاوت چشمگیری دارد.<ref name="en.wikipedia.org"/>
در ایران از پوست [[گوسفند]] (شامل حداقل بیست نوع مختلف) و سایر [[حیوان]]ات حلال گوشت برای دوختن پوستین استفاده می‌شود؛ ولی سایر حیواناتی که پوست آنان به منظور تولید خز بکار می‌رود شامل [[مینک]]، [[سگ آبی]]،<ref name="encyclopaediaislamica.com" /> انواع [[روباه]]، [[خرگوش]]، [[سمور]]، [[راسو]]، [[قاقم]]، [[گربه]] و [[سگ]] هستند. بدیهی است که ارزش پوستین دوخته شده از پوست [[جانور]]ان گوناگون تفاوت چشمگیری دارد.<ref name="en.wikipedia.org" />


== عمل آوری ==
== عمل آوری ==
فرایند عمل آوری پوستین (بسته به میزان مرغوبیت) شامل خیساندن، شستشو، درجه بندی، آنزیم دهی، رنگ برداری، خشک کردن، [[رنگرزی]]، واکس و در نهایت ثابت کردن با مواد شیمیایی است.<ref name="en.wikipedia.org"/>
فرایند عمل آوری پوستین (بسته به میزان مرغوبیت) شامل خیساندن، شستشو، درجه‌بندی، آنزیم دهی، رنگ برداری، خشک کردن، [[رنگرزی]]، واکس و در نهایت ثابت کردن با مواد شیمیایی است.<ref name="en.wikipedia.org" />


== در فرهنگ ایران ==
== در فرهنگ ایران ==
پوستین و پوستین دوزی، در فرهنگ فارسی منشاء کنایه‌هایی است، مانند:<ref name="loghatnaameh.com"/><ref name="encyclopaediaislamica.com"/>
پوستین و پوستین دوزی، در فرهنگ فارسی منشأ کنایه‌هایی است، مانند:<ref name="loghatnaameh.com" /><ref name="encyclopaediaislamica.com" />
* پوستین باژگونه کردن (تغییر روش دادن)
* پوستین باژگونه کردن (تغییر روش دادن)
* پوستین به گازر دادن (کار را به نا اهل سپردن)
* پوستین به گازر دادن (کار را به نا اهل سپردن)
خط ۴۸: خط ۴۸:
* در پوستین کسی افتادن (غیبت کسی را کردن)
* در پوستین کسی افتادن (غیبت کسی را کردن)
* از [[برهنه]] پوستین کندن (کار بیهوده کردن)
* از [[برهنه]] پوستین کندن (کار بیهوده کردن)
* پوستین [[تابستان]] (کاری که بجای خود نباشد و نابجا و بیهوده باشد)
* پوستین [[تابستان]] (کاری که بجای خود نباشد و نابجا و بیهوده باشد)
همچنین ضرب‌المثل «ما پوستین را ول کرده‌ایم، پوستین ما را ول نمی‌کند» کنایه‌است از گرفتاری در کاری که به امید سودی آغاز شده بود.<ref>{{یادکرد وب
همچنین ضرب‌المثل «ما پوستین را ول کرده‌ایم، پوستین ما را ول نمی‌کند» کنایه‌است از گرفتاری در کاری که به امید سودی آغاز شده بود.<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.koodakan.org/Gnome/name/m018.htm
| نشانی = http://www.koodakan.org/Gnome/name/m018.htm
| عنوان = ما پوستين ول كرديم، پوستين ما رو ول نمي كنه
| عنوان = ما پوستین ول کردیم، پوستین ما رو ول نمی کنه
| تاریخ بازدید = ۷ اکتبر ۲۰۰۹
| تاریخ بازدید = ۷ اکتبر ۲۰۰۹
| نویسنده = متل‌ها و مثل‌ها
| نویسنده = متل‌ها و مثل‌ها
خط ۵۸: خط ۵۸:
== منابع ==
== منابع ==
{{ویکی‌انبار-رده|Fur garments}}
{{ویکی‌انبار-رده|Fur garments}}
{{پانویس|2}}
{{پانویس|۲}}
{{پوشاک}}
{{پوشاک}}



