موصل: تفاوت میان نسخه‌ها

مختصات: ۳۶°۰۱′شمالی ۴۳°۰۴′شرقی / ۳۶٫۰۲°شمالی ۴۳٫۰۷°شرقی / 36.02; 43.07
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
SINAGROUPS3 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Aryanhorami (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه
خط ۲۲: خط ۲۲:
| coordinates_display = title
| coordinates_display = title
| subdivision_type = کشور
| subdivision_type = کشور
| subdivision_name = {{پرچمک|عراق}}
| subdivision_name = [[عراق]] {{پرچمک|عراق}}
| subdivision_type2 = فرمانداری
| subdivision_type2 = فرمانداری
| subdivision_name2 = [[استان نینوا|نینوا]]
| subdivision_name2 = [[استان نینوا|نینوا]]

نسخهٔ ‏۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۰:۲۲

موصِل
الموصل (عربی)
پلی روی دجله در شهر موصل
پلی روی دجله در شهر موصل
لقب(ها): 
نینوا
موصِل در عراق واقع شده
موصِل
موصِل
مختصات: ۳۶°۰۱′شمالی ۴۳°۰۴′شرقی / ۳۶٫۰۲°شمالی ۴۳٫۰۷°شرقی / 36.02; 43.07
کشورعراق عراق
فرماندارینینوا
مدیریت
 • Mayorعراق
بلندی۲۲۳ متر (۷۳۲ پا)
جمعیت
 (۲۰۱۵)
 • شهر۶۶۴٬۲۲۱
 • شهری
Unknown (estimates range between ۷۵۰٬۰۰۰ and ۱٬۵۰۰٬۰۰۰[۲]
 UNData 1987[۳]
نام اهلیت(ها)موصلی، مَصلاوی
منطقه زمانییوتی‌سی +۳ (AST)
پیش‌شماره(های) تلفن۶۰
سرباز آمریکایی در جنگ با بازماندگان حزب بعث، ۲۰۰۴
شهر موصل در سال ۱۹۳۲ م. مسجد جامع النوری و گُل‌دستهٔ الحدباء در مرکز تصویر مشهود هستند.

موصِل (به عربی: المَوْصِل، به کردی: مووسڵ، به آشوری: ܡܘܨܠ: (تلفظ): Māwṣil، استاندارد لاتین: Mosul) شهری در شمال عراق، مرکز استان نینوا و پرجمعیت‌ترین شهر عراق پس از بغداد و مرکز اقتصادی شمال کشور می‌باشد؛ بخش اصلی شهر در کرانهٔ شرقی دجله جای گرفته است و در کرانهٔ غربی آن، بازمانده‌های شهر باستانی نینواست.[۴] موصل در سده‌های دهم و یازدهم میلادی/ سوم و چهارم هجری، پایتخت دولت‌های جداشده از عباسیان مانند حمدانیان بود.[۴] پس از جنگ جهانی اول، مدتی از امپراتوری عثمانی به‌دست امپراتوری بریتانیا افتاد.[۴] از ۱۰ ژوئن ۲۰۱۴ در سیطرهٔ سازمان داعش است.[۵] جمعیت شهر موصل در ۲۰۰۸م، ۲٬۷۲۱٬۰۹۶ نفر سرشماری شد.[۴] ارتفاع آن از سطح دریا، ۲۲۰ متر است و در نزدیکی آن، چاه‌های نفت عین زاله قرار گرفته است.[۴]

بیشتر مردم شهر عرب هستند اما اقلیت‌های قابل توجه کرد، ترکمن و آشوری نیز در شهر زندگی می‌کنند. جمعیت شهر در سال ۲۰۰۸ به یک میلیون و هشتصد هزار نفر رسیده بود اما در سال ۲۰۱۴ حدود نیم میلیون نفر آواره شدند هرچند هنوز هم جمعیت شهر بیش از میلیون نفر است.

