محمدحسین اشنی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محمدحسین اشنی

محمدحسین اشنی
عنوان(ها)آیت الله اشنی
اطلاعات شخصی
زاده
محمد حسین قودجانی اشنی

۱۲۸۵ (قمری)
درگذشته۲۴ رمضان ۱۳۷۵ (قمری)
محل دفنتخت فولاد اصفهان در تکیه کلباسی
۳۲°۳۷′۳۴٫۲۹″ شمالی ۵۱°۴۱′۱۶٫۰۶″ شرقی / ۳۲٫۶۲۶۱۹۱۷°شمالی ۵۱٫۶۸۷۷۹۴۴°شرقی / 32.6261917; 51.6877944
محل اقامتاصفهان
تحصیلاتحوزه علمیه اصفهان، حوزه علمیه نجف
استادان

محمد حسین قودجانی اشنی (در بعضی متون محمد حسین اشنی قودجانی) عالم شیعه ایرانی و فقیهی متبحر بود. وی فرزند ملا محمد قودجانی بود که در حدود سال ۱۲۸۵ قمری در روستای قودجان متولد شد و در ۲۴ رمضان ۱۳۷۵ قمری در اصفهان درگذشت.[۱][۲]

تولد[ویرایش]

محمد حسین قودجانی اشنی در حدود سال ۱۲۸۵ قمری در روستای قودجان از توابع بخش مرکزی شهرستان خوانسار در استان اصفهان به دنیا آمد. او در خانواده‌ای علمی و متدین رشد کرد و دوران کودکی و نوجوانی خود را زیر نظر پدری عالِم و مادری متدین گذراند. پدرش حاج ملا محمد و پدربزگش حاج ملا علی هر دو از علما و زاهدان زمان خود بودند.[۳][۴] محمد حسین قودجانی اشنی سال‌ها برای تبلیغ احکام دین اسلام در روستای اشن زندگی کرد و به همین دلیل به «اشنی» شهرت یافت.[۵][۶][۷]

تحصیل[ویرایش]

وی که در یک خانوادهٔ روحانی به دنیا آمده بود، مانند پدر و پدربزرگش به تحصیل در حوزه دین و عرفان پرداخت و در این زمینه شاگردان مشهوری داشت.[۲]

حوزه علمیه اصفهان[ویرایش]

او که آوازه حوزه علمیه اصفهان و پیشینه کهن آن را بارها شنیده بود، راهی اصفهان شد و از محضر رجال علمی و دانشمندان نامی این شهر بهره‌های فراوان برد. از اساتید وی در اصفهان می‌توان به میرزا ابوالمعالی کلباسی،[۸] میر سید محمد تقی مدرس،[۹] محمدتقی آقا نجفی[۱۰] و سید محمدباقر درچه‌ای اشاره کرد.[۳] محمد حسین قودجانی اشنی که از دوستان و همفکران سید حسین طباطبایی بروجردی و رحیم ارباب بود، احتمالاً از محضر آخوند محمد کاشانی و جهانگیرخان قشقایی نیز بهره برده است.[۱۱][۱۲][۴][۱۳][۱۴]

حوزه علمیه نجف[ویرایش]

محمد حسین قودجانی اشنی بعد از کسب علم در اصفهان، راهی عتبات عالیات و نجف شد و با نظرات و دیدگاه‌های فقها و دانشمندان آن دیار نیز آشنا گشت. در آن زمان در نجف علما و مدرسین معروفی چون ملا محمد کاظم خراسانی، سید محمدکاظم طباطبایی یزدی، فتح‌الله غروی اصفهانی و امثال ایشان وجود داشتند که احتمالاً محمد حسین قودجانی اشنی زیر نظر آنان به ویژه ملا محمد کاظم خراسانی و سید محمدکاظم طباطبایی یزدی شاگردی کرده است.[۱۱][۱۲][۴][۱۳][۱۴]

هجرت به قودجان و اشن[ویرایش]

محمدحسین قودجانی پس از بازگشت از نجف، به خواهش یار و دوست صمیمی‌اش سید حسین طباطبایی بروجردی راهی روستای اشن در شمال غربی شهرستان نجف‌آباد شد تا به تبلیغ و ترویج احکام آیین اسلام بپردازد.[۱۵][۱۳][۱۴] ایشان سالیان سال در قریهٔ اشن سکونت اختیار می‌کند و از همین رو به «اشنی» نیز شهرت می‌یابد.[۲] در این دوره از زندگی محمد حسین قودجانی اشنی، نورالدین پسرش متولد شد که او نیز بعدها به «اشنی» شهرت یافت.[۱۶]

محمد حسین قودجانی اشنی در زمان حکومت رضاشاه مدتی به گلپایگان رفت و در زادگاه خود قودجان اقامت گزید[۱۵][۱۳][۱۴] و در آنجا از امتیاز سردفتری اسناد رسمی برخوردار شد.[۱۷]

بازگشت به اصفهان[ویرایش]

محمد حسین قودجانی اشنی پس از سالها اقامت در روستای اشن، سرانجام پس از سال ۱۳۶۵ قمری، در ده سال پایانی عمر خود به اصرار برخی از علما و نیز برخی از خیرین اصفهانی از جمله مرحوم رحیم‌زاده به اصفهان بازگشت و در مدرسه درب کوشک[۱۸] به تدریس مشغول شد. وی در آنجا دروس عالی علمیه نظیر خارج فقه و اصول را تدریس می‌کرد[۱۵][۱۳][۱۴] و برخی از علما از محضر وی بهره‌مند شدند.

