فندق

برای گیاه فندق، فندق (گیاه) را ببینید.

فندق

فندق با پوسته (چپ) بدون پوسته (راست)
ارزش غذایی به ازای هر 100g
انرژی	۲٬۶۲۹ کیلوژول (۶۲۸ کیلوکالری)
کربوهیدرات	۱۶٫۷
نشاسته	۰٫۴۸
قند	۴٫۳۴
فیبر خوراکی	۱۱
چربی	۶۰٫۷۵
اشباع	۴٫۴۶۴
چربی تک‌سیرنشده	۴۵٫۶۵۲
چربی غیراشباع چندگانه	۷٫۹۲
پروتئین	۱۴٫۹۵
ویتامین‌ها	درصد ارزش روزانه
برابر ویتامین آ بتا-کاروتن لوتئین زآگزانتین	۰٪ ۱ میکروگرم ۰٪ ۱۱ میکروگرم ۹۲ میکروگرم
ویتامین آ	۲۰ یکای بین‌المللی
ویتامین (B۱)	۵۶٪ ۰٫۶۴۳ میلی‌گرم
(B۲)	۹٪ ۰٫۱۱۳ میلی‌گرم
نیاسین (B۳)	۱۲٪ ۱٫۸ میلی‌گرم
پانتوتنیک اسید (B۵)	۱۸٪ ۰٫۹۱۸ میلی‌گرم
ویتامین ب۶	۴۳٪ ۰٫۵۶۳ میلی‌گرم
فولیک (B۹)	۲۸٪ 113 میکروگرم
ویتامین ث	۸٪ ۶٫۳ میلی‌گرم
ویتامین ئی	۱۰۰٪ ۱۵٫۰۳ میلی‌گرم
ویتامین کا	۱۴٪ ۱۴٫۲ میکروگرم
مواد معدنی	مقدار درصد ارزش روزانه
کلسیم	۱۱٪ 114 میلی‌گرم
آهن	۳۶٪ ۴٫۷ میلی‌گرم
منیزیم	۴۶٪ 163 میلی‌گرم
منگنز	۲۹۴٪ ۶٫۱۷۵ میلی‌گرم
فسفر	۴۱٪ 290 میلی‌گرم
پتاسیم	۱۴٪ 680 میلی‌گرم
سدیم	۰٪ ۰ میلی‌گرم
روی	۲۶٪ ۲٫۴۵ میلی‌گرم
دیگر اجزاء	مقدار
آب	۵٫۳۱
یکاها μg = میکروگرم • mg = میلی‌گرم IU = یکاهای بین‌المللی
†درصدهای تقریبی ارائه شده برای افراد بزرگسال از روی مرجع مصرف رژیم غذایی هستند.

فندق میوه‌ای فندقی از درخت فندق است. ظاهر کروی یا بیضی دارد و طولش ۱۵-۲۵ میلیمتر و قطرش ۱۰-۱۵ میلیمتر است و دارای پوسته فیبری بیرونی می‌باشد. گونه‌هایی از فندق از فندق معمولی بزرگ‌ترند و در بیشترین رشد دو برابر اندازه معمولی می‌شوند. میوه فندق زمانی که برسد از پوسته بیرون می‌افتد. هسته بذر فندق خوراکی است و می‌توان آن را به صورت خام یا پخته مصرف نمود. بذر میوه پوستی بسیار نارک و به رنگ قهوه‌ای تیره دارد که پیش از مصرف یا پخت‌وپز آن را جدا می‌کنند.

فندق در سطح تجاری بیشتر در ترکیه، ایتالیا، یونان، گرجستان، در جنوب ایالت اسپانیایی کاتالونیا، در شهرستان کنت انگلستان و همچنین در ایالت واشینگتن و اورگن ایالات متحده وایران-قزوین-الموت و اشکورات رودسر گیلان تولید می‌شود. ترکیه با تولید تقریباً ۷۵٪ از فندق جهان، بزرگ‌ترین تولیدکننده این میوه در بین کشورهای جهان می‌باشد.