دانشگاه موصل که از مراکز علمی و تحقیقاتی عراق است در این شهر قرار دارد. مقبره چندین پیامبر از جمله یونس در موصل قرار دارد. این شهر تا سال ۲۰۱۴ مرکز تاریخی مسیحیان نسطوری محسوب می‌شد.

جغرافیا

رود دجله از میان موصل می‌گذرد و پنج پل دو قسمت شهر را به هم پیوند می‌دهند. این شهر در ۳۹۶ کیلومتری شمال غربی بغداد قرار دارد.

تاریخچه

موصل در آغاز خلوان و در دوران ساسانیان بوذاردشیر نام داشت. نام بوذاردشیر منسوب به اردشیر بابکان -بنیادگذار دودمان ساسانی- بود. مسیحیت از سدهٔ دوم میلادی در این منطقه حضور داشته است.

در سال ۳۳۱ پیش از میلاد قوای هخامنشیان به وسیله اسکندر مقدونی در جنگ گوگمل در شرق موصل امروزی شکست سنگینی متحمل می‌شوند.[۶]

مردم شناسی

در طول قرن بیستم موصل یادآور زندگی اقوام و مذاهب گوناگون در کنار یکدیگر بوده است. پیش از پروژه عرب سازی موصل توسط صدام و حزب بعث موصل برای قرن‌ها شهری عمدتاً کردنشین به حساب می‌آمد.[۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴] ولی در این اواخر مردم عرب سنی عمده جمعیت مناطق شهری از جمله شهر موصل را شامل می‌شدند.[۱۵][۱۶][۱۷][۱۸] مانند مناطق کناره رود دجله و در داخل شهر موصل. در امتداد رود دجله و دورتر به سوی شمال و مناطق روستایی، هزاران نفر آشوری، کرد، ترکمن و ارمنی و شبک زندگی می‌کردند.

برنامه عرب سازی که در دوران صدام و با نیروی حزب بعث انجام می‌شد، باعث شد تا برخی از این اقلیت‌ها از مناطق شهری موصل خارج شده و به نزدکی مرزهای اقلیم کردستان بروند. با اشغال موصل توسط داعش، تنها عربهای سنی در شهر باقی ماندند و جمعیت این شهر از ۱٫۵ میلیون تن به یک میلیون تن کاهش یافت.

سیطره کامل داعش بر شهر موصل (۱۳۹۳)

مسجد جامع النوری و مناره الحدباء که ۹۰۰ سال پیش در موصل ساخته شده و قدیمی‌ترین منارهٔ عراق است. این اثر مهم فرهنگی در پی نبرد موصل منهدم شد.

افراد مسلح داعش از صبح و از سمت راست استان نینوا حمله‌ور شدند و ساختمان استانداری و ساختمانهای دولتی مجاور را تحت کنترل خود درآوردند. استان نینوا (۵۰۴ کیلومتری شمال پایتخت عراق) است. داعشی‌ها همچنین بر فرودگاه موصل در شمال این شهر سیطره پیدا کردند و این افراد سپس به سمت چپ موصل پیشروی کردند.[۱۹][۲۰]

اطلاعات به دست آمده حاکی از فرار سیاستمداران و نیروهای امنیتی از موصل است[۲۱] . مسؤول رسانه‌ای حزب دموکرات کردستان در استان نینوا با اشاره به کنترل عناصر داعش بر اکثر مناطق شهر موصل اعلام کرد که به دلیل حملات تروریستی داعش در این شهر، مقر این حزب و حزب اتحادیه میهنی کردستان به طور کامل تخلیه شده است.[۲۰][۲۱] در همین حال اخباری از حرکت داعش به سمت استان صلاح الدین منتشر شد، برخی گزارش‌های حاکی از آن است که داعش توانست، کنترل دو روستا در تکریت را به دست بگیرد.[۲۰] این درگیری‌ها به کشته شدن شماری از شهروندان، و آوارگی و مهاجرت ساکنان این استان منجر شد.[۲۲]

شمار قابل توجهی از ساکنان شهر موصل در پی هجوم عناصر داعش از این شهر گریختند.[۲۳]