شاگردان[ویرایش]

از مشایخ حاضر در درس ایشان می‌توان به میر سید حسن مدرس هاشمی اصفهانی[۱۹] (عالم بزرگ معاصر اصفهانی) و فرزند خودش نورالدین اشنی (فقیه، حقوقدان، واعظ و خطیب معروف) اشاره کرد. مرحوم میر سید حسن مدرس هاشمی اصفهانی نقل کرده‌است که «درس ایشان عمیق و تحقیقی بود و افاضل وقت در درس معظم‌له شرکت می‌کردند».[۱۷]

محمد حسین قودجانی اشنی در میان شاگردان خود به میر سید حسن مدرس هاشمی اصفهانی[۱۹] توجه ویژه داشت و همواره از او و استعداد و قوت حافظه‌اش تعریف می‌کرد.[۲۰]

دوستان و معاصران[ویرایش]

از معاصران، دوستان و یاران نزدیک ایشان می‌توان به سید حسین طباطبایی بروجردی و رحیم ارباب اشاره کرد. آنها در دروس اساتیدی مانند میرزا ابوالمعالی کلباسی،[۸] سید محمدباقر درچه‌ای، میر سید محمد تقی مدرس[۹] و دیگر استادان وقت اصفهان، با یکدیگر آشنا شده و تا آخر عمر با یکدیگر مراوده و مکاتبه داشته‌اند.[۱۱][۵][۲۱]

ویژگی‌های شخصیتی[ویرایش]

  • میر سید حسن مدرس هاشمی اصفهانی[۱۹] بارها از مراتب علمی و فضایل اخلاقی محمد حسین قودجانی اشنی سخن می‌گفت و سلامت نفس و پاکی روح او را می‌ستود. محمد حسین قودجانی اشنی فقیهی پرهیزکار، عالمی عابد و زاهد و مجتهدی بزرگ بود و زهد و وارستگی او زبانزد همگان بود و خواص، علما و بزرگان اصفهان به وی ارادت می‌ورزیدند.[۲۲]
  • رحیم ارباب که تقوی و خدا ترسی ایشان و اعراض او از هوای نفسانی را بسیار می‌ستود.[۲۲]
  • در فقه و اصول مهارت داشت و بعضی از علما وی را اعلم فقهای اصفهان و مجتهد طراز اول شهر می‌دانستند.[۲۳]
  • آقا صدر کوهپایی[۲۴] (فیلسوف و حکیم) به فقاهت ایشان معتقد بود.[۲۵]
  • مصلح‌الدین مهدوی از او به عنوان «علامه فقیه، عالم عامل، مجتهد کامل و جامع المعقول و المنقول» تعبیر نموده‌است.[۲۰][۲۶][۲۷]

قودجانی با اینکه از علمای طراز اول اصفهان بود و مورد عنایت و توجه خاص سید حسین طباطبایی بروجردی قرار داشت، امّا به خاطر سال‌ها گوشه‌گیری و انزواء و نیز بواسطهٔ اینکه امام جماعت نبود، اغلب مردم او را نمی‌شناختند و جز خواص، کسی با او مراوده نداشت.[۲][۲۲]

فرزندان[ویرایش]

محمد حسین قودجانی اشنی در مجموع پنج فرزند از دو همسر خود به جای گذاشت. از همسر اول دو پسر و یک دختر: آقا نورالدین، آقا جلال و فاطمه خانم و از همسر دوم یک پسر و یک دختر: آقا مهدی و خانم تاج. مرحوم نورالدین اشنی پسر ارشد محمد حسین قودجانی اشنی و جانشین او در علم و عمل و وارث زهد و تقوای او بود.[۲۸]

فوت[ویرایش]

