ویلهلم ریتر فون لیب

ویلهلم ریتر فون لیب
زاده	۵ سپتامبر ۱۸۷۶ لاندسبرگ آم لش، پادشاهی بایرن، امپراتوری آلمان
درگذشته	۲۹ آوریل ۱۹۵۶ (۷۹ سال) فوسن، آلمان غربی
وفاداری	امپراتوری آلمان (تا ۱۹۱۸) جمهوری وایمار (تا ۱۹۳۳) آلمان
شاخه نظامی	نیروی زمینی
سال‌های خدمت	۱۸۹۵–۱۹۳۸ ۱۹۳۹–۱۹۴۲
درجه	فیلدمارشال
یگان	گروه ارتش شمال
جنگ‌ها و عملیات‌ها	جنگ جهانی اول جنگ جهانی دوم: عملیات بارباروسا: نبرد منطقه بالتیک محاصره لنینگراد
نشان‌ها	صلیب آهنین صلیب شوالیه صلیب آهنین

ویلهلم ریتر فن لیب (به آلمانی: Wilhelm Ritter von Leeb) (۵ سپتامبر ۱۸۷۶–۲۹ آوریل ۱۹۵۶) یک نظامی و فیلدمارشال آلمانی در دوره امپراتوری آلمان، جمهوری وایمار و رایش سوم بود که فرماندهی واحدهای مختلفی را در جریان جنگ جهانی دوم بر عهده داشت.

سال‌های اولیه

روز ۵ سپتامبر سال ۱۸۷۶ در لاندسبرگ آم لش در بایرن متولد شد. در سال ۱۸۹۵ به عنوان دانشجو به یک هنگ توپخانه صحرایی در بایرن ملحق شد. سال ۱۹۰۰ داوطلبانه در سرکوب شورش مشتزن‌ها در چین مشارکت نمود. پیش از آغاز جنگ جهانی اول با درجه سروانی به ستاد کل بایرن پیوست. تمامی طول جنگ را به عنوان افسر ستادی گذراند. در همین دوره ضمن ارتقا به درجه سرگردی، مقام شوالیگی را از پادشاه بایرن دریافت نمود تا عنوان «ریتر» به نام او اضافه شود. پس از جنگ به جایگاه نجیب‌زادگی در بایرن رسید و در رایشسور به خدمت ادامه داد. سال ۱۹۲۳ در سرکوب کودتای مونشن توسط آدولف هیتلر حضور داشت. سال ۱۹۲۵ به درجه سرهنگی نائل آمد.

ورماخت

هنگامی به قدرت رسیدن هیتلر، با درجه سرلشکری جزو ژنرال‌های ارشد به حساب می‌آمد. در بازسازی نیروی زمینی آلمان در اوایل دهه ۱۹۳۰ نقش قابل ملاحظه‌ای داشت. در پی مسئله بلومبرگ-فریچ، سال ۱۹۳۸ اجباراً بازنشسته شد. با این حال با بروز احتمال جنگ، هشت ماه بعد ورماخت مجدداً او را به خدمت فراخواند. او یکی از منتقدان حاکمان رایش سوم به حساب می‌آمد.

