متالیکا

متالیکا
متالیکا در ۲۰۱۷. از چپ به راست: لارس اولریک، جیمز هتفیلد، کرک همت و رابرت تروهیو
اطلاعات پس‌زمینه
خاستگاه	لس آنجلس، کالیفرنیا، ایالات متحده.
ژانر	هوی متال ترش متال اسپید متال هارد راک
سال‌های فعالیت	۱۹۸۱–اکنون
ناشر(ان)	مگافورس الکترا ورتیگو برادران وارنر بلکند
اعضا	جیمز هتفیلد لارس اولریک کرک همت رابرت تروهیو
اعضای پیشین	دیو ماستین ران مکگاونی کلیف برتون جیسون نیوستد
وبگاه	metallica.com

متالیکا (انگلیسی: Metallica) گروه موسیقی هوی متال آمریکایی است. این گروه در سال ۱۹۸۱ به وسیله خواننده و گیتاریست جیمز هتفیلد و درامر لارس اولریک در لس آنجلس فعالیت خود را آغاز کرد و برای بخش عمدهٔ فعالیتشان در سان فرانسیسکو اقامت داشته‌اند. تمپوهای سریع، آلات موسیقی و نوازندگی پرحرارت گروه، آن‌ها را در کنار مگادث، انترکس و اسلیر به یکی از «چهار بزرگ» بنیان‌گذار ترش متال تبدیل کرد. ترکیب کنونی متالیکا عبارتند از: اعضای بنیان‌گذار و ترانه‌سراهای اصلی، یعنی هتفیلد و اولریک؛ گیتاریست اصلی کرک همت و نوازندهٔ بیس رابرت تروهیو. اعضای سابق گروه، گیتاریست دیو ماستین (که در پی اخراج از متالیکا، گروه مگادث را تشکیل داد) و نوازندگان بیس ران مکگاونی، کلیف برتون و جیسون نیوستد هستند.

متالیکا نخست با انتشار سومین آلبومشان، عروسک‌گردان (۱۹۸۶) به موفقیت تجاری دست یافت. از این آلبوم به‌عنوان یکی از هوی‌ترین آلبوم‌های متال و بهترین اثر گروه یاد می‌شود. آلبوم بعدی، ... و عدالت برای همه (۱۹۸۸)، منجر به نخستین نامزدی آنان برای جایزهٔ گرمی شد. پنجمین آلبوم، متالیکا (۱۹۹۱)، نقطهٔ عطفی برای گروه و شاهد تغییر سبک ترش متال آنان بود؛ این آلبوم شمار بیشتری از مخاطبان جریان اصلی را جذب گروه کرد و به موفقیت تجاری قابل توجهی دست یافت و تا به امروز بیش از ۱۶ میلیون نسخه در ایالات متحده فروش کرده و همچنین پرفروش‌ترین آلبوم دورهٔ سانداسکن به‌شمار می‌رود. متالیکا پس از تجربهٔ ژانرها و گرایش گوناگون در آثار بعدی، با نهمین آلبومشان، آهنربای مرگ (۲۰۰۸) به سبک ترش متال خود بازگشتند.

این گروه، ۸ بار برندهٔ جایزه گرمی شده‌است که این به نوبه خود یک رکورد محسوب می‌شود و ۱۱ آلبوم منتشر شده از این گروه نیز به‌طور پی‌درپی در بیلبورد ۲۰۰ از شماره یک کار خود را شروع کرده که این موضوع نیز یک رکورد محسوب می‌شود. در سال ۲۰۱۸ متالیکا برنده جایزه پولار در سوئد شد. متالیکا همچنین، اولین گروه موسیقی است که در هر هفت قاره جهان اجرای زنده داشته‌است که برای این گروه، یک رکورد محسوب می‌شود. متالیکا نخستین گروه هوی متالی است که برنده جایزه پولار شده‌است. آلبوم سال ۱۹۹۱ آن‌ها، متالیکا، بیش از ۲۵ میلیون نسخه در ایالات متحده و ۶۱ میلیون در سراسر جهان فروش داشته که آن را تبدیل به پانزدهمین آلبوم پرفروش آمریکا ساخته‌است.

