مرداس

مرداس
مرداس واژگون در ته چاه. شاهنامه تهماسبی
اطلاعات کلی
نام	مرداس
منصب	پیشوای پرهیزکار
لقب	دادگر
نژاد	عرب
درفش	سیاه
ملیت	عرب
سایر اطلاعات
شناخته شده	کشته شدن توسط پسر
قاتل	ضحاک
الهام‌دهنده	اهریمن
نحوه قتل	حفر چاهی عمیق بر سر راه
خانواده
همسر	ابلیس
فرزند	ضحاک

مِرداس شاه دشت نیزه‌وران که از نژاد کرد یا عرب یا آشوری بوده و قلمروش در منطقهٔ امروزی کشور سوریه قرار داشت. تاریخ پادشاهی مرداس همزمان با پادشاهی ‌جمشید در ایران بود. ریشهٔ نامی مرداس و ضحاک به زبان عربی نزدیک‌تر است. ضحاک به کمک اهریمن پدر خود مرداس را از پای درآورد.

قلعه ضحاک

از گنجینه‌ها و آثاری که از قلعهٔ ضحاک در آذربایجان ایران بدست آمده، احتمال کرد بودن ضحاک را بیشتر می‌کند. به هر حال مرداس پدر ضحاک است که با نیرنگ او کشته می‌شود. مرداس بنابر روایت فردوسی مردی نیک و گرانمایه بود که دادگری می‌کرد و از خدای جهان‌دار می‌ترسید و شاید بخاطر همین خصائص مردم ایران که از ظلم و بیداد خسته شده بودند به استقبال پسرش ضحاک شتافتند و او را به‌جای جمشید برای پادشاهی ایران ترجیح دادند. باز هم بنابر روایتی از شاهنامه روزی ابلیس به وسوسه کردن ضحاک یا (آژی دهاک) آمد و ضحاک را به کشتن پدر برانگیخت.

یکی مرد بود اندر آن روزگار		ز دشت سواران نیزه گذار
گرانمایه هم شاه و هم نیک مرد		ز ترس جهاندار با باد سرد
که مرداس نام گرانمایه بود		به داد و دهش برترین پایه بود
مر او را ز دوشیدنی چارپای		ز هر یک هزار آمدندی به‌جای

منابع

• حسین، الهی قمشه‌ای (۱۳۸۶). شاهنامه فردوسی. ترجمهٔ ناهید فرشادمهر. تهران: نشر محمد. شابک ۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵.