پوستین: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز اصلاح متن با استفاده از AWB
جز تمیزکاری و اصلاح متن‌‌‌‌‌ با استفاده از AWB
خط ۶: خط ۶:
| تاریخ بازدید = ۷ اکتبر ۲۰۰۹
| تاریخ بازدید = ۷ اکتبر ۲۰۰۹
| نویسنده = فرهنگ معین
| نویسنده = فرهنگ معین
}}</ref><ref>{{یادکرد وپ
}}</ref><ref name="en.wikipedia.org">{{یادکرد وپ
|پیوند=http://en.wikipedia.org/wiki/Fur_clothing
|پیوند=http://en.wikipedia.org/wiki/Fur_clothing
|عنوان=Fur clothing
|عنوان=Fur clothing
|بازدید=۸ oct. ۲۰۰۹
|بازدید=۸ oct. ۲۰۰۹
|کد زبان=en
|کد زبان=en
}}</ref> پوستین یکی از قدیمی‌ترین اشکال لباس است و سابقه کاربرد آن به انسان نخستین و [[آفریقا]] باز می‌گردد.<ref name="en.wikipedia.org"/> در پوستین بر خلاف [[چرم]]، پشم جانور سترده نمی‌شود.<ref name="loghatnaameh.com">{{یادکرد وب
}}
</ref> پوستین یکی از قدیمی‌ترین اشکال لباس است و سابقه کاربرد آن به انسان نخستین و [[آفریقا]] باز می‌گردد.<ref>{{یادکرد وپ
|پیوند=http://en.wikipedia.org/wiki/Fur_clothing
|عنوان=Fur clothing
|بازدید=۸ oct. ۲۰۰۹
|کد زبان=en
}}
</ref> در پوستین بر خلاف [[چرم]]، پشم جانور سترده نمی‌شود.<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-b1bf8703ee7944c1b68345090967db76-fa.html
| نشانی = http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-b1bf8703ee7944c1b68345090967db76-fa.html
| عنوان = پوستین
| عنوان = پوستین
خط ۲۶: خط ۱۹:


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==
به درستی مشخص نیست که پوستین در چه زمانی توسط [[انسان]] به عنوان لباس استفاده شده‌است. البته معلوم است که [[نئاندرتال]]ها و گونه‌هایی از [[کپی (جانور)|کپی‌ها]] از پوستین استفاده می‌نموده‌اند.<ref>{{یادکرد وپ
به درستی مشخص نیست که پوستین در چه زمانی توسط [[انسان]] به عنوان لباس استفاده شده‌است. البته معلوم است که [[نئاندرتال]]ها و گونه‌هایی از [[کپی (جانور)|کپی‌ها]] از پوستین استفاده می‌نموده‌اند.<ref name="en.wikipedia.org"/> بر اساس تصاویر بجا مانده بر دیواره [[غار]]ها، سابقه استفاده از پوستین به عنوان پوشش برای انسان، به حدود پانصدهزار سال قبل می‌رسد.<ref name="encyclopaediaislamica.com">{{یادکرد وب
|پیوند=http://en.wikipedia.org/wiki/Fur_clothing
|عنوان=Fur clothing
|بازدید=۸ oct. ۲۰۰۹
|کد زبان=en
}}
</ref> بر اساس تصاویر بجا مانده بر دیواره [[غار]]ها، سابقه استفاده از پوستین به عنوان پوشش برای انسان، به حدود پانصدهزار سال قبل می‌رسد.<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2869
| نشانی = http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2869
| عنوان = پوستین
| عنوان = پوستین
خط ۳۹: خط ۲۶:
}}</ref>
}}</ref>


