ساسان سپنتا: تفاوت میان نسخه‌ها

ساسان سپنتا
ساسان سپنتا
زادهٔ	۱۳۱۳; اصفهان، ایران
درگذشت	۳ آبان ۱۳۹۳; اصفهان، ایران
ملیت	ایرانی
پیشه	زبان‌شناسی، موسیقی
کارهای برجسته	استاد گروه زبان‌شناسی دانشگاه اصفهان

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۲۶ اکتبر ۲۰۱۴، ساعت ۱۵:۴۰

ساسان سپنتا (۱۳۱۳ - ۳ آبان ۱۳۹۳) استاد دانشگاه، پژوهنده و مؤلف در زمینه زبانشناسی، ادبیات و موسیقی ایرانی است.

زندگی

وی در سال ۱۳۱۳ خورشیدی متولد شد ساسان سپنتا، فرزند عبدالحسین سپنتا کارگردان فیلم دختر لر، نخستین فیلم تاریخ سینمای ایران بود. وی تحصیلات خود را در دورهٔ کارشناسی زبان و ادبیات فارسی و در دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترا در رشته زبانشناسی در دانشگاه تهران به انجام رسانید. او در سال ۱۳۴۸ از پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود تحت عنوان «کاربرد دستگاه‌های الکترونیک در بررسی فیزیکی (آکوستیکی) آواهای زبان و اندازه‌گیری فرکانس صدای خوانندگان نیم قرن اخیر در ایران» به راهنمایی هرمز میلانیان دفاع کرد و در سال ۱۳۵۱ با دفاع از پایان‌نامه خود تحت عنوان «بررسی فونتیکی خصوصیات واج‌های زبان فارسی» به راهنمایی ماهیار نوابی از دوره دکتری فارغ‌التحصیل شد. او در مدرسه عالی ترجمه، دانشگاه تهران و دانشگاه دورهم (انگلستان) تدریس کرد و سپس تدریس را با مرتبه استادی در دانشگاه اصفهان ادامه داد. علاوه بر زبانشناسی وی در رشته الکترونیک و موسیقی نیز تحصیل کرده و صاحب تالیفاتی نیز است.

شنبه ۳ شب آبان ۱۳۹۳ در سن ۸۰ سالگی در خانه‌اش در اصفهان درگذشت. دوشنبه مراسم تشییع او برگزار و در قطعه هنرمندان باغ رضوان اصفهان به خاک سپرده می‌شود.

فعالیت‌ها در حوزه موسیقی

وی نواختن ویلن را نزد آرمیک گورگین (تحصیل کرده موسیقی در روسیه) آغاز کرد و سپس نزد علینقی وزیری، روح‌الله خالقی، ابوالحسن صبا و محمود تاج بخش ادامه داد.
سپنتا در سال ۱۳۳۸ آثار صوتی نفیس استادان موسیقی عصر ناصرالدین شاه را که بر استوانه‌های مومی دستگاه فنوگراف (حافظ‌الاصوات) ضبط شده بود و مدتی بیش از شصت سال به علت عدم راه کارهای فنی متروک و بلااستفاده مانده بود کشف و با ساختن و ابداع ادوات دست ساز و تمهیدات فنی بازیابی صوتی نمود و تحلیل و توصیف سبک و ویژگیهای هنری آثار بازیابی شده را در برنامه‌های رادیو تلویزیونی، تلویزیون ملی ایران (سالهای پیرامون ۱۳۵۰) عرضه کرد. تاکنون در حدود یکصد و بیست مقاله تخصصی در رشته‌های ادبیات، زبانشناسی و موسیقی در نشریات علمی-پژوهشی از او به چاپ رسیده‌است. از جمله کتابهای چاپ شده از وی می‌توان به تاریخ تحول ضبط موسیقی در ایران، چشم انداز موسیقی ایران و آواشناسی فیزیکی زبان فارسی و همچنین تصحیح و تکمیل جلد سوم کتاب ارزشمند سرگذشت موسیقی ایران اشاره کرد.

