منیر وکیلی

منیر وکیلی
منیر وکیلی ۱۳۲۹
اطلاعات
نام اصلی	منیر وکیلی نیکجو
تولد	۲۷ آذر ۱۳۰۱ ۱۹ دسامبر ۱۹۲۳ تبریز، ایران
ملیت	ایرانی
مرگ	۹ اسفند ۱۳۶۱ ۲۸ فوریه ۱۹۸۳ (سن:۵۹ سال) شاهراه نزدیک شهر نویل (Neville) , بلژیک
سبک‌(ها)	کلاسیک
سال‌های فعالیت	۱۳۶۱–۱۳۲۸

منیر وکیلی (نام پدری: وکیلی نیکجو) (زاده ۲۷ آذر ۱۳۰۱ برابر ۱۹ دسامبر ۱۹۲۳ - درگذشته ۹ اسفند ۱۳۶۱ برابر ۲۸ فوریه ۱۹۸۳) از خوانندگان اپرا در ایران بود.

زندگی‌نامه

وی در تبریز متولد شد و موسیقی را در تهران نزد لیلی بارا (خواننده سابق اپرای وین و از مهاجران اروپای شرقی طی جنگ جهانی در ایران) فرا گرفت.

منیر در پائیز سال ۱۳۲۸ (اکتبر ۱۹۴۹) به پاریس رفت تا درکنسرواتوار ملی موسیقی، به تحصیل موسیقی و آموختن آواز بخصوص ترانه‌های اپرا بپردازد. استاد آواز او مادام لاپرت بود. وی صدای منیر را سوپرانو تشخیص داد و از او خواست که خواندن به صدای متسوسوپرانو که در ایران آموخته بود را کنار گذارد و تلاش کند تکنیک و رپرتوار سوپرانو را بیاموزد. منیر توصیه او را پذیرفت و خواندن به روش سوپرانو را فرا گرفت.

در مدت چهار سالی که منیر در پاریس بود، در فرصت‌های مختلف، چه در گردهمایی‌های ایرانیان و چه در برنامه‌های کنسرواتوار و نیز طی امکانات دیگر در فرانسه و درسایر کشورهای اروپائی، در برنامه‌های هنری شرکت می‌کرد و هنر آواز خود را عرضه می‌داشت و مورد تشویق و تحسین بسیار قرار می‌گرفت. از جمله در ماه اوت ۱۹۵۱ در یک مسابقه آوازهای فولکلور در برلن جایزه اول را دریافت کرد.

منیر در سال ۱۳۳۲ پس از دریافت دیپلم آواز از کنسرواتوار ملی پاریس به ایران بازگشت و فعالیتهای هنری گسترده ایرا آغاز نمود. در سال ۱۳۳۹ منیر به آمریکا عازم شد و در کنسرواتوار نیوانگلند بوستون به تکمیل دانش موسیقی و فراگیری آوازهای اپرا و نقش‌های اپرایی پرداخت. در این کنسرواتوار استاد او بوریس گلداوفسکی بود که از اساتید به‌نام و بسیار مشهور روس الاصل آن زمان بود و بسیاری از خوانندگان مشهور اپرای متروپولتین نیویورک زیردست او تعلیم دیده بودند.

در مدتی که منیر وکیلی در بستون بود دربسیاری از صحنه‌های اپرا که در نیوانگلند کنسرواتواری به نمایش گذاشته می‌شد به روی صحنه می‌آمد و بسیار مورد تحسین قرار می‌گرفت. بخصوص در دو اپرای «نی سحرآمیز» موتسارت و اپرای تک صحنه‌ای هانری پورسل بنام دیدو و آئناس. نقش اول را بازی کرد.

وی در سال ۱۳۴۰ به ایران بازگشت. منیر مصمم بود که آرزوی دیرین خود را عملی سازد و این رؤیا را که روزی در ایران یک اپرای واقعی داشته باشیم و یک اپرای کامل را بتوانیم روی صحنه بیاوریم تحقق بخشید. او اولین صحنه‌های اپرایی در سالهای ۱۳۴۱ به بعد ابتدا درتلویزیون صحنه‌هایی از مادام باتر فلای پوچینی و تراویا تای جوزپه وردی، سپس در سالن وزارت فرهنگ و هنر اپرای اورفه و اوریدیس کریستف ویلیبالد گلوک و بعداً در سالن سعدی اپرای تک صحنه‌ای جمیله اثر ژرژ بیزه را بروی صحنه آورد. البته در تلویزیون فقط صحنه‌هایی از اپرا نمایش داده می‌شد ولی این نمایشها مورد توجه بسیار بینندگان قرار می‌گرفت.

با گشایش تالار رودکی در سال ۱۳۴۶ فعالیتهای وی نیز همانند همتایانش در قالب گروه اپرای تهران شکل حرفه‌ای‌تر به خود گرفت. وی در اپراهای متعدد ایفای نقش کرد از جمله: اورفه و اُریدیس (با همکاری حسین سرشار)، مادام باترفلای، لا بوهم، لا تراویاتا و توراندخت.

منیر وکیلی ۱۳۲۷

منیر وکیلی همچنین به موسیقی محلی نیز علاقه داشت و در همین راستا هشت ترانه محلی متعلق به نواحی مختلف ایران را در پاریس بر روی صفحه ضبط نمود (۱۳۳۶) که در قالب مجموعه «آوازهای جهان» منتشر شد و جایزه اول شارل کروس را دریافت نمود. این ترانه‌ها سالها بعد در سال ۱۳۸۳ با همت فرخ آهی و با کمک دختر و نوه‌های منیر با استفاده از فناوری جدید خش زدایی و بازسازی شد و در قالب یک آلبوم با نام «منیر وکیلی: بازگشت» منتشر شد.

در گذشت

منیر وکیلی در سال ۱۳۵۹ به فرانسه مهاجرت نمود و مدتی بعد (۱۳۶۱ / ۱۹۸۳) در سانحه رانندگی میان پاریس و لاهه درگذشت. همسر او دکتر عبدالمجید مجیدی از دولتمردان دوره پهلوی بود.

ترانه‌شناسی

• بازگشت (۱۳۸۳)

پانویس

منیر وکیلی در نقش دونا الویرا / دون جووانی

منابع

• زندگینامه منیر وکیلی سایت رسمی منیر وکیلی
• مجله فرهنگی هنری بخارا، چاپ تهران، شماره ۲۷
• روزنامه نیمروز، نقل از سایت ایران اولد

پیوند به بیرون

• وب‌گاه رسمی
• پرتره: به یاد منیر وکیلی، خواننده اپرا و آواز فولکلور، بهمن ۱۳۹۲، حجت توکلی.
• منیر وکیلی: از «درنه جان» تا «مادام باتر فلای» (دویچه‌وله فارسی)
• دیگر جای آرمیدن نیست (گوشه)