شهرستان کلیبر: تفاوت میان نسخه‌ها

مختصات: ۳۸°۵۲′ شمالی ۴۷°۰۲′ شرقی / ۳۸٫۸۶۷°شمالی ۴۷٫۰۳۳°شرقی / 38.867; 47.033
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Abdossamad Talebpour (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Abdossamad Talebpour (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۹: خط ۲۹:
}}
}}


[[پرونده:Babak Catle 2.jpg|راست|بندانگشتی|250px|قلعه بابک مقر بابک خرمدین.]]
[[پرونده:Babak Catle 2.jpg|راست|بندانگشتی|250px|قلعه بابک مقر بابک خرمدین.]]
'''شهرستان کلیبر''' یکی از شهرستان‌های استان [[آذربایجان شرقی]] است. جمعیت این شهرستان ۸۹٫۶۹۸ نفر (سرشماری سال ۱۳۸۵خ.) و مرکز آن شهر [[کلیبر]] است.
'''شهرستان کلیبر''' یکی از شهرستان‌های استان [[آذربایجان شرقی]] است. جمعیت این شهرستان ۸۹٫۶۹۸ نفر (سرشماری سال ۱۳۸۵خ.) و مرکز آن شهر [[کلیبر]] است.
طبق قرأین، شهرستان با منطقه تاریخی بَذّ (البَذّ؛ مثنی : بذّین /البذین ) ـ نیز بَد ـ منطبق است<ref>http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=832</ref>. ابن حوقل در سال ۳۶۷ هجری از کلیبر دیدن کرده و می‌نویسد، "سیاه کویه (قره داغ) کوهی بس بزرگ است و مردم آنجا به سیصد زبان تکلم دارند. در سراسر آن باغ‌ها و گل‌ها و آبراهه‌ها و نیز فلاحان دیده می‌شوند. سرزمینی پر برکت و حاصلخیز است، چنانکه میوه‌های آن هدر رود و خوردن آن رایگان است. در این ناحیه همیشه ابر است و آفتاب کمتر می‌تابد.<ref>http://www.tabnak.ir/fa/news/272674/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA-%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1</ref>"
طبق قرأین، شهرستان با منطقه تاریخی بَذّ (البَذّ؛ مثنی : بذّین /البذین ) ـ نیز بَد ـ منطبق است<ref>http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=832</ref>. ابن حوقل در سال ۳۶۷ هجری از کلیبر دیدن کرده و می‌نویسد، "سیاه کویه (قره داغ) کوهی بس بزرگ است و مردم آنجا به سیصد زبان تکلم دارند. در سراسر آن باغ‌ها و گل‌ها و آبراهه‌ها و نیز فلاحان دیده می‌شوند. سرزمینی پر برکت و حاصلخیز است، چنانکه میوه‌های آن هدر رود و خوردن آن رایگان است. در این ناحیه همیشه ابر است و آفتاب کمتر می‌تابد.<ref>http://www.tabnak.ir/fa/news/272674/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA-%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1</ref>"
خط ۴۲: خط ۴۲:
<big>ارتفاعات مهم و پستی و بلندی ها</big> : از لحاظ پستی و بلندي اين شهرستان منطقه اي کوهستاني بوده و رشته كوه اصلي آن با نام [[قره داغ]] داراي قلل متعدد با ارتفاعات متفاوت باشد بيشتر قلل اين رشته كوه در دو شهر اهر – كليبر واقع شده و تنها قله سايگرم با ارتفاع 2750 متر در اين شهرستان قرار دارد. قلل ديگر مانند گشت سر (2940 متر) قاضي بلاغ (2700 متر)، شيور (2652 متر)، سارپارق (2860 متر) و زينقالو (2900 متر) در دو شهرستان [[اهر]] و [[كليبر]] استقرار يافته اند
<big>ارتفاعات مهم و پستی و بلندی ها</big> : از لحاظ پستی و بلندي اين شهرستان منطقه اي کوهستاني بوده و رشته كوه اصلي آن با نام [[قره داغ]] داراي قلل متعدد با ارتفاعات متفاوت باشد بيشتر قلل اين رشته كوه در دو شهر اهر – كليبر واقع شده و تنها قله سايگرم با ارتفاع 2750 متر در اين شهرستان قرار دارد. قلل ديگر مانند گشت سر (2940 متر) قاضي بلاغ (2700 متر)، شيور (2652 متر)، سارپارق (2860 متر) و زينقالو (2900 متر) در دو شهرستان [[اهر]] و [[كليبر]] استقرار يافته اند
== قابلیت‌های گردشگری ==
== قابلیت‌های گردشگری ==
[[File:Aqi June 2011.jpg|left|thumb|250px| روستا در میان مراتع ([[آغویه]] در سال ۲۰۱۱)]]