آثار و تحقیقات

آثار و تحقیقات ساسان سپنتا از طرف دانشگاه درهام، سازمان جهانی یونسکو، دانشگاه اصفهان، کنسرواتوار شیان، انجمن خاورشناسان شوروی سابق (تاجیک) و موسسه بین‌المللی لینگافن (لندن) همواره مورد تقدیر رسمی قرار گرفته‌است. گزیده مقالات او عبارت‌اند از:

سیر و تحول موسیقی ایران، ماهنامه موزیک ایران (۱۴ مقاله) خرداد تا مهر ۱۳۳۷
آواز ایران ماهنامه موزیک ایران (۱۳مقاله) از بهمن ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۰
مکتب‌های جدید موسیقی معاصر ایران، ماهنامه موزیک ایران، فروررین و اردیبهشت ۱۳۴۲
بررسی فیزیکی واج‌های زبان فارسی، مقالات سومین کنگره تحقیقات ایرانی، شهریور ۱۳۵۱
ابن سینا و ابتکارات زبان‌شناسی، ماهنامه آینده، فروردین و خرداد ۱۳۵۸
تجزیه و بازسازی گفتار، (تعیین فرمان‌های واج‌های زبان فارسی) مجله زبان‌شناسی، ۱۳۶۶
تأثیر انگیزی آهنگ حماسی شاه نامه فردوسی، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان ۱۳۶۶
توجیه مواردی از تطور نظم و نثردر سبک‌شناسی زبان فارسی از دیدگاه زبان‌شناسی، مقالات دومین کنفرانس زبان‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی ۱۳۷۳
بررسی آزمایشگاهی چند گویش مرکزی ایران، فصل نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تابستان ۱۳۷۵
تصحیح و تکمیل جلد سوم کتاب سرگذشت موسیقی ایران، اسفند ۱۳۷۶
بررسی‌های جدید آزمایشگاهی در مورد گام موسیقی ایران، کتاب ماهور، پائیز ۱۳۷۷
بررسی تحلیلی و تطبیقی رساله موسیقی خیام، فصنامه ماهور، زمستان ۱۳۸۰
خیام و موسیقی، فصل نامه فرهنگ، پائیز و زمستان ۱۳۸۰
تأثیر عناصر نوائی در ادراک گفتار، مقالات پنجمین کنفرانس زبانشناسی، ۱۳۸۲
پژوهشی در مباحث زبان‌شناسی خواجه نصیرالدین طوسی و مقایسه آن با زبان‌شناسی جدید، فصل نامه فرهنگ زمستان و بهار ۱۳۶۹
نامه‌ای از روح‌الله خالقی به ساسان سپنتا ماهنامه هنر و موسیقی، اردیبهشت ۱۳۸۳
تنها صداست که می‌ماند فصل نامه ماهور، پائیز ۱۳۸۴

منابع

گنجینه‌های علمی دانشگاه اصفهان، ناشر حوزه معاونت آموزشی، صص ۳۲۱-۳۲۸، دانشگاه اصفهان، زمستان ۱۳۸۲
نامنامه موسیقی ایران زمین، جلد سوم، مهدی ستایشگر، صص ۲۶۷-۲۶۸، تهران، ۱۳۷۶.
خاطراتی از موسیقی دانان «خدمات دکتر سپنتا به موسیقی ایران»، مهدی نور محمدی، ۱۳۷۶.
مردان موسیقی سنتی و نوین ایران، حبیب‌الله نصیری فر، جلد سوم، صص ۱۹۲-۱۹۴، تهران ۱۳۷۳
وب‌گاه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان
«ساسان سپنتا، پژوهشگر موسیقی و زبان‌شناسی درگذشت». بی بی سی فارسی.