در تورات (عهد عتیق) آمده‌است «خداوند لباسهایی از پوست حیوان تهیه کرد و آدم و همسرش را پوشاند (سفر پیدایش ، ۳:۲۱)» <ref>{{یادکرد وب
در تورات (عهد عتیق) آمده‌است «خداوند لباسهایی از پوست حیوان تهیه کرد و آدم و همسرش را پوشاند (سفر پیدایش ، ۳:۲۱)» <ref name="encyclopaediaislamica.com"/> بر اساس [[شاهنامه]] [[فردوسی]]، [[کیومرث]] نخستین پادشاه جهان، پوستینی از پوست [[پلنگ]] داشت که نامش '''پلنگینه''' بود.<ref name="encyclopaediaislamica.com"/>
| نشانی = http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2869
| عنوان = پوستین
| تاریخ بازدید = ۷ اکتبر ۲۰۰۹
| نویسنده = دائرةالمعارف اسلامی
}}</ref> بر اساس [[شاهنامه]] [[فردوسی]]، [[کیومرث]] نخستین پادشاه جهان، پوستینی از پوست [[پلنگ]] داشت که نامش '''پلنگینه''' بود.<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2869
| عنوان = پوستین
| تاریخ بازدید = ۷ اکتبر ۲۰۰۹
| نویسنده = دائرةالمعارف اسلامی
}}</ref>


در نقش برجسته‌ای واقع در [[سرپل ذهاب]] مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد، آنوبانینی [[اکد]]ی، پادشاه [[لولوبیان]] با [[دامن]]ی از پوست در برابر [[ایشتار]] که ردایی از پوستین پوشیده‌است، ایستاده.<ref>{{یادکرد وب
در نقش برجسته‌ای واقع در [[سرپل ذهاب]] مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد، آنوبانینی [[اکد]]ی، پادشاه [[لولوبیان]] با [[دامن]]ی از پوست در برابر [[ایشتار]] که ردایی از پوستین پوشیده‌است، ایستاده.<ref name="encyclopaediaislamica.com"/>
| نشانی = http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2869
| عنوان = پوستین
| تاریخ بازدید = ۷ اکتبر ۲۰۰۹
| نویسنده = دائرةالمعارف اسلامی
}}</ref>


== کاربرد ==
== کاربرد ==
در کشورهای توسعه یافته، خز، نوعی پوشش گرانقیمت و تجملی محسوب می‌گردد. این در حالی است که به دلیل [[عایق]] بودن این نوع از لباس، بسیاری از مردم بومی مناطق نزدیک [[قطب شمال]] همچنان به استفاده از آن ادامه می‌دهند. همچنین پوستین نوعی لباس سنتی برای مردم [[اسکاندیناوی]]، [[ژاپنی]] و [[روسی]] به شمار می‌رود.<ref>{{یادکرد وپ
در کشورهای توسعه یافته، خز، نوعی پوشش گرانقیمت و تجملی محسوب می‌گردد. این در حالی است که به دلیل [[عایق]] بودن این نوع از لباس، بسیاری از مردم بومی مناطق نزدیک [[قطب شمال]] همچنان به استفاده از آن ادامه می‌دهند. همچنین پوستین نوعی لباس سنتی برای مردم [[اسکاندیناوی]]، [[ژاپنی]] و [[روسی]] به شمار می‌رود.<ref name="en.wikipedia.org"/>
|پیوند=http://en.wikipedia.org/wiki/Fur_clothing
|عنوان=Fur clothing
|بازدید=۸ oct. ۲۰۰۹
|کد زبان=en
}}
</ref>


