جغتای: تفاوت میان نسخه‌ها
بی‌نیاز از پارامتر |
ادغام با چغتای |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
|}} |
|}} |
||
'''جغتای''' پسر دوم [[چنگیزخان]] بود. |
'''جغتای''' یا '''چغتای''' یا '''چقتای''' پسر دوم [[چنگیزخان]] مغول بود<ref>{{پک|لغت نامه دهخدا|۸ خرداد ۱۳۹۱|ک=چقتای |ص=}}</ref>. |
||
مادر چغتای [[بورتافوجین]] دختر نویان از قوم مغولی قونغرات بود. چغتای بر اولوس های غربی امپراتوری چنگیز حکمرانی داشت. او یکی از جنگ آورترین فرزندان و سپاهیان چنگیز بود و در فتح سرزمین های [[چین]] و ماچین و شهرهای نواحی [[خراسان]] از قبیل [[اترار]]، [[بناکت]]، [[خوارزم]]، [[گرگانج]] به همراه پدر و برادرانش حضوری فعال داشت.<ref>{{پک|بایمت اف|۱۳۷۹|ف=بیداد چغتای خان در خراسان بزرگ |ص=۵۲}}</ref> |
|||
چنگیز پس از بازگشت از جنگ [[خوارزمشاه]] حکومت [[ماوراءالنهر]] و [[خوارزم]] و شهرهای [[ایغور]] و [[کاشغر]] و [[بلخ]] و [[بدخشان]] و [[غزنین]] تا حدود سند را به جغتای سپرد. پس از مرگ چنگیز با آنکه جغتای از برادرش [[اوگتای]] بزرگ‌تر بود او را حرمت بسیار میگذاشت و ذره‌ای از احترام به او فرو نمیگذاشت. می‌گویند روزی با اوگتای در سبقت اسپ خود بر اسپ او شرط بست واسپ او برد. شب با خود اندیشید که نمی‌بایست با قاآن و خان بزرگ شرط بندد. فردای آن روز با همرای تمام خدم و حشم خویش به دربار اوگتای قاآن حاضر شد و خود را مقصر دانست و هرچه اوگتای او را گفت که تقصیری روی نداده‌است نپذیرفت و گفت که باید مجازات گردد. عاقبت نه اسپ ممتاز پیشکش کرد و گفت این به شکرانهٔ آن است که قاآن از تقصیر من گذشته‌است. جغتای در [[یاسا]] یا قوانین چنگیزی بسیار مطلع و سختگیر بود. مرگ جغتای به سال ۶۴۰ اتفاق افتاد. |
چنگیز پس از بازگشت از جنگ [[خوارزمشاه]] حکومت [[ماوراءالنهر]] و [[خوارزم]] و شهرهای [[ایغور]] و [[کاشغر]] و [[بلخ]] و [[بدخشان]] و [[غزنین]] تا حدود سند را به جغتای سپرد. پس از مرگ چنگیز با آنکه جغتای از برادرش [[اوگتای]] بزرگ‌تر بود او را حرمت بسیار میگذاشت و ذره‌ای از احترام به او فرو نمیگذاشت. می‌گویند روزی با اوگتای در سبقت اسپ خود بر اسپ او شرط بست واسپ او برد. شب با خود اندیشید که نمی‌بایست با قاآن و خان بزرگ شرط بندد. فردای آن روز با همرای تمام خدم و حشم خویش به دربار اوگتای قاآن حاضر شد و خود را مقصر دانست و هرچه اوگتای او را گفت که تقصیری روی نداده‌است نپذیرفت و گفت که باید مجازات گردد. عاقبت نه اسپ ممتاز پیشکش کرد و گفت این به شکرانهٔ آن است که قاآن از تقصیر من گذشته‌است. جغتای در [[یاسا]] یا قوانین چنگیزی بسیار مطلع و سختگیر بود. مرگ جغتای به سال ۶۴۰ اتفاق افتاد. |
||
== جستارهای وابسته == |
|||
* [[حمله مغول به خوارزمشاهیان]] |
|||
== پانویس == |
|||
{{پانویس}} |
|||
== منابع == |
== منابع == |
||
