جغتای: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
4nn1l2 (بحث | مشارکت‌ها)
{{دیگر کاربردها}}
رفع سازی بعضی اشتباهات
خط ۱: خط ۱:
{{Infobox royalty
{{Infobox royalty
| name = جغتای
| name = جغتای
| title = [[خان (لقب)|Khan]] of the [[خانات جغتای]]
| title = [[خوانین]] [[خانات جغتای]]
| image = Chagatai Khan.JPG
| image = Chagatai Khan.JPG
| caption = مجسمهٔ جغتای خان در کشور [[مغولستان]]
| caption = مجسمهٔ جغتای خان در کشور [[مغولستان]]
| given name = Chagatai
| given name = Chagatai
| othertitles =
| othertitles =
| succession = [[List of Chagatai khans|Chagatai Dynasty]]
| succession = [[خانات جغتای]]
| reign = ۱۲۲۶ – ۱۲۴۱–۴۲
| reign = ۱۲۲۶ – ۱۲۴۱–۴۲
| coronation =
| coronation =
| predecessor = [[چنگیزخان]]
| predecessor = [[چنگیزخان]]
| successor = [[Qara Hülëgü]]
| successor = [[قره هلاکو]]
| spouse = [[Ebuskun]]
| spouse =
| spouse-type = Consort
| issue =
| issue = Mutugen (Mö'etüken){{سخ}}[[Baidar]]{{سخ}}[[Yesü Möngke]]
| house = [[بورجیگای]]
| house = [[بورجیگای]]
| house-type = Clan
| house-type = Clan
| father = [[چنگیزخان]]
| father = [[چنگیزخان]]
| mother = [[بورته]]
| mother = [[بورته]]
| birth_date = c. ۱۱۸۳
| birth_date = ۱۱۸۳
| death_date = ۱۲۴۱–۴۲ (aged 58)
| death_date = ۱۲۴۲–۴۲ (سن 58)
| death_place = [[Almaligh]]
| death_place =
| religion = [[تنگری گرایی]]
| religion = [[تنگری گرایی]]
| temple name =
| temple name =
| posthumous name =
| posthumous name =
|}}
}}
'''جغتای''' یا '''چغتای''' یا '''چقتای''' پسر دوم [[چنگیزخان]] مغول بود.<ref>{{پک|لغت نامه دهخدا|۸ خرداد ۱۳۹۱|ک=چقتای |ص=}}</ref>
'''جغتای''' یا '''چغتای''' یا '''چقتای''' پسر دوم [[چنگیزخان]] مغول بود.<ref>{{پک|لغت نامه دهخدا|۸ خرداد ۱۳۹۱|ک=چقتای |ص=}}</ref>


خط ۳۲: خط ۳۱:


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
* [[حمله مغول به خوارزمشاهیان]]
* [[حمله مغول به خوارزمشاهیان]] [[خان (لقب)]]


== پانویس ==
== پانویس ==

نسخهٔ ‏۳ ژوئیهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۰۴:۵۸

جغتای
خوانین خانات جغتای
مجسمهٔ جغتای خان در کشور مغولستان
خانات جغتای
سلطنت۱۲۲۶ – ۱۲۴۱–۴۲
پیشینچنگیزخان
جانشینقره هلاکو
زاده۱۱۸۳
درگذشته۱۲۴۲–۴۲ (سن 58)
Clanبورجیگای
پدرچنگیزخان
مادربورته

جغتای یا چغتای یا چقتای پسر دوم چنگیزخان مغول بود.[۱]

مادر چغتای بورتافوجین دختر نویان از قوم مغولی قونغرات بود. چغتای بر اولوس‌های غربی امپراتوری چنگیز حکمرانی داشت. او یکی از جنگ آورترین فرزندان و سپاهیان چنگیز بود و در فتح سرزمین‌های چین و ماچین و شهرهای نواحی خراسان از قبیل اترار، بناکت، خوارزم، گرگانج به همراه پدر و برادرانش حضوری فعال داشت.[۲]

چنگیز پس از بازگشت از جنگ خوارزمشاه حکومت ماوراءالنهر و خوارزم و شهرهای ایغور و کاشغر و بلخ و بدخشان و غزنین تا حدود سند را به جغتای سپرد. پس از مرگ چنگیز با آنکه جغتای از برادرش اوگتای بزرگ‌تر بود او را حرمت بسیار می‌گذاشت و ذره‌ای از احترام به او فرونمی‌گذاشت. می‌گویند روزی با اوگتای در سبقت اسپ خود بر اسپ او شرط بست واسپ او برد. شب با خود اندیشید که نمی‌بایست با قاآن و خان بزرگ شرط بندد. فردای آن روز با همرای تمام خدم و حشم خویش به دربار اوگتای قاآن حاضر شد و خود را مقصر دانست و هرچه اوگتای او را گفت که تقصیری روی نداده‌است نپذیرفت و گفت که باید مجازات گردد. عاقبت نه اسپ ممتاز پیشکش کرد و گفت این به شکرانهٔ آن است که قاآن از تقصیر من گذشته‌است. جغتای در یاسا یا قوانین چنگیزی بسیار مطلع و سختگیر بود. مرگ جغتای به سال ۶۴۰ اتفاق افتاد.

جستارهای وابسته

پانویس

منابع

  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Chagatai Khan». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۴.
  • «چقتای». لغت نامه دهخدا. دریافت‌شده در ۸ خرداد ۱۳۹۱.
  • بایمت اف، لقمان (۱۳۷۹). «بیداد چغتای خان در خراسان بزرگ». کیهان فرهنگی (۱۶۹).