مهناز افخمی
مهناز افخمی | |
|---|---|
 | |
| وزیر مشاور در امور زنان | |
| مشغول به کار ۱۳۵۵ – ۱۳۵۷ | |
| پادشاه | محمدرضاشاه پهلوی |
| نخست‌وزیر | امیرعباس هویداجمشید آموزگار |
| دبیرکل سازمان زنان ایران | |
| مشغول به کار ۱۳۴۹ – ۱۳۵۷ | |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | مهناز ابراهیمی ۱۳۱۹ کرمان، ایران |
| ملیت |  ایران |
| همسر(ان) | غلامرضا افخمی |
| فرزندان | یک پسر |
| اقامتگاه | ایالت مریلند |
| پیشه | فعال حقوق زنان، سیاستمدار |
| تخصص | رئیس گروه آموزش زبان انگلیسی در دانشگاه ملی ایران (۱۳۴۹–۱۳۴۷) |
مهناز افخمی با نام اصلی مهناز ابراهیمی (زادهٔ ۱۳۱۹ کرمان) دومین زن در ایران است که پس از فرخ‌رو پارسا به مقام وزارت رسید، و در سال ۱۳۵۵ به‌عنوان «وزیر مشاور در امور زنان» در دوره پهلوی انتخاب شد. او از ۱۳۴۷ تا ۱۳۴۹ رئیس گروه آموزش زبان انگلیسی در دانشگاه ملی ایران بود، از ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۷ به مدت ۸ سال دبیرکل سازمان زنان ایران، و از ۱۳۵۵ تا ۱۳۵۷ به مدت ۳ سال وزیر مشاور در امور زنان بود.
مهناز افخمی مؤلف کتاب‌ها و مقاله‌های متعددی در زمینهٔ حقوق زنان است، از جمله «به سوی یک جامعهٔ مداراگر»، «زنان در تبعید»، «ایمان و آزادی»، «زنان مسلمان و مشارکت در عرصه‌های سیاسی»، «حقوق زن در ایران» و «آموزش حقوق زنان در جهان اسلامی».[۱]
زندگی‌نامه[ویرایش]
مهناز افخمی با نام اصلی مهناز ابراهیمی در سال ۱۳۱۹ در کرمان زاده شد. او از طایفه شیخیه و نوه حسن خان مختارالملک پسر حاج موسی خان پسر ابراهیم خان ظهیرالدوله پسرعمو و داماد فتحعلی شاه قاجار بود که بازماندگانش به خوانین ابراهیمی مشهور شدند. محمدکریم خان کرمانی پسر ظهیرالدوله و عموی مختارالملک، بنيانگذار شیخی‌های کريم‌خانی کرمان بود که سالها بر کرمان حکومت کردند و صاحب قدرت و ثروت و نفوذ فراوانی بودند. [۲] به گفته هوشنگ شهابی مادر مهناز افخمی بهائی بود.[۳] مهناز بزرگترین فرزند خانواده سه فرزندی است. به گفته وی در برنامه پولتیک، مادرش (فردوس نفیسی) و مادربزرگش، از همسران خود جدا شدند و با پذیرفتن نقش سرپرستی خانواده، الگوی وی به عنوان زن مستقل و قوی بودند.
