قرآن و پیش‌گویی

نوشتار(های) وابسته: اعجاز قرآن

پیش‌گویی قرآن در باور مسلمانان از معجزات قرآن به‌شمار می‌رود. به نظر معتقدین به این نظریه، پیش‌بینی‌هایی که در مورد رخدادهای آینده در قرآن بیان شده و بعدها به واقعیت پیوسته است، ناشی از اشراف بر این اخبار از طریق غیب و نوعی معجزه است.

نمونه‌هایی از باورمندی به پیشگویی قرآن مانند خبر از پیروزی‌ و گسترش اسلام و دیگری آیات ابتدایی سوره روم که غالب مفسران آن را وعده پیروزی روم بر ایران و برخی دیگر آن را وعده به پیروزی مسلمانان پس از جنگ موته می‌دانند و دیگری وعده الهی دربارهٔ حفظ قرآن از تحریف و اخبار از ناتوانی بشر از هم آوردی با قرآن است.

پیش‌گویی‌ها

طبق تفاسیر و تحلیل‌ها در برخی آیات قرآن رخدادهایی در آینده پیش‌بینی شده که از اعجاز پیشگویی برخوردار است.

سوره روم

در آیات ابتدایی سوره روم آمده‌است: «رومیان شکست خوردند، در پست ترین سرزمین، و بعد از شکستشان، در ظرف چند سالی، به زودی پیروز خواهند گردید. فرجامِ‏ کار در گذشته و آینده از آنِ خداست، و در آن روز است که مؤمنان از یاری خدا شاد می‌گردند.»^{[روم ۱–۴ (فولادوند)]} به اعتقاد اکثر مفسران در این آیات خبر از پیروزی رومیان پس از شکست خوردن از پارسیان داده شده‌است. در مقابل برخی مفسران این آیات را پیش‌بینی پیروزی مسلمانان پس از شکست از رومیان در جنگ موته می‌دانند.

فتح مکه و پیروزی دیگری هم‌زمان با آن

آیه زیر اشاره به فتح مکه توسط محمد در سال هشتم هجری دارد. عبارت "پیروزی نزدیک" در این آیه پیش بینی پیروزی در جنگ خیبر تفسیر شده است: «حقاً خدا رؤیای پیامبر خود را تحقّق بخشید [که دیده بود:] شما بدون شک، به خواست خدا در حالی که سر تراشیده و موی [و ناخن‏] کوتاه کرده‌اید، با خاطری آسوده در مسجد الحرام درخواهید آمد. خدا آنچه را که نمی‌دانستید دانست، و غیر از این، پیروزی نزدیکی [برای شما] قرار داد.»^{[فتح ۲۷ (فولادوند)]} در آیات ۸ و ۷ سوره انفال نیز به پیروزی دیگری اشاره شده است.

پیش‌بینی ایمان آوردن اهل کتاب

سورهٔ قصص آیهٔ ۵۲ می‌گوید: «کسانی که قبل از آن کتاب [آسمانی] به ایشان داده‌ایم آنان به [قرآن] می‌گروند.»^{[قصص ۵۲ (فولادوند)]} این آیه پیش‌بینی می‌کند که اهل کتاب (یهودیان و مسیحیان) به این دلیل که کتاب مشابهی دارند، الهی بودن قرآن را خواهند پذیرفت و به دین اسلام گردن خواهند نهاد ولی برخلاف این آیه و پیش بینی، یهودیان مورد نظر در شبه جزیرهٔ عربستان آن روز، قرآن را نپذیرفتند و حتی جان و مال خود را در راه حفظ دین یهودی و نصاری و عدم پذیرش اسلام فدا کردند. مفسرین در پاسخ به ادعای وجود اشتباه در پیش بینی قرآن، اهل کتاب را تنها به گروه اندکی از «حق‌طلبان» اهل کتاب مربوط دانسته‌اند که تعداد آنها بسته به تفسیر آیات (اختلاف بر سر مکی یا مدنی بودن آیه) چهار نفر یا چهل نفر یا هفتاد نفر مسیحی گفته‌ شده است.

جستارهای وابسته

• قرآن و علم
• قرآن و ریاضیات

جستارهای وابسته

• ناصر مکارم شیرازی (۱۳۷۳)، پیام قرآن، ج ۸، قم: مطبوعاتی هدف، ص. ص ۱۱۳
• «معجزه‌های علمی قرآن».
• ناصر مکارم شیرازی، قرآن و آخرین پیامبر خدا
• علامه طباطبایی، اعجاز قرآن
• سید عبدالکریم حجازی، رسالت قرآن در عصر فضا