مواد جاذب صدا
مواد آکوستیک:
- مواد جاذب
- مواد مانع
- میراکننده‌ها
ضریب جذب مواد جاذب صوت[ویرایش]
ضریب جذب مواد جاذب صوت به عوامل زیر بستگی دارد:
- فرکانس
- ضخامت
- تخلخل
- فشردگی
مقاومت نشت (r)[ویرایش]
اختلاف فشاری که برای عبور دادن مقدار معینی هوا از سطح جسم مورد نیاز باشد. در صورتی‌که ماده جذب فشرده نباشد مقاومت r کوچک خواهد بود. در این صورت انرژی که از سطح آن منعکس می‌شود کم می‌گردد، ولی انرژی ورودی هم جذب نمی‌شود بلکه به دیوار پشت ماده برحورد کرده و باز تاب می‌شود. در نتیجه ضریب جذب کاهش می‌یابد.
مقاومت جذب[ویرایش]
به ازائ ضخامت معینی از ماده جاذب فشردگی معینی لازم است تا ضریب جذب بیشترین مقدار خود را دارا باشد.
انواع مصالح جاذب[ویرایش]
- مواد جاذب مصنوعی
- موادجاذب با روکش مشبک
- آکوستیک تایل
- جاذب‌های لایه ای
- رزوناتور
- مواد جاذب مصنوعی:
مقاومت نشت این مواد در مقایسه با مواد طبیعی مشابه بیشتر است ولی به دلیل حفره دار بودن قادرند نوار فرکانسی نسبتاً وسیعی را جذب نمایند. علت بالا بودن مقاومت نشت در این مواد متصل نبودن حفره‌های آن می‌باشد. ابر و اسفنج مصنوعی مثال‌هایی از مواد جاذب مصنوعی می‌باشند. الیاف نمد، اسفنج طبیعی و پشم شیشه از هم جدا بوده و در نتیجه مقاومت نشت آن‌ها پایین می‌باشد. فوم، پلی اورتان و فایبر گلاس نمونه‌های دیگری از این مواد می‌باشند.
- مواد جاذب با روکش مشبک:
در این دسته مواد جاذب را با روکش مناسب و دلخواهی می‌پوشانند. سطح روکش باید مشبک و شیاردار باشد.
- آکوستیک تایل:
با این مصالح مقوایی می‌توان سطح دیوارها یا سقف‌ها را پوشاند. سطح این مصالح حفره دار و شیار دار می‌باشد. در این تایل‌ها در هر متر مربع ۴۴۱۰ حفره ایجاد می‌گردد.
- جاذب‌های لایه‌ای (طبلی):
این دسته از مواد جاذب از صفحاتی نازک با مقاومت نشت بسیار بزرگ تشکیل شده‌اند که به وسیلهٔ یک داربست چوبی روی دیوار نصب می‌گردند. مانند تخته سه لایی، نئوپان و فیبر. این مواد در فرکانسهای پایین ضریب جذب بالایی دارند.
از رزوناتورها برای جذب فرکانسهای پایین استفاده می‌شود. رزوناتورها را به شکل آجرهای تو خالی می‌سازند یا از آکوستیک تایل و جاذب‌های لایه‌ای که با فاصله نصب می‌شوند به عنوان رزوناتور استفاده می‌کنند.
- نصب بر روی بستهای چوبی:
اگر مواد جاذب در نقطه‌ای با امواج صوتی برخورد کنند که در آن سرعت صوت ماکزیمم باشد، بیشترین تأثیر را خواهند داشت و چنین نقطه‌ای به اندازه ۴/۱ طول موج خارج از سطح قرار دارد بنابراین موقعیت آن تابع فرکانس خواهد بود؛ بنابراین با نصب مواد جاذب دراندازه ۴/۱ طول موج صوت برخوردی می‌توان میزان جذب صوت را به مقدار زیادی در فرکانسهای مورد نظر افزایش داد.
- رنگ آمیزی مصالح جاذب:
رنگ آمیزی این مصالح به دلیل انسداد کانال‌های هوا موجب کاهش ضریب جذب می‌گردد؛ بنابراین به هیچ وجه نباید از رنگ‌های روغنی و پلاستیک استفاده نمود. درمواردی که رنگ آمیزی الزامی است تنها استفاده ازرنگ‌های قابل انحلال در آب آنهم به مقدار کم و با پیستوله مجاز است.
- افزایش سطح جاذب:
ضریب جذب به زاویه جبهه موج برخوردی، توزیع فشار صوتی در فضا، نحوه نصب و محل نصب سطوح جاذب بستگی دارد. ایجاد ناهمواری در سطح دیوار و سقف به جمع‌آوری امواج صوتی و در نتیجه بالا بردن میزان جذب صوت کمک شایانی می‌نماید. برای بالا بردن میزان جذب در فرکانسهای معین ابعاد این ناهمواری‌ها را در حدود طول موج فرکانس مربوطه (معمولا فرکانسهای بم) در نظر می‌گیرند.
- روکش نمودن مصالح جاذب:
در بعضی موارد مصالح جاذب در صنعت در محل‌هایی نصب می‌شوند که طبیعتاً با روغن، آب و گردو غبار تماس خواهند داشت. در چنین مواردی نصب یک لایه محافظ روی این مواد ضروری می‌باشد. لایه محافظ باید خیلی نازک باشد، به‌طوری‌که امواج صدا باز هم بتوانند داخل ماده نفوظ کنند، ضخامت این لایه‌ها معمولاً کمتر از ۱/۱ اینچ در نظر گرفته می‌شود.
- ساختن دیوار دوبل:
ایجاد دانسیته بالا دریک ماده قدرت آن ماده را جهت ایزولاسیون صوت بالا می‌برد به همین دلیل دیوارهای بتنی برای عایق بندی مناسب هستند. گچکاری یا رنگ آمیزی دیوارها از این جهت که روزنه‌های آکوستیکی دیوار را جذب می‌کند به عایق بندی کمک بیشتری می‌کند. در صورتی که به عللی نتوان وزن دیوار را زیاد کرد می‌توانیم با ساختن دیوار به صورت دوبل به نتیجه مطلوب برسیم.
- خصوصیات دیوارهای دوبل:
- دیوارها بایستی حتی الامکان جدا از یکدیگر ساخته شوند
- فاصله بین دو دیوار حد اقل 10 cm انتخاب شود، می‌توان این فاصله را تا 30 cm افزایش داد.
- برای ساخت دیوارها ی دوبل با وزن کم معمولاً از صفحات لرزنده استفاده می‌شود.
- ضخامت دیوارها باید متفاوت باشد تا فرکانس امپدانس آن‌ها برهم منطبق گردد.
- ماده تشکیل دهنده دیوار دوبل باید دارای قدرت تضعیف‌کنندگی بالا باشد.
- از آنجایی که صوت ممکن است از طریق پایه‌ها و لبه‌های دیوارها یا از طریق هوای بین آن‌ها یا اتصالات موجود بین آن‌ها انتقال یابد، کار گذاشتن مواد جاذب در فاصله بین دو دیواره و همچنین محل اتصال دیواره کف یا سقف توصیه می‌گردد.
- انواع دیوارهای دوبل:
- دیوار دوبل ایده‌آل
- دیوار دوبل عادی
- دیوار دوبل دو لایه گچی
- دیوار شبه دوبل
- دیوارهای موقت فلزی
منابع[ویرایش]
Beheshti Medical University School of Occupational Health