از فندق در صنعت شیرینی‌سازی برای ساخت پرالین مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین با ترکیب آن با شکلات می‌توان شکلات ترافل و همچنین محصولاتی همچون نوتلا و فرانجلیکو تولید نمود. روغن فندق نیز که از فندق بدست می‌آید، بسیار خوش‌طعم است و در پخت‌وپز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فندق از نظر میزان پروتئین و چربی غیراشباع بسیار غنی است، علاوه بر آن حاوی مقادر قابل توجهی از ویتامین ب۱ و ویتامین ب۶ و میزان کمتری از دیگر ویتامین‌های ب است.

کشت تاریخی

در سال ۱۹۹۵ شواهدی دال بر وجود یک مرکز فراوردن فندق در مقیاس بزرگ در یک گودال فضولاتی واقع در جزیره Colonsay اسکاتلند بدست آمد.این چاله متعلق به دوران میان سنگی بود و حدود ۹۰۰۰ سال قدمت داشت.شواهد نشان از یک چاله عمیق و بزرگ که مملو از صدها هزار پوسته سوخته فندق بود میداد.فندق در دیگر مراکز متعلق به دوران میان سنگی نیز یافت شده بود ولی بندرت در چنین مقیاسی و بشکل متمرکز در یک چاله.تکنیک رادیوکربن قدمت این فندق ها را بالغ بر ۷۰۰۰ سال قبل از میلاد تشخیص داده است.

این اکتشاف به ما بینشی خاص در زمینه فعالیتهای گروهی و برنامه ریزی در این دوران میدهد.این فندق ها همه در یک سال برداشت شده بودند و آنالیز گرده ای نشان داد تمامی درختان بطور همزمان قطع شده بودند.مقیاس این فعالیت،بی نظیر در سرتاسر اسکاتلند و عدم وجود حیوانات قابل شکار در این جزیره،این احتمال را قوت میدهد که Colonsay دارای جامعه ای با رژیم غذایی عمدتا گیاهی بوده است.

به خاطر اینکه فندق معمولا نیاز به برشته کردن ندارد و حتی امروزه Kentish Cobnuts به صورت سنتی تازه به فروش میرسد،این حدس زده میشود که اینکار برای آسان تر کردن هضم آن توسط کودکان صورت گرفته باشد.گفته میشد که برشته کردن عمر نگهداری فندق را افزایش میدهد و همین آنرا غذایی مناسب برای دریانوردان در سالهای گذشته کرده بود.

درخت فندق در طول تاریخ برای چوب،مواد ساختمانی و پرچین مورد استفاده قرار میگرفته است.در دوران رومی ها کشت میشده از جمله در بریتانیا، هر چند مدرکی وجود ندارد که آنها کشت گونه خاصی را گسترش داده باشند.انواع مختلفی از قرن ۱۶ به بعد کشت شده، قرن ۱۹ شاهد یک افزایش بزرگ در انواع این گونه میباشد.به طور خاص Kentish Cobnuts اولین گونه تحت کشت گسترده در سال ۱۸۳۰ معرفی گردید.

شیوه سنتی افزایش باردهی فندق brutting نام دارد که باعث میشود انرژی درخت بیشتر به سمت تولید شکوفه برود.در این شیوه در پایان فصل رشد سرشاخه های ۶-۷ برگه متصل به تنه یا شاخه های اصلی (بدون قطع کامل) دوشاخه میشوند.

زراعت پیشرفته و جدید

زراعت پیشرفته و جدید کشت فندق یا با دست یا با شن کشهای مکانیکی و عادی برای جمع آوری دانه های افتاده انجام می شود. فندق به خاطر دانه ای بودنش به طور گسترده در باغهای بازرگانی اروپا ، ترکیه، ایران و کائوکاسوس کشت میشود.

دانه فندق به دانه های هرگونه از کوریلوس اشاره می کند. این فندق، هسته دانه، قابل خوراکی است و به صورت خام یا تفت داده یا طعم دهنده استفاده می شود. دانه یک پوست قهوه ای تیره و نازک دارد که کمی طعم دار است و گاهی اوقات پیش از آشپزی کنده می شود.

ترکیه تولید کننده ی برتر فندق است، خصوصاً جایرسان پروویس و اردو. تولید فندق ترکیه ۶۲۵۰۰۰ تن بوده و حدود ۷۵ درصد از تولید جهانی را در می گیرد. در شمال آمریکا تولید فندق به صورت ارگان متمرکز شده است.

