چندلتی
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
یک نقاشی چندلته‌ای یا چندلوحه‌ای یا مرقع یا پولیپتیک یا پُلیپتیک (در زبان یونانی: -poly "بسیار" و ptychē "کتاب") (به انگلیسی: Polyptych) یک نقاشی، معمولاً بر روی تخته پانل است که به بخش‌ها یا پانل‌های چندگانه تقسیم می‌شود. به‌طور خاص، دولوحی یک اثر هنری دوبخشی است؛ یک سه‌لتی کاری سه‌بخشی و چهارلتی دارای چهار قسمت است.[۱][۲]
از لحاظ تاریخی، نقاشی‌های چندلوحی معمولاً یک پانل «مرکزی» یا «اصلی» را نمایش می‌دادند که معمولاً بزرگ‌ترین آنها است. پانل‌های دیگر پانل‌های «جانبی» یا «بال» نامیده می‌شوند. گاهی، همان‌طور که در آثار گنت و ایزنهایم مشهود است، پانل‌های لولایی می‌توانند از نظر آرایش متفاوت باشند تا نماهای متفاوتی را در قطعه نشان دهند. پانل‌های بالایی اغلب صحنه‌های ایستا را به تصویر می‌کشند، در حالی که پانل‌های پایینی (پردلا)، اغلب صحنه‌های روایی کوچک را به تصویر می‌کشد.
به‌طور معمول، نقاشان اوایل دورهٔ رنسانس این نقاشی‌ها را خلق می‌کردند، که اکثریت آنها آثار خود را به صورت محراب در کلیساها یا خود کلیساها طراحی کردند. این شکل از هنر در میان چاپگران اوکی‌یو-ئه در دورهٔ اِدو ژاپن نیز بسیار محبوب بود.
برخی از نسخه‌های خطی قرون وسطی، به‌ویژه آثار کارولینژی، که در آنها ستون‌های صفحه با حاشیه‌هایی که شبیه نقاشی‌های چندگانه است، قاب‌بندی شده‌اند.
تاریخ و توسعه
[ویرایش]در حالی که نقاشی چندلوحی به عنوان شکلی از هنر مقدس سرچشمه می‌گیرد، به عنوان اصطلاحی برای توصیف کلی هر اثر هنری تشکیل‌شده از چندین قطعهٔ هنری مانند مجسمه‌سازی، عکاسی، یا ویدئو و فرم‌های هنری مبتنی بر متن است.[۳]
در نقاشی‌های رنسانس اروپایی، یک چندلوحی اغلب در یک محیط عبادی دیده می‌شود که اغلب به‌عنوان محراب دیده می‌شود. در حالی که منشأ دقیق هنر چندگانه نامشخص است، اولین نمونه‌های آن از ایتالیا در اوایل قرن چهاردهم میلادی توصیف شده است. توسعهٔ هنر کلیسا در قرن سیزدهم میلادی شاهد ادغام نمادهای بیزانسی با سبک معماری گوتیک بود. این تأثیرات دوقلو منجر به چیزی شبیه چندپتیکه رنسانس شد که امروزه قابل تشخیص است. کار دوچیو دی بوئونینسگنا که در اوایل و اواسط قرن چهاردهم میلادی در سیه‌نا فعال بود، نمونه‌ای اولیه از شکل چندلوحی با تأثیرات اولیهٔ بیزانس را ارائه می‌دهد.
منابع
[ویرایش]- ↑ «Polyptych | Definition of Polyptych by Merriam-Webster». web.archive.org. ۲۰۲۰-۱۱-۲۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۳-۱۳.
- ↑ «Polyptych – Art Term | Tate». web.archive.org. ۲۰۲۱-۰۲-۲۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۳-۱۳.
- ↑ "Polyptych - National Portrait Gallery". www.npg.org.uk. Retrieved 2023-05-09.
برای مطالعه بیشتر
[ویرایش]- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Polyptych». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۵ فوریهٔ ۲۰۲۴.