پیشینه

سال‌های اولیه

آهنگ «Stone Cold Crazy» از گروه کوئین آلبوم sheer heart attak منشأ الهام گروه‌های ترش متال مانند مگادث و متالیکا شد. کوئین شیوهٔ جدیدی از چیدمان آواز و گیتار در موسیقی راک را ارائه کرد که مخلوطی بود از هارد راک با گلم راک، هوی متال، پراگرسیو راک و گاهی هم اپرا. در ۲۸ اکتبر سال ۱۹۸۱ لارس اولریش نوازنده درام به جیمز هتفیلد نوازنده گیتار و خواننده پیشنهادی داد که جیمز نمی‌توانست آن را رد کند: «من برای گروهم، بر روی آلبوم جدید اسلیگل جایی برای یک آهنگ دارم».

لوگوی سنتی متالیکا

حقیقت این است که لارس تا آن زمان گروهی نداشت ولی آن روز، هنگامی که جیمز به او پیوست، این گروه شکل گرفت. آن دو اولین آهنگ را با یک دستگاه ارزان‌قیمت ضبط کردند؛ درحالی‌که جیمز وظیفه خواندن و نواختن گیتار ریتم و بیس را به عهده داشت و لارس نواختن درام را به عهده گرفت و به تنظیمات موسیقی کمک کرد و نقش گرداننده را داشت. سرانجام ران مکگاونی برای نواختن گیتار بیس به گروه پیوست و دیو ماستین نیز به عنوان گیتاریست به گروه ملحق شد. گروه اسم خودمانی متالیکا به معنی «یورش متال جوان» را انتخاب کرد و شروع به اجرای برنامه در شهر لس آنجلس کرد و در گشایش کنسرت گروه‌هایی چون ساکسون قطعاتی اجرا می‌کرد. آن‌ها سرانجام دمویی تمام عیار به نام «تا شلاق هست زندگی نیست» را ضبط کردند. این دمو در داخل و خارج توسط لارس و دوستان خرید و فروش‌کننده نوارهای متالش پخش شد. «تا شلاق هست زندگی نیست» توجه جمعیت زیرزمینی متال را برانگیخت و گروه علاقه‌مندانی خصوصاً در سانفرانسیسکو و نیویورک پیدا کرد. سپس دو برنامه در سانفرانسیسکو اجرا کردند و گروه تماشاچیان آنجا را از تماشاچیان «آنجایند که دیده شوند» در لس آنجلس، دوستانه‌تر یافت. آنجا همچنین توجه گروه خوب و آینده‌دار تروما خصوصاً نوازنده گیتار بیس آن‌ها یعنی کلیف برتون را جلب کردند. سرانجام متالیکا به شمال ایالت نقل مکان کرد و کلیف به گروه پیوست.

در نیویورک یک نسخه از «تا شلاق هست زندگی نیست» به صفحه‌فروشی جان زازولا که به درستی بهشت متال نام داشت راه یافت. زازولا به سرعت متالیکا را استخدام کرد تا به شرق بیایند و چند برنامه اجرا و یک آلبوم ضبط کنند. گروه به نیویورک رفت، تنها برای اینکه به اطلاع گرداننده و تولیدکننده خود برسانند که: «نوازنده گیتار لید ما باید برود». رادی مارک ویتاکر گیتاریست گروهی را در سانفرانسیسکو پیشنهاد کرد و در اوّل آوریل ۱۹۸۳ کرک همت به متالیکا پیوست.

(۱۹۸۴–۱۹۸۳) سوار بر آذرخش و همه‌شان را بکش (ride the lightning , Kill Em all)

آلبوم اول متالیکا همه‌شان را بُکُش در اواخر ۱۹۸۳ انتشار یافت. به‌دنبال انتشار «همه‌شان را بکش» گروه به اجرای کنسرت در شهرهای مختلف پرداخت. در سال ۱۹۸۴ آلبوم دوم با نام سوار بر آذرخش ضبط و منتشر شد. این آلبوم درحالی‌که لحن معترضانه همه‌شان را بکش را حفظ کرده بود، هم از لحاظ موسیقی و هم از لحاظ مفاهیم شعری از آلبوم اول پخته‌تر بود. قابل توجه‌ترین آهنگ از میان ۸ ترانه سوار بر آذرخش، ترانه چهارم یعنی محو شدن در تاریکی بود. این آهنگ که الهام گرفته از دزدی وسایل گروه در اوایل همان سال در بستون بود، به شکل نسبتاً ژرفی به موضوع شکست و ناکامی می‌پردازد. ترانه‌های دیگر از «سفینه عشق اچ‌پی» و فیلم «ده فرمان» الهام گرفته شده‌اند. گروه قرار داد دیگری با مؤسسه بزاگ مدیریت «کیو-پرایم» و درست بعد از آن با شرکت معروف ضبط الکترا بست.