آنها همچنین به طور گسترده ای در کلمبیا و بریتانیا این دانه را کشت می دهند. در سال ۱۹۹۶، تولید پوسته ای در ارگان حدود ۱۹۱۹۰۰ تن (۱۸۰۰۰ تن) در مقایسه با ۱۰۰ تن (۹۱ تن) در واشنگتن بود. فندق در آمریکا به طور دایمی رشد می کند، که انجمن بازاریابی فندق در سال ۱۹۴۹ توسط بخش ۹۸۲فدرال بازاریابی تاسیس شد.

فندق ها همچنین در خیابان پانگی جامبا در هند دیده شده اند، که آنها را به عنوان تاشگی می شناسند.

تنوع گونه ها

تنوع گونه ها بسیاری از انواع فندق شامل : بارسلونا، باتلر، کاسینا، کلارک، کاسفورد، داویانا، دل لانگه، انگلیس، انیس، فیلبرت، هال جیانت، جمتگارد، کنت کوب، لوییس، توکولی، توندا، توندای جیفونی، توندارومانا و والنیس پراید و ویلامت می شوند.

برخی از این گونه ها به دلیل کیفیت های خاصی کشت می شوند.این کیفیتها شامل بزرگی فندق، دیر رس و یا زودرس بودن گونه و یا بمنظور گرده افشانی است. اکثر فندق های کشت تجاری از ریشه گرفته میشوند و برخی گونه ها از ریشه هیبرید بین فندق معمولی و فندق فیبلرت هستند.

یک گونه در ایالت واشنگتن رشد میکند، "DuChilli" یک ظاهر بلندتر دارد و یک پوست نازکتر و کوتاهتر دارد.طعمی شیرین تر از دیگر گونه ها دارد.

فندق ترکیه ای

فندق ترکیه ای نباید با فندق وحشی ترکیه ای Corylus colurna اشتباه شود.

برداشت محصول

فندق ها سالانه از اواسط پاییز برداشت میشوند.وقتی پاییز می آید درخت ها، فندق و برگ هایشان می ریزد. اکثر باغداران تجاری منتظر میشوند تا دانه ها خودشان بیفتد.به جای اینکه از تجهیزات استفاده کنند و یا درخت را تکان دهند. ۴ قطعه اولیه تجهیزات برای برداشت کردن تجاری استفاده می گردند که شامل: جاروکش، برداشت کننده، گاری فندق، جرثقیل. جاروکش فندق ها را به وسط ردیف حرکت می دهد.برداشت کننده فندق ها را از شاخه ها و برگ ها برداشته و جدا مینماید.گاری فندق ها را ،که توسط برداشت کننده جمع شده است ، نگه میدارد. و جرثغیل فندق را از گاری بلند میکند، به مخزن میریزد تا بسته بندی گردد و حمل شود سپس به مرحله فراوری برود. جاروکننده یک ماشین نزدیک به زمین است که در هر ردیف درخت دو بار عبور می کند و ۲ متر تسمه متصل شده به جلو دارد که میچرخد تا برگ ها را جارو کند و فندق و ترکه های کوچک را از چپ و راست برداشته و در مرکز ردیف همانطور که به جلو میرود بریزد.در عقب جاروکننده، یک دمنده قدرتمند است تا بر مواد ریخته شده در ردیف کناری با سرعت هوای ۹۰ متر بر ثانیه بوزد. هرس کردن دقیق در طول سال و وزش با حوصله توسط جاروکننده میتواند نیاز به نیروی دست را برای جمع آوری فندق ها کاهش دهد. جاروکننده یک ردیف مرکزی از فندق ها را آماده نگه میدارد که برای تراکتور برداشت کافی است تا بدون حرکت و رانندگی روی مرکز ردیف حرکت کند. بهتر است تنها چند ردیف از درختان توسط جارو کننده آ تعدادی از صف های روبروی درو کننده در زمان داده شده جارو شود، تا از حرکت برداشت کننده از روی فندق ها و شکسته شدن آنها که ممکن است از درخت افتاده باشد جلوگیری کند.

فندق ها ممکن است تا ۳ بار در طول فصل برداشت جمع آوری شوند و این بستگی به کمیت فندق ها و افتادن آنها نسبت به اقلیم دارد. برداشت کننده یک ماشین با دورپائین است که توسط یک تراکتور کشیده میشود که مواد را از زمین بر میدارد و فندق ها را از برگ ها و شاخه ها جدا می کند.

همانطور که برداشت کننده در ردیف حرکت میکند یک سیلندر چرخشی با هزاران دور مواد را به یک نقاله میبرد. نقاله مواد را در یک وزنده برده و تحت یک فضای قدرتمند خاک های سبک تر را فرو میبرد و برگ ها را از فندق ها جدا میکند. فندق های باقی‌مانده با یک گاری که پشت برداشت کننده وصل شده است کشیده میشود.

وقتی یک بشکه از فندق پر شد چرثقیل بشکه را خالی کرده و به برداشت کننده بر میگردد. تا زمان جمع آوری برداشت کننده را به حداکثر برساند. ۲ استراتژی گوناگون برای زمان جمع آوری فندق های افتاده استفاده میشود. اول اینکه زود برداشت شود و وقتی حدود نیمی از فندق ها افتاده است برداشت کننده میتواند سریعتر و با شانس کمتر شکسته شدن، فندق های روی زمین را جمع کند.

انتخاب دوم این است که منتظر شویم تا تمام فندق ها پیش از درو کردن روی زمین بیفتد. اگرچه اولین گزینه به نظر بهتر از دومین گزینه است ولی دومی دو یا سه مرحله بیشتر زمان نیاز دارد.که البته آب و هوا نیز باید مورد توجه قرار گیرد. بارش باران درو را به تاخیر می اندازد و یک کشاورز باید منتظر شود تا تمام فندق ها بعد از یک فصل بارانی بیفتد که این موضوع کار درو کردن را سخت تر می کند.

عملیات برداشت با توجه به اینکه چند بار کشاورزی شده است و تعداد روبنده ها و دروکننده و گاری ها و چرثقیل های موجود چقدر است، تغییر کند. در یک باغ خشک که خاکی است باید تجهیزات وعملگر ها با محافط تنفسی پوشانده شوند. به طور برعکس اگر زمین خیلی خیس و مرطوب باشد دستگاه را رطوبت میگیرد و باعث میشود تجهیزات به خوبی عمل نکنند.

استفاده های آشپزی

استفاده های آشپزی کیک شکلاتی با فندق فندق ها در شیرینی پزی برای ساخت آجیل سوخته نیز مصرف میشود. در شکلات برای برخی از ترایفل های شکلاتی و در محصولات نوتلا و نوشابه های الکلی استفاده میگردد. در آستریا به ویژه وینا، فندق یک ماده در ساختن تارت است مثل تارت فندقی که بسیار هم مشهور است.

در کوییس کیک پودر فندق استفاده می گردد و داخل آن طعم میگرد و فندق های شکسته در اطراف آن ریخته میشود. فندق ابتدا ماده اولیه مبتنی بر ودکا و فرانژیلیکو بود. فندق ها در ترکیه به ویژه پنتیک آناتولیا استفاده میشد.

در حوریان، اسنک سنتی چورچ هلا و سس ساتسیوی وی اغلب با فندق پخته می شوند. همراه با دانه گردو. قهوه با طعم فندق (با نر تعداد زیادی از مصرف کنندگان) به نظر می رسد که از فندق کمی شیرین تر و کمتر اسیدی است. اگرچه ساکارید طبیعی در فندق کمتر است و هنوز دلیل چنین تفسیری درک نشده است.

سالانه بیش از ۲۰۰۰ تن فندق به استرالیا صادر میشود. روغن فندق از فندق گرفته میشود و طعم دهنده خیلی قوی محسوب می شود و در آشپزی به عنوان روغن نیز استفاده میشود. گیاهان فندق معمولاً توسط گونه های لپیدوپترا خورده می شوند.

منافع سلامتی

منافع سلامتی فندق به دلیل داشتن ترکیبات چربی ، پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین ای، مواد معدنی، فیبرهای رژیمی، فیتوسترول(بتاسیتوسترول) و آنتی اکسیدان های فنولیک مثل فلاوان، دارای جایگاه خاص در میان انواع دانه های خشک شده از نظر مواد مغذی و سلامتی است.

جستارهای وابسته

• جشن فندق در رودبار