عناصر داعش صدها محکوم را نیز از زندان‌های شهر موصل آزاد کردند.[۲۱]

خبرگزاری‌ها از سقوط شهر استراتژیک موصل و تسلط کامل گروه داعش بر آن خبر دادند. پس از مدت‌ها درگیری ارتش عراق توانسته بود در زمستان سال گذشته با کمک عشایر و نیروهای مردمی شهر رمادی و فلوجه را از کنترل نیروهای داعش خارج سازد.[۲۰]

استاندار نینوا، در ارتباط تلفنی با شبکه تلویزیونی العربیه دربارهٔ اینکه گروه‌های مسلح چگونه توانستند کنترل نینوا را در دست بگیرند، گفت: چند ساعت پیش‌از اینکه افراد مسلح کنترل موصل را در دست بگیرند با فرماندهان ارشد ارتش عراق در منطقه دیدار کردم. به نظر می‌رسید که آنها کاملاً به توان خود اطمینان دارند اما ساعاتی بعد با شنیدن خبر فرار جمعی نیروهای ارتش عراق از مواضع خود در موصل، غافلگیر شدیم[۲۱] .

استاندار نینوا دربارهٔ نحوه تعامل با اوضاع کنونی گفت: در حال حاضر نمی‌توانم دربارهٔ سناریوهای آینده صحبت کنم. باید اوضاع را در داخل بازبینی کنیم. دیشب، وزیر کشور و مدیر دفتر فرمانده کل نیروهای مسلح با من تماس گرفتند و از من خواستند از منطقه کردستان کمک بگیرم اما دیروقت بود و کردستان عراق نیز به موافقت نوری مالکی نیاز دارد[۲۱] .

«سعید مموزینی» خاطرنشان کرد: نیروهای پیشمرگه در مناطق کرد نشین استان نینوا برای مقابله با هرگونه وضعیت فوق‌العاده، در حالت آماده باش کامل هستند.[۲۱] هم اکنون ارتش عراق در حال بازپس گیری شهر موصل پس از آزادی تکریت است.

در روز ۲۶ مهر ماه ۱۳۹۵ عملیات نظامی مشترکی توسط نیروهای ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا، ارتش عراق، بسیج مردمی عراق، نیروهای پیشمرگه کردستان عراق و برخی گروه‌های دیگر علیه داعش آغاز شد که نبرد وسیعی برای آزادسازی موصل از کنترل نیروهای داعش است. این نبرد ادامه دارد.

پاکسازی موصل

آزادسازی موصل یا نبرد موصل عملیاتی است که از روز دوشنبه ۱۷ اکتبر ۲۰۱۶ به فرمان حیدر العبادی نخست وزیر عراق برای پس گرفتن موصل از سیطره داعش آغاز شد. موصل مرکز استان نینوا و دومین شهر بزرگ عراق در تابستان ۲۰۱۴ به اشغال گروه داعش درآمد.[۲۴][۲۵] با پیروزی‌های نیروهای عراقی بر داعش در سال ۹۵ و اخراج داعشیان از این شهر، قسمت‌هایی از آن بطور کامل از نیروهای داعش، خالی شد. در ادامهٔ این عملیات قسمت‌های شمال و شمالشرق و دانشگاه موصل بطور کامل از نیروهای داعش پاکسازی شد.[۲۶] پس از آن نیز فرودگاه موصل و نیروگاه برق الیرموک که اصلی‌ترین نیروگاه شهر موصل محسوب می‌شود، از نیروهای داعش خالی و کاملاً آزاد گردید.[۲۷][۲۸]

