هنری ششم: قسمت دوم

صفحه نخست بخش دوّم هنری ششم از چاپ فولیو.

هنری ششم: قسمت دوم نمایشنامه‌ای تاریخی اثر ویلیام شکسپیر است؛ که در حدود سال‌های ۱۵۹۰–۱۵۹۲ نوشته شده‌است.

مآخذ نمایشنامه

مآخذ اصلی مواد تاریخی کتاب «سیر تاریخ انگلستان، اسکاتلند و ایرلند» اثر رافائل هالینشد (۱۵۸۶–۱۵۸۷)؛ و همچنین «اتحاد دو خانواده مشهور و درخشان لنکستر و یورک» اثر ادوارد هال (۱۵۴۷) است. همچنین دو نمایشنامه دیگر که در برگیرنده مطالب سه قسمت هنری ششم شکسپیر هستند با عنوان‌های: «اولین بخش مجادله بین دو خانواده معروف یورک و لنکستر» و «تراژدی حقیقی ریچارد دوک اهل یورک» نیز وجود دارند که نوشته شدن این دو نمایشنامه را عده‌ای به شکسپیر نسبت می‌دهند. منتقدان دربارهٔ این دو نمایشنامه و ارتباطشان با نمایشنامه هنری ششم دو عقیده مختلف دارند:
اول: «مجادله» و «تراژدی حقیقی» دستنویس‌های خام و بازبینی نشده هنری ششم: قسمت‌های دوم و سوم است.
دوم: «مجادله» و «تراژدی حقیقی» توسط شکسپیر نوشته نشده‌اند و نسخه‌های تقلبی هستند.

تاریخ وقوع حوادث نمایشنامه

نمایشنامه هنری ششم در قسمت دوم در بر گیرنده وقایع سال‌های ۱۴۵۵–۱۴۴۵ است. از جمله وقایع تاریخی که در نمایشنامه شکسپیر به آن‌ها اشاره شده‌است و از جمله رویدادهای تأیید شده عصر هنری ششم (تاریخ سلطنت ۱۴۷۱–۱۴۲۲) شناخته می‌شوند می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• جنگ‌های گل رز
• قتل همپفری دوک لنکستر (۱۴۴۷)
• شورش جک کید (۱۴۵۰)
• پیروزی یورک‌ها در سنت آلبنز (۱۴۵۵)

شخصیت‌های نمایش

خوابگاه کاردینال بوفورت؛ اثر جاشوا رینولدز (۱۷۸۸)

توبه و طلب بخشش الینور کابهم (دوشس گلاستر)؛ اثر ادوین آستین ابی (۱۹۰۰)

این نمایش در ۵ پرده تدوین شده‌است و دارای ۴۷ شخصیت و تعدادی سیاهی لشکر است. شخصیت‌های اصلی نمایش عبارتند از:

• هنری ششم: پادشاه انگلستان؛ اکنون به سنی که خود قادر به حکومت باشد رسیده‌است، ولی شاهی رقت‌انگیز، ضعیف و کاملاً منفی است. ترحم احمقانه او بیش از آنست که بتواند شاهی خوب باشد، اما در باطن مردی پاک و مقدس است، که این روحیات کلیسایی نیز مناسب تاج شاهی نیست.
• همفری: دوک گلاستر، عموی شاه و «قیم عالی»، رئیس مملکت.
• کاردینال بوفورت: اسقف وینچستر، روحانی متکبر، برادر پدربزرگ شاه و رهبر خائن و مغرور مخالفان گلاستر؛ مردی که چشمان سرخ و درخشانش از کینه‌های او حکایت دارند.
• دوک سافوک: سوگلی شاه؛ او کسی است که خیانت و ناپاکی اش چشمه سیمگون آب انگلستان را آلوده کرده‌است.
• دوک سامرست: برادر خوب شاه و عضو جناح لنکستر (رز قرمز).
• دوک باکینگهام: برادر خوب شاه و عضو جناح لنکستر (رز قرمز).
• لرد کلیفورد: برادر خوب شاه و عضو جناح لنکستر (رز قرمز).
• پسر لرد کلیفورد: عضو جناح لنکستر (رز قرمز).
• لرد سی: برادر خوب شاه و عضو جناح لنکستر (رز قرمز).
• ریچارد پلانتاجنت: یورک کوتوله کله‌شق که دستش را برای چنگ زدن به ماه دراز کرده؛ رهبر جناح یورک (رز سفید).
• ادوارد: تلی از خشم، قلنبه‌ای گندیده و هضم نشده که رفتارش مانند هیکلش کج است.
• ریچارد: پسر ادوارد.
• ارل سالزبری: از جناح یورک (رز سفید).
• ارل واریک: از اعضای جناح یورک (رز سفید).
• جک کید: ملقب به لرد مورتیمر؛ فردی هوچی و عوامفریب.
• متیو گاف: از اوباش زیر دست جک کید.
• جورج بویس: از اوباش زیر دست جک کید.
• جان هانلند: از اوباش زیر دست جک کید.
• دیک قصاب: از اوباش زیر دست جک کید.
• اسمیت بافنده: از اوباش زیر دست جک کید.
• مایکل: از اوباش زیر دست جک کید.
• سر همفری ستافورد و ویلیام ستافورد: دو برادر که با کید پیکار می‌کنند.
• الکساندر ایدن: نجیبزاده‌ای اهل کنت که در نهایت جک کید را می‌کشد.
• مارگارت دانژو: ملکه هنری ششم، شهبانویی زیبا ولی سرسخت، سنگدل و آمر با اراده‌ای پولادین.
• الینور کابهم: دوشس گلاستر، زنی با روحیه‌ای تسخیر ناپذیر؛ بانویی که از ایفای نقش در نمایش پر خطر سرنوشت ابایی ندارد.
• هیوم
• ساوث ول: کشیشان نابکار.
• مارجری جردن: جادوگر.
• راجر بالینگ بروک: شعبده باز.
• آسمات: شبح
• سر جان استنلی: محافظ دوشس گلاستر در تبعید.
• لرد اسکیلز: فرمانده برج لندن.
• ووکس: نامه رسان.
• کاپیتان کشتی
• ناخدا
• دستیار ناخدا
• والتر ویتمور: قاتل دوک سافوک.
• تامس هورنر، زراد و پیتر دستیارش.
• شهردار سنت آلبنز.
• کشیش شهر چاتام.
• سیمپکاکس، شیاد و همسرش
• نجیبزادگان، ملازمان، دادخواهان، گزمه‌ها، سربازان، نگهبانان، پیک‌ها، جارچیان، شهروندان و اراذل و اوباش.

محل وقوع حوادث نمایشنامه

نقاط مختلف انگلستان.