پیوند به بیرون

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{دیگر کاربردها|سپنتا}}
 {{جعبه زندگینامه
+| اندازه جعبه       =
-|نام_شخص= ساسان سپنتا
+| عنوان             =
-|نام_تصویر=
+| عنوان ۲           =
-|توضیح_تصویر=
+| نام               = ساسان سپنتا
-|تاریخ_تولد= [[۱۳۱۳]]
+| تصویر             =
-|محل_تولد= [[اصفهان]]، [[ایران]]
+| اندازه تصویر      =
-|زمینه_فعالیت= [[زبان‌شناسی]]، [[موسیقی]]
+| عنوان تصویر       =
-|ملیت= ایرانی
+| زادروز            = [[۱۳۱۳]]
-|همسر=
-|پیشه= استاد گروه زبان‌شناسی [[دانشگاه اصفهان]]
+| زادگاه            = [[اصفهان]]، [[ایران]]
+| تاریخ مرگ         = [[۳ آبان]] [[۱۳۹۳]]
+| مکان مرگ          = [[اصفهان]]، [[ایران]]
+| علت مرگ           =
+| آرامگاه           =
+| بناهای یادبود     =
+| محل زندگی         =
+| ملیت              = {{ایرانی}}
+| نام‌های دیگر       =
+| نژاد              =
+| تابعیت            =
+| تحصیلات            =
+| دانشگاه           =
+| پیشه              = [[زبان‌شناسی]]، [[موسیقی]]
+| سال‌های فعالیت     =
+| کارفرما           =
+| نهاد              =
+| نماینده           =
+| شناخته‌شده برای    =
+| نقش‌های برجسته     = استاد گروه زبان‌شناسی [[دانشگاه اصفهان]]
+| سبک               =
+| تأثیرگذاران       =
+| تأثیرپذیرفتگان    =
+| شهر خانگی         =
+| دستمزد            =
+| دارایی خالص       =<!-- {{صعود}}{{نزول}}  -->
+| قد                =
+| وزن               =
+| تلویزیون          =
+| لقب               =
+| دوره              =
+| پس از             =
+| پیش از            =
+| حزب               =
+| جنبش              =
+| مخالفان           =
+| هیئت              =
+| دین               =
+| مذهب              =
+| منصب              =
+| مکتب              =
+| آثار              =
+| همسر              =
+| شریک زندگی        =
+| فرزندان           =
+| والدین            =
+| خویشاوندان سرشناس =
+| گفتاورد           =
+| جوایز             =
+| امضا              =
+| اندازه امضا       =
+| signature_alt     =
+| وبگاه             = <!-- {{URL|}} -->
+| imdb_id           =
+| پانویس            =
 }}
-{{دیگر کاربردها|سپنتا}}
 [[پرونده:Iranian Linguists2.JPG|thumb|350px|از راست: [[مهدی مشکوةالدینی]]، [[محمد دبیرمقدم]]، ساسان سپنتا، [[احمد معین‌زاده]]، [[مهرداد نغزگوی کهن]] و [[محمد راسخ مهند]]، ششمین کنفرانس زبان‌شناسی، [[دانشگاه علامه طباطبایی]]، ۱۳۸۳]]
-'''ساسان سپنتا''' استاد دانشگاه، پژوهنده و مؤلف در زمینه [[زبانشناسی]]، [[ادبیات]] و [[موسیقی ایرانی]] است.
+'''ساسان سپنتا''' (۱۳۱۳ - ۳ آبان ۱۳۹۳) استاد دانشگاه، پژوهنده و مؤلف در زمینه [[زبانشناسی]]، [[ادبیات]] و [[موسیقی ایرانی]] است.
