نارون چینی

نارون چینی
	نارون چینی
وضعیت حفاظت
	; کمترین نگرانی (IUCN 3.1)
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	گیاهان
راسته:	گل‌سرخ‌سانان
تیره:	نارونیان
سرده:	نارون
گونه:	نارون چینی
نام دوبخشی
	Ulmus parvifolia;

نارون چینی (نام علمی: Ulmus parvifolia)، یا نارون پوست‌توری،^[۱] گونه‌ای بومی شرق آسیا از جمله سرزمین اصلی چین، تایوان، ژاپن، کره شمالی، کره جنوبی و ویتنام است.^[۲] آن را به‌عنوان «یکی از خارق‌العاده‌ترین نارون‌ها که دارای ظرافت یک راش جنوبی برازنده هستند» توصیف کرده‌اند.^[۳]

این درخت در سال ۱۷۹۴ توسط جیمز ماین به انگلستان معرفی شد که در چین برای گیلبرت اسلیتر (Gilbert Slater) از لولیتون، اِسِکس جمع‌آوری کرد.^[۴]^[۵]

شرح[ویرایش]

درختی کوچک تا متوسط، برگریز، نیمه برگریز (به ندرت نیمه همیشه سبز) به ارتفاع ۱۰ تا ۱۸ متر و پهنای ۱۵ تا ۲۰ متر، تنه و تاج باریک. برگ‌های چرمی و درخشان سبز تک‌دندانه‌ای کوچک، ۲ تا ۵ سانتی‌متر طول و ۱ تا ۳ سانتی‌متر عرض دارند و اغلب تا اواخر دسامبر یا حتی ژانویه در اروپا و آمریکای شمالی نگهداری می‌شوند. گل‌های گرده‌افشانی شده در باد در اوایل پاییز کوچک و نامرئی تولید می‌شوند. میوه آن فندقه بالدار است، بیضوی تا بیضی شکل، ۱۰ تا ۱۳ میلی‌متر و عرض آن ۶ تا ۸ میلی‌متر است.^[۲] فندقه بالدار عمدتاً بدون کرک است، بذر در مرکز یا به سمت راس بر روی یک ساقه به طول ۱ تا ۳ میلی‌متر قرار دارد. به سرعت بالغ می‌شود و تا اواخر پاییز پراکنده می‌شود. تنه دارای پوسته‌ای زیبا و پوسته پوسته از خاکستری خال‌دار با رنگ قهوه‌ای مایل به زرد و قرمز است و نام رایج دیگر آن، نارون پوست‌توری را ایجاد می‌کند، اگرچه زخم ناشی از از دست رفتن عمده شاخه‌ها می‌تواند منجر به زخم‌های بزرگ مانند شبه‌سرطان شود. پلوئیدی: ۲n = ۲۸.^[۵]^[۶]^[۷]^[۸]

بسیاری از پرستاران و جنگلبانان به اشتباه نارون پاکوتاه را که به سرعت در حال رشد، بیماری و عمر نسبتاً کوتاه با درختان ضعیف است، «نارون چینی» می‌نامیده‌اند. این امر به نارون واقعی چینی شهرت بدی داده است. این دو نارون گونه‌های بسیار متمایز و متفاوتی هستند. از جمله تفاوت‌های آشکار دیگر با افزایش سن پوست نارون پاکوتاه عمیقاً برجسته و شیاردار می‌شود و دارای ظاهری بسیار خشن و سیاه مایل به خاکستری است، در حالی که پوست صاف نارون چینی پوسته‌پوسته و لکه‌دار می‌شود و لکه‌های بسیار متمایز و روشن را نمایان می‌کند، از این رو مترادف نارون پوست‌توری برای نارون چینی واقعی.^[۹]

چوب و الوار[ویرایش]

نارون‌ها، گردوی گرمسیری و زبان‌گنجشک همه دارای چوب بسیار سخت و محکمی هستند که آنها را برای مواردی مانند دسته ابزار، کمان و چوب بیس‌بال محبوب کرده است. نارون چینی سخت‌ترین نارون محسوب می‌شود. به دلیل سختی، استحکام و مقاومت بالا در برابر شکافتن، نارون چینی از همه چوب‌ها برای دسته‌های اسکنه و موارد مشابه استفاده می‌شود. از چوب نارون چینی بیشتر برای مبلمان، کابینت، روکش و کفپوش چوبی سخت استفاده می‌شود و همچنین استفاده‌های تخصصی مانند ساخت کمان بلند و دسته ابزار است. بیشتر چوب‌های الوار شده تجاری به‌طور مستقیم به جای تولیدکنندگان خرده‌فروشی چوب به تولیدکنندگان منتقل می‌شود.^{^{[نیازمند منبع]}}