یک گردشگر کانادایی کلیبر را اینگونه توصیف می‌کند، "شهری دورافتاده و خواب آلود در میا‌‌ن کوه‌های آذربایجان... مکانی است عالی‌؛ به طراوت و سر سبزی انگلیس و ورای ذهنیت ما از طبیعت کویری و خشک ایران.<ref>Jamie Maslin, "Iranian Rappers and Persian Porn: A Hitchhiker's Adventures in the New Iran", 2009.</ref>" این جملات قابل تعمیم به اکثر قسمتهای شهرستان میشود که در غرب کلیبر واقع شده‌اند. در مسیر جاده کلیبر به [[عاشقلو]]، [[ییلاق]]‌هایی‌ همانند [[چپرلی]] و[[آقداش (خداآفرین)| آغداش]] قرار دارند که میتوانند در صورت ترویج مناسب شهرستان را در موقعیتی منحصر بفرد قرار دهند. استراحتگاه‌های ساخته شده در [[دره مکیدی]] و [[آینالو]] به مکانهای جا افتاده گردشگری تبدیل شده اند، با این‌حال '''[[قلعه دره سی]] ''' در ۳ کیلومتری جنوب غرب کلیبربعلت نزدیکی‌ به شهر موقعیت بهتری دارد <ref>http://www.kaleibar.com/makantafrihi/30-gale-darasi.html</ref> اخیراً در این منطقه عملیات اجرایی ساخت تله کابین و مجتمع تفریحی آغاز شده است. این مجموعه بسیار گسترده از بخشهای متنوعی مانند مجموعه تله کابین گردشگری، مجموعه رستوران های سنتی و مدرن، مجموعه اقامتی، مجموعه تفریحی و شهربازی، مجموعه ورزشی، مجموعه دهکده تندرستی، مجموعه شهرک سینمایی و رصدخانه، مجموعه باغ گل، باغ وحش، باغ پرندگان، پارک طبیعت، مجموعه خدمات عمومی و تجاری و فضاهای عمومی تشکیل شده است که در فازهای مجزا و زمان بندی های تعیین شده، اجرا خواهند شد.
یک گردشگر کانادایی کلیبر را اینگونه توصیف می‌کند، "شهری دورافتاده و خواب آلود در میا‌‌ن کوه‌های آذربایجان... مکانی است عالی‌؛ به طراوت و سر سبزی انگلیس و ورای ذهنیت ما از طبیعت کویری و خشک ایران.<ref>Jamie Maslin, "Iranian Rappers and Persian Porn: A Hitchhiker's Adventures in the New Iran", 2009.</ref>" این جملات قابل تعمیم به اکثر قسمتهای شهرستان میشود که در غرب کلیبر واقع شده‌اند. در مسیر جاده کلیبر به [[عاشقلو]]، [[ییلاق]]‌هایی‌ همانند [[چپرلی]] و[[آقداش (خداآفرین)| آغداش]] قرار دارند که میتوانند در صورت ترویج مناسب شهرستان را در موقعیتی منحصر بفرد قرار دهند. استراحتگاه‌های ساخته شده در [[دره مکیدی]] و [[آینالو]] به مکانهای جا افتاده گردشگری تبدیل شده اند، با این‌حال '''[[قلعه دره سی]] ''' در ۳ کیلومتری جنوب غرب کلیبربعلت نزدیکی‌ به شهر موقعیت بهتری دارد <ref>http://www.kaleibar.com/makantafrihi/30-gale-darasi.html</ref> اخیراً در این منطقه عملیات اجرایی ساخت تله کابین و مجتمع تفریحی آغاز شده است. این مجموعه بسیار گسترده از بخشهای متنوعی مانند مجموعه تله کابین گردشگری، مجموعه رستوران های سنتی و مدرن، مجموعه اقامتی، مجموعه تفریحی و شهربازی، مجموعه ورزشی، مجموعه دهکده تندرستی، مجموعه شهرک سینمایی و رصدخانه، مجموعه باغ گل، باغ وحش، باغ پرندگان، پارک طبیعت، مجموعه خدمات عمومی و تجاری و فضاهای عمومی تشکیل شده است که در فازهای مجزا و زمان بندی های تعیین شده، اجرا خواهند شد.
[[File:Spring AbbasAbad.jpg|left|thumb|250px|<small>نمایی از مراتع [[آقداش (خداآفرین)| آغداش]] و [[چپرلی]] در اواسط خرداد.</small>]]
[[File:Spring AbbasAbad.jpg|left|thumb|250px|<small>نمایی از مراتع [[آقداش (خداآفرین)| آغداش]] و [[چپرلی]] در اواسط خرداد.</small>]]