نسخهٔ ‏۱۱ اوت ۲۰۱۷، ساعت ۰۵:۱۸

پالتو خز

پوستین یا لباس خز به لباسی زمستانی گفته می‌شود که تمام یا قسمت عمده‌ای از آن مستقیماً از پوست حیوانات پشم دار ساخته شده باشد.[۱][۲] پوستین یکی از قدیمی‌ترین اشکال لباس است و سابقه کاربرد آن به انسان نخستین و آفریقا بازمی‌گردد.[۲] در پوستین بر خلاف چرم، پشم جانور سترده نمی‌شود.[۳]

تاریخچه

به درستی مشخص نیست که پوستین در چه زمانی توسط انسان به عنوان لباس استفاده شده‌است. البته معلوم است که نئاندرتالها و گونه‌هایی از کپی‌ها از پوستین استفاده می‌نموده‌اند.[۲] بر اساس تصاویر بجا مانده بر دیواره غارها، سابقه استفاده از پوستین به عنوان پوشش برای انسان، به حدود پانصدهزار سال قبل می‌رسد.[۴]

در تورات (عهد عتیق) آمده‌است «خداوند لباسهایی از پوست حیوان تهیه کرد و آدم و همسرش را پوشاند (سفر پیدایش، ۳:۲۱)»[۴] بر اساس شاهنامه فردوسی، کیومرث نخستین پادشاه جهان، پوستینی از پوست پلنگ داشت که نامش پلنگینه بود.[۴]

در نقش برجسته‌ای واقع در سرپل ذهاب مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد، آنوبانینی اکدی، پادشاه لولوبیان با دامنی از پوست در برابر ایشتار که ردایی از پوستین پوشیده‌است، ایستاده.[۴]

کاربرد

در کشورهای توسعه یافته، خز، نوعی پوشش گرانقیمت و تجملی محسوب می‌گردد. این در حالی است که به دلیل عایق بودن این نوع از لباس، بسیاری از مردم بومی مناطق نزدیک قطب شمال همچنان به استفاده از آن ادامه می‌دهند. همچنین پوستین نوعی لباس سنتی برای مردم اسکاندیناوی، ژاپنی و روسی به شمار می‌رود.[۲]

در طول تاریخ شمال روسیه و ترکستان، مرکز صدور پوست به اروپا و خاورمیانه و حتی شمال آفریقا بوده‌است.[۴]

منابع

در ایران از پوست گوسفند (شامل حداقل بیست نوع مختلف) و سایر حیوانات حلال گوشت برای دوختن پوستین استفاده می‌شود؛ ولی سایر حیواناتی که پوست آنان به منظور تولید خز بکار می‌رود شامل مینک، سگ آبی،[۴] انواع روباه، خرگوش، سمور، راسو، قاقم، گربه و سگ هستند. بدیهی است که ارزش پوستین دوخته شده از پوست جانوران گوناگون تفاوت چشمگیری دارد.[۲]

عمل آوری

فرایند عمل آوری پوستین (بسته به میزان مرغوبیت) شامل خیساندن، شستشو، درجه‌بندی، آنزیم دهی، رنگ برداری، خشک کردن، رنگرزی، واکس و در نهایت ثابت کردن با مواد شیمیایی است.[۲]

در فرهنگ ایران

پوستین و پوستین دوزی، در فرهنگ فارسی منشأ کنایه‌هایی است، مانند:[۳][۴]

  • پوستین باژگونه کردن (تغییر روش دادن)
  • پوستین به گازر دادن (کار را به نا اهل سپردن)
  • پوستین دریدن (پرده دری)
  • در پوستین کسی افتادن (غیبت کسی را کردن)
  • از برهنه پوستین کندن (کار بیهوده کردن)
  • پوستین تابستان (کاری که بجای خود نباشد و نابجا و بیهوده باشد)

همچنین ضرب‌المثل «ما پوستین را ول کرده‌ایم، پوستین ما را ول نمی‌کند» کنایه‌است از گرفتاری در کاری که به امید سودی آغاز شده بود.[۵]

منابع

  1. فرهنگ معین. «پوستین». دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۰۹.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Fur clothing». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۸ oct٫ ۲۰۰۹.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ فرهنگ دهخدا. «پوستین». دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۰۹.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ ۴٫۶ دائرةالمعارف اسلامی. «پوستین». دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۰۹.
  5. متل‌ها و مثل‌ها. «ما پوستین ول کردیم، پوستین ما رو ول نمی کنه». دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۰۹.