امیرآباد (تهران)

برای دیگر کاربردها، امیرآباد را ببینید.

اَمیرآباد یکی از محله های شهر تهران است. امیرآباد در منطقه ۶ شهرداری تهران واقع شده و نام خیابان اصلی آن خیابان کارگرشمالی (خیابان امیرآباد) است.

بیمارستان شریعتی در امیرآباد

امیرآباد از سوی شرق به یوسف‌آباد، از سوی غرب به کوی دانشگاه و گیشا، از شمال به بزرگراه آیت‌الله حکیم از سوی جنوب به بلوار کشاورز محدود می‌شود.

بخش‌های متعددی از دانشگاه تهران در این محدوده واقع شده‌اند. از آن جمله می‌توان به دانشکده اقتصاد، پردیس شماره ۲ دانشکده‌های فنی، دانشکده فیزیک و دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی اشاره کرد. ورزشگاه دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران و مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران از اماکن مهم آن هستند.

همچنین سازمان انرژی اتمی ایران و راکتور تحقیقاتی تهران در شمال این محله قرار دارد.

بیمارستان قلب تهران، بیمارستان دکتر شریعتی تهران و کلینیک تخصصی دندان پزشکی ۶۰۰ ارتش نیز در امیرآباد است.

از مراکز دیدنی ، تفریحی و رفاهی این محله نیز می‌توان به پارک لاله، مرکز خرید لاله ، بازارچه لاله ، موزه هنرهای معاصر و موزه فرش اشاره کرد. همچنین هتل بین المللی لاله (اینترکنتیننتال سابق) در مجاورت پارک لاله و هتل بین المللی اسپیناس خلیج فارس در بلوار کشاورز و در این محلهِ تهران واقع شده اند .

از مراکز ورزشی امیرآباد علاوه بر ورزشگاه دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران ، می‌توان مجموعه ورزشی خورشید ایرانیان در بلوار آزادگان (شیخ بهایی جنوبی) را نام برد.

تاریخچه

میرزا تقی خان امیر کبیر علاوه بر سایر اقدامات عمرانی در کشور ، امیر آباد را نیز در فاصله 5 کیلو متری شمال غربی شهر تهران بنا نهاد .

اعتماد السلطنه در این باره نوشته است : امیر در این قریه علاوه بر احیای اراضی و ایجاد قنات های متعدد ، باغ و امارتی معتبر نیز احداث کرد و به واسطه آب و هوای مطبوع تر آن نسبت به تهران اغلب برای استراحت به آنجا می رفت .

ناصرالدین شاه نیز به سبب نزدیکی این قریه به شهر برای تفریح به آنجا سفر می کرد. وی در یکی از این سفر ها دستور احداث قورخانه را در کنار قریه امیر آباد داد.

ظاهراً قورخانه همان " قزل قلعه " بوده که وسایل لشکری در آن نگهداری می شده است . بعد ها قزل قلعه در اختیار ساواک قرار گرفت و به زندان سیاسی تبدیل شد. این زندان پس از انقلاب اسلامی تخریب و در قسمتی از فضای آن میدان میوه و تره بار و بعدها فروشگاه شهروند قزل قلعه ایجاد گردید.

قسمت اعظم دیگری از زمین های امیر آباد تا قبل از سال 1320، محل کشت گندم و جو بود . از سال 1320 تا 1324 امیر آباد در اختیار نیروهای نظامی آمریکایی قرار گرفت که بر حسب نیاز ساختمان هایی در آن احداث کردند ، از جمله خوابگاه سربازان ،تعمیرگاه موتوری، ساختمان بهداری، ساختمان تصفه خانه آب، کارخانه برق و کارخانه یخ سازی .

از دیگر بنا های مهم محله امیر آباد که در سال 1328 ساخته شد ،خوابگاه دانشگاه تهران (کوی دانشگاه) است .

منابع

• اطلس کامل تهران، تهران: مؤسسه گیتاشناسی، ۱۳۸۵. ص۹۰
• وبگاه اینترنتی مهمان طهران ، وابسته به شهرداری تهران