(۱۹۸۴–۱۹۸۶) عروسک‌گردان (Master of puppets)

در سال ۱۹۸۶ آلبوم سوم متالیکا «عروسک گردان» انتشار یافت و گروه به‌همراه آزی آزبورن به اجرای تور پرداخت. متالیکا به بلندی‌های تازه می‌رسید. آلبوم جدید به رتبه ۲۹ دست‌یافت و از حضور ۹۱ هفته‌ای در جدول پرفروش‌های آمریکا لذت برد. هنگامی که بازوی جیمز در ورزش اسکیت بورد شکست، گروه با افت کوچکی مواجه شد. جان مارشال تا بهبودی جیمز به گروه پیوست. با تور آزی کل گروه به اروپا رفت و تدارک سفری مخاطره‌انگیز به خاور دور را دید. همه امیدوار بودند جیمز بتواند وظیفه خود را در نواختن گیتار به عهده گیرد ولی در اولین برنامه اروپایی مارشال به‌جای جیمز گیتار نواخت.

تصویر یادبود برتون در سوئد

مرگ کلیف برتون و ورود جیسون نیوستد

جیمز در ۲۶ سپتامبر ۱۹۸۶ برای انجام وظایف خود دوباره به گروه پیوست. اما این آخرین باری بود که گروه با کلیف برنامه اجرا کرد. صبح روز بعد اتوبوس حامل اعضای گروه که به سمت سوئد می‌رفت بر روی یخ لیز خورد و کلیف که نزدیک پنجره بر روی تخت خواب بود در اثر این اتفاق به بیرون پرتاب شد و اتوبوس بر روی او افتاد. جیمز در آن لحظه از شدت عصبانیت می‌خواست راننده را بکشد ولی بقیهٔ اعضا مانع این اتفاق شدند. کلیف علاوه بر نوازندگی بیس، برای گروه مثل معلم و مربی نیز بود. او فرزانگی موسیقایی و نگرش «خودت باش» را در اختیار گروه می‌گذاشت. مدتی پس از مرگ کلیف اعضا می‌خواستند گروه را منحل کنند اما آن‌ها روزی به هم گفتند که اگر کلیف بود از آن‌ها می‌خواست که ادامه دهند؛ جیسون نیوستد از میان ۴۵ درخواست‌کننده برای عضویت در متالیکا انتخاب شد. علت این انتخاب، توانایی‌های او و داشتن عادت‌های مشابه با گروه بود. تصمیم بر این گرفته شد که مجدداً به حال و هوای تور بازگردند تا هم نوازندهٔ بیس جدید را با امور آشنا کنند هم سرپوشی بر غم از دست دادن کلیف بگذارند. گروه به بهانه معرفی جیسون صفحه‌ای از کلیه آهنگ‌های ضبط‌شده منتشر کرد. صفحه با نام «بازدیدی دوباره-دوباره از روزهای گاراژ» منتشر شد که به نظر دنبالهٔ «بازدیدی دوباره از روزهای گاراژ» است که در سال ۱۹۸۴ به‌صورت «طرف دوم» منتشر شده بود.

(۱۹۹۰–۱۹۸۸) … و عدالت برای همه (...And justice for all)

وقتی جیسون جای ثابتی در گروه به‌دست‌آورد، گروه برای ضبط آلبوم چهارم خود ... و عدالت برای همه آماده شد. «… و عدالت برای همه» که در اوت ۱۹۸۸ منتشر شد، در رده‌بندی پرفروشهای آمریکا به رتبه ۶ دست یافت و نامزد جایزه «گرمی» برای بهترین گروه «متال/هارد راک» شد. گروه دوباره به اجرای تورهای گسترده‌ای در کشورهای مختلف پرداخت. دو ترانهٔ آلبوم «عدالت» به‌طور مستقل در آمریکا منتشر شد و گروه برای ترانه تنها جرئتِ ساختِ اولین ترانهٔ ویدئویی را به خود داد و سرانجام برای اجرای مستقل «تنها» به جایزه گرمی دست یافت.

(۱۹۹۳–۱۹۹۰) آلبوم سیاه (Black album)

در سال ۱۹۹۱ گروه آلبومی با نام خود، با عنوان متالیکا منتشر کرد که به آلبوم سیاه هم شناخته می‌شود. این آلبوم که با تولیدکنندگی باب راک منتشر شد نسبت به آلبوم‌های قبلی کاری تازه بود. آهنگ‌ها کوتاه‌تر و نواها پُرتر، عمیق‌تر و با یکنواختی کمتر بودند.