| خط ۳۷: | خط ۴۶: | ||
|زبان=انگلیسی |
|زبان=انگلیسی |
||
|بازیابی=۲۲ ژانویه ۲۰۱۴}} |
|بازیابی=۲۲ ژانویه ۲۰۱۴}} |
||
* {{یادکرد دانشنامه| مقاله = چقتای | دانشنامه =لغت نامه دهخدا |
|||
| نشانی = http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-2871aa4aa9284976932570b3292bf8c1-fa.html| تاریخ بازبینی = ۸ خرداد ۱۳۹۱}} |
|||
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = بایمت اف| نام = لقمان| عنوان = بیداد چغتای خان در خراسان بزرگ | ژورنال =کیهان فرهنگی| شماره = ۱۶۹ | سال = ۱۳۷۹}} |
|||
{{امپراتوری مغول}} |
{{امپراتوری مغول}} |
||
نسخهٔ ۳۱ اکتبر ۲۰۱۶، ساعت ۰۵:۱۵
| جغتای | |
|---|---|
| Khan of the خانات جغتای | |
 مجسمهٔ جغتای خان در کشور مغولستان | |
| Chagatai Dynasty | |
| سلطنت | 1226 – 1241-42 |
| پیشین | چنگیزخان |
| جانشین | Qara Hülëgü |
| زاده | c. ۱۱۸۳ |
| درگذشته | ۱۲۴۱-۴۲ (aged 58) Almaligh |
| Consort | Ebuskun |
| فرزند(ان) | Mutugen (Mö'etüken) Baidar Yesü Möngke |
| Clan | بورجیگای |
| پدر | چنگیزخان |
| مادر | بورته |
جغتای یا چغتای یا چقتای پسر دوم چنگیزخان مغول بود[۱].
مادر چغتای بورتافوجین دختر نویان از قوم مغولی قونغرات بود. چغتای بر اولوس های غربی امپراتوری چنگیز حکمرانی داشت. او یکی از جنگ آورترین فرزندان و سپاهیان چنگیز بود و در فتح سرزمین های چین و ماچین و شهرهای نواحی خراسان از قبیل اترار، بناکت، خوارزم، گرگانج به همراه پدر و برادرانش حضوری فعال داشت.[۲]
چنگیز پس از بازگشت از جنگ خوارزمشاه حکومت ماوراءالنهر و خوارزم و شهرهای ایغور و کاشغر و بلخ و بدخشان و غزنین تا حدود سند را به جغتای سپرد. پس از مرگ چنگیز با آنکه جغتای از برادرش اوگتای بزرگ‌تر بود او را حرمت بسیار میگذاشت و ذره‌ای از احترام به او فرو نمیگذاشت. می‌گویند روزی با اوگتای در سبقت اسپ خود بر اسپ او شرط بست واسپ او برد. شب با خود اندیشید که نمی‌بایست با قاآن و خان بزرگ شرط بندد. فردای آن روز با همرای تمام خدم و حشم خویش به دربار اوگتای قاآن حاضر شد و خود را مقصر دانست و هرچه اوگتای او را گفت که تقصیری روی نداده‌است نپذیرفت و گفت که باید مجازات گردد. عاقبت نه اسپ ممتاز پیشکش کرد و گفت این به شکرانهٔ آن است که قاآن از تقصیر من گذشته‌است. جغتای در یاسا یا قوانین چنگیزی بسیار مطلع و سختگیر بود. مرگ جغتای به سال ۶۴۰ اتفاق افتاد.
جستارهای وابسته
پانویس
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Chagatai Khan». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۴.
- «چقتای». لغت نامه دهخدا. دریافت‌شده در ۸ خرداد ۱۳۹۱.
- بایمت اف، لقمان (۱۳۷۹). «بیداد چغتای خان در خراسان بزرگ». کیهان فرهنگی (۱۶۹).
 | این یک مقالهٔ خرد افراد است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |