قهرمان (فیلم ۱۴۰۰)

قهرمان
پوستر انتشار سینمایی در ایران
کارگردان	اصغر فرهادی
تهیه‌کننده	الکساندر ماله-گی اصغر فرهادی
نویسنده	اصغر فرهادی
بازیگران	امیر جدیدی محسن تنابنده سحر گلدوست سارینا فرهادی فرشته صدرعرفایی
فیلم‌بردار	علی قاضی
تدوین‌گر	هایده صفی‌یاری
شرکت تولید	ممنتو فیلمز
توزیع‌کننده	آمازون استودیوز (بین‌المللی) خانه فیلم (ایران، سینمایی) نماوا (ایران، نمایش خانگی)
تاریخ‌های انتشار	۱۳ ژوئیه ۲۰۲۱ (کن) ۴ آبان ۱۴۰۰ (شیراز) ۵ آبان ۱۴۰۰ (ایران)
مدت زمان	۱۲۷ دقیقه
کشور	ایران
زبان	فارسی
فروش گیشه	۱۲٬۰۳۳٬۰۱۴٬۰۰۰ تومان

قهرمان فیلمی ایرانی به نویسندگی و کارگردانی اصغر فرهادی است که در سال ۱۴۰۰ منتشر شد. در تهیه‌کنندگی این فیلم الکساندر ماله-گی با فرهادی همکاری داشته‌است. این فیلم در شیراز، ایران فیلم‌برداری شده‌است و موضوعی اجتماعی را روایت می‌کند. این فیلم در ۲۹ مهر ماه ۱۴۰۰ به عنوان نماینده سینمای ایران برای رقابت در نود و چهارمین دوره جوایز اسکار معرفی شد اما در نهایت نتوانست به جمع پنج نامزد نهایی راه یابد.

قهرمان برای نخستین بار در ۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۱ در جشنوارهٔ فیلم کن ۲۰۲۱ به نمایش درآمد و در آن‌جا مشترکاً با کوپه شماره ۶ ساختهٔ یوهو کاسمانن موفق به کسب جایزه بزرگ هیئت داوران از جشنواره کن شد. قهرمان بر پایهٔ نقد ۱۵۹ منتقد امتیاز ۹۶٪ را از بازبینی جمعی وبگاه راتن تومیتوز و بر پایهٔ نقد ۳۹ منتقد نمره ۸۲٪ را از وبسایت متاتریک کسب کرده‌است.

خلاصهٔ داستان

رحیم (امیر جدیدی) خطاط و نقاشی مطلّقه است که به علت عدم پرداخت بدهی‌اش به بهرام (محسن تنابنده) به زندان افتاده‌است. رحیم به مرخصی دو روزه‌ای می‌آید. او پسری دارد که لکنت زبان دارد و با منشی کلینیک گفتاردرمانی او فرخنده (سحر گلدوست) در رابطه است.

فرخنده به رحیم می‌گوید که کیفی حاوی چند سکهٔ طلا پیدا کرده‌است و با فروش آن‌ها می‌تواند بدهی خود را به بهرام بدهد، اما رحیم می‌فهمد که پول سکه‌ها کافی نیست و بهرام تمام طلبش را می‌خواهد، زیرا آن پول برای جهیزیهٔ دخترش بوده‌است. او پشیمان می‌شود و تصمیم می‌گیرد پول را به صاحبش برگرداند.

پس رحیم در سطح شهر اعلامیه پخش می‌کند تا صاحب کیف را پیدا کند. این کار رحیم، توجه تلویزیون و رسانه‌های مجازی را جلب می‌کند و مردم به رحیم لقب قهرمان را می‌دهند.

بازیگران

• امیر جدیدی در نقش رحیم
• محسن تنابنده در نقش بهرام
• فرشته صدرعرفایی در نقش رادمهر
• سارینا فرهادی در نقش نازنین
• سحر گلدوست در نقش فرخنده
• صالح کریمایی در نقش سیاوش

تولید و پخش

قهرمان در خرداد ۱۳۹۹ وارد پیش تولید شد و فیلم‌برداری آن پس از ۷۵ جلسه در دوم دی‌ماه ۱۳۹۹ به پایان رسید و سپس تدوین آن را هایده صفی‌یاری آغاز کرد. آمازون استودیوز حق پخش قهرمان را در ایالات متحده آمریکا در اختیار دارد. همچنین شرکت فرانسوی ممنتو پیکچرز، تهیه‌کنندگی و فروش بین‌المللی قهرمان را برعهده داشته که این فیلم را در فرانسه نیز اکران خواهد کرد. به علاوه، شرکت «لاکی رد» نیز فیلم فرهادی را در ایتالیا اکران خواهد کرد. قهرمان در بخش مسابقهٔ جشنوارهٔ فیلم کن در فرانسه برای نخستین‌بار به نمایش درآمد و جایزهٔ بزرگ هیئت داوران جشنواره فیلم کن را از آن خود کرد.

