نعنا

نعنا
پونه آسیایی
آرایه‌شناسی
فرمانرو:	گیاهان
(طبقه‌بندی‌نشده):	گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده):	دولپه‌ای‌های نو
(طبقه‌بندی‌نشده):	آستریدها
راسته:	نعناسانان
تیره:	نعناعیان
تبار:	Mentheae
سرده:	Mentha L.
Type species
نعناع زینتی L.
Species
متن را ببینید

مزرعه نعناع تنگ طه

نعنا یا نعناع، پونه، پودنه (نام علمی: Mentha) گیاهی است از رده دولپه‌ای‌های پیوسته گلبرگ که سردسته تیره نعناعیان و از سبزی‌های خوراکی است. این گیاه تمام اسانس‌ها و خواص پونه را دارد؛ ولی برگ‌هایش کرک کم‌تری دارند و بریدگی‌های کنار برگ‌های آن بیش‌تر از پونه و اسانس آن نیز ملایم‌تر است.

نعنا گیاهی است علفی با ریشه هوایی و ساقه‌های مستقیم و چهارگوش و زیرزمینی. ساقه و برگ‌های خوش‌بوی آن خوراکی و دارویی است و گاهی گل‌های رنگین دارد.

برگ‌های آن به طول ۳ تا ۵ سانتی‌متر، متقابل، نیزه‌ای یا دوکی است، حاشیهٔ آن دارای بریدگی‌های عمیقی است، بریدگی‌های کناره آن نوک تیز است. کرک برگ‌های نعنا کم است. نعنا سبز معمولاً در سرتاسر جهان کشت می‌شود، این گیاه حاصل تبدیل و ماندگاری بوته گیاه ریحان چند ساله می‌باشد. این گیاه در نواحی شمال ایران و اطراف تهران به حالت وحشی و پرورشی می‌روید.

نعنای قرمز گونه‌ای از نعنا است که در لبه رودخانه‌ها و در جریان آب‌های ملایم و کم‌عمق می‌روید و چون برگ‌هایش قرمزرنگند به این نام خوانده می‌شود.

گونه‌ها

• پونه (گیاه) Mentha pulegium
• منتا رکوینی Mentha requienii
• نعنای آبی Mentha aquatica
• پونه آسیایی Mentha longifolia
• نعناع زینتی Mentha spicata
• نعناع سیبی Mentha suaveolens
• نعناع کوهی Mentha piperita
• نعنای وحشی Mentha arvensis
• نعنای آبی – یا نعنای مرداب
• نعنای وحشی – یا نعنای ژاپنی
• نعنای آسیایی
• نعنای استرالیایی - نعنای رودخانه
• نعنای کانادنسیس
• نعنای سروینا - پونه هارت
• نعنای برگاموت – نعنای لیمویی
• نعنای کریسپاتا - نعنای برگ چین دار
• نعنای کونینگامی
• نعنای داهوریکا -
• نعنای باریک - نعنای دیمنیک
• Mentha asiatica
• Mentha australis
• Mentha canadensis
• Mentha cervina
• Mentha citrata
• Mentha crispata
• Mentha dahurica
• Mentha diemenica
• Mentha laxiflora
• Mentha sachalinensis
• Mentha satureioides
• Mentha vagans

خواص دارویی و کاربرد

برگ نعنا

نعناع تنگ طه

این گیاه همه آثار نیرودهنده و بادشکن و خلط‌آور پونه (گیاه) را داراست.

منتول موجود در نعناع به‌طور اختصاصی تولید ۳ مدیاتور اصلی التهاب توسط منوسیتها را مهار می‌کند. سنتز لکوترین B4، پروستاکلاندین و اینترلوکین۱ توسط منتول مهار می‌شود؛ بنابراین در درمان بیماری‌های التهابی نظیر آسم برونشیال، کولیت و رینیت آلرژیک بسیار مؤثر است. از انساج نعنا نوعی کافور قابل تبلور نیز به دست می‌آورند که مانند کافور معمولی به کار می‌رود. دم‌کرده برگ نعنا را برای تقویت و رفع نفخ معده و روده مصرف می‌کنند.

برگ‌های خشک و نرم شده نعنا را برای خوشبو کردن ماست و دوغ و سرخ‌شده آن را در روغن که به نام نعنا داغ موسوم است برای خوشبو کردن برخی آش‌ها به کار می‌رود.

منابع

• معین، محمد. فرهنگ فارسی. امیر کبیر، ۱۳۶۰.  این مقاله شامل بخش‌هایی به قلم محمد معین (درگذشته در ۲۱ تیر ۱۳۵۰) است. حقوق معنوی آن بخش‌ها برای محمد معین محفوظ است.
• هوشیار، محمدجواد. خواص سبزی‌ها. 
• کتاب خواص سبزی‌های خوراکی / تألیف:مرتضی نظری
• گیاهان دارویی / دکتر زرگری