نارون چینی جوان در برگ‌های جدید
برگ‌های تازه
شاخ و برگ و میوه
پوست درخت
درخت کهنسال

درون‌چوب نارون چینی از رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز تا برنزه یا گوشتی رنگ متغیر است در حالی که برون‌چوب درخت به رنگ سفید نزدیک می‌شود. گره چوب اغلب زیبا و چشمگیر هستند. برخلاف نارون‌های دیگر نارون چینی تازه بریده دارای بوی فلفلی و تند است. در حالی که به راحتی می‌چرخد و بدون تراش یک خراط خوب صیقل می‌گیرد و جزئیات را به خوبی حفظ می‌کند، چوب الیافی معمولاً برای حکاکی یا ابزارهای دستی بسیار سخت در نظر گرفته می‌شود. نارون چینی حاوی سیلیس است که بر چاقوها و اره‌های برقی سخت است، اما به راحتی سنباده می‌شود. مانند دیگر چوب‌های دارای گره در هم تنیده، سطوح باید بسیار تیز نگه داشته شوند تا از پاره شدن در حاشیه گره چوب جلوگیری شود. در بخار به راحتی خم می‌شود، پیچ‌ها را خوب نگه می‌دارد اما سوراخ‌های اولیه و سرپیچ شدن مورد نیاز است. این چوب تمایل به چوب «سرزنده» دارد و هنگام خشک شدن تمایل به پیچ خوردن و کج شدن دارد. این چوب مقاوم در برابر آب به راحتی بیشتر لک می‌گیرد.^{^{[نیازمند منبع]}}

طبقه بندی

زیرگونه‌ها، انواع و اشکال:

Ulmus parvifolia var. coreana Nakai

Ulmus parvifolia f. lanceolata Ueki

آفت‌ها و بیماری‌ها[ویرایش]

نارون چینی در برابر بیماری نارون هلندی (Dutch elm disease) بسیار مقاوم است اما مصون نیست. همچنین در برابر سوسک برگ نارون بسیار مقاوم است اما حساسیت متوسطی به زرده‌ای نارون (Elm yellows) دارد.^[۱۰] در آزمایش‌ها موجود در پرورشگاه سانشاین اوکلاهما، این گونه به‌عنوان بهترین دارای مقاومت در برابر آفت‌ها حدود ۲۰۰ گونه شناخته شد^[۱۱] با این حال کلینیک تشخیص گیاهان دانشگاه میزوری، شاخ و برگ را تنها تا حدی در برابر لکه سیاه رز مقاوم دانست.^[۱۲]

شپشک بالش‌پنبه‌ای یا شپشک آردی، که اغلب توسط مورچه‌ها محافظت و «گله» می‌شوند، عسل چسبناک و شیرینی به وجود می‌آورند که می‌تواند برگ‌ها را کپک‌زده و با چکیدن روی خودروها و اثاثیه مزاحم جزئی باشد. با این حال هجوم شدید به درختان سالم یا آسیب‌های آشکار آنها غیرمعمول است.^{^{[نیازمند منبع]}}

در برخی از مناطق جنوبی ایالات متحده، قارچی به نام پوسیدگی ریشه تگزاس (Phymatotrichopsis omnivora) شناخته شده است که باعث مرگ ناگهانی نارون‌های پوست‌توری در هنگام آلوده شدن می‌شود.

کشت[ویرایش]

نارون چینی یک درخت چشم‌انداز خشن است، برای استفاده در شرایط سخت کاشت مانند پارکینگ، در کاشت‌های کوچک در کنار خیابان‌ها و در میدان‌ها یا حیاط‌ها از مقاومت کافی برخوردار است. درختی است که می‌توان گفت همه جا در بین نارون‌ها وجود دارد که اکنون در همه قاره‌ها به جز قطب جنوب یافت می‌شود. این گیاه در پایان قرن ۱۸ به‌عنوان تزئینی به اروپا معرفی شد و در بسیاری از باغ‌های گیاه‌شناسی و باغچه‌ها یافت می‌شود.