«آلبوم سیاه» خیلی زود توانست در نقاط مختلف جهان رتبه اول را کسب کند و هفته‌ها در صدر بماند. چندین ترانه از این آلبوم به‌طور مستقل یا ترانه ویدئویی منتشر شد. این آلبوم موفق‌ترین آلبوم متالیکا تا به امروز است. گروه جایزه‌های متعددی از جمله یک گِرَمی برای خود آلبوم و چندین جایزه «ام-تیوی» و «جایزه موسیقی آمریکا» را به خود اختصاص داد. گروه تورهای بسیاری گذاشت، به تنهایی در توری موسوم به «شامگاهی با متالیکا» با گروه گانز ان روزز یا در فستیوال‌های متعدد به اجرای برنامه پرداخت. متالیکا آلبوم سیاه و همچنین ترانه‌های دیگر را به میان مردم برد. همچنین در سال ۱۹۹۲ به همراه گانز ان روزز و هنرمندان بسیاری مانند دیوید بویی و التون جان در کنسرت بزرگداشت فردی مرکوری به اجرا پرداخت.

(۱۹۹۹–۱۹۹۴) بارگذاری، بازبارگذاری، گاراژ، اِس اَند اِم

Load , Reload , Garage Inc, S&M
پنج سال طول کشید که آلبوم بعدی متالیکا منتشر شد. آلبومی با نام بارگذاری که طولانی‌ترین آلبوم متالیکا تا آن زمان بود. این آلبوم شامل ۱۴ آهنگ بود و تمامی ظرفیت موجود بر روی سی‌دی را پر کرد. این آلبوم و نیز آلبوم بعدی بازبارگذاری که در سال ۹۷ منتشر شد، تولیدکنندگان مشترک داشتند و هر دو آلبوم با هم نوشته و تقریباً هم‌زمان ضبط شد و ادامه‌دهنده راهی بود که با «آلبوم سیاه» آغاز شد. از لحاظ موسیقی پر محتوا و کوبنده، ترانه‌ها رها، قدرتمند و التقاطی بودند، منصفانه نیست اگر بگوییم متالیکا تغییر زیادی کرد؛ چراکه گروه همان گروهی است که «همه‌شان را بکش» و «…و عدالت برای همه» را ضبط کرده ولی دوقلوهای لود، متالیکایی را نشان می‌دهد که دوران «فقط نگرش، فقط سرعت» را پشت سر گذاشته و به نگرش «خودت باش» بازگشته‌است.

با به پایان رسیدن تورهای پی در پی «لود» و «ریلود» و احتمالاً پایان این مرحله از متالیکا کاملاً طبیعی است که گروه تا حدی درون‌نگر شود. درحالی‌که آلبوم‌های لود از لحاظ شعر بخش قابل توجهی از آنچه را که در درون ماست، به شکلی عاطفی و ناخداگاه منتشر می‌کرد، اما زمان آن می‌رسید که به درون آنچه که این گروه را ساخته بود نگریسته شود.

هیچ بازتابی بهتر از تأثیراتش، متالیکا را، متالیکا نمی‌سازد. مانند ۱۹۸۱ که آغاز به کار کردند و ۱۹۸۴ با «بازدید دوباره از گاراژ» و «بازدیدی دوباره-دوباره از گاراژ» در ۱۹۸۷، گروه به گاراژ بازگشت؛ متالیکا همواره گروه گاراژی بوده و هست. خواه در زیرزمین کرک یا رستوران جیسون یا در دخمه لارس و خواه بر روی صحنه و مقابل ۵۰۰۰۰ تماشاچی، متالیکا همیشه همان ترانه یا ردیف را می‌نوازد که جایی در کنار جاده می‌نوازد، که جایی در کنار جاده، آن‌ها را یاری کرده بود.

گروه تا به حال دو پروژه «گاراژی» به صورت «طرف دوم» منتشر کرده و در حقیقت پروژه‌های «روزهای گاراژ» چنان قابل جمع‌آوری و کمیاب شده‌اند که نسخه نه چندان خوب آن‌ها با قیمت‌های سرسام‌آور به فروش می‌رسد. گروه ۱۱ ترانه جدید را انتخاب کرده و سومین پروژه «گاراژی» خود را باز هم با همراهی باب راک ضبط کرد. آلبوم به درستی «گاراژ الحاقی» نام گرفت چرا که تمام ترانه‌های گاراژی قبلی را همراه با ۱۱ ترانهٔ جدید در خود داشت.

