جناح اعتدالگرایان: تفاوت میان نسخه‌ها
آرام آرامش (بحث | مشارکتها) دوبل منبع |
آرام آرامش (بحث | مشارکتها) ابرابزار |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
این مفهوم تا پیش از انتخاب حسن روحانی به ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۹۲، در اندیشه [[جریان سیاسی میانه ایران]] و میان طیف یاران [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] تحت عنوان [[حزب اعتدال و توسعه]] تعریف شده‌بود ولی پس از انتخاب روحانی با شعار «اعتدال»، در جامعهٔ سیاسی ایران رایج شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=اعتدال چیست؟ اعتدال گرا کیست؟|نشانی=http://etedaal.ir/fa/news/130443/اعتدال-چیست-اعتدال-گرا-کیست|تاریخ={{جح|۷|۹|۱۳۹۴}}|ناشر=اعتدال|نویسنده=دکتر هادی نوری}}</ref> |
این مفهوم تا پیش از انتخاب حسن روحانی به ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۹۲، در اندیشه [[جریان سیاسی میانه ایران]] و میان طیف یاران [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] تحت عنوان [[حزب اعتدال و توسعه]] تعریف شده‌بود ولی پس از انتخاب روحانی با شعار «اعتدال»، در جامعهٔ سیاسی ایران رایج شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=اعتدال چیست؟ اعتدال گرا کیست؟|نشانی=http://etedaal.ir/fa/news/130443/اعتدال-چیست-اعتدال-گرا-کیست|تاریخ={{جح|۷|۹|۱۳۹۴}}|ناشر=اعتدال|نویسنده=دکتر هادی نوری}}</ref> |
||
کسانی همچون نگارندهٔ سایت [[رجانیوز]] اینطور عنوان می‌کنند که افراد شاخص این جریان مانند [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] و [[حسن روحانی]] سال‌های گذشته جزو [[جناح راست جمهوری اسلامی ایران|جناح راست]] بوده‌اند. برخی منتقدان اعتدالگرایی را احیا و بازگشت جناح راست می‌دانند.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=بازسازی و بازگشت «جناح راست» در ایران|نشانی=http://www.rajanews.com/news/236215/بازسازی-و-بازگشت-«جناح-راست»-در-ایران|خبرگزاری=پایگاه اطلاع‌رسانی رجا|نویسنده=سید حسین شهرستانی|تاریخ={{جح|۱۲|۱۲|۱۳۹۴}}}}</ref> این درحالی‌است که خودِ اعتدالگرایان از جمله حسن روحانی رئیس جمهوری کشور ایران، خود را متعلق به [[جناح میانه جمهوری اسلامی ایران]]،<ref>{{یادکرد وب | عنوان=حسن روحانی: تندروها تصمیم گرفته بودند به بودجه دولت خاتمی رأی ندهند | وبگاه=تاریخ ایرانی | تاریخ=2017-04-24 | سال=2017 | پیوند=http://www.tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/909/حسن.روحانی:.تندروها.تصمیم.گرفته.بودند.به.بودجه.دولت.خاتمی.رأی.ندهند.html | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-04-24}}</ref> و همچنین دیگر سایت‌های و منابع خبری نیز هاشمی‌رفسنجانی را چهرهٔ متشخص [[جناح میانه جمهوری اسلامی ایران|جناح میانه]] ایران می‌دانند.<ref>{{یادکرد وب | عنوان=- روایت بی‌بی‌سی از احیای ققنوس وار هاشمی | وبگاه=جام نیوز | پیوند=http://www.jamnews.ir/TextVersionDetail/197102 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-04-24}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان=نسخه قابل چاپ - انتخابات ششمین دوره ریاست جمهوری | وبگاه=KHAMENEI.IR - |
کسانی همچون نگارندهٔ سایت [[رجانیوز]] اینطور عنوان می‌کنند که افراد شاخص این جریان مانند [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] و [[حسن روحانی]] سال‌های گذشته جزو [[جناح راست جمهوری اسلامی ایران|جناح راست]] بوده‌اند. برخی منتقدان اعتدالگرایی را احیا و بازگشت جناح راست می‌دانند.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=بازسازی و بازگشت «جناح راست» در ایران|نشانی=http://www.rajanews.com/news/236215/بازسازی-و-بازگشت-«جناح-راست»-در-ایران|خبرگزاری=پایگاه اطلاع‌رسانی رجا|نویسنده=سید حسین شهرستانی|تاریخ={{جح|۱۲|۱۲|۱۳۹۴}}}}</ref> این درحالی‌است که خودِ اعتدالگرایان از جمله حسن روحانی رئیس جمهوری کشور ایران، خود را متعلق به [[جناح میانه جمهوری اسلامی ایران]]،<ref>{{یادکرد وب | عنوان=حسن روحانی: تندروها تصمیم گرفته بودند به بودجه دولت خاتمی رأی ندهند | وبگاه=تاریخ ایرانی | تاریخ=2017-04-24 | سال=2017 | پیوند=http://www.tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/909/حسن.