لنفوم

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
لنفوم
تخصصخون‌شناسی، سرطان‌شناسی ویرایش این در ویکی‌داده
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰C81-C96
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام۲۰۲٫۸
آی‌سی‌دی-اُ:۹۵۹۰–۹۹۹۹
سمپD008223

لنفوم (به انگلیسی: Lymphoma) گروهی از تومورهای یاخته‌های خونی است که از لنفوسیت‌ها به وجود می‌آید.[۱] گاهی واژهٔ لنفوم تنها به تومورهای سرطانی اشاره دارد و به همهٔ تومورها اطلاق نمی‌شود.[۱] نشانگان این بیماری شامل این موارد هستند: بزرگ شدن غدد لنفاوی که معمولاً بدون درد هستند، تب، تعرق، خارش، کاهش وزن، احساس خستگی و دیگر علائم.[۲][۳] تعرق معمولاً در شب صورت می‌گیرد.[۲][۳]

دو گونهٔ عمدهٔ لنفوم لنفوم هوچکین (HL) و لنفوم غیر هوچکینی (NHL),[۴] می‌باشند. این بیماری شامل دو نوع دیگر نیز می‌باشد. مولتیپل میلوما و بیماری‌های پرولیفراتیو دستگاه ایمنی نیز از سوی سازمان بهداشت جهانی (WHO) جزء این دسته شناخته شده‌اند.[۵] حدود ۹۰٪ بیماران دچار لنفوم غیر هوچکینی هستند که زیر مجموعه‌های بسیاری را در بر می‌گیرد مثل لنفوم جلدی سلول تی.[۶][۴][۷] لنفوم زیر مجموعهٔ نئوپلاسم‌ها است، که به آن‌ها تومور بافت‌های خون ساز و لنفاوی می‌گویند.[۸]

عوامل خطرساز لنفوم هوچکینی شامل این موارد هستند: عفونت‌های ناشی از اپشتین بار ویروس و وجود افرادی در خانواده که به این بیماری دچار بوده‌اند.[۲] عوامل خطرساز لنفوم غیر هوچکینی شامل این موارد هستند: بیماری‌های خود ایمنی، ایدز آلودگی به ویروس تی-لنفوتروپیک انسانی، خوردن مقادیر زیاد گوشت و چربی، داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی و برخی آفت‌کش‌ها.[۳] تشخیص این بیماری معمولاً از طریق خون، ادرار، یا تست مغز استخوان صورت می‌گیرد.[۳] A بافت برداری از یک گره لنفاوی نیز می‌تواند مفید باشد.[۲][۳] تصویر برداری پزشکی در مرحلهٔ بعد می‌تواند به کار گرفته شود تا تعیین کند که آیا سرطان گسترش پیدا کرده و در صورت گسترش در چه نواحی گسترش یافته‌است.[۲][۳] سرطان می‌تواند در بسیاری از اعضاء گسترش پیدا کند: شش‌ها، کبد، و مغز.[۲][۳]

درمان بیماری می‌تواند ترکیبی از شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، نوردرمانی،[۹] درمان هدفمند و جراحی باشد.[۲][۳] در لنفوم‌های غیر هوچکینی، ممکن است غلظت پروتئین در خون به حدی افزایش یابد که انجام فرآیندی به نام پلاسمافرزیس ضروری گردد.[۳] صبر آگاهانه می‌تواند برای انواع خاصی از این بیماری مفید باشد.[۳] شماری از گونه‌ها قابل درمان هستند.[۴] به‌طور کلی، میزان بقای پنج سالهٔ بیماری در ایالات متحده برای لنفوم هوچکینی ۸۵٪ است.[۱۰] اما این میزان برای لنفوم غیر هوچکینی ۶۹٪ است.[۱۱] در سطح جهان در سال ۲۰۱۲، شمار ۵۶۶۰۰۰ نفر به این بیماری مبتلا شدند و ۳۰۵۰۰۰ نفر از مبتلایان جان باختند.[۵] این دسته از سرطان ۳–۴٪ همهٔ سرطان‌ها را در بر می‌گیرد. از این رو، این دسته، هفتمین گروه رایج سرطان است.[۵][۱۲] در میان کودکان، این گروه سومین نوع رایج سرطان است.[۱۳] شیوع بیماری در کشورهای توسعه یافته بیشتر از کشورهای در حال توسعه است.[۵]

