ملک قاسم میرزا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Farhud m (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Farhud m (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
| دوران =
| دوران =
| لقب = خان عمو
| لقب = خان عمو
| زادروز = دوم جمادی الثانی ۱۲۲۲ ه. ق (١٥ مرداد ١١٨٦)
| زادروز = دوم جمادی الثانی ۱۲۲۲ ه. ق (١٥ مرداد ١١٨٦ ه.ش)
| زادگاه =
| زادگاه =
| تاریخ درگذشت = ١٢٧٧ هـ. ق (٥٥)
| تاریخ درگذشت = ١٢٧٧ هـ. ق (٥٥)

نسخهٔ ‏۲۷ دسامبر ۲۰۱۳، ساعت ۲۳:۳۲

ملک قاسم میرزا
شاهزاده ملک قاسم میرزا
زادهدوم جمادی الثانی ۱۲۲۲ ه. ق (١٥ مرداد ١١٨٦ ه.ش)
درگذشته١٢٧٧ هـ. ق (٥٥)
فرزند(ان)امامقلی میرزا
دودمانقاجاریان
پدرفتحعلی‌شاه قاجار
مادرجیران خانم ملقب به فروغ السلطنه

شاهزاده ملک قاسم میرزا در دوم جمادی الثانی ۱۲۲۲ ه. ق چشم به جهان گشود. او برادر تنی ملک منصور میرزا و بیست و جهارمین پسر فتحعلی شاه بود. او شخصیت جالبی داشته و پیوسته در صدد کسب معلومات تازه بوده به طوری که قصد استخراج قند از چغندر را کرده و در پزشکی هم دست داشته است. او با اروپاییان مراوده خوبی داشت و از آنها حمایت می‌کرد. فن عکاسی و عکس برداری در ایران برای اولین بار در شهر تبریز و توسط ملک قاسم میرزا فرزند فتحعلی شاه قاجار آغاز گردید. به علت سفر او به اروپا و تحصیل در فرانسه در روزگاری که اختراع دوربین عکاسی موضوع بحث روز بود و مراوده با اروپائیان در ایران و توجهی که به دانش‌ها و فرهنگ نوین داشت می‌توان حتم و یقین کرد که شاهزاده ملک قاسم میرزا نخستین ایرانی، پس از ژول ریشار (به گفته‌ای اولین شخص خارجی که در ایران عکس برداری کرده است) یا همزان با او (و شاید هم پیش از ریشارخان) است که دوربین عکاسی در اختیار داشته و نخستین عکس برداری به شیوه داگرئوتیپ و سپس کلدیون را در ایران انجام داده است. او در اوایل پاییز سال ۱۲۶۵ ه. ق در اردو کشی ناصرالدین شاه به ییلاق جاجرود، از همراهان شاه بود و در آنجا از سراپرده شاه و پیشخدمت‌ها و زنان حرم عکس برداشته و شش ماه بعد آن‌ها را آلبوم ساخته و در شانزدهم رجب ۱۲۶۶ ه. ق تقدیم ناصرالدین شاه کرده است. این آلبوم در آلبوم خانه کاخ گلستان موجوداست ، آلبومي ١٠١ برگي به شماره ٢٣٢ كه تنها ٣٤ برگ آن به كار رفته است و ناصرالدين شاه با خط خويش بر عكس ها يادداشت نوشته است.از اين عكس ها ٨ قطعه را شاهزاده ملك قاسم ميرزا گرفته است. وي در ابتداي اين آلبوم چنين نوشته است: «پيشكش بنده آستان شهرياري ملك قاسم ميرزا به تاريخ شانزدهم شهر رجب المرجب سنه ١٢٦٦» ساير عكس هاي اين آلبوم را بعدها به آلبوم اضافه كرده اند. اوژن فلاندن جهانگرد فرانسوی که به سال ۱۲۵۶ ه. ق ملک قاسم میرزا را در تبریز دیده بود در باره او اینچنین می‌نویسد: ((این شاهزاده ملک قاسم میرزا .... بر اثر فکر بلند و معلومات کافی یکی از مردان بزرگ مشرق زمین به شمار می‌رود، شش زبان کامل: فرانسه، انگلیسی، روسی، ترکی، عربی، هندی را می داند.........)) آقاي ذكاء نويسنده كتاب «سيري در تحول فن عكاسي در ايران در دوران قاجار» اعتقاد دارد كه ملك قاسم ميرزا نويسنده نخستين رساله عكاسي نيز هست. از آنجا كه وي به ٦ زبان زنده دنيا تسلط داشته است، احتمالا تنها گزينه ممكن براي تاليف رساله كوچك «كتاب فوتوگرافي» مي تواند باشد.اين كتاب شامل ١٤ صفحه در قطع ١٥*٦ است و ابتدا در سال ١٢٧٤ هجري قمري وارد كتابخانه اعتضادالسلطنه شد و سپس به كتابخانه مدرسه ناصري (سپهسالار) وقف شد. ملک قاسم میرزا یکبار در جوانی و بار دوم در ١٢٥٨ قمری به حکومت اورمیه منصوب می شود. پس از فوت محمد شاه در ١٢٦٨ قمری ناصرالدین شاه قاجار نیز او را در حکومت اورمیه ابقا نمود.بدین ترتیب قرا اطراف دریاچه و خود دریاچه در اختیار وی بود و ایشان با قایقی در دریاچه سیاحت و شکار می نمود.در حکومت اورمیه از دوستداران فرهنگ غرب و حامی برپایی مدرسه به سبک نوین بود. خود در ١٢٥٠ قمری نزد جاستین پرکینز انگلیسی را می آموزد. با میسیونهای مذهبی روابط دوستانه داشت و در ١٢٥٥ قمری فرمانی از محمد شاه برادر زاده اش مبنی بر تاسیس مدرسه ای برای نشر علوم و تربیت جوانان مسیحی و مسلمان می گیرد. فرزندش امامقلی میرزا بعد از پدر جانشین و مدتی حاکم اورمیه می شود.

منابع