نسخهٔ ‏۱۲ دسامبر ۲۰۱۳، ساعت ۱۵:۲۳

شهرستان کلیبر
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانآذربایجان شرقی
مرکز شهرستانکلیبر
سال تأسیس[۱]
مردم
جمعیت۸۹٫۶۹۸ نفر[۲]
مذهبشیعه
جغرافیای طبیعی
مساحت۳٫۷۰۲ کیلومتر مربع
قلعه بابک مقر بابک خرمدین.

شهرستان کلیبر یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی است. جمعیت این شهرستان ۸۹٫۶۹۸ نفر (سرشماری سال ۱۳۸۵خ.) و مرکز آن شهر کلیبر است. طبق قرأین، شهرستان با منطقه تاریخی بَذّ (البَذّ؛ مثنی : بذّین /البذین ) ـ نیز بَد ـ منطبق است[۳]. ابن حوقل در سال ۳۶۷ هجری از کلیبر دیدن کرده و می‌نویسد، "سیاه کویه (قره داغ) کوهی بس بزرگ است و مردم آنجا به سیصد زبان تکلم دارند. در سراسر آن باغ‌ها و گل‌ها و آبراهه‌ها و نیز فلاحان دیده می‌شوند. سرزمینی پر برکت و حاصلخیز است، چنانکه میوه‌های آن هدر رود و خوردن آن رایگان است. در این ناحیه همیشه ابر است و آفتاب کمتر می‌تابد.[۴]"

آب و هوا

کلیبر دارای آب و هوای معتدل کوهستانی بوده و سراسر منطقه را جنگل‌های تنک و مراتع سرسبز پوشانیده و محل ییلاق عشایر دشت مغان و ارسباران(قره داغ) می‌باشد. این شهرستان تحت تأثیر آب و هوای خزری بوده و اغلب اوقات کوهستان هاای مرتفع را مه غلیظ می‌پوشاند. رود ارس از شمال آن می‌گذرد.

موقعیت جغرافیایی

کلیبر به شهر مرکزی قره داغ تبدیل میشود.

شهرستان کلیبر با ۳٫۷۰۲ کیلومتر مربع مساحت در ناحیه شمال شرقی استان آذربایجان شرقی واقع شده‌است. این شهرستان از سمت جنوب با شهرستان‌های اهر و ورزقان و از سمت غرب با شهرستان جلفا هم مرز است.

ارتفاعات مهم و پستی و بلندی ها : از لحاظ پستی و بلندي اين شهرستان منطقه اي کوهستاني بوده و رشته كوه اصلي آن با نام قره داغ داراي قلل متعدد با ارتفاعات متفاوت باشد بيشتر قلل اين رشته كوه در دو شهر اهر – كليبر واقع شده و تنها قله سايگرم با ارتفاع 2750 متر در اين شهرستان قرار دارد. قلل ديگر مانند گشت سر (2940 متر) قاضي بلاغ (2700 متر)، شيور (2652 متر)، سارپارق (2860 متر) و زينقالو (2900 متر) در دو شهرستان اهر و كليبر استقرار يافته اند

