محمود اسکندری
محمود اسکندری | |
|---|---|
 | |
| زاده | ۵ شهریور ۱۳۲۶ کلاک،کرج، ایران |
| درگذشته | ۱۲ آبان ۱۳۸۰ (۵۴ سال)[۱] |
| مدفن | امامزاده حیدر، کلاک |
| وفاداری | ایران |
| شاخه نظامی |  نیروی هوایی شاهنشاهی ایران نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران |
| درجه | سرهنگ |
| جنگها و عملیاتها | جنگ ایران و عراق عملیات اچ۳ عملیات بغداد عملیات کمان٩٩ |
محمود اسکندری (۵ شهریور ۱۳۲۶ در کرج – ۱۲ آبان ۱۳۸۰) سرهنگ خلبان جنگنده نیروی هوایی ارتش ایران بود. وی در جنگ ایران و عراق حضور مستمر و در چهار عملیات مهم شامل: عملیات آزادسازی خرمشهر، عملیات اچ۳ و بازگرداندن هواپیما آسیب دیده این عملیات پس از تعمیر در سوریه از وسط عراق به کشور، عملیات بغداد و عملیات کرکوک و انهدام تاسیسات نفتی و گازی عراق شرکت مؤثر داشت.
از وی بهعنوان یکی از برجستهترین خلبانهای نیروی هوایی ایران نام برده میشود.[۲][۳][۴][۱]
ماموریتها
[ویرایش]اسکندری در طول جنگ ایران و عراق به عنوان خلبان با هواپیمای جنگنده اف-۴ فانتوم ۲ پرواز میکرد.
- عملیات اچ۳ (۱۵ فروردین ۱۳۶۰[۵]) – این عملیات از سوی شرکت مک دانل داگلاس سازندهٔ هواپیمای فانتوم اف-۴، بهعنوان کاملترین عملیات انجام شده توسط این نوع هواپیما، و اسکندری نیز بهعنوان ماهرترین خلبان این نوع هواپیما شناختهشده است.[۴][۶]
- آزادسازی خرمشهر (۱۷ اردیبهشت ۱۳۶۱[۱][۲]) – انهدام پل اروند بر روی رود اروندرود توسط اسکندری و مهیا شدن شرایط محاصره و شکست نیروهای عراقی، بر روند آزادسازی خرمشهر مؤثر بود.[۴]
- عملیات بغداد (تیر ۱۳۶۱) – در این عملیات، عباس دوران بر اثر اصابت موشک و سقوط هواپیمایش کشته شد، اما اسکندری موفق شد هواپیما را سالم به پایگاه بازگرداند.[۴][۱][۷]
اخراج از ارتش و زندان
[ویرایش]اسکندری در سال ۱۳۶۶ به اتهام ارتباط با گروههای سلطنت طلب، زندانی و از نیروی هوایی اخراج شد.[۸] گفته میشود این اتهام به دلیل تماس همکار سابقش در پایگاه سوم شکاری با او مطرح شده است که منجر به حکم چهار سال حبس و اخراج از ارتش شد.[۹][۱۰]
پس از اخراج با پیگیری دیگر همکاران او همچون سرتیپ علیاکبر زمانی (فرماندهٔ وقت پایگاه بوشهر) و فرجالله براتپور حکم اخراج اسکندری به بازنشستگی تبدیل شد.[۹]
مرگ
[ویرایش]اسکندری در ۱۲ آبان ۱۳۸۰ در یک تصادف رانندگی کشته شد[۴][۱۱] و تحت تدابیر شدید امنیتی در امامزاده حیدر کلاک کرج به خاک سپرده شد.[۶]
یادبودها
[ویرایش]- در شهریور ۱۳۹۹، خبرگزاری مهر میزگردی با عنوان «پهلوان محمود اسکندری؛ قهرمانی که باید از نو شناخت» با حضور خلبانان و فرماندهان نیروی هوایی ارتش از جمله (علیاکبر زمانی)(محمود ضرابی)، (فرجالله براتپور)، (فریدون صمدی) و… برگزار شد که به مرور زندگی و فعالیتهای محمود اسکندری میپرداخت.[۱۲][۱۳]
- کتاب «ناصر ایجکت نکن» (۱۳۹۹) که با قلم مهدی بابامحمودی منتشر شد، مجموع خاطرات همرزمان خلبان محمود اسکندری از معروفترین عملیاتهایی است که با او در یک فانتوم قرار داشتند.[۱۴]
- فیلم مستند «تنها، نترس، بدون سلاح» (۱۴۰۲) به موضوع انهدام پل استراتژیک و مخفی عراق روی خرمشهر میپردازد.[۱۵]
- بر اساس داستان عملیات بغداد، فیلم سینمایی خلبان (۱۳۷۶) به کارگردانی جمال شورجه ساخته شده است.[۱۶]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ «عقابان آسمان ایران (سرتیپ خلبان محمود اسکندری)». mil-ir.com. بایگانیشده از اصلی در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۵.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «کلید آزادسازی خرمشهر در دست این دو خلبان+ عکس». defapress.ir. ۴ خرداد ۱۴۰۱. دریافتشده در ۲۰۲۲-۰۵-۲۵.