شیوع[ویرایش]

در ایالات متحده لنفوم ششمین سرطان شایع در بین بالغین و سومین سرطان سرطان شایع در کودکان می‌باشد. لنفومها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: لنفوم هوچکین (Hodgkin's Lymphoma) و لنفوم غیرهوچکین(Non-Hodgkin's Lymphoma). تفاوت این دو بیماری در نوع و سرمنشأ سلول بدخیم است. علاوه براین، سیر این دو بیماری و پاسخ آن‌ها به درمان نیز تفاوت قابل توجهی نشان می‌دهد.

تشخیص[ویرایش]

تشخیص لنفوم بدخیم یکی از کارهای بسیار چالش‌برانگیز در هیستوپاتولوژی می‌باشد. در حال که بسیاری از موارد را می‌توان از داده‌های هیستوموروفولوژی و ایمونوهیستوشیمی تشخیص داد. اما درمواردی تمایز بین یک فرایند واکنشی (rearrangement) و لنفوم بدخیم بسیار مشکل می‌باشد. در این شرایط می‌توان از روش جدید تشخیص کلونالیته با استفاده از تجزیه و تحلیل مولکولی با روش PCR استفاده کرد.

این کیت براساس پروتکل استاندارد جهانی EuroClonality/BIOMED-2 طراحی شده‌است که با استفاده از بازآرایی ایمونوگلوبولین (IG) و ژن TCR برای تشخیص لنفوسیت‌های B و T تشخیص را بسیار ساده‌تر و دقیق تر می‌کند و همچنان می‌توان با اطمینان به منشأ سرطان که از کدام نوع سلول‌های B یا T است پی برد و جا به جایی کروموزومی و کلونالیتی این سلولها را بررسی کرد.

این آزمایش را می‌توان با نمونه‌های بافت (FFPF)، یخ زده (Frozen)، خون کامل و مایع مغز استخوان انجام داد. برای هر نمونه هر سه بخش FR3-JH , FR1-JH ,FR2-JH مورد بررسی قرار می‌گیرد و به ازای هر نمونه کنترل‌های مثبت برای مونوکلونال و پلی کلونال در کیت قرار دارد.

طبقه‌بندی[ویرایش]

سازمان جهانی بهداشت لنفوم‌ها را به ۶ گروه اصلی طبقه‌بندی کرده‌است که هر کدام از آن‌ها نیز دارای زیر گروه‌هایی می‌باشند:[۱۴]

  1. نئوپلاسم‌های لنفوییدی پیش ساز (Precursor Lymphoid Neoplasms)
    • لوسمی/لنفوم لنفوبلاستیک سلول بی طبقه‌بندی نشده (B lymphoblastic leukemia / lymphoma NOS)
    • لوسمی/لنفوم لنفوبلاستیک سلول بی با اختلالات ژنتیکی متعدد (B lymphoblastic leukemia / lymphoma with recurrent genetic abnormalities)
    • لوسمی/لنفوم لنفوبلاستیک سلول بی با جابجایی t(۹;۲۲); bcr-abl۱
    • لوسمی/لنفوم لنفوبلاستیک سلول بی با جابجایی t(v;11q23); MLL rearranged
    • لوسمی/لنفوم لنفوبلاستیک سلول بی با جابجایی t(12:21); TEL-AML۱ & ETV6-RUNX۱
    • لوسمی/لنفوم لنفوبلاستیک سلول بی همراه با هیپرپلوییدی (hyperploidy)
    • لوسمی/لنفوم لنفوبلاستیک سلول بی همراه با هیپوپلوییدی (hypodiploidy)
    • لوسمی/لنفوم لنفوبلاستیک سلول بی با جابجایی t(۵;۱۴); IL3-IGH
    • لوسمی/لنفوم لنفوبلاستیک سلول بی با جابجایی t(۱;۱۹); E2A-PBX۱ & TCF3-PBX۱
    • لوسمی/لنفوم لنفوبلاستیک سلول تی (T lymphoblastic leukemia / lymphoma)
  1. نئوپلاسم‌های سلول بی بالغ (Mature B-Cell Neoplasms)
  2. نئوپلاسم‌های سلول تی و سلول ان-ک بالغ (Mature T-Cell & NK-Cell Neoplasms)
  3. لنفوم هوجکین (Hodgkin lymphoma)
  4. اختلالات لنفوپرولیفراتیو بعد از پیوند (Post-Transplant Lymphoproliferative Disorders)
  5. نئوپلاسم‌های هیستیوسیتیک و سلول دندریتیک (Histiocytic and Dendritic Cell Neoplasms)