این درخت در سال ۱۷۹۴^[۱۳] به ایالات متحده معرفی شد و در سال‌های اخیر به‌عنوان جایگزینی برای نارون آمریکایی از بین رفته در اثر بیماری نارون هلندی بسیار محبوب شده است. این درخت از سال ۱۸۵۷ در ویکتوریای استرالیا توزیع شد.^[۱۴] در آغاز قرن بیستم، توسط Searl's Garden Emporium، سیدنی به بازار عرضه شد. در نیوزلند مشخص شد که برای مکان‌های بادگیر در امتداد ساحل مناسب است. این درخت معمولاً به عنوان زینتی در ژاپن به‌خصوص در اطراف قلعه اوساکا کاشته می‌شود.^[۱۵]

نارون چینی یکی از سرسخت‌ترین گونه‌های چینی در برابر سرما است. در آزمایش انجماد مصنوعی در درختکاری مورتون.^[۱۶] LT۵۰ (دمایی که در آن ۵۰٪ از بافتها می‌میرند) -۳۴ درجه سانتی‌گراد یافت شد.

بونسای[ویرایش]

نارون چینی به دلیل تنوع و توانایی آن در تحمل طیف وسیعی از شرایط دما، نور و رطوبت، به‌عنوان گونه بونسای یک انتخاب محبوب است و شاید تنها یکی از رایج‌ترین آنها باشد.^[۱۷] به دلیل تحمل بالای هرس برای مبتدیان انتخاب خوبی محسوب می‌شود.^[۱۸]

بونسای نارون چینی در سبک چند تنه، دارای بیش از ۱۰۰ سال عمر
بونسای نارون چینی
بونسای نارون چینی
بونسای نارون چینی

منابع[ویرایش]

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Ulmus parvifolia». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۰ اکتبر ۲۰۲۱.

↑ "Ulmus parvifolia Jacq.". Natural Resources Conservation Service PLANTS Database. وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا.
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ Fu, L., Xin, Y. & Whittemore, A. (2002). Ulmaceae, in Wu, Z. & Raven, P. (eds) Flora of China, Vol. 5 (Ulmaceae through Basellaceae). Science Press, Beijing, and Missouri Botanical Garden Press, St. Louis, USA; also available as Fu, L.; Xin, Y. & Whittemore, A. "Ulmus parvifolia". Flora of China. Missouri Botanical Garden, St. Louis, Missouri & Harvard University Herbaria, Cambridge, Massachusetts. Retrieved 5 February 2015.
↑ Hilliers' Manual of Trees & Shrubs, 4th edition, 1977, David & Charles, Newton Abbot, England
↑ Elwes, H. J. & Henry, A. (1913). The Trees of Great Britain & Ireland بایگانی‌شده در ۳ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine. Vol. VII. 1848–1929. Republished 2004 Cambridge University Press, شابک ‎۹۷۸۱۱۰۸۰۶۹۳۸۰
↑ ^۵٫۰ ^۵٫۱ Bean, W. J. (1981). Trees and shrubs hardy in Great Britain, 7th edition. Murray, London.
↑ White, J & More, D. (2003). Trees of Britain & Northern Europe. Cassell's, London.
↑ "Chinese elm Ulmaceae Ulmus parvifolia". www.cnr.vt.edu. Archived from the original on 9 December 2000. Retrieved 22 May 2022.
↑ "Ulmus pumila L.". Natural Resources Conservation Service PLANTS Database. وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا.
↑ Leopold, D. J. (1980). "Chinese and Siberian elms". Journal of Arboriculture. 6 (7): 175–179.
↑ Mittempergher, L; Santini, A (2004). "The history of elm breeding" (PDF). Investigacion Agraria: Sistemas y Recursos Forestales. 13 (1): 161–177. Archived from the original (PDF) on 11 February 2017. Retrieved 4 اكتبر 2022. {{cite journal}}: Check date values in: |access-date= (help)
↑ "greenbeam.com - Domain Name For Sale". Dan.com. Retrieved 29 March 2022.
↑ "Disease resistant and tolerant plant varieties, Plant Diagnostic Clinic, MU Extension". Archived from the original on 2008-09-20. Retrieved 2008-10-31.
↑ "Missouri Botanical Garden bulletin". Archive.org. [St. Louis : Missouri Botanical Garden]. 29 March 1913. Retrieved 29 March 2022.
↑ "Trove". Trove.nla.gov.au. Retrieved 29 March 2022.
↑ Hishiyama, C. (Ed.). (2018). A picture book of (Japanese) trees, p.81. (in Japanese). Seibidoshuppan, Japan. شابک ‎۹۷۸۴۴۱۵۳۱۰۱۸۳
↑ Shirazi, A. M. & Ware, G. H. (2004). Evaluation of New Elms from China for Cold Hardiness in Northern Latitudes. International Symposium on Asian Plant Diversity & Systematics 2004, Sakura, Japan.
↑ "Best Bonsai Tree Types For Beginners". Bonsaiable. 16 April 2022. Retrieved 2022-04-21.
↑ D'Cruz, Mark (11 February 2020). "Ma-Ke Bonsai Care Guide for Ulmus parvifolia". Ma-Ke Bonsai. Retrieved 2021-02-04.

