محمد بن عبدالله آل راشد

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محمد بن عبدالله آل راشد
امیرنشین جبل شمر
سلطنت۱۸۶۹–۱۸۹۷
پیشینبندر بين طلال آل رشيد
جانشینعبدالعزیز بن متعب الرشید
درگذشته۲۸ نوامبر ۱۸۹۷
فرزند(ان)هیچکدام
نام کامل
محمد بين عبدلله بين علی آل رشيد
خاندانآل رشید
پدرعبدالله بن رشید

محمد بن عبدالله الرشید ( عربی: محمد بن عبد الله بن علي الرشيد ، درگذشته ۲۸ نوامبر ۱۸۹۷) یکی از امیر نشین های جبل شمر بود و به علت مغلوب شدنش از جانب امیر نشین های نجد در نبرد الملیدا که برای دومین بار در سال ۱۸۹۱ موجود نبود شناخته شده است سلطنت محمد بن عبدالله از سال ۱۸۶۹ تا ۱۸۹۷ به طول انجامید و موثر ترین فرمانروای امارت جبل شمر [۱] بود که به همین علت او را محمد کبیر نام می برند.

اوایل زندگی[ویرایش]

محمد سومین پسر عبدالله بن راشد موسس امارت و برادر امیر دوم طلال بن عبدالله و امیر سوم متعب بن عبدالله بود. [۲] در زمان سلطنت برادرانش محمد به عنوان رهبر کاروانان فعالیت های تجاری امارت را تأمین می کرد و حج را هدایت می کرد. فعالیت های کاروانی محمد بین حائل و عراق بود که از این راه هم ثروت و هم شهرت در میان مردم بومی کسب کرد. [۳]

سلطنت[ویرایش]

در سال ۱۸۹۱ محمد نیروهای عبدالرحمن بن فیصل آل سعود را مغلوب خود نمود و به دولت دوم سعودی پایان داد.

قدری پس از این حادثه، محمد در سال ۱۸۶۹ بر تخت سلطنت نشست.[۴] امارتی که مکان آن در حائل قرار داشت در طول سلطنت او گسترش پیدا نمود و محمد توانست کمابیش بر دو سوم عربستان از غبیل استان قصیم، عنیزه، بریده و ریاض حکومت نماید.[۲] علاوه بر ناحیه های نزدیک به مرزهای حلب، دمشق، بصره و عمان.[۵] حائل به یک مرکز تجاری اصلی تبدیل گردید و نزدیک به ۲۰,۰۰۰ نفر جمعیت تحت حکومت محمد داشت.[۶] موفقیت او تا اندازه ای به علت مبارزه میان گروه آل سعود، همچون عبدالله بن فیصل و سعود بن فیصل بود.[۷]

محمد منطقه الجوف را که در دهه ۱۸۶۰ از جانب فیصل الشلعان تسخیر شده بود، بازپس گرفت.[۸] با این شرایط موجود، مردم ناحیه از عبدل الطیف صبحی پاشا، فرماندار عثمانی سوریه در مقابل حکومت ستمگرانه محمد در سال ۱۸۷۲ درخواست حراست نمودند.[۹] عثمانی ها نتوانستند قدرت کامل بر ناحیه را در دست بگیرند، ولی در سال ۱۸۷۳ یک فرمانده و ۸۰ سرباز در ان مکان مستقر کردند.مغلوب شدن عثمانی تا اندازه ای به این دلیل بود که مسئول های انگلیسی و فرانسوی به محمد کمک نظامی کردند.برای پیشگیری از هرگونه جدالی از سمت محمد، عثمانی ها اتحاد با او را تقویت نمودند که به نوبه خود برای محمد بسیار ثمر بخش بود.