شوروی

فون لیب در جریان عملیات بارباروسا، تهاجم آلمان به شوروی، فرماندهی گروه ارتش شمال را بر عهده داشت. نیروهای تحت امر او متشکل از دو ارتش میدانی و یک گروه زرهی، تهاجم خود را به منطقه بالتیک از روز ۲۲ ژوئن سال ۱۹۴۱ آغاز نمودند و در ابتدا با سرعت زیادی پیش رفتند. به هر صورت فون لیب به عنوان متخصص رزم دفاعی، آموزش هدایت آرایش‌های بزرگ متحرک را ندیده بود. بدین شکل به زودی اصطکاک بین او و فرماندهان ارشد نیروهای زرهی پدید آمد. فون لیب از پیشروی سریع این نیروها و ایجاد شکاف بدون پوشش بین آن‌ها و قوای پیاده‌نظام نگران بود؛ درحالیکه فرماندهان یگان‌های زرهی از جمله ارتشبد اریش هوپنر، فرمانده گروه زرهی ۴، بر طبق تاکتیک‌های رزمی خود، فون لیب را بسیار کند می‌دیدند. بدین شکل، با رسیدن تانک‌های گروه ارتش به رود دوینا، فون لیب، با وجود اعتراض فرماندهان خود، روز ۱ ژوئیه دستور به توقف حدود یک هفته‌ای آن‌ها در دونابورگ جهت رسیدن پیاده‌نظام داد. بر خلاف نظر هوپنر مبنی بر پیشروی سرنیزه زرهی در خط مقدمی کم‌عرض به طرف لنینگراد، فون لیب تا روز ۷ ژوئیه تهاجم را در خط مقدمی گسترده ادامه داد. با این حال، با ملاقات فیلدمارشال والتر فن براوخیچ، فرمانده نیروی زمینی، از قرارگاه فون لیب، در نهایت نظر هوپنر تأیید و قرار بر یورش نیروهای زرهی از دو مسیر مجزا به سمت لنینگراد شد. نیروهای زرهی جلودار فون لیب تا روز ۱۷ ژوئیه با فائق آمدن بر مواضع دفاعی دشمن در رود لوگا، تنها ۱۳۰ کیلومتر با لنینگراد فاصله داشتند. این بار فرماندهی عالی دستور به توقف سرنیزه زرهی جهت رسیدن پیاده‌نظام ارتش شانزدهم و امنیت‌بخشی به جناح راست آن داد. فون لیب که این بار حامی حرکت سریع بود، از فرماندهی عالی ورماخت خواست این فرمان را لغو کند اما به جایی نرسید. این توقف سه هفته به ارتش فرصت داد دفاع خود را تقویت کند. در این هنگام نیروهای فون لیب حدود ۷۰۰ کیلومتر در عمق اراضی شوروی پیش رفته و منطقه بالتیک را پاکسازی کرده بودند. در این موقعیت طول خط تدارکاتی گروه ارتش بسیار طولانی شده بود و در معرض حمله پارتیزان‌های دشمن قرار داشت. با متوجه شدن پیاده‌نظام گروه ارتش به جناحین به دستور فرماندهی عالی، پیشروی برق‌آسای اولیه ۳۰ کیلومتر در روز فون لیب در ماه اوت به تنها ۱ تا ۲ کیلومتر در روز تقلیل یافت. در این حال دفاع از جناح راست ۳۶۰ کیلومتری گروه ارتش به صورت بسیار دشواری صورت می‌گرفت. در دیدار روز ۲ اوت فیلدمارشال والتر فن براوخیچ، فرمانده کل نیروی زمینی، فن لیب با اشاره به خط مقدم بیش از طولانی گروه ارتش شمال، اذعان به نیاز خود به ۳۵ لشکر به جای ۲۶ لشکر کنونی جهت دفاع از آن کرد. او دستور به حضور نزدیک‌تر لشکرهای امنیت مناطق پشت سر به خط مقدم داد. فن لیب در تلاش بود چهار لشکر پیاده‌نظامی را که از گروه ارتش او به ارتش نهم گروه ارتش مرکز سپرده شده بود، پس بگیرد.

ترفیع درجات:

• ۳ مارس ۱۸۹۷: ستوان دوم
• ۱۳ مه ۱۹۰۵: ستوان یکم
• ۷ مارس ۱۹۱۲: سروان
• ۱۹ مه ۱۹۱۶: سرگرد
• ۱ اکتبر ۱۹۲۰: سرهنگ دوم
• ۱ فوریه ۱۹۲۵: سرهنگ
• ۱ فوریه ۱۹۲۹: سرتیپ
• ۱ دسامبر ۱۹۲۹: سرلشکر
• ۱ آوریل ۱۹۳۴: سپهبد (ژنرال توپخانه)
• ۱ نوامبر ۱۹۳۹: ارتشبد
• ۱۹ ژوئیه ۱۹۴۰: فیلدمارشال

روز ۱۲ ژانویه سال ۱۹۴۲ به درخواست خودش، فون لیب از فرماندهی گروه ارتش شمال عزل گردید و دیگر هیچگاه به خدمت فراخوانده نشد. پس از جنگ دستگیر و در دادگاه نورنبرگ به سه سال زندان محکوم گشت. فیلدمارشال ویلهلم ریتر فون لیب سال ۱۹۵۶ درگذشت.