هیئت‌مدیره

هیئت مدیره یا هیئت راهبران یک شورا متشکل از اعضای انتخاب‎شده یا انتصاب‎شده است که سیاست‎گذاری و تصمیم‌گیری کلان سازمان را بر عهده دارند. یکی از وظایف اصلی هیئت مدیره انتصاب مدیرعامل و نظارت بر عملکرد وی است.

ساختار راهبری تک‎لایه‎ای یا دولایه‎ای

دولایه‎ای

در بعضی از کشورهای اتحادیه اروپا و شرق آسیا ساختار راهبری دولایه‎ای رواج دارد. در این ساختار، دو هیئت جداگانه تعریف می‌شود که هیئت عالی‎تر سیاست‎گذاری و تصمیم‎گیری کلان را بر عهده دارد و هیئت پایین‎تر به اداره کارهای اجرایی می‎پردازد.

تک‎لایه‎ای

ولی، در دیگر کشورها (از جمله، ایران) عمدتا ساختار راهبری تک‎لایه‎ای - یک هیئت مدیره - رواج دارد. البته در این کشورها هم ممکن است بعضی سازمان‎ها با ساختار راهبری دولایه‎ای اداره شوند؛ مثلا، ساختارهای راهبری متشکل از: هیئت امنا-هیئت مدیره، هیئت مدیره-هیئت عامل، ... .

قانون تجارت ایران

مواد ۱۰۷ تا ۱۴۳ قانون تجارت ایران (باب سوم، فصل ۱، مبحث اول، بخش ۶ - هیئت مدیره) به ضوابط مربوط به هیئت مدیره شرکت‎های سهامی اختصاص دارد.

موظف/غیرموظف

در این قانون، عضو اجرایی هیئت مدیره «عضو موظف» و عضو غیراجرایی هیئت مدیره «عضو غیرموظف» نامیده شده‎اند.

اصطلاح‎شناسی

در این قانون، «هیئت مدیره» و «مدیران» مترادف یکدیگر به‎کار برده شده است. در واقع، هر جا از اصطلاح «مدیران» یا «مدیر» استفاده شده است منظور «هیئت مدیره» یا «عضو هیئت مدیره» است. بعضی از کارشناسان انتقادهای جدی به این اصطلاح‎شناسی وارد می‎دانند. از دیدگاه آنان، «هیئت مدیره» (board of directors)، «مدیران» (directors) و «مدیر» (director) معادل‎های مناسبی برای اصطلاحات انگلیسی متناظر آن‎ها نیستند. زیرا، در زبان فارسی از اصطلاح «مدیر» برای manager - که عضو هیئت مدیره نیست - هم استفاده می‎شود. به همین دلیل، در قوانین و مقررات ایران، در بعضی موارد مرز وظایف و اختیارات director و manager چندان مشخص نیست.

جستارهای وابسته

• بخش خصوصی