قابلیت‌های گردشگری

روستا در میان مراتع (آغویه در سال ۲۰۱۱)

یک گردشگر کانادایی کلیبر را اینگونه توصیف می‌کند، "شهری دورافتاده و خواب آلود در میا‌‌ن کوه‌های آذربایجان... مکانی است عالی‌؛ به طراوت و سر سبزی انگلیس و ورای ذهنیت ما از طبیعت کویری و خشک ایران.[۵]" این جملات قابل تعمیم به اکثر قسمتهای شهرستان میشود که در غرب کلیبر واقع شده‌اند. در مسیر جاده کلیبر به عاشقلو، ییلاق‌هایی‌ همانند چپرلی و آغداش قرار دارند که میتوانند در صورت ترویج مناسب شهرستان را در موقعیتی منحصر بفرد قرار دهند. استراحتگاه‌های ساخته شده در دره مکیدی و آینالو به مکانهای جا افتاده گردشگری تبدیل شده اند، با این‌حال قلعه دره سی در ۳ کیلومتری جنوب غرب کلیبربعلت نزدیکی‌ به شهر موقعیت بهتری دارد [۶] اخیراً در این منطقه عملیات اجرایی ساخت تله کابین و مجتمع تفریحی آغاز شده است. این مجموعه بسیار گسترده از بخشهای متنوعی مانند مجموعه تله کابین گردشگری، مجموعه رستوران های سنتی و مدرن، مجموعه اقامتی، مجموعه تفریحی و شهربازی، مجموعه ورزشی، مجموعه دهکده تندرستی، مجموعه شهرک سینمایی و رصدخانه، مجموعه باغ گل، باغ وحش، باغ پرندگان، پارک طبیعت، مجموعه خدمات عمومی و تجاری و فضاهای عمومی تشکیل شده است که در فازهای مجزا و زمان بندی های تعیین شده، اجرا خواهند شد.

نمایی از مراتع آغداش و چپرلی در اواسط خرداد.


آثار تاریخی

  • قلعه بابک در این ناحیه قرار دارد. این قلعه که به نام‌های «دژ بابک»، «بذ و قلعه جمهور» هم معروف است، دژ و مقر سردار تاریخی ایران، بابک خرم‌دین بوده‌است. این قلعه در نزدیکی شهر کلیبر در شمال شرق استان آذربایجان شرقی قرار دارد.
  • قلعه پشتو یکی از آثار تاریخی بخش هوراند از شهرستان کلیبر، قلعه پشتو یا پشتاب است که بر بلندترین کوه بین روستاهای پشتاب و کوجان قرار گرفته است. قلعه در كوهستانی‌ به ارتفاع بيش از 3000 متر بنا شده است. از این قلعه که شبیه قلعه بابک و شاید همزمان با آن بوده است به هنگام نبرد با اعراب حاکم بر منطقه استفادهٔ نظامی می‌شده است[۷].
  • قلعه پیغام: این قلعه در ۱۰ کیلومتری جنوب کلیبر در نزدیکی روستای پیغام بر بالای کوهی که از سه طرف آن پرتگاه است و رود کلیبر از پای این کوه می گذرد قرار گرفته است . از ساختمانهای قلعه و دیوار آن آثار کمی باقی‌مانده است و حفاران و دزدان آثار باستانی همه چیز را تخریب کرده‌اند .مصالح به کار رفته در برج باروها و سیستم نگهداری آی و آب انبار مشابه قلعه بذ و قلعه آوارسین می باشد . باستان شناسان تاریخ این قلعه را به دوران قبل از اسلام و اشکانیان نسبت داده‌اند .این قلعه بر تمامی راههای ورودی و خروجی شهر تسلط داشته و تنها راه قدیم و جدید از کنار آن می گذرد .همان طور که از اسم این قلعه بر می آید وظیفه آن نگهبانی در درب ورودی شهر باستانی بَر یا کلیبر کنونی بوده است.
  • مسجد جامع کلیبر: مسجد جامع کلیبر در مرکز شهر قرار دارد . طول بنا ۵۰ متر عرض آن ۳۰ متر می باشد مسجد دارای گنبدی بزرگ است که در گذشته مناره ای به ارتفاع ۴۵ متر و قطر ۱۷ متر داشته که تا سال ۱۳۳۰ شمسی پابرجا بوده . این مناره به علت بمباران روس ها در شهریور ۱۳۲۰ آسیب دیده و در سال ۱۳۳۰ فرو ریخته است .
  • مقبره شاه قاسم: در 10 کیلومتری آبش احمد ودر 100 کیلومتری تپه معروف نادری و در 50 کیلومتری شهرستان کلیبر و نزدیکیهای روستای خالان و پیره لر واقع شده است .میگویند برادر امام هشتم ما ،امام رضا (ع) بوده و برای تبلیغ دین آمده بود.[۸]