محمد تا سال ۱۸۸۴ به تنها به عنوان شخصیت نیرومند نجد تبدیل شد.[۱۰] در سال ۱۸۸۷ نجد را به خودش الحاق نمود[۱۱] وقتی که عبدالله بن فیصل، امیر نجد از جانب برادرزاده هایش، پسران سعود بن فیصل، در ریاض زندانی شد، محمد برای کمک رساندن به عبدالله تهاجمی انجام داد و بعد از پایان جنگ شهر را تسخیر نمود، ولی به جای برقراری دوباره حکومت عبدالله، محمد یک نفر را برگماشت. رشیدی فرماندار به شهرستان.[۱۲] حاکم سلیم السیوبهان بود که یکی از نزدیکترین پشتیبان های محمد بود.[۵] علاوه بر این، محمد عبدالله بن فیصل را آزاد نمود، ولی او را به عنوان گروگان به حائل فرستاد.[۵] وی همچنین ۳ پسر سعود بن فیصل را به حائل آورد.[۱۳]

۴ سال بعد در سال ۱۸۹۱ محمد نیروهای آل سعود را که متفقان عبد الرحمن برادر کوچک تر عبدالله و سعود بودند، در نبرد الملیداء مغلوب نمود. که به امارت نجد پایان داد و به اخراج دودمان آل سعود منجر گردید.[۱۲][۱۴] و او در ادامه جنگ، ریاض را تسخیر نمود و بر نجد حکومت کرد.[۱۵]

منابع[ویرایش]

  1. Abdulaziz Al Fahd. "The Imama vs. the Iqal: Hadari-Bedouin Conflict and the Formation of Saudi State" (Working Paper). EUI Working Paper. European University Institute: 17. ISSN 1028-3625.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Henry Rosenfeld (July–December 1965). "The Social Composition of the Military in the Process of State Formation in the Arabian Desert". The Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland. 95 (2): 175, 183. doi:10.2307/2844424. JSTOR 2844424.
  3. Eveline J. van der Steen (2009). "Tribal States in History: The Emirate of Ibn Rashid as a Case Study". Al Rafidan. 30: 120.
  4. Jeff Eden (2019). "Did Ibn Saud's militants cause 400,000 casualties? Myths and evidence about the Wahhabi conquests, 1902–1925". British Journal of Middle Eastern Studies. 46 (4): 525. doi:10.1080/13530194.2018.1434612. S2CID 149088619.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ Madawi Al Rasheed (2002). A History of Saudi Arabia. Cambridge University Press. pp. 25–26. ISBN 978-0-521-64412-9.
  6. Guido Walter Steinberg (2002). "Material Conditions, Knowledge and Trade in Central Arabia During the 19th and Early 20th Centuries" (Working Paper). EUI Working Paper. European University Institute. hdl:1814/1774. ISSN 1028-3625.
  7. Hassan S. Abedin (2002). Abdulaziz Al Saud and the Great Game in Arabia, 1896-1946 (PhD thesis). King's College London. p. 43. OCLC 59173487. Archived from the original on 21 March 2023. Retrieved 30 March 2023.
  8. H. St. J. B. Philby (October 1923). "Jauf and the North Arabian Desert". The Geographical Journal. 62 (4): 243. doi:10.2307/1781017. JSTOR 1781017.
  9. Talha Çiçek (May 2017). "The tribal partners of empire in Arabia: the Ottomans and the Rashidis of Najd, 1880–1918". New Perspectives on Turkey. 56: 109–110, 114. doi:10.1017/npt.2017.7.
  10. Frederick Fallowfield Anscombe (1994). The Ottoman Gulf and the Creation of Kuwayt, Sa'udi Arabia and Qatar, 1871-1914 (PhD thesis). Princeton University. p. 90. ProQuest 304117067.
  11. Naila Al Sowayel (1990). An historical analysis of Saudi Arabia's foreign policy in time of crisis: The October 1973 War and the Arab Oil Embargo (PhD thesis). Georgetown University. p. 25. ProQuest 303848353.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Bilal Ahmad Kutty (1993). Political and religious origins of Saudi Arabia (PDF) (MA thesis). Aligarh Muslim University. pp. 83–85. Archived from the original (PDF) on 5 June 2021.
  13. Lawrence Paul Goldrup (1971). Saudi Arabia 1902–1932: The Development of a Wahhabi Society (PhD thesis). University of California, Los Angeles. p. 112. ProQuest 302463650.
  14. George Ogden Linabury (1970). British-Saudi Arab Relations, 1902-1927: A Revisionist Interpretation (PhD thesis). Columbia University. p. 17. ProQuest 302503094.
  15. Abdulmuhsin Rajallah Al Ruwaithy (1990). American and British aid to Saudi Arabia, 1928-1945 (PhD thesis). University of Texas at Austin. p. 7. ProQuest 303920456.