روحانی:.تندروها.تصمیم.گرفته.بودند.به.بودجه.دولت.خاتمی.رأی.ندهند.html | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-04-24}}</ref> و همچنین دیگر سایت‌های و منابع خبری نیز هاشمی‌رفسنجانی را چهرهٔ متشخص [[جناح میانه جمهوری اسلامی ایران|جناح میانه]] ایران می‌دانند.<ref>{{یادکرد وب | عنوان=- روایت بی‌بی‌سی از احیای ققنوس وار هاشمی | وبگاه=جام نیوز | پیوند=http://www.jamnews.ir/TextVersionDetail/197102 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-04-24}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان=نسخه قابل چاپ - انتخابات ششمین دوره ریاست جمهوری | وبگاه=KHAMENEI.IR - پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای | پیوند=http://farsi.khamenei.ir/print-content?id=8640 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-04-24}}</ref> |
||
== پیش‌زمینه == |
== پیش‌زمینه == |
||
نسخهٔ ۲۴ آوریل ۲۰۱۷، ساعت ۱۳:۱۰
 | این مقاله احتمالاً حاوی تحقیق دستاول است. (اکتبر ۲۰۱۳) |
اعتدالگرایی جریانی اجتماعی-سیاسی با استراتژی مشخص توسعه است که در کنار اصلاحطلبی و اصولگرایی قرار می‌گیرد. این مفهوم تا پیش از انتخاب حسن روحانی به ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۹۲، در اندیشه جریان سیاسی میانه ایران و میان طیف یاران اکبر هاشمی رفسنجانی تحت عنوان حزب اعتدال و توسعه تعریف شده‌بود ولی پس از انتخاب روحانی با شعار «اعتدال»، در جامعهٔ سیاسی ایران رایج شد.[۱]
کسانی همچون نگارندهٔ سایت رجانیوز اینطور عنوان می‌کنند که افراد شاخص این جریان مانند اکبر هاشمی رفسنجانی و حسن روحانی سال‌های گذشته جزو جناح راست بوده‌اند. برخی منتقدان اعتدالگرایی را احیا و بازگشت جناح راست می‌دانند.[۲] این درحالی‌است که خودِ اعتدالگرایان از جمله حسن روحانی رئیس جمهوری کشور ایران، خود را متعلق به جناح میانه جمهوری اسلامی ایران،[۳] و همچنین دیگر سایت‌های و منابع خبری نیز هاشمی‌رفسنجانی را چهرهٔ متشخص جناح میانه ایران می‌دانند.[۴][۵]
پیش‌زمینه
نخستین ریشه خط مشی اعتدالگرایی در ایران را می‌توان در دوره بعد از مشروطیت یافت. در اولین مجلس شورای ملی دو حزب سوسیال دموکرات ایران و اعتدالیون قدرت را در دست داشتند. افرادی همچون قوام‌السلطنه، حسن مدرس و حسن تقی‌زاده از اعضای حزب سوسیال دموکرات بودند. افرادی هم که خود را بنیانگذاران قیام مشروطه می‌دانستند، حزب اعتدالیون را تشکیل دادند. این دسته را افرادی نظیر سید محمد طباطبایی، عبدالله بهبهانی، سردار اسعد بختیاری، علی‌اکبر دهخدا، ستارخان و باقرخان تشکیل داده بودند. این طیف علی‌رغم مدت حضور طولانی در تاریخ سیاسی ایران، نتوانست تأثیری بر روی گروه‌های سیاسی افراط‌گرا در طول دوران حکومت پهلوی و نظام جمهوری اسلامی ایران بگذارد.[۶]
موج جدید این گرایش که در دوران اصلاحات با هسته‌ای متشکل از سیاستمدارانی همچون حسن روحانی، محمدباقر نوبخت، محمود واعظی و علی یونسی شکل گرفت، سعی در ایجاد ایدئولوژی «محافظه‌کار میانه‌رو» که بتواند حد اعتدال بین اندیشه‌های سیاسی با گرایش‌های اقتصادی را برقرار نماید، هدف این گروه بود. این تفکر بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، تفکر غالب شد. دیدگاه‌های این طیف مورد انتقاد محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور وقت قرار گرفت و به دلیل اظهارنظرهای اعتدالگرایان مرکز تحقیقات در خصوص حوادث بعد از انتخابات ۲۲ خرداد ۱۳۸۸، احمدی‌نژاد دستور به کاهش بودجه این سازمان در مجلس شورای اسلامی داد.[۷]
تعاریف
اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلح نظام، دیدگاه‌های خود در خصوص خط مشی اعتدال را اینگونه بیان می‌کند:[۸]«مقصد اعتدال، واقع‌گرایی اسلامی است. در واقع‌گرایی اسلامی نه اسلام فراموش می‌شود و نه آرمان‌ها. در مسیر واقع‌گرایی اسلامی آرمان‌های ما هم اسلامی‌تر می‌شوند و هم واقع‌بینانه‌تر. جامعه ایران به مرور زمان به سمت اعتدال حرکت خواهد کرد. همواره افرادی تندرو در دو سوی جریانات سیاسی باقی خواهند ماند ولی به مرور زمان از تعداد آنها کاسته خواهد شد تا عده قلیلی که خود را تنها می‌بینند.»
