مفضل بن عمر جعفی
ابو محمد مُفَضَّل بن عُمَر جُعْفی کوفی از فقهای شیعه و اصحاب و شاگردان امامان شیعه دوازده امامی جعفر بن محمد (امام ششم)، موسی بن جعفر (امام هفتم) و علی بن موسی (امام هشتم) است. او وکیل جعفر صادق در کوفه بود. او در اواخر قرن اول هجری در شهر کوفه به دنیا آمد.[۱] او روایات زیادی را از جعفر صادق و موسی کاظم نقل کرده و از روات بزرگ حدیث شناخته می‌شود.
غالب علمای شیعه چون کلینی، شیخ مفید، شیخ طوسی، او را صحابی خاص امام ششم و امام هفتم شیعیان می‌دانند و محدث قمی گوید: «اختلافات شیعیان را حل می‌کرد و نماینده امام صادق و امام کاظم علیهم السلام بوده‌است.» هر چند در ذمّ او نیز روایاتی نقل شده‌است و نسبت‌هایی چون «فاسد المذهب»، «مضطرب الروایه»، «خطابی» بودن به او داده شده‌است ولی غالب علمای شیعه روایات مذمت او را جواب داده‌اند و روایاتی که در مدح اوست را بیشتر و محکم تر دانسته‌اند.[۲] از روایات متعددی برمی آید که وی مورد وثوق و اعتماد ائمه شیعه بوده‌است.[۳]
روایات و اخبار در ذم او وی را ظاهراً زمانی با خطابیه مرتبط می‌داند و ادعا شده گاه روایاتی آمیخته با عقاید غالیان روایات کرده‌است و بیش از همه در ارتباط میان اسماعیل بن جعفر با خطابیه نقش داشته‌است. به ضبط رجال کشی، جعفر صادق گاه وی را کافر خطاب می‌کرده و خشم خود را نسبت به ارتباط وی با اسماعیل ابراز می‌کرده‌است.[۴] نجاشی او را متهم به غلو می‌کند[۵][۶] و دربارهٔ او می‌نویسد: «فاسد المذهب، مضطرب الروایه، لا یعبأبه و قیل انّه کان خطّابیاً و لقد ذکرت له منصفات لایعول علیها»[۷] کشی به‌طور گسترده روایاتی که در مدح او وارد شده و هم روایاتی که در ذم او می‌باشد رانقل می‌کند و نتیجه‌گیری را برعهده خواننده می‌گذارد. اما شیخ مفید مفضل را از صالحان می‌داند و آیت الله خویی نظر شیخ مفید را مقدم می‌داند و غلو خواندن او را مصداق غلو اصطلاحی کلامی نمی‌داند.[۲]
مفضل سرانجام پس از هشتاد سال عمر در شهر کوفه درگذشت.[۱]
آثار[ویرایش]
- کتاب توحید مفضل، که نوشتار گفته‌های جعفر صادق است و در آن به مباحث خداشناسی پرداخته و شهرت مفضل بیشتر به دلیل همین کتاب است.
.
- کتاب الوصیه
- کتاب الیوم و اللیله
- کتاب علل الشرایع
- کتاب الاهلیلجه
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ سایت اندیشه قم
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ عرفان، امیرمحسن (۱۳۸۸). «کاوشی در بازشناسی مفضل بن عمر از راویان احادیث مهدوی». انتظار بهار (۲۸).
- ↑ مفضل بن عمر جعفی بایگانی‌شده در ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine دایرةالمعارف طهور
- ↑ حبیبی مظاهری، مسعود. «اسماعیل بن جعفر». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ج. ۸.
- ↑ دیاری بیدگلی، محمد تقی (۱۳۸۴). «جریان‌شناسی غلو و غالیان در رجال نجاشی». مجله مقالات و بررسیها، دفتر ۷۷ (۱) علوم قرآن: ۴۷–۶۶.
- ↑ Modarressi, Hossein (1993). "Early Debates on the Integrity of the Qur'ān: A Brief Survey". Studia Islamica (به انگلیسی). Maisonneuve & Larose (۷۷): ۵–۳۹.
- ↑ ابوالعباس احمد بن علی. رجال نجاشی. قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم. ص. ۴۱۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۴ فوریه ۲۰۱۳رقم ۱۱۱۲
پیوند به بیرون[ویرایش]
- رحمتی، محمد کاظم (۱۳۸۵). «مفضل بن عمر جعفی و کتاب الصراط منسوب به او». کتاب ماه دین (۱۰۲): ۲۹–۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۳-۱۲-۱۹.
- «توحید مفضل». کتاب ماه دین (۳۴): ۲۸–۲۸. ۱۳۷۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۳-۱۲-۱۹.
- پاک نیا، عبد الکریم (۱۳۷۸). «مفضل کوفی، امین امام». فرهنگ کوثر (۲۹): ۵۵–۵۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۳-۱۲-۱۹.
- https://web.archive.org/web/20130304090632/http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=6333
- http://lib.hadith.ac.ir/?page=showarticle&articleid=585[پیوند مرده]