در طول تاریخ شمال [[روسیه]] و [[ترکستان]]، مرکز صدور پوست به [[اروپا]] و [[خاورمیانه]] و حتی شمال [[آفریقا]] بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب
در طول تاریخ شمال [[روسیه]] و [[ترکستان]]، مرکز صدور پوست به [[اروپا]] و [[خاورمیانه]] و حتی شمال [[آفریقا]] بوده‌است.<ref name="encyclopaediaislamica.com"/>
| نشانی = http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2869
| عنوان = پوستین
| تاریخ بازدید = ۷ اکتبر ۲۰۰۹
| نویسنده = دائرةالمعارف اسلامی
}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==
در ایران از پوست [[گوسفند]] (شامل حداقل بیست نوع مختلف) و سایر [[حیوان]]ات حلال گوشت برای دوختن پوستین استفاده می‌شود. ولی سایر حیواناتی که پوست آنان به منظور تولید خز بکار می‌رود شامل [[مینک]]، [[سگ آبی]]،<ref>{{یادکرد وب
در ایران از پوست [[گوسفند]] (شامل حداقل بیست نوع مختلف) و سایر [[حیوان]]ات حلال گوشت برای دوختن پوستین استفاده می‌شود. ولی سایر حیواناتی که پوست آنان به منظور تولید خز بکار می‌رود شامل [[مینک]]، [[سگ آبی]]،<ref name="encyclopaediaislamica.com"/> انواع [[روباه]]، [[خرگوش]]، [[سمور]]، [[راسو]]، [[قاقم]]، [[گربه]] و [[سگ]] هستند. بدیهی است که ارزش پوستین دوخته شده از پوست [[جانور]]ان گوناگون تفاوت چشمگیری دارد.<ref name="en.wikipedia.org"/>
| نشانی = http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2869
| عنوان = پوستین
| تاریخ بازدید = ۷ اکتبر ۲۰۰۹
| نویسنده = دائرةالمعارف اسلامی
}}</ref> انواع [[روباه]]، [[خرگوش]]، [[سمور]]، [[راسو]]، [[قاقم]]، [[گربه]] و [[سگ]] هستند. بدیهی است که ارزش پوستین دوخته شده از پوست [[جانور]]ان گوناگون تفاوت چشمگیری دارد.<ref>{{یادکرد وپ
|پیوند=http://en.wikipedia.org/wiki/Fur_clothing
|عنوان=Fur clothing
|بازدید=۸ oct. ۲۰۰۹
|کد زبان=en
}}
</ref>


== عمل آوری ==
== عمل آوری ==
فرایند عمل آوری پوستین (بسته به میزان مرغوبیت) شامل خیساندن، شستشو، درجه بندی، آنزیم دهی، رنگ برداری، خشک کردن، [[رنگرزی]]، واکس و در نهایت ثابت کردن با مواد شیمیایی است.<ref>{{یادکرد وپ
فرایند عمل آوری پوستین (بسته به میزان مرغوبیت) شامل خیساندن، شستشو، درجه بندی، آنزیم دهی، رنگ برداری، خشک کردن، [[رنگرزی]]، واکس و در نهایت ثابت کردن با مواد شیمیایی است.<ref name="en.wikipedia.org"/>
|پیوند=http://en.wikipedia.org/wiki/Fur_clothing
|عنوان=Fur clothing
|بازدید=۸ oct. ۲۰۰۹
|کد زبان=en
}}
</ref>


== در فرهنگ ایران ==
== در فرهنگ ایران ==
پوستین و پوستین دوزی، در فرهنگ فارسی منشاء کنایه‌هایی است، مانند:<ref>{{یادکرد وب
پوستین و پوستین دوزی، در فرهنگ فارسی منشاء کنایه‌هایی است، مانند:<ref name="loghatnaameh.com"/><ref name="encyclopaediaislamica.com"/>
| نشانی = http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-b1bf8703ee7944c1b68345090967db76-fa.html
| عنوان = پوستین
| تاریخ بازدید = ۷ اکتبر ۲۰۰۹
| نویسنده = فرهنگ دهخدا
}}</ref><ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2869
| عنوان = پوستین
| تاریخ بازدید = ۷ اکتبر ۲۰۰۹
| نویسنده = دائرةالمعارف اسلامی
}}</ref>
* پوستین باژگونه کردن (تغییر روش دادن)
* پوستین باژگونه کردن (تغییر روش دادن)
* پوستین به گازر دادن (کار را به نا اهل سپردن)
* پوستین به گازر دادن (کار را به نا اهل سپردن)

نسخهٔ ‏۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۲:۴۵

پالتو خز

پوستین یا لباس خز به لباسی زمستانی گفته می‌شود که تمام یا قسمت عمده‌ای از آن مستقیماً از پوست حیوانات پشم دار ساخته شده باشد.[۱][۲] پوستین یکی از قدیمی‌ترین اشکال لباس است و سابقه کاربرد آن به انسان نخستین و آفریقا باز می‌گردد.[۲] در پوستین بر خلاف چرم، پشم جانور سترده نمی‌شود.[۳]

