کارنوندیان

قارِن‌وَندیان یا (به پارسی میانه: کارِن‌وَندیان) خاندانی ایرانی‌تبار و پادشاهان طبرستان در شمال ایران بودند مرکز حکومت قارن وندان در پریم در شهرستان ساری بوده‌است مهم‌ترین آبادی شهریارکوه آسران بوده‌است.آخرین فرمانروای قارنوند آسران در شهریارکوه ملک محمود ولاش(بلاش) بوده‌