مزامیر

مرد یهودی در حال خواندن مزامیر در دیوار غربی

مزامیر (عبری: תהילים تِهیلِم) زبور داوود، یکی از بخش‌های تنخ یهودی و عهد عتیق در کتاب مقدس است. مزامیر به صورت شعر بی‌وزن عبری نگاشته شده‌است. قسمت‌هایی از مزامیر به همراه برخی از متون دیگر نمازهای سه‌گانه یهودیان را تشکیل می‌دهند. همچنین خواندن تهیلیم را به مناسبت‌های گوناگون نیز انجام می‌دهند. در این کتاب نام بسیاری از آلات موسیقی قدیمی مانند دف، کینور و غیره ذکر شده‌است و در بخش‌هایی از آن بر اهمیت موسیقی و رقص برای ستایش پروردگار تأکید شده‌است. سرایش تعدادی زیادی از این اشعار به داوود، پادشاه اسرائیل، منسوب است اما پژوهشگران این ادعا رد می‌کنند. از ۱۵۰ مزمور فقط سی و چهارتای آن عنوان ندارند که به آن‌ها مزامیر یتیم گفته می‌شود.

معرفی

در کتاب مقدس عبری، این کتاب با عنوان ستایش‌ها خوانده می‌شود. عنوان این کتاب در کتاب مقدس یونانی برگرفته از کلمه‌ای به معنای «به صدا درآوردن زه‌ها» است و این نشاندهٔ این است که در بند بند نوشته‌های این کتاب، موسیقی مستتر شده‌است. اما کلمهٔ «مزامیر» در عربی جمع مزمار به معنی سرود و ترانه است. شعری که با موسیقی خوانده می‌شود. بر اساس روایت منابع سنتی، کتاب مزامیر را هفت نویسنده به نگارش درآورده اند:

• داوود پادشاه، ۷۳ مزمور
• پسران قورح، ۹ مزمور (مزامیر ۴۲، ۴۹–۴۴، ۸۴، ۸۵، ۸۷)
• آساف، ۱۱ مزمور (مزامیر ۵۰، ۸۳–۷۳)
• سلیمان، مزامیر ۷۲ و ۱۲۷
• موسی، مزمور ۹۰
• هیمان، مزمور ۸۸
• ایتان، مزمور ۸۹.

هویت نویسندهٔ پنجاه مزمور باقی مانده روشن نیست، ولی اغلب «عزرا» را نویسنده آنها می‌دانند. مزامیر در طول هزاران سال، سرودهای عبادتی یهودیان و مسیحیان (در کلیسا‌ها و کنیسه‌ها) بوده‌است.

کتاب مزامیر را نمی‌توان بر اساس موضوع تقسیم‌بندی کرد، اما اغلب آن را به پنج مجموعه یا کتاب به شرح زیر تقسیم می‌کنند. هر کتاب شامل موضوعات مختلف نظیر بیان رنج‌ها، درخواست کمک، اعلام توکل به خداوند و پیروزی در او، بخش‌هایی از تاریخ قوم اسرائیل و حمد و ستایش خدا است. هر کتب با جمله‌ای در ستایش خدا به پایان می‌رسد.

تقسیم‌بندی کلی

• کتاب اول: مزامیر ۱ تا ۴۱
• کتاب دوم: مزامیر ۴۲ تا ۷۲
• کتاب سوم: مزامیر ۷۳ تا ۸۹
• کتاب چهارم: مزامیر ۹۰ تا ۱۰۶
• کتاب پنجم: مزامیر ۱۰۷ تا ۱۵۰

در قرآن و ادبیات فارسی

سعدی شاعر قرن هفتم:

آتشی از سوز دل در دل داوود بود

تا به فلک می‌رسد بانگ مزامیر او

منابع

• قرآن
• عاطف الزین، سمیح، داستان پیامبران علیهم السلام در قرآن، ترجمه علی چراغی، اول، تهران: ذکر، ۱۳۸۰، ISBN 9643071634
• کتاب مقدس عهد عتیق و عهد جدید، ترجمه فاضل خان همدانی، ویلیام گلن، هنری مرتن، تهران: اساطیر، ۱۳۷۹، شابک ‎۹۶۴−۳۳۱−۰۶۸-X
• یاردون سیز (۱۳۸۰)، دانشنامه کتاب مقدس، ترجمهٔ بهرام محمدیان، تهران: روز نو، ص. ۱۹۱۲
• جیمز هاکس (۱۳۷۵)، قاموس کتاب مقدس، ترجمهٔ عبدالله شیبانی، تهران: اساطیر، ص. ۱۱۴
• کتاب مقدس - انتشارات ایلام - ۲۰۱۴