متالیکا به‌همراهی ارکستر سانفرانسیسکو در سال ۱۹۹۹ آلبوم زنده اِس اَند اِم را به رهبری مایکل کیمن منتشر کرد. آلبوم به سرعت در مکان دوم جدول‌ها جای گرفت.

مناقشه با نپستر (۲۰۰۱–۲۰۰۰)

در سال ۲۰۰۰ گروه سایت «نپستر» (یک سرویس فایل اشتراکی اینترنتی که به اعضا اجازه می‌داد از کامپیوترهای یکدیگر موسیقی دانلود کنند) را به علت نقض قانون حق تاًلیف به دادگاه کشاند. اما چندی بعد شکایت خود را پس گرفت، شاید بیشتر به‌خاطر تأثیر بدی که بر جای گذاشته بود. ترانه «ناپدید می‌شوم» که برای موسیقی فیلم «مأموریت غیرممکن ۲» نوشته شده بود یکی از ترانه‌های این دوره است. در ژانویه سال ۲۰۰۱ جیسون نیوستد اعلام کرد که از گروه کناره‌گیری کرده‌است و در آوریل همان سال، درست بعد از شرکت در جوایز، آلریک و همت به استودیو رفتند تا کار بر آلبوم بعدی را آغاز کنند و هتفیلد مسئولیت گیتار بیس را به عهده گرفت. اما در اول اوت تمامی برنامه‌های ضبط و دیگر برنامه‌های گروه قطع شد و جیمز هتفیلد برای ترک اعتیاد خود به الکل، به مرکز ترک اعتیاد مراجعه کرد.

رابرت تروهیلو

خشم مقدس (۲۰۰۵–۲۰۰۳) (ST Anger)

پس از بهبودی جیمز هتفیلد، «باب راک» جای خالی «نیوستد» را در جلسه‌های ضبط آلبوم پر کرد و در نتیجه گروه پس از ۳ سال آلبوم جدید خود را به بازار عرضه کرد. اسم آلبوم خشم مقدس می‌باشد که دارای نقدهای دوگانه بوده و آلبومی قابل بحث است. این آلبوم از ۱۱ ترانه تشکیل شده‌است و برای اولین بار در تاریخ هنری متالیکا دارای گیتار سولو نمی‌باشد.

ورود رابرت تروهیو

در تاریخ ۵ فوریه ۲۰۰۳ رابرت تروهیو رسماً به عنوان نوازنده گیتار بیس جدید متالیکا معرفی می‌شود و به همراه گروه در تور دیوانه‌وار عصبانی از دنیا آغاز به کار می‌کند.

هتفیلد و همت در حال اجرا، لندن (۲۰۰۸)

آهنربای مرگ (جاذبه مرگ)(۲۰۱۰–۲۰۰۶) (Death magnetic)

در سال ۲۰۰۸ و پس از ۵ سال متالیکا آلبوم آهنربای مرگ را با تهیه‌کنندهٔ جدیدشان ریک روبین منتشر کرد که اولین آلبوم آن‌ها است که به‌همراه رابرت تروهیو ضبط شده بود و پنجمین آلبومی بود که در صدر جدول پرفروشترین‌ها قرار گرفت، که خود رکوردی برای متالیکا به حساب می‌آمد. متالیکا با این آلبوم بازگشت به ریشه خود یعنی ترش متال کرده‌است و با آهنگ‌های طولانی و سولوهای خشن و ریتم تند به موسیقی سال‌های دهه ۸۰ میلادی خود برگشته‌است. در سال ۲۰۰۹ متالیکا رسماً وارد تالار مشاهیر راک اند رول شد و پس از آن در تور کنسرت تبلیغاتی آلبوم جدیدشان به نام تور مغناطیسگر دنیا (World Magnetic Tour) شرکت کردند.

متالیکا برای اولین بار به همراه اسلیر، مگادث و انترکس در قالب سری فتیوال سونیسفیر در بلغارستان و رومانی و ترکیه شرکت کرد.

پس از گذشتن بیش از دو سال در تاریخ ۲۱ نوامبر ۲۰۱۰ در ملبورن استرالیا تور مغناطیسگر دنیا به پایان رسید.