[1] "Ulmus parvifolia Jacq.". Natural Resources Conservation Service PLANTS Database. وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا.

[Fu-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ Fu, L., Xin, Y. & Whittemore, A. (2002). Ulmaceae, in Wu, Z. & Raven, P. (eds) Flora of China, Vol. 5 (Ulmaceae through Basellaceae). Science Press, Beijing, and Missouri Botanical Garden Press, St. Louis, USA; also available as Fu, L.; Xin, Y. & Whittemore, A. "Ulmus parvifolia". Flora of China. Missouri Botanical Garden, St. Louis, Missouri & Harvard University Herbaria, Cambridge, Massachusetts. Retrieved 5 February 2015.

[Hilliers'-3] Hilliers' Manual of Trees & Shrubs, 4th edition, 1977, David & Charles, Newton Abbot, England

[Elwes-4] Elwes, H. J. & Henry, A. (1913). The Trees of Great Britain & Ireland بایگانی‌شده در ۳ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine. Vol. VII. 1848–1929. Republished 2004 Cambridge University Press, شابک ‎۹۷۸۱۱۰۸۰۶۹۳۸۰

[Bean-5] ۵٫۰ ^۵٫۱ Bean, W. J. (1981). Trees and shrubs hardy in Great Britain, 7th edition. Murray, London.

[White2-6] White, J & More, D. (2003). Trees of Britain & Northern Europe. Cassell's, London.

[7] "Chinese elm Ulmaceae Ulmus parvifolia". www.cnr.vt.edu. Archived from the original on 9 December 2000. Retrieved 22 May 2022.

[8] "Ulmus pumila L.". Natural Resources Conservation Service PLANTS Database. وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا.

[Leopold-9] Leopold, D. J. (1980). "Chinese and Siberian elms". Journal of Arboriculture. 6 (7): 175–179.

[Mittempergher-10] Mittempergher, L; Santini, A (2004). "The history of elm breeding" (PDF). Investigacion Agraria: Sistemas y Recursos Forestales. 13 (1): 161–177. Archived from the original (PDF) on 11 February 2017. Retrieved 4 اكتبر 2022. {{cite journal}}: Check date values in: |access-date= (help)

[11] "greenbeam.com - Domain Name For Sale". Dan.com. Retrieved 29 March 2022.

[12] "Disease resistant and tolerant plant varieties, Plant Diagnostic Clinic, MU Extension". Archived from the original on 2008-09-20. Retrieved 2008-10-31.

[13] "Missouri Botanical Garden bulletin". Archive.org. [St. Louis : Missouri Botanical Garden]. 29 March 1913. Retrieved 29 March 2022.

[Brookes&Barley_1992-14] "Trove". Trove.nla.gov.au. Retrieved 29 March 2022.

[Hishiyama-15] Hishiyama, C. (Ed.). (2018). A picture book of (Japanese) trees, p.81. (in Japanese). Seibidoshuppan, Japan. شابک ‎۹۷۸۴۴۱۵۳۱۰۱۸۳

[Shirazi-16] Shirazi, A. M. & Ware, G. H. (2004). Evaluation of New Elms from China for Cold Hardiness in Northern Latitudes. International Symposium on Asian Plant Diversity & Systematics 2004, Sakura, Japan.

[Best_Bonsai_Tree_Types_For_Beginners-17] "Best Bonsai Tree Types For Beginners". Bonsaiable. 16 April 2022. Retrieved 2022-04-21.

[Ma-Ke_Ulmus_parvifolia-18] D'Cruz, Mark (11 February 2020). "Ma-Ke Bonsai Care Guide for Ulmus parvifolia". Ma-Ke Bonsai. Retrieved 2021-02-04.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]