مسئله حقوقی

آزاده مسیح‌زاده، یکی از هنرجویان کارگاه فیلم‌سازی اصغر فرهادی در تهران، به دلیل سرقت ادبی از طرح فیلم مستند او از سوی فرهادی در فیلم قهرمان، به دادگاه شکایت کرد که باعث صدور قرار از سوی بازپرسی به اتهام نقض حقوق مؤلف و دادگاهی شدن اصغر فرهادی شد.

همچنین اصغر فرهادی در کنفرانس خبری هیئت داوران جشنواره فیلم کن ۲۰۲۲، برای نخستین بار در این مورد توضیح داد، که گفته‌های وی به شرح زیر است:

هرگز مستقیماً در مورد این موضوع صحبت نکرده‌ام. بسیاری از اطلاعاتی که در اختیارتان است در روزنامه منتشر شده و اطلاعات نادرست بود و بعداً اصلاح شد؛ بنابراین فکر می‌کنم باید با توجه به اطلاعات صحیح، وضعیت را اصلاح کنیم.

این مستند (مستند «دو سر برد، دو سر باخت» ساخته آزاده مسیح‌زاده) چیزی بود که من در یک کارگاه دیدم. من در مورد آن با دانشجو صحبت کردم اما خیلی بعد، فیلم «یک قهرمان» را ساختم و نمی‌توان به آن به عنوان یک سرقت ادبی نگاه کرد. در واقع در «قهرمان» آنچه در فیلم وجود دارد چیزی کاملاً متفاوت است.

باید ببینیم چرا برخی روزنامه‌نگاران این اطلاعات نادرست را منتشر کرده‌اند. کاری که ما انجام می‌دهیم ساختن فیلم‌های داستانی است و کاری که من در فیلم «قهرمان» انجام دادم به کارگاهی که به آن اشاره کردم مربوط نیست و بر اساس یک رویداد جاری بود. این مستند و فیلم من صرفاً بر اساس اتفاقی است که دو سال قبل از برگزاری کارگاه اتفاق افتاده‌است و وقتی رویدادی رخ می‌دهد و توسط مطبوعات کشف می‌شود، آنگاه به اطلاعات عمومی تبدیل می‌شود و می‌توانید کاری را که دوست دارید انجام دهید - می‌توانید داستانی بنویسید یا فیلمی دربارهٔ آن رویداد بسازید بدون اینکه یکی کپی دیگری باشد.

می‌توانید اطلاعات مربوط به این رویداد را مشاهده کنید. «قهرمان» تنها یک تفسیر از این رویداد است؛ در حالی که مستند یک مستند بود و اصلاً همان برداشتی از آن نبود. روزنامه‌ای که به آن اشاره می‌کنید در مورد سرقت ادبی صحبت کرده‌است. این در واقع صحت ندارد و به همین ترتیب این مورد توسط مراجع دینی بررسی می‌شود. یک هیئت منصفه برای قضاوت در این پرونده وجود خواهد داشت اما نمی‌دانیم که این پرونده چه زمانی رسیدگی خواهد شد و یک فرایند بسیار طولانی دارد.

مشخصا این ماجرا یک مقدار احساس ناخوشایندی ایجاد کرده‌است، اما فیلم من بر اساس مستند ساخته نشده و حتی پیشنهاد شد که درآمد فیلم بین ما تقسیم شود. فکر می‌کنم بدون شک موضوع روشن خواهد شد و متاسفم که این قدر احساس ناخوشایند ایجاد کرده‌است اما امیدوارم این اطلاعات اشتباهی که در مورد این موضوع نوشته شده اصلاح شود. حتی گفته‌اند که من محکوم شده‌ام که اشتباه است.

از نگاه منتقدان

• پیتر بردشاو از مجلهٔ گاردین به فیلم سه ستاره از پنج داد و نوشت:

  قهرمان، عملکرد موفقش را مدیون بازی هوشمندانه امیر جدیدی در نقش رحیم است؛ پدری طلاق‌گرفته که تازه با مرخصی دو روزه از زندان آزاد شده و بابت بدهی حبس بوده‌است. او مردی است با لبخندی درخشان و درعین‌حال عجیب و همراه با ناامیدی؛ شبیه یکی از فرودستان آثار چارلز دیکنز.»

• مسعود فراستی در ویدیویی یک دقیقه‌ای در جمعی از شاگردانش گفت:

  «قهرمان فیلم بدی نیست. فیلمی است بیچاره و مفلوک بدتر از فروشنده. آنقدر مفلوک که جایزه را گدایی می‌کند و بی‌همه‌چیز است. قهرمان یک تله‌فیلم بسیار ضعیف و عقب‌مانده‌است.»