اماکن دیدنی

جستارهای وابسته

منابع

  1. Gladstone, Philip (10 February 2014). "Synop Information for ORBM (40608) in Mosul, Iraq". Weather Quality Reporter. Retrieved 16 June 2014.
  2. "Iraqi City of Mosul Transformed a Year After Islamic State Capture". Wall Street Journal.
  3. "UNSD Demographic Statistics". United Nations Statistics Division 1987.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ «الموصل». الموسوعة العربیة المیسرة (به عربی). ج. ۷. بیروت و قاهره: المکتبة العصریة. ۲۰۰۹م. ص. ۳۲۸۸. شابک ۹۷۸۶۶۵۳۵۲۵۱۹۸ مقدار |شابک= را بررسی کنید: checksum (کمک). تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  5. "UN News - Security Council calls for eradicating ISIL safe havens in Syria and Iraq". UN News Service Section. 2015-11-20. Retrieved 2016-02-24.
  6. CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1 iranicaonline.org
  7. https://books.google.com/books?id=CG_aAAAAMAAJ&q=Mosul+kurd+mainly&dq=Mosul+kurd+mainly&hl=en&sa=X&ei=ApCcVJv3GqTesASqmIK4BA&ved=0CCcQ6AEwAjge
  8. https://books.google.com/books?id=YHUbBQAAQBAJ&pg=PA59&dq=Mosul+kurd+mainly&hl=en&sa=X&ei=H4icVM3jLYTOaOT3geAI&ved=0CDMQ6AEwBA#v=onepage&q=Mosul%20kurd%20mainly&f=false
  9. https://books.google.com/books?id=sl4PIeyWriUC&pg=PA18&dq=Mosul+kurd+mainly&hl=en&sa=X&ei=H4icVM3jLYTOaOT3geAI&ved=0CC8Q6AEwAw#v=onepage&q=Mosul%20kurd%20mainly&f=false
  10. https://books.google.com/books?id=izQFFkIF6mMC&pg=PA14&dq=Mosul+kurd+mainly&hl=en&sa=X&ei=H4icVM3jLYTOaOT3geAI&ved=0CCoQ6AEwAg#v=onepage&q=Mosul%20kurd%20mainly&f=false
  11. Iraq: Who Will Have Mosul
  12. https://books.google.com/books?id=stl97FdyRswC&pg=PA380&lpg=PA380&dq=Mosul+kurd+mainly&source=bl&ots=u_QrIvhut8&sig=RurLtTmqUFWrA2q9xq_r2ATCMow&hl=en&sa=X&ei=8oacVNfpNY_Var6lgegE&ved=0CEsQ6AEwCDgK#v=onepage&q=Mosul%20kurd%20mainly&f=false
  13. دانشنامه بریتانیکا
  14. Mosul - LookLex Encyclopaedia
  15. «Modern Turkey: People, State and Foreign Policy in a Globalised World».
  16. Mosul| Encyclopedia.com: Facts, Pictures, Information. Encyclopedia.com. Retrieved on 2011-07-02.
  17. «Messages to the World: The Statements of Osama Bin Laden».
  18. «Iraq after America: Strongmen, Sectarians, Resistance».
  19. http://www.seratnews.ir/fa/news/181239/شهر-موصل-بطور-کامل-سقوط-کرد
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ ۲۰٫۲ ۲۰٫۳ موصل سقوط کرد
  21. ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ ۲۱٫۲ ۲۱٫۳ ۲۱٫۴ ۲۱٫۵ سیطره کامل داعش بر شهر موصل
  22. http://fa.alalam.ir/news/1601347
  23. http://www.tabnak.ir/fa/news/407169/داعش-ساکنان-موصل-را-آواره-کرد
  24. تابناک - آغاز عملیات آزادسازی موصل
  25. عصر ایران - بمباران شدید توپخانه‌ای و موشکی موصل / آماده‌سازی ۵ اردوگاه برای آوارگان
  26. باشگاه خبرنگاران جوان 26 دیماه1395 http://www.yjc.ir/fa/news/5938689/
  27. باشگاه خبرنگاران جوان 5 اسفند 1395 http://www.yjc.ir/fa/news/5991942/
  28. باشگاه خبرنگاران جوان 7 اسفند 1395 http://www.yjc.ir/fa/news/5994180/
  • Munier, G. , Northampton,Iraq: An Illustrated History and Guide, Massachusettes: 2004.