گردونه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) : + رده:انواع مکشوفه باستانی |
جز ربات: انتقال رده به درخواست ماني از رده:انواع مکشوفه باستانی به رده:گونه‌های مختلف یافته‌های باستانی |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
* [http://www.iranicaonline.org/articles/chariot-av Iranica] |
* [http://www.iranicaonline.org/articles/chariot-av Iranica] |
||
[[رده: |
[[رده:گونه‌های مختلف یافته‌های باستانی]] |
||
[[رده:عصر آهن]] |
[[رده:عصر آهن]] |
||
[[رده:عصر برنز]] |
[[رده:عصر برنز]] |
||
نسخهٔ ۶ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۲۳:۵۹
گَردونه در ایران باستان ارابه‌ای سبک بوده با دو چرخ و تندرو و کاربردهای جنگاورانه و مسابقه‌ای داشته‌است.
پیشینه
به نظر می‌رسد توسعهٔ فناوری گردونه‌ها مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد در میانرودان باشد. هندوایرانیان در هزارهٔ دوم پیش از میلاد به طور گسترده و با مهارت بسیار از این گردونه‌ها استفاده می‌برده‌اند. نخستین سند یافت‌شده‌ای که در آن از گردونه یادشده‌است، به صورت وامواژه‌ای هندوآریایی در زبان هیتی مربوط به سدهٔ چهاردهم پیش از میلاد در کیکولی می‌باشد. کهنترین صورت یادکردن از گردونه در میان ایران به سخن زرتشت و عبارت raiθī- به معنای گردونه‌ران بازمی‌گردد.
جز مقاصد نظامی از گردونه برای مسابقه‌دادن هم بهره می‌بردند، از جمله پادشاهان آشور و هخامنشیان.
ریشه‌شناسی واژه
در زبان اوستایی گردونه raθa و در هندی ودایی باستان rátha- خوانده می‌شد که برابر با rah در پارسی میانه است. واژهٔ دیگر برای گردونه در اوستایی -vāša بوده که این واژه هم در زبان پارسی میانه به صورت wardyūn درآمده که ریشهٔ خود واژهٔ گردونه می‌باشد.