• مهدی تهرانی منتقد سینما و استاد تمام مطالعات عالی فیلم در پاسخ به فراستی و در ابتدای نوشتار نقد فیلم قهرمان در خبرآنلاین با کنایه به تواب بودن وی نوشت:

  برخی آخرین فیلم فرهادی را گدایی برای جایزه عنوان کرده‌اند. تلخند روزگار اینست که خود این افراد از زمره کسانی هستند که با یک توبه‌نامه ۴۰ سال است سر دیگ سینمای ایران پلاس هستند و جایزه‌بگیر محسوب می‌شوند.

رکورد شکنی

استودیو آمازون در صفحه اینستاگرامش نوشت: «اکنون قهرمان رتبه نخست را در میان فیلم‌های غیرانگلیسی‌زبان آمازون از آن خود کرده‌است. تبریک به اصغر فرهادی که بهترین رکورد تاریخ آمازون در این دسته را به نام خود ثبت کرد.»

جوایز و نامزدی‌ها

سال	جایزه	دسته	نامزدی	نتیجه
۲۰۲۱	جشنواره کن	نخل طلا	اصغر فرهادی	نامزدشده
		جایزه بزرگ		برنده
		فرانسوا شاله		برنده
۲۰۲۱	جوایز اسکرین آسیا پاسیفیک	بهترین فیلم بلند	الکساندر ماله-گی و اصغر فرهادی	نامزدشده
		دستاورد در کارگردانی	اصغر فرهادی	برنده
		بهترین فیلم‌نامه	اصغر فرهادی	نامزدشده
		بهترین بازیگر	امیر جدیدی	نامزدشده
۲۰۲۱	سمینسی	بهترین فیلم	اصغر فرهادی	نامزدشده
۲۰۲۱	جشنواره فیلم مونتکلر	بهترین روایت	اصغر فرهادی	نامزدشده
۲۰۲۱	جشنواره فیلم مستقل سانتا فه	بهترین روایت	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۲۱	جایزه حافظ	بهترین فیلم	الکساندر ماله-گی و اصغر فرهادی	برنده
		بهترین کارگردان – فیلم	اصغر فرهادی	برنده
		بهترین فیلم‌نامه – فیلم	اصغر فرهادی	برنده
		بهرین بازیگر مرد – فیلم	امیر جدیدی	برنده
			محسن تنابنده	نامزدشده
		بهرین بازیگر زن – فیلم	سحر گلدوست	نامزدشده
		بهترین تصویربرداری – فیلم	علی قاضی	نامزدشده
		بهترین تدوین – فیلم	هایده صفی‌یاری	برنده
۲۰۲۲	هفتاد و نهمین مراسم گلدن گلوب	بهترین فیلم غیر انگلیسی‌زبان	اصغر فرهادی	نامزدشده
۲۰۲۲	جشنواره فیلم پالم اسپرینگز	بهترین بازیگر مرد– فیلم بین‌المللی	امیر جدیدی	برنده
		جایزه فیپرشی: بهترین فیلمنامه	اصغر فرهادی	برنده
		جایزه پُلی بر فراز مرزها		برنده
۲۰۲۲	جشنواره فیلم کلوترودیس	بهترین بازیگر مرد	محسن تنابنده	نامزدشده
		جایزه بهترین کارگردانی	اصغر فرهادی	نامزدشده
		جایزه بهترین تدوین	هایده صفی یاری	نامزدشده
۲۰۲۲	نخستین دوره جشن کانون کارگردانان	بهترین کارگردانی فیلم سینمایی	اصغر فرهادی	برنده

منابع

• «قهرمان»سازی اصغر فرهادی در شیراز رسماً به پایان رسید
• خبرگزاری مهر
• انتشار لیست کامل بازیگران فیلم اصغر فرهادی
• اصغر فرهادی با «قهرمان» به شیراز رفت
• «قهرمان» فرهادی در یک قدمی پایان
• فیلم A Hero به عنوان اثر جدید اصغر فرهادی معرفی شد
• امیر جدیدی و محسن تنابنده در فیلم جدید اصغر فرهادی حضور خواهند داشت
• هشت فیلم سینمایی پروانه ساخت گرفتند؛ از اصغر فرهادی تا محمدحسین مهدویان
• رسانه‌ای اروپایی جزییاتی از فیلم قهرمان اصغر فرهادی منتشر کرد
• اطلاعات تازه‌ای از فیلم جدید اصغر فرهادی منتشر شد

پیوند به بیرون

• قهرمان در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb)
• قهرمان در متاکریتیک
• قهرمان در راتن تومیتوز