جستارهای وابسته[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Taylor, Elizabeth J. (2000). Dorland's Illustrated medical dictionary (29th ed.). Philadelphia: Saunders. p. 1038. ISBN 0-7216-6254-4.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ "General Information About Adult Hodgkin Lymphoma". National Cancer Institute. 2014-04-23. Retrieved 20 June 2014.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ ۳٫۶ ۳٫۷ ۳٫۸ ۳٫۹ "General Information About Adult Non-Hodgkin Lymphoma". National Cancer Institute. 2014-04-25. Retrieved 20 June 2014.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ The Lymphoma Guide Information for Patients and Caregivers (PDF). Leukemia and Lymphoma Society. 2013. Archived from the original (pdf) on 14 July 2014. Retrieved 20 June 2014.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ World Cancer Report 2014. World Health Organization. 2014. pp. Chapter 5.13. ISBN 9283204298.
  6. ↑ Mohammad,، Beigi, Pooya Khan. Clinician's guide to mycosis fungoides. شابک ۹۷۸۳۳۱۹۴۷۹۰۷۱.
  7. ↑ "Lymphoma". NCI. Retrieved 13 June 2014.
  8. ↑ Vardiman, JW; Thiele, J; Arber, DA; Brunning, RD; Borowitz, MJ; Porwit, A; Harris, NL; Le Beau, MM; Hellström-Lindberg, E; Tefferi, A; Bloomfield, CD (Jul 30, 2009). "The 2008 revision of the World Health Organization (WHO) classification of myeloid neoplasms and acute leukemia: rationale and important changes". Blood. 114 (5): 937–51. doi:10.1182/blood-2009-03-209262. PMID 19357394.
  9. ↑ Beigi, Pooya Khan Mohammad (2017-01-01). Treatment (به انگلیسی). Springer International Publishing. pp. 23–34. doi:10.1007/978-3-319-47907-1_6.
  10. ↑ "Hodgkin Lymphoma—SEER Stat Fact Sheets". Seer.cancer.gov. Retrieved 2012-08-26.
  11. ↑ "SEER Stat Fact Sheets: Non-Hodgkin Lymphoma". NCI. Retrieved 18 June 2014.
  12. ↑ Marcus, Robert (2013). Lymphoma: pathology, diagnosis and treatment (Second ed.). p. 1. ISBN 978-1-107-01059-8.
  13. ↑ Tepper, John E. Niederhuber, James O. Armitage, James H. Doroshow, Michael B. Kastan, Joel E. (2014). "Childhood lymphoma". Abeloff's clinical oncology (Fifth ed.). p. Chapter 97. ISBN 1-4557-2865-9.
  14. ↑ "طبقه‌بندی لنفوم توسط سازمان جهانی بهداشت" (به انگلیسی). سازمان جهانی بهداشت. ۲۹ اکتبر ۲۰۰۸. Retrieved 1 Mayر 1388. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)[پیوند مرده]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=لنفوم&oldid=35556935»