-==زندگی==
+== زندگی ==
-وی در سال [[۱۳۱۳|۱۳۱۳ هجری خورشیدی]] متولد شد و تحصیلات خود را در دورهٔ کارشناسی زبان و ادبیات فارسی و در دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترا در رشته زبانشناسی در دانشگاه تهران به انجام رسانید. او در سال ۱۳۴۸ از پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود تحت عنوان «کاربرد دستگاه‌های الکترونیک در بررسی فیزیکی (آکوستیکی) آواهای زبان و اندازه‌گیری فرکانس صدای خوانندگان نیم قرن اخیر در ایران» به راهنمایی [[هرمز میلانیان]] دفاع کرد و در سال ۱۳۵۱ با دفاع از پایان‌نامه خود تحت عنوان «بررسی فونتیکی خصوصیات واج‌های زبان فارسی» به راهنمایی [[ماهیار نوابی]] از دوره دکتری فارغ‌التحصیل شد.
+وی در سال ۱۳۱۳ خورشیدی متولد شد ساسان سپنتا، فرزند عبدالحسین سپنتا کارگردان فیلم دختر لر، نخستین فیلم تاریخ سینمای ایران بود. وی تحصیلات خود را در دورهٔ کارشناسی زبان و ادبیات فارسی و در دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترا در رشته زبانشناسی در دانشگاه تهران به انجام رسانید. او در سال ۱۳۴۸ از پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود تحت عنوان «کاربرد دستگاه‌های الکترونیک در بررسی فیزیکی (آکوستیکی) آواهای زبان و اندازه‌گیری فرکانس صدای خوانندگان نیم قرن اخیر در ایران» به راهنمایی [[هرمز میلانیان]] دفاع کرد و در سال ۱۳۵۱ با دفاع از پایان‌نامه خود تحت عنوان «بررسی فونتیکی خصوصیات واج‌های زبان فارسی» به راهنمایی [[ماهیار نوابی]] از دوره دکتری فارغ‌التحصیل شد.
 او در مدرسه عالی ترجمه، دانشگاه تهران و [[دانشگاه دورهم]] (انگلستان) تدریس کرد و سپس تدریس را با مرتبه استادی در دانشگاه اصفهان ادامه داد. علاوه بر زبانشناسی وی در رشته الکترونیک و موسیقی نیز تحصیل کرده و صاحب تالیفاتی نیز است.
+شنبه ۳ شب آبان ۱۳۹۳ در سن ۸۰ سالگی در خانه‌اش  در اصفهان درگذشت. دوشنبه مراسم تشییع او برگزار و در قطعه هنرمندان باغ رضوان اصفهان به خاک سپرده می‌شود.
-==فعالیت‌ها در حوزه موسیقی==
-وی نواختن [[ویلن]] را نزد [[آرمیک گورگین]] (تحصیل کرده موسیقی در روسیه) آغاز کرد و سپس نزد [[علینقی وزیری]]، [[روح الله خالقی]]، [[ابوالحسن صبا]] و [[محمود تاج بخش]] ادامه داد. </br> سپنتا در سال [[۱۳۳۸]] آثار صوتی نفیس استادان موسیقی عصر ناصرالدین شاه را که بر استوانه‌های مومی دستگاه [[فنوگراف]] (حافظ‌الاصوات) ضبط شده بود و مدتی بیش از شصت سال به علت عدم راه کارهای فنی متروک و بلااستفاده مانده بود کشف و با ساختن و ابداع ادوات دست ساز و تمهیدات فنی بازیابی صوتی نمود و تحلیل و توصیف سبک و ویژگیهای هنری آثار بازیابی شده را در برنامه‌های رادیو تلویزیونی، تلویزیون ملی ایران (سالهای پیرامون ۱۳۵۰) عرضه کرد. تاکنون در حدود یکصد و بیست مقاله تخصصی در رشته‌های ادبیات، زبانشناسی و موسیقی در نشریات [[علمی-پژوهشی]] از او به چاپ رسیده‌است. از جمله کتابهای چاپ شده از وی می‌توان به تاریخ تحول ضبط موسیقی در ایران، چشم انداز موسیقی ایران و [[آواشناسی]] فیزیکی زبان فارسی و همچنین تصحیح و تکمیل جلد سوم کتاب ارزشمند [[سرگذشت موسیقی ایران]] اشاره کرد.