مهناز افخمی وقتی یازده سال داشت، مادرش از پدرش جدا شد و به آمریکا رفت. مهناز در دانشگاه سانفرانسیسکو و دانشگاه کولورادو در بولدر تحصیل کرد و در سال ۱۳۴۷ به ایران بازگشت. وی سپس به تدریس زبان انگلیسی در دانشگاه ملی ایران پرداخت پس از آن به عضویت سازمان زنان ایران درآمد و بعداً دبیرکل این سازمان شد.[۴][۵] او در سه سال آخر دوره محمدرضا شاه به وزارت امور زنان منصوب شد اما با وقوع انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ از ایران رفت[۴] مهناز افخمی در زمان کنونی در شهر مریلند آمریکا به همراه همسرش غلامرضا افخمی زندگی می‌کند.[۵]
افخمی پس از خروج از ایران به همکاری با بنیاد مطالعات ایران پرداخت.[۶] او در سال ۱۹۹۵ «سازمان بین‌المللی آموزش و همکاری زنان» را در آمریکا بنیان گذاشت. این سازمان غیردولتی پس از کنفرانس بین‌المللی زنان در پکن (۱۹۹۵) تأسیس شد و با ۲۰ کشور مختلف همکاری می‌کند (که ایران جزو این کشورها نیست).[۶]
دیدگاه‌ها[ویرایش]
اعتراضات خیابانی در پی انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ با حضور پر رنگ زنان همراه بود. مهناز افخمی معتقد است که آنچه توسط زنان در ایران اتفاق افتاد تداوم منطقی حرکتی است که نزدیک به یکصد سال پیش در کشور آغاز شده بود. او در مصاحبه‌ای که در آذر سال ۱۳۹۰ منتشر شد بر این نکته تأکید کرد: «جنبش سبز در ایران تداوم حرکتی است که نزدیک به یک قرن پیش آغاز شد و فرازها و فرودها و تغییر و تحول‌های تکاملی و انقلابی پرشماری را پشت سر گذاشت.» وی وضعیت کنونی در ایران را «مرحله‌ای دیگر از جنبشی در جریان» توصیف می‌کند.[۷]
کتاب‌شناسی[ویرایش]
- زنان در تبعید (مسائل فمینیستی: عمل، سیاست، نظریه) (۱۹۹۴) شابک ۹۷۸–۰۸۱۳۹۱۵۴۳۲
- ایمان و آزادی: حقوق زنان در جهان اسلام (۱۹۹۵) شابک ۹۷۸–۰۸۱۵۶۲۶۶۸۸
- در چشم طوفان: زنان در ایرانِ پس از انقلاب (۱۹۹۴) شابک ۹۷۸–۰۸۱۵۶۲۶۳۴۳
- زنان مسلمان و مشارکتِ سیاسی: پیاده‌سازی پلتفرم پکن (۱۹۹۷) شابک ۹۷۸–۰۸۱۵۶۲۷۶۰۹
منابع[ویرایش]
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به مهناز افخمی در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
- ↑ گفتگوی نوشین احمدی خراسانی با مهناز افخمی، دومین وزیر زن در ایران (۵ مهر ۱۳۸۷). «سرگذشت «قانون حمایت از خانواده»». مدرسه فمینیستی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۳ شهریور ۱۳۸۸.
- ↑ «ماجرای نزاع متشرعه و شيخيه در كرمان در عصر ظفر السلطنه». پورتال انهار.
- ↑ شهابی، هوشنگ (۲۰۰۸). «Anatomy of Prejudice: Reflections on Secular Anti-Baha'ism in Iran». بهائیان ایران - مطالعات تاریخی اجتماعی. Routledge.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ جامی، مهدی (۹ ژوئیه ۲۰۰۵). «زندگی خصوصی و عرصه عمومی، سوی ناگفته تاریخ ایرانی». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۸.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Afkhami, Gholam Reza. «Women, State, and Society in Iran 1963-1978: An Interview with Mahnaz Afkhami» (به 2003). Bethesda, MD: Foundation for Iranian Studies.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ محمد تاج‌دولتی (۳۰ شهریور ۱۳۸۷). «مشارکت ۵۰ درصدی زنان، مشکلات‌شان را حل نمی‌کند». رادیو زمانه. دریافت‌شده در ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۸.
- ↑ هومن عسکری. «مصاحبه با مهناز افخمی مدیر سازمان بین‌المللی زنان برای آموزش و مشارکت». سازمان جامعه مدنی عرصه سوم. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۶ آذر ۱۳۹۰.
- استادان دانشگاه اهل ایران
- استادان دانشگاه شهید بهشتی
- افراد زنده
- اهالی کرمان
- تبعیدشدگان مربوط به انقلاب ۱۳۵۷ ایران در ایالات متحده آمریکا
- زادگان ۱۳۱۹
- زادگان ۱۹۴۱ (میلادی)
- زنان اهل ایران در سیاست
- سیاستمداران اهل کرمان
- فعالان حقوق بشر اهل ایران
- فعالان حقوق زنان
- فعالان حقوق زنان اهل ایران
- فعالان دموکراسی در ایران
- فمینیستهای اسلامی
- فمینیستهای اهل ایالات متحده آمریکا
- فمینیستهای اهل ایران
- محققان مطالعات فمینیست
- مهاجران ایرانی به ایالات متحده آمریکا
- نویسندگان زن اهل ایران
- وزیران دولت امیرعباس هویدا
- وزیران دولت جمشید آموزگار
- وزیران زن دولت ایران