محمد حسین قودجانی اشنی در ۲۴ رمضان ۱۳۷۵ قمری (۱۶ اردیبهشت ۱۳۳۵ شمسی) درگذشت و روز بعد در تکیه کلباسی واقع در قبرستان تخت فولاد اصفهان در کنار استادش میرزا ابوالمعالی کلباسی مدفون گردید.[۱][۲۹][۳۰][۳۱][۱۵]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «گلزار مقدس: مشاهیر تخت فولاد اصفهان؛ شیخ محمد حسین اشنی». دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۱۶.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ «محمد حسین اشنی قودجانی». راسخون. ۱۳۹۰-۰۱-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۱-۰۲.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ كرباسی زاده اصفهانی, علی. مشاهير مزار علامه ميرزا ابوالمعالی كلباسی. اصفهان: كانون پژوهش. p. ۲۰۰. ۱۳۸۴
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ مهدوی, مصلح الدین. اعلام اصفهان. Vol. ۲. اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان. p. ۷۵۱. چاپ ۱۳۸۶
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ "شیخ محمدحسین اشنی قودجانی". Archived from the original on 15 January 2022. Retrieved 12 January 2022.
  6. "کتاب مشاهیر مزار علامه میرزا ابوالمعالی کلباسی: علی کرباسی زاده اصفهانی - آدینه بوک". Retrieved 12 January 2022.
  7. "مشاهیر مزار علامه میرزا ابوالمعالی کلباسی - کتابخانه قائمیه". Retrieved 12 January 2022.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ "میرزا ابوالمعالی کلباسی - دانشنامه‌ی اسلامی". Retrieved 12 January 2022.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ "میر محمد تقی مدرس - دانشنامه‌ی اسلامی". Retrieved 12 January 2022.
  10. "محمدتقی آقا نجفی اصفهانی - ویکی شیعه". Retrieved 12 January 2022.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ كرباسی زاده اصفهانی, علی. مشاهير مزار علامه ميرزا ابوالمعالی كلباسی. اصفهان: كانون پژوهش. p. ۲۰۱. ۱۳۸۴
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ "محمد حسین اشنی قودجانی - راسخون". Retrieved 12 January 2022.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ ۱۳٫۳ ۱۳٫۴ مهدوی, سیدمصلح‌الدین. دانشمندان و بزرگان اصفهان. Vol. ۱. p. ۵۶۷.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ ۱۴٫۳ ۱۴٫۴ مهدوی, سیدمصلح‌الدین. سیری در تاریخ تخت فولاد. p. ۶۱.
  15. ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ ۱۵٫۲ ۱۵٫۳ مهدوی, مصلح الدین. اعلام اصفهان. Vol. ۲. اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان. p. ۷۵۲. چاپ ۱۳۸۶
  16. كرباسی زاده اصفهانی, علی. مشاهير مزار علامه ميرزا ابوالمعالی كلباسی. اصفهان: كانون پژوهش. p. ۲۰۱-۲۰۲. ۱۳۸۴
  17. ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ كرباسی زاده اصفهانی, علی. مشاهير مزار علامه ميرزا ابوالمعالی كلباسی. اصفهان: كانون پژوهش. p. ۲۰۲. ۱۳۸۴
  18. "درب كوشك - شهرداری اصفهان". Archived from the original on 15 January 2022. Retrieved 12 January 2022.
  19. ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ ۱۹٫۲ "میر سید حسن مدرس هاشمی - صدا و سیمای مرکز اصفهان". Archived from the original on 15 January 2022. Retrieved 12 January 2022.
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ كرباسی زاده اصفهانی, علی. مشاهير مزار علامه ميرزا ابوالمعالی كلباسی. اصفهان: كانون پژوهش. p. ۲۰۲-۲۰۳. ۱۳۸۴
  21. کرباسی‌زاده اصفهانی, علی. نگاهی به آرا و احوال حکیم مدرس اصفهانی. اصفهان: کانون پژوهش. p. ۹۴.
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ ۲۲٫۲ كرباسی زاده اصفهانی, علی. مشاهير مزار علامه ميرزا ابوالمعالی كلباسی. اصفهان: كانون پژوهش. p. ۲۰۳. ۱۳۸۴
  23. دست نوشته‌های میرزا ابراهیم جواهری
  24. "حاج آقا صدر کوپایی". Retrieved 12 January 2022.
  25. تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان ۲ ص ۳۵۲–۳۵۳
  26. مهدوی, سیدمصلح‌الدین. دانشمندان و بزرگان اصفهان. Vol. ۱. p. ۵۵۱.
  27. کرباسی‌زاده اصفهانی, علی. نگاهی به آرا و احوال حکیم مدرس اصفهانی. اصفهان: کانون پژوهش. p. ۹۳.
  28. كرباسی زاده اصفهانی, علی. مشاهير مزار علامه ميرزا ابوالمعالی كلباسی. اصفهان: كانون پژوهش. p. ۲۰۵-۲۰۶. ۱۳۸۴
  29. "شیخ محمد حسین اشنی - حوزه علمیه استان اصفهان". Retrieved 12 January 2022.
  30. "محمدحسین اشنی - نجف آبادما". Retrieved 12 January 2022.
  31. كرباسی زاده اصفهانی, علی. مشاهير مزار علامه ميرزا ابوالمعالی كلباسی. اصفهان: كانون پژوهش. p. ۲۱. ۱۳۸۴

پیوند به بیرون[ویرایش]