نقشه ایران در دوره افشاریه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نقشهٔ ایران در دوره افشاریه

مشخصات
  • نام: نقشهٔ ایران در دوره افشاریه
  • نقشه‌نگار: امانوئل بوئن
  • نوع: اطلس سیاسی و طبیعی
  • منطقه: ایران و کشورهای همسایه
  • سال انتشار: ۱۷۴۷ میلادی، ۱۱۲۶ خورشیدی
  • انتشارات:
  • مقیاس: ۱۸۰ مایل
  • ابعاد:

نقشهٔ ایران در دوره افشاریه به سال ۱۱۲۶ خورشیدی و توسط امانوئل بوئن جغرافی‌دان و نقشه‌کش بریتانیایی ترسیم شده‌است، این نقشه که وسعت و محدوده پادشاهی دودمان افشاریه را نمایش می‌دهد علاوه بر نشان دادن نام خلیج فارس، اسامی بسیاری از مناطق، شهرها، دریاچه‌ها و دریاهای آن زمان از ایران را نیز دربرگرفته‌است. این نقشه از کشور ایران در سال ۱۷۴۷ (میلادی) برابر با ۱۱۲۶ خورشیدی و ۱۱۶۰ قمری و در زمان سلسله افشاریان رسم شده‌است.[۱]

توضیحات نام دریاهای شمال و جنوب ایران[ویرایش]

پهنه آبی شمال ایران را با نام کاسپین و خلیج فارس را با نام خلیج فارس و پهنه آبی که امروزه خلیج فارس نامیده می‌شود را دریای پارس و سیستان و بلوچستان را مکران نام برده‌است. خوزستان نیز به‌صورت KHUZESTAN و استان فارس به‌صورت فارسستان در نقشه قابل توجه است. بازسازی این نقشه بر جلد کتاب خلیج فارس نامی کهن و میراث فرهنگی در سال ۱۳۸۳ در ایران[۲]

PersianSeaنقشه ایران در دوره افشاریه ۱۷۴۷توسط امانوئل بوئن

توضیحات گوشه نقشه[ویرایش]

قسمتی از نقشه:
نام شهرهای سلماس، تبریز، اورمیه، خوی، صوفیان، مرند و مراغه در اطراف دریاچه ارومیه (در نقشه: دریاچه شاهی)

ترجمه توضیحات پایین نقشه بیانگر جدید بودن (در زمان خود) و صحیح بودن نقشه می‌باشد. این نقشه بنا بر شرح گوشه آن، بازگوکننده این است که نقشه مربوط به ایران و کشورهای همسایه می‌باشد. امانوئل بوئن در این توضیحات مدعی شده‌است که نقشه بر اساس جدیدترین و ثابت‌شده‌ترین نقشه‌ها ترسیم شده‌است.

مقیاس‌ها[ویرایش]

در گوشه پایین نقشه دو مقیاس موجود است که بالایی بر اساس واحد لیگ پارسی و پایینی بر اساس مایل انگلیسی می‌باشد. مقیاس‌ها ۵۴ لیگ پارسی را ۱۸۰ مایل انگلیسی بیان می‌کنند.

حاشیه نقشه[ویرایش]

نقشه دریای خزر در نقشه ایران در دوره افشاریه

در حاشیه پایینی نقشه عبارت طول جغرافیایی شرقی (Longitude East) نوشته شده، همچنین در ۴ کناره نقشه به طول و عرض جغرافیایی اشاره شده‌است. علاوه بر این در حاشیه پایین نقشه عبارت from London آورده شده که ثابت می‌کند نقشه در شهر لندن تهیه و چاپ شده‌است. این نقشه با شماره ۶۲۶۸۸۸ در کتابخانه کنگره، واحد تفکیک و جداسازی نقشه‌ها موجود است. در پایین نقشه نام امانوئل بوئن و سال ترسیم نقشه با دست‌خط دوره جدید و به صورت دست‌نویس نوشته شده‌است.

نقاشی[ویرایش]

در کنار توضیحات گوشه پایین نقشه نقاشی وجود دارد که موارد زیر در آن دیده می‌شود:

  1. کالسکه بزرگ ۱۲ اسبه که یک اتاق بزرگ را حمل می‌کند.
  2. کالسکه شتر که سواری بر آن نشسته‌است.
  3. ۴ مرد که یکی شمشیری بر کمر دارد و نیزه‌ای بر دست گرفته، دیگری حامل تیر و کمان است و سومی تبر بر دست دارد.
  4. اسب ایستاده

راهنمای نقشه[ویرایش]

در نقشه ایران در سال ۱۱۲۶ خورشیدی، راه‌های آن دوره، کوه‌ها، جنگل‌ها، دریاچه‌ها، دریاها، شهرها و رودهای کوچک و بزرگ با نشان‌های ویژه خود نمایش داده شده‌اند.

همسایه‌ها و محدوده مرز ایران در نقشه[ویرایش]

  • همسایه شرقی:

همسایه شرقی ایران در نقشه در دوره افشاریه، امپراتوری مغولان هند ذکر شده‌است.

  • همسایه‌های شمال شرقی:

همسایه‌های شمال شرقی در نقشه، محدوده حکمرانی پادشاهی سمرقند و پادشاهی بلخ ثبت شده‌است.[۳]

  • همسایه‌های شمالی:

سرزمین خوارزم و ازبک در شمال ایران قرار دارد.

  • همسایه‌های شمال غربی:

دریای سیاه و امپراتوری عثمانی[۴]

  • همسایه غربی:

امپراتوری عثمانی

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  • «آشنایی با پایگاه‌های اینترنتی ایران‌شناسی». روزنامه اطلاعات. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۳۹۰.
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Map of Iran in Afsharid Era». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۲۰.