عماد افروغ اعتدالگرایی را یک خرد جمعی توصیف می‌کند که در آن تمام ظرفیت‌های مدنی یک کشور امکان حضور داشته باشند. افروغ معتقد است به کارگیری روش اعتدالی به صورت انفرادی ممکن نیست. برای پیاده‌سازی اعتدال در جامعه، باید تمام جامعه بستری برای پذیرش اعتدالگرایان باشد و نه صرفاً قشری خاص.[۹]
احمد پورنجاتی معتقد است اعتدالگرایی به این معنا است که تصمیم‌ها، سیاست‌ها و برنامه‌ها مبنایی منطقی داشته و با در نظر گرفتن ظرفیت‌های واقعی جامعه و توجه به مقررات و محدودیت‌ها وضع شوند. اعتدالگرایی به مفهوم ایستایی، سازش کاری و محافظه‌کاری نیست. اعتدالگرایی یعنی پا در واقعیت باشد و چشم‌ها به افق‌های بلند دوخته شود. وی معتقد است اعتدالگرایی بیان دیگری از مشی اصلاحطلبی است. در جبهه اعتدال، اصلاح‌طلبان میانه‌رو می‌توانند در کنار اصولگرایانی غیرافراطی قرار بگیرند.[۱۰]
محمود سریع القلم یکی از کسانیست که به لحاظ علمی و نظری نظریه اعتدال گرایی را مطرح و مورد بررسی قرارداده است وی در این باره مقاله‌ای نیز در وبسایتش منتر کرده است.[۱۱]
رسول منتجب‌نیا اعتدالگرایی را گرایش سیاسی-اجتماعی با قدمتی در تاریخ سیاسی ایران تعریف کرده‌است که سعی دارد در مقابل گروه‌های سیاسی افراط‌گرا قرار بگیرد و مانع از فعالیت سیاسی ایشان شود. در سال‌های اخیر نیز اعتدالگرایان سعی داشتند علاوه بر هدف اصلی، شکاف بین اصول‌گرایان ایران و اصلاح‌طلبان ایران را برطرف نماید. گرچه اصلاح‌طلبان ایران معتقدند با نفوذ افراط‌گرایان در بین اصول‌گرایان، اعتدالگرایی به مفهوم اصلاحطلبی نزدیکتر شده است.[۱۲]
دولت یازدهم ایران
در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)، حسن روحانی نامزد نماینده این گرایش، با شعار «دولت تدبیر و امید» موفق شد پیروز انتخابات ایران شود و دولت یازدهم ایران را تشکیل داد.
منابع
- ↑ دکتر هادی نوری (۷ آذر ۱۳۹۴). «اعتدال چیست؟ اعتدال گرا کیست؟». اعتدال.
- ↑ سید حسین شهرستانی (۱۲ اسفند ۱۳۹۴). «بازسازی و بازگشت «جناح راست» در ایران». پایگاه اطلاع‌رسانی رجا.
- ↑ «حسن روحانی: تندروها تصمیم گرفته بودند به بودجه دولت خاتمی رأی ندهند». ۲۰۱۷-۰۴-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۲۴. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - ↑ «- روایت بی‌بی‌سی از احیای ققنوس وار هاشمی». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۲۴. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - ↑ «نسخه قابل چاپ - انتخابات ششمین دوره ریاست جمهوری». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۲۴. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - ↑ محجوب، علیرضا (۱۱ مرداد ۱۳۹۲). «آیا اعتدالگرایان حزب تشکیل می‌دهند؟». وبگاه. هفته‌نامه مثلث.
- ↑ Detsch, Andrew (3 August 2013). "The "Brain Trust" Behind Iran's New President" (به انگلیسی). The Diplomat. Retrieved 8 August 2013.
- ↑ خشکه مقدسی رو به انزوا می‌رود روزنامه آرمان
- ↑ آغاز دولت اعتدال و چند پیشنهاد روزنامه اعتماد
- ↑ ژن اصلاحطلبی و اعتدالگرایی یکی است ایران اکومونیست
- ↑ نظری اعتدال گرایی وبسایت دکتر محمود سریع القلم که توسط دوستانش مدیریت می‌شود
- ↑ منتجب‌نیا، رسول (۱۱ تیر ۱۳۹۲). «منتجب نیا: منظور روحانی از اعتدال گرایی، همان اصلاحات است». خبرآنلاین. دریافت‌شده در ۲۰ مرداد ۱۳۹۲.
پیوند به بیرون
- اعتدالگرایی نه اصولگرایی است و نه اصلاحطلبی! خبرگزاری فرارو
- گفتمان اعتدال در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همشهری آنلاین