لاورنتی بریا

لاورنتی بریا ლავრენტი ბერია
لاورنتی بریا در سال ۱۹۲۰
اصلی	گئورگی مالنکوف
معاون اول نخست‌وزیر
مشغول به کار مارس ۱۹۵۳ – ژوئن ۱۹۵۳
پس از	ویاچسلاو مولوتف
پیش از	لازار کاگانویچ
وزیر امور خارجهٔ اتحاد جماهیر شوروی
مشغول به کار مارس ۱۹۵۳ – ژوئن ۱۹۵۳
مشغول به کار نوامبر ۱۹۳۸ – دسامبر ۱۹۴۵
پس از	نیکولای یژوف
هشتمین و دهمین دبیر اول کمیته مرکزی حزب کمونیست گرجستان اتحاد جماهیر شوروی
مشغول به کار ژانویهٔ ۱۹۳۴ – اوت ۱۹۳۸
پس از	پتره آگنیاشویلی
پیش از	کاندید چارکویانی
مشغول به کار نوامبر ۱۹۳۱ – اکتبر ۱۹۳۲
پس از	Lavrenty Kartvelishvili
پیش از	پتره آگنیاشویلی
اطلاعات شخصی
زاده	لاورنتی پاولوویچ بریا ۲۹ مارس ۱۸۹۹ مرخولی، نزدیک بندر سوخومی، گرجستان
درگذشته	۲۳ دسامبر ۱۹۵۳ (۵۴ سال) مسکو، جمهوری سوسیالیستی فدراتیو روسیه شوروی
ملیت	اتحاد جماهیر شوروی، گرجستانی
حزب سیاسی	حزب کمونیست اتحاد شوروی
پیشه	سیاستمدار
امضا
خدمات نظامی
درجه	مارشال اتحاد شوروی
جنگ‌ها/عملیات‌ها	جنگ جهانی دوم

لاورنتی پاوْلیس دزه بِریا (به گرجی: ლავრენტი პავლეს ძე ბერია)؛ (به روسی: Лавре́нтий Па́влович Бе́рия)؛ (زادهٔ ۲۹ مارس ۱۸۹۹ – درگذشتهٔ ۲۳ دسامبر ۱۹۵۳) سیاستمدار و صاحب مقامات بلندپایهٔ امنیتی و نظامی و همچنین رئیس کمیساریای خلق در امور داخلی در اتحاد جماهیر شوروی بود. وی در زمان استالین قدرت زیادی داشت، ولی مدتی پس از مرگِ استالین، به اتهام خیانت به کشور و سو استفاده از قدرت اعدام شد.

زندگی‌نامه

بریا در مرخولی، نزدیک بندر سوخومی در گرجستان متولد شد. در کودکی پدرش را از دست داد و مسئولیت بزرگ کردن او به عهدهٔ مادربزرگش قرار گرفت. در مارس ۱۹۱۷، درحالی‌که در مدرسهٔ مهندسی مشغول تحصیل بود، به حزب بلشویک پیوست.

او در سال ۱۹۲۱ به سازمان چکا (پلیس مخفی اتحاد جماهیر شوروی) پیوست. در سال ۱۹۲۴ بسیاری از شورشیان و مخالفان بلشویک را، که تعدادشان را تا ۱۰٬۰۰۰ نفر تخمین می‌زنند، در گرجستان اعدام کرد. در سال ۱۹۳۲ به عضویت شورای مرکزی حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی درآمد و در این سمت دست به حذف هم‌حزبی‌ها و کمونیست‌های قدیمی زد. استالین وی را به‌دلیل توانایی‌هایش در حذف و اعدام مخالفان، در رأس اِن‌کاوه‌ده، پلیس مخفی شوروی، قرار داد. وی در آغاز رئیس پیشین (نیکلای یژوف) و تعدادی دیگر از مسئولان سازمان امنیتی را حذف فیزیکی یا اخراج کرد و آنان را با افراد چکای گرجی، که هموطنانش بودند، جایگزین کرد.

با حملهٔ ارتش آلمان نازی به لهستان و آغاز جنگ جهانی دوم، تعدادی از افسران و سربازان لهستان به شوروی پناهنده شدند، اما بریا دستور کشتار آنان را داد. این کشتار که به جنایت جنگل کاتین معروف است تا سالها توسط مقامات شوروی مورد انکار قرار گرفت، اما پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بالاخره مقامات مسکو به قبول آن واقعه اقرار کردند. در سال ۱۹۴۱ ارتش آلمان نازی حمله گسترده‌ای را علیه شوروی آغاز کرد و بخشهای بزرگی از خاک شوروی توسط آلمان اشغال شد. در این دوران بریا عضو کمیته شورای جنگ شد و مسئولیتهای مختلفی من‌جمله تأمین تدارک ملزومات جنگی بر عهده وی سپرده شد.

در سال ۱۹۴۴ که ارتش آلمان بر اثر فشار ارتش سرخ مجبور به تخلیه شوروی شد بریا فرصت را برای گوشمالی اقوام استقلال طلب از مردم شوروی که با ارتش آلمان همکاری داشتند، مناسب دید و بسیاری از آنان را کشت یا به مناطق دور افتاده امپراطوری شوروی من‌جمله قزاقستان و سیبری تبعید کرد و بسیاری از این تبعیدیان به‌دلیل شرایط غیرانسانی و کمبود آب و غذا در طول مسیر تبعید مردند. بعد از جنگ، بریا مسئول گسترش تجهیزات و تولید سلاح هسته‌ای شد. در سال ۱۹۴۹ اولین بمب اتمی شوروی آزمایش شد و به‌دنبال آن وی سعی در تولید بمب هیدروژنی به‌وسیلهٔ شوروی کرد. اما با مرگ استالین در ۵ مارس ۱۹۵۳ و جانشینی وی با نیکیتا خروشچف ستارهٔ اقبال بریا نیز رو به افول گذاشت و به‌دستور خروشچف در دهم ژوئیهٔ ۱۹۵۳ به اتهام جاسوسی برای انگلستان دستگیر شد و به یک بازداشتگاه مخفی فرستاده شد و در دسامبر همان سال، بی‌سروصدا تیرباران شد.

منابع

https://web.archive.org/web/20130304165551/http://www.wikiarya.com/sovietunion-berya.htm