- ↑ «حماسه خلبانان نیروی هوایی در عملیات «بیتالمقدس» / فانتومی که شیرازه نقشه ارتش بعث را گسست». defapress.ir. ۴ خرداد ۱۴۰۱. دریافتشده در ۲۰۲۲-۰۵-۲۵.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ «خلبان اسکندری؛ از انهدام پالایشگاه بغداد تا مرگ غریبانه در وطن». پارسینه. ۷ دی ۱۳۹۳. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۵.
- ↑ «حمله به «الولید» شاهکار عملیات هوایی در جهان /غیرممکنی که ممکن شد». defapress.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۵.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «ماهرترین خلبان فانتوم + عکس». مشرق نیوز. ۲۰۱۷-۰۵-۰۸. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۵.
- ↑ «عقابان آسمان ایران (سرتیپ خلبان محمود اسکندری)». mil-ir.com. بایگانیشده از اصلی در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۵.
- ↑ حسین باستانی (May 24, 2022). بزنگاه خرمشهر؛ ناگفتههای نیروی هوایی ایران - بین سطور [Between the Lines: The Turning Point of Khorramshahr]. BBC Persian. Event occurs at 10:43. Retrieved 2022-05-25.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ «محمود اسکندری کیست؟| «در حق او ظلم کردند»». انصاف نیوز. ۲۰۲۲-۰۵-۲۵. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۵-۲۴.
- ↑ «انجام کودتای نقاب یک توهم بود/ در حق محمود اسکندری ظلم کردند». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۱-۰۹-۲۲. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۴.
- ↑ حسین باستانی (۴ خرداد ۱۴۰۱). «بزنگاه خرمشهر؛ ناگفتههای نیروی هوایی ایران». بیبیسی فارسی. دریافتشده در ۲۰۲۲-۰۵-۲۵.
- ↑ «آشنایی با قهرمان غریب/ وقتی وزارت خارجه نتوانست و ارتش توانست». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۱-۰۹-۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۵-۲۴.
- ↑ «میزگرد بررسی پرونده پهلوان محمود اسکندری». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۲-۰۲-۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۵-۲۴.
- ↑ «ناصر-ایجکت-نکن:-مروری-بر-زندگانی-و-خاطرات-همرزمان-خلبان-محمود-اسکندری | آتشبار-وابسته-به-سازمان-حفظ-آثار-و-ارزش-های-دفاع-مقدس، معاونت-فرهنگی-و-هنری-ستاد-مشترک-ارتش-ج. ا. ا | خانه کتاب و ادبیات ایران». ketab.ir. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۵-۲۴.
- ↑ «مستند «تنها، نترس، بدون سلاح» رونمایی شد». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۳-۰۵-۲۰. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۵-۲۴.
- ↑ «فیلم خلبان». Iranian Movie DataBaseirmdb sourehcinema. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۵-۲۶.