آزادی اقتصادی

آزادی اقتصادی یا حق آزادی اقتصادی نشان دهنده ی قابلیت اعضای یک جامعه برای انجام کنش های اقتصادی است. این لفظ در علم اقتصاد و مباحثات سیاست گذاری و نیز فلسفه ی اقتصاد سیاسی به کار می رود. همانند آزادی برای آزادی اقتصادی نیز تعاریف متعددی وجود دارد ولی تعریف واحدی که مورد قبول عمومی باشد وجود ندارد. یک شیوه برخورد مهم با آزادی اقتصادی از سنت های لیبرالیسم کلاسیک و لیبرترین برمیخیزد که بر بازارهای آزاد، تجارت آزاد و مالکیت خصوصی با سرمایه گذاری آزاد تاکید می کنند

شاخص آزادی اقتصاد

آزادی اقتصاد یکی از اصول مهم در ارزیابی توسعه یافتگی اقتصاد کشورهاست. درجه آزادی اقتصاد کشورها بر اساس ۵ شاخص تعیین می‌گردد

نحوه درجه بندی شاخص آزادی اقتصاد

۱- مؤسسه فریزر در گزارش آزادی اقتصاد به نظر می‌آید مؤسسه فریزر مستند تر باشد؛ زیرا چند اقتصاددان برند نوبل اقتصاد بر آن نظارت می‌کنند. گزارش سال ۲۰۰۸ آزادی اقتصاد مؤسسه فریزر ۱۴۱ کشور دنیا را بر اساس اطلاعات سال ۲۰۰۶ رده بندی کرده‌است. این مؤسسه در سال ۱۹۷۵ گزارش خود بر اساس آزادی اقتصاد را منتشر کرد . شاخص آزادی اقتصاد فریزر شاخصی است موزون متشکل از ۵ شاخص:

• ۱- حجم و اندازه دولت
  • مصرف دولت به عنوان درصد GDB
  • حجم یارانه‌ها
  • سرمایه گذاری دولت
  • نرخ‌های مالیات بر درآمد و حقوق
• ۲- ساختار قانونی امنیت حقوق مالکیت
  • استقلال از دستگاه قضایی
  • حمایت از مالکیت معنوی
  • دخالت نظامی
  • یکپارچگی دستگاه قضایی
• ۳- دسترسی به نقدینگی سالم
  • رشد نقدینگی
  • آزادی مالکیت ارزهای خارجی
  • نرخ تورم فعلی
  • تغییر تورم در پنج سال اخیر

۴- آزادی تجارت خارجی

• • مالیات و تعرفه‌های گمرکی
  • موانع تجاری قانونی
  • تفاوت نرخ ارز رسمی و بازار سیاه
  • کنترل بازار سرمایه
  • حجم بخش تجارت

۵- قوانین مالی، بازار کار و تجارت

• • میزان مشارکت بانکهای خصوصی و خارجی
  • محدودیت نرخ سود بانکی
  • سهم سپرده‌ها در بانکهای خصوصی
  • محدودیت در قوانین دستمزد و اخراج نیرو
  • سهم اشتغال زایی دولت

۲- مؤسسه هریتیج شاخص اقتصادی هریتیج از حدود ۵۰ متغیر مستقل اقتصادی که در ۱۰ شاخص دسته بندی شده‌اند محاسبه و ارئه می‌شود. آخرین آمار شاخص آزادی اقتصادی بنیاد هریتیج در سال 2013 نیز منتشر شد

رده بندی آزادی اقتصاد بر اساس گزارش هرتریج (انتشار توسط نشریه وال استریت) ۲۰۰۸

رده بندی جهانی آزادی اقتصاد-۱۵ رتبه بالا و پایین published by وال استریت ژورنال and the Heritage Foundation
Rank Country Freedom ٪ ۱ هنگ کنگ ۹۰٫۳ ۲ سنگاپور ۸۷٫۴ ۳ جمهوری ایرلند ۸۲٫۴ ۴ استرالیا ۸۲٫۰ ۵ ایالات متحده آمریکا ۸۰٫۶ ۶ نیوزیلند ۸۰٫۲ ۷ کانادا ۸۰٫۲ ۸ شیلی ۷۹٫۸ ۹ سوئیس ۷۹٫۷ ۱۰ بریتانیا ۷۹٫۵ ۱۱ دانمارک ۷۹٫۲ ۱۲ استونی ۷۷٫۸ ۱۳ هلند ۷۶٫۸ ۱۴ ایسلند ۷۶٫۵ ۱۵ لوکزامبورگ ۷۵٫۲		Rank Country Freedom ٪ ۱۴۳ آنگولا ۴۷٫۱ ۱۴۴ سوریه ۴۶٫۶ ۱۴۵ بوروندی ۴۶٫۳ ۱۴۶ جمهوری کنگو ۴۵٫۲ ۱۴۷ گینه بیسائو ۴۵٫۱ ۱۴۸ ونزوئلا ۴۵٫۰ ۱۴۹ بنگلادش ۴۴٫۹ ۱۵۰ بلاروس ۴۴٫۷ ۱۵۱ ایران ۴۴٫۰ ۱۵۲ ترکمنستان ۴۳٫۴ ۱۵۳ میانمار ۳۹٫۵ ۱۵۴ لیبی ۳۸٫۷ ۱۵۵ زیمبابوه ۲۹٫۸ ۱۵۶ کوبا ۲۷٫۵ ۱۵۷ کره شمالی ۳٫۰