تاریخچه

به درستی مشخص نیست که پوستین در چه زمانی توسط انسان به عنوان لباس استفاده شده‌است. البته معلوم است که نئاندرتالها و گونه‌هایی از کپی‌ها از پوستین استفاده می‌نموده‌اند.[۲] بر اساس تصاویر بجا مانده بر دیواره غارها، سابقه استفاده از پوستین به عنوان پوشش برای انسان، به حدود پانصدهزار سال قبل می‌رسد.[۴]

در تورات (عهد عتیق) آمده‌است «خداوند لباسهایی از پوست حیوان تهیه کرد و آدم و همسرش را پوشاند (سفر پیدایش ، ۳:۲۱)» [۴] بر اساس شاهنامه فردوسی، کیومرث نخستین پادشاه جهان، پوستینی از پوست پلنگ داشت که نامش پلنگینه بود.[۴]

در نقش برجسته‌ای واقع در سرپل ذهاب مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد، آنوبانینی اکدی، پادشاه لولوبیان با دامنی از پوست در برابر ایشتار که ردایی از پوستین پوشیده‌است، ایستاده.[۴]

کاربرد

در کشورهای توسعه یافته، خز، نوعی پوشش گرانقیمت و تجملی محسوب می‌گردد. این در حالی است که به دلیل عایق بودن این نوع از لباس، بسیاری از مردم بومی مناطق نزدیک قطب شمال همچنان به استفاده از آن ادامه می‌دهند. همچنین پوستین نوعی لباس سنتی برای مردم اسکاندیناوی، ژاپنی و روسی به شمار می‌رود.[۲]

در طول تاریخ شمال روسیه و ترکستان، مرکز صدور پوست به اروپا و خاورمیانه و حتی شمال آفریقا بوده‌است.[۴]

منابع

در ایران از پوست گوسفند (شامل حداقل بیست نوع مختلف) و سایر حیوانات حلال گوشت برای دوختن پوستین استفاده می‌شود. ولی سایر حیواناتی که پوست آنان به منظور تولید خز بکار می‌رود شامل مینک، سگ آبی،[۴] انواع روباه، خرگوش، سمور، راسو، قاقم، گربه و سگ هستند. بدیهی است که ارزش پوستین دوخته شده از پوست جانوران گوناگون تفاوت چشمگیری دارد.[۲]

عمل آوری

فرایند عمل آوری پوستین (بسته به میزان مرغوبیت) شامل خیساندن، شستشو، درجه بندی، آنزیم دهی، رنگ برداری، خشک کردن، رنگرزی، واکس و در نهایت ثابت کردن با مواد شیمیایی است.[۲]

در فرهنگ ایران

پوستین و پوستین دوزی، در فرهنگ فارسی منشاء کنایه‌هایی است، مانند:[۳][۴]

  • پوستین باژگونه کردن (تغییر روش دادن)
  • پوستین به گازر دادن (کار را به نا اهل سپردن)
  • پوستین دریدن (پرده دری)
  • در پوستین کسی افتادن (غیبت کسی را کردن)
  • از برهنه پوستین کندن (کار بیهوده کردن)
  • پوستین تابستان (کاری که بجای خود نباشد و نابجا و بیهوده باشد)

همچنین ضرب المثل «ما پوستین را ول کرده‌ایم، پوستین ما را ول نمی‌کند» کنایه‌است از گرفتاری در کاری که به امید سودی آغاز شده بود.[۵]

منابع

  1. فرهنگ معین. «پوستین». دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۰۹.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Fur clothing». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۸ oct٫ ۲۰۰۹.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ فرهنگ دهخدا. «پوستین». دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۰۹.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ ۴٫۶ دائرةالمعارف اسلامی. «پوستین». دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۰۹.
  5. متل‌ها و مثل‌ها. «ما پوستين ول كرديم، پوستين ما رو ول نمي كنه». دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۰۹.