+== فعالیت‌ها در حوزه موسیقی ==
+وی نواختن [[ویلن]] را نزد [[آرمیک گورگین]] (تحصیل کرده موسیقی در روسیه) آغاز کرد و سپس نزد [[علینقی وزیری]]، [[روح‌الله خالقی]]، [[ابوالحسن صبا]] و [[محمود تاج بخش]] ادامه داد.{{سخ}}سپنتا در سال [[۱۳۳۸]] آثار صوتی نفیس استادان موسیقی عصر ناصرالدین شاه را که بر استوانه‌های مومی دستگاه [[فنوگراف]] (حافظ‌الاصوات) ضبط شده بود و مدتی بیش از شصت سال به علت عدم راه کارهای فنی متروک و بلااستفاده مانده بود کشف و با ساختن و ابداع ادوات دست ساز و تمهیدات فنی بازیابی صوتی نمود و تحلیل و توصیف سبک و ویژگیهای هنری آثار بازیابی شده را در برنامه‌های رادیو تلویزیونی، تلویزیون ملی ایران (سالهای پیرامون ۱۳۵۰) عرضه کرد. تاکنون در حدود یکصد و بیست مقاله تخصصی در رشته‌های ادبیات، زبانشناسی و موسیقی در نشریات [[علمی-پژوهشی]] از او به چاپ رسیده‌است. از جمله کتابهای چاپ شده از وی می‌توان به تاریخ تحول ضبط موسیقی در ایران، چشم انداز موسیقی ایران و [[آواشناسی]] فیزیکی زبان فارسی و همچنین تصحیح و تکمیل جلد سوم کتاب ارزشمند [[سرگذشت موسیقی ایران]] اشاره کرد.
 == آثار و تحقیقات ==
-آثار و تحقیقات ساسان سپنتا از طرف دانشگاه درهام، سازمان جهانی یونسکو، دانشگاه اصفهان، [[کنسرواتوار شیان]]، انجمن خاورشناسان شوروی سابق (تاجیک)و موسسه بین‌المللی لینگافن (لندن) همواره مورد تقدیر رسمی قرار گرفته‌است.
+آثار و تحقیقات ساسان سپنتا از طرف دانشگاه درهام، سازمان جهانی یونسکو، دانشگاه اصفهان، [[کنسرواتوار شیان]]، انجمن خاورشناسان شوروی سابق (تاجیک) و موسسه بین‌المللی لینگافن (لندن) همواره مورد تقدیر رسمی قرار گرفته‌است.
 گزیده مقالات او عبارت‌اند از:
 * سیر و تحول موسیقی ایران، ماهنامه موزیک ایران (۱۴ مقاله) خرداد تا مهر ۱۳۳۷
 * آواز ایران ماهنامه موزیک ایران (۱۳مقاله) از بهمن ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۰
 * مکتب‌های جدید موسیقی معاصر ایران، ماهنامه موزیک ایران، فروررین و اردیبهشت ۱۳۴۲
 * بررسی فیزیکی واج‌های زبان فارسی، مقالات سومین کنگره تحقیقات ایرانی، شهریور ۱۳۵۱
-* ابن سینا و ابتکارات زبان شناسی، ماهنامه آینده، فروردین و خرداد ۱۳۵۸
+* ابن سینا و ابتکارات زبان‌شناسی، ماهنامه آینده، فروردین و خرداد ۱۳۵۸
-* تجزیه و بازسازی گفتار، (تعیین فرمان‌های واج‌های زبان فارسی) مجله زبان شناسی، ۱۳۶۶
+* تجزیه و بازسازی گفتار، (تعیین فرمان‌های واج‌های زبان فارسی) مجله زبان‌شناسی، ۱۳۶۶