اقتصاد

تا قبل از انقلاب اسلامی، اقتصاد منطقه نوعی خود کفایی محلی داشت؛ تمام غذا در محدوده روستاها تولید می‌شد، و محصول مازاد در شهر کلیبر با اضافه محصول عشایر معاوضه میشد. بعلاوه تعدادی زیاد از فروشندگان دوره گرد به روستاها و ییلاقها سرّ کشیده و نقش چشمگیری در مبادله کالا ایفا میکردند. بعد از انقلاب نظم اجتماعی دگرگون شد؛ شغلهایی مانند چوپانی تحقیر شدند و در نتیجه دامپروری تنزل کرد. از طرفی دیگر تغییرات آب و هوایی و کشت دیم در زمینهای شیب دار باعث فرسایش شدید خاک شده و بازدهی زمین‌ها را به تدریج کاهش داد. مردم مجبورشدند بخش عمده در آمد خود را از کارگری فصلی در تهران تامین کنند. از اواخر دهه ۶۰ دولت مرکزی سختگیری بر سخت و سازهای غیر قانونی در اطراف تهران کنار گذاشت. این کار به مهاجرت گسترده اهالی شهرستان به حاشیه تهران منجر شد. مهاجرین عموماً در کارهای ساختمانی، مخصوصا نقشی ساختمان، مشغول شدند. در سال‌های اخیر، زنبور داری به صورت یک شغل سود آور در آمده، اما، رقابت با عسل‌های تقلبی در بازار آینده زنبور داری را در ابهام برده است. آثار گردشگری در اقتصاد محل هنوز آشکار نشده است.متأسفانه، محدود بودن زمان گرشگری به فصل گرم تابستان امکان سود دهی در این صنعت را محدود کرده است. در سال‌های اخیر فرمانداری کلیبر با برگزاری جشنواره انار و زغال اخته برای ترویج تولید تجاری و بازاریابی این میوه‌ها تلاش کرده است. در اخبار منتشره اغلب بر جنبه‌های جذب گردشگری این جشنواره‌ها تاکید می‌شود. در حال حاضر معدود شغل‌های موجود کارگری در پروژه های تامين برق، گازو آب رساني مي باشد.

تقسیمات کشوری

شهرها: کلیبر

شهرها: آبش‌احمد

پیوند به بیرون

جاذبه های طبيعی شهرستان کليبر:قلعه دره سی، پار جنگلی مکيدی، آبهای گرم شهرستان کليبر، منطقه حفاظت شده آینالو گردشگري كليبر معرفي شهرستان كليبر

منابع

اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.

  1. «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». وب‌گاه رسمی وزارت کشور ایران. دریافت‌شده در آبان ۱۳۸۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  2. «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵، جمعیت تا سطح آبادی بر حسب سواد». وب‌گاه رسمی مرکز آمار ایران. دریافت‌شده در آبان ۱۳۸۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  3. http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=832
  4. http://www.tabnak.ir/fa/news/272674/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA-%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1
  5. Jamie Maslin, "Iranian Rappers and Persian Porn: A Hitchhiker's Adventures in the New Iran", 2009.
  6. http://www.kaleibar.com/makantafrihi/30-gale-darasi.html
  7. http://www.tabriz.ir/?PageID=114
  8. http://www.shahrimiz.com/index.php/1389-04-07-20-32-53/258-1390-01-29-22-58-33.html