متصل… به خودتخریبی (۲۰۰۸–۲۰۱۶) (Hardwired... To self-Destruct)

متصل… به خودتخریبی (به انگلیسی: Hardwired... To Self-Destruct) دهمین آلبوم استودیویی گروه موسیقی هوی متال آمریکایی، متالیکا، است که در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۶ منتشر شد. این آلبوم اولین آلبوم متالیکا در هشت سال گذشته و بعد از آلبوم آهنربای مرگ است و این یعنی طولانی‌ترین زمان بین انتشار دو آلبوم توسط آنها. این اولین آلبوم متالیکا است که کرک همت، گیتاریست گروه که در سال ۱۹۸۳ به متالیکا ملحق شد در نوشتن ترانه‌های آن مشارکت ندارد. دلیل آن هم توسط خود کرک همت این‌گونه بیان شده که تلفن همراه خود را گم کرد در حالی که بسیاری از ایده‌ها برای آلبوم جدید در آن قرار داشت. متالیکا پس از انتشار آلبوم متصل… به خودتخریبی (Hardwired... To Self-Destruct) اجرایی زنده و مشترک به‌همراه لیدی گاگا از ترانه "Moth Into Flame" در پنجاه و نهمین مراسم جوایز گرمی سال ۲۰۱۷ داشت که علاوه بر اینکه ورود متالیکا به روی صحنه از سوی مجری اعلام نشد و میکروفون جیمز هتفیلد خواننده گروه با مشکل عدم پخش صدا مواجه شد واکنشی شدید و انتقادی را نیز از سوی طرفداران گروه در اینستاگرام، فیسبوک گروه و شبکه‌های اجتماعی به دلیل اجرا با لیدی گاگا در پی داشت.

در تابستان ۲۰۱۳ متالیکا تور تابستانی ۲۰۱۳ را اجرا کرد و در جریان این تور در ۷ قاره آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، آفریقا، آسیا، اروپا، اقیانوسیه و جنوبگان به اجرا پرداخت و تبدیل به اولین گروهی شد که در هر ۷ قاره جهان اجرای زنده داشته‌است.

اعضا

اعضای کنونی

• لارس اولریش: درام (۱۹۸۱ - تا کنون)
• جیمز هتفیلد: آواز، گیتار ریتم (۱۹۸۱ - تا کنون)
• کرک همت: گیتار لید (۱۹۸۳ - تا کنون)
• رابرت تروهیو: گیتار بیس (۲۰۰۳ - تا کنون)

اعضای پیشین

• دیو ماستین: گیتار لید (۱۹۸۲–۱۹۸۳)
• کلیف برتون: گیتار بیس (۱۹۸۲–۱۹۸۶)
• جیسون نوستد: گیتار بیس (۱۹۸۶–۲۰۰۱)
• ران مک‌گاونی: گیتار بیس (۱۹۸۲)
• لوید گرانت: گیتار لید (۱۹۸۱–۱۹۸۲)

خط زمان

دیسکوگرافی

• همه‌شان را بکش (۱۹۸۳)
• سوار بر آذرخش (۱۹۸۴)
• عروسک‌گردان (۱۹۸۶)
• ... و عدالت برای همه (۱۹۸۸)
• متالیکا (۱۹۹۱)
• لود (۱۹۹۶)
• ری‌لود (۱۹۹۷)
• مقدس (۲۰۰۳)
• آهنربای مرگ (۲۰۰۸)
• متصل… به خودتخریبی (۲۰۱۶)
• ۷۲ فصل (۲۰۲۳)

جستارهای وابسته

• فهرست پرفروش‌ترین هنرمندان موسیقی

منابع

• Chirazi, Steffan; Metallica (2004). So What!: The Good, The Mad, and The Ugly. Broadway Books. ISBN 978-0-7679-1881-7.
• Christe, Ian (2003). Sound of the Beast: The Complete Headbanging History of Heavy Metal. انتشارات هارپرکالینز. ISBN 978-0-380-81127-4.
• Pillsbury, Glenn (2006). Damage Incorporated: Metallica and the Production of Musical Identity. روتلج. ISBN 978-0-415-97374-8. Archived from the original on July 22, 2021. Retrieved December 7, 2019.

پیوند به بیرون

• وبگاه رسمی
• متالیکا در آل‌میوزیک
• متالیکا در کرلی
• ترانه‌شناسی متالیکا در دیسکاگز
• ترانه‌شناسی متالیکا در موزیک‌برینز