 * تأثیر انگیزی آهنگ حماسی شاه نامه فردوسی، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان ۱۳۶۶
-* توجیه مواردی از تطور نظم و نثردر سبک‌شناسی زبان فارسی از دیدگاه زبان شناسی، مقالات دومین کنفرانس زبان شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی ۱۳۷۳
+* توجیه مواردی از تطور نظم و نثردر سبک‌شناسی زبان فارسی از دیدگاه زبان‌شناسی، مقالات دومین کنفرانس زبان‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی ۱۳۷۳
 * بررسی آزمایشگاهی چند گویش مرکزی ایران، فصل نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تابستان ۱۳۷۵
-* تصحیح و تکمیل جلد سوم کتاب [[سرگذشت موسیقی ایران]] ، اسفند ۱۳۷۶
+* تصحیح و تکمیل جلد سوم کتاب [[سرگذشت موسیقی ایران]]، اسفند ۱۳۷۶
 * بررسی‌های جدید آزمایشگاهی در مورد گام موسیقی ایران، کتاب ماهور، پائیز ۱۳۷۷
 * بررسی تحلیلی و تطبیقی رساله موسیقی خیام، فصنامه ماهور، زمستان ۱۳۸۰
 * خیام و موسیقی، فصل نامه فرهنگ، پائیز و زمستان ۱۳۸۰
 * تأثیر عناصر نوائی در ادراک گفتار، مقالات پنجمین کنفرانس زبانشناسی، ۱۳۸۲
 * پژوهشی در مباحث زبان‌شناسی خواجه نصیرالدین طوسی و مقایسه آن با زبان‌شناسی جدید، فصل نامه فرهنگ زمستان و بهار ۱۳۶۹
 * نامه‌ای از [[روح‌الله خالقی]] به ساسان سپنتا ماهنامه هنر و موسیقی، اردیبهشت ۱۳۸۳
-* تنها صداست که میماند فصل نامه ماهور، پائیز ۱۳۸۴
+* تنها صداست که می‌ماند فصل نامه ماهور، پائیز ۱۳۸۴
 == منابع ==
 * گنجینه‌های علمی دانشگاه اصفهان، ناشر حوزه معاونت آموزشی، صص ۳۲۱-۳۲۸، دانشگاه اصفهان، زمستان ۱۳۸۲
 * نامنامه موسیقی ایران زمین، جلد سوم، مهدی ستایشگر، صص ۲۶۷-۲۶۸، تهران، ۱۳۷۶.
-* خاطراتی از موسیقی دانان«خدمات دکتر سپنتا به موسیقی ایران»، مهدی نور محمدی، ۱۳۷۶.
+* خاطراتی از موسیقی دانان «خدمات دکتر سپنتا به موسیقی ایران»، مهدی نور محمدی، ۱۳۷۶.
-* مردان موسیقی سنتی و نوین ایران، حبیب الله نصیری فر، جلد سوم، صص ۱۹۲-۱۹۴، تهران ۱۳۷۳
+* مردان موسیقی سنتی و نوین ایران، حبیب‌الله نصیری فر، جلد سوم، صص ۱۹۲-۱۹۴، تهران ۱۳۷۳
 * [http://ltr.ui.ac.ir/Sepanta/F-Sassan_Sepanta.htm وب‌گاه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان]
+* {{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2014/10/141026_l51_sasan_epanta_music|عنوان= ساسان سپنتا، پژوهشگر موسیقی و زبان‌شناسی درگذشت| ناشر =بی بی سی فارسی |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}
 == پیوند به بیرون ==
@@ خط ۶۲: / خط ۱۱۸: @@
 [[رده:دارندگان سمت استاد در دانشگاه‌های ایران]]
 [[رده:دانش‌آموختگان دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران]]
-[[رده:زادگان ۱۳۱۳|سپنتا]]
+[[رده:زادگان ۱۳۱۳]]
-[[رده:زبان‌شناسان اهل ایران|سپنتا]]
+[[رده:زبان‌شناسان اهل ایران]]
-[[رده:نوازندگان ویولن اهل ایران|سپنتا]]
+[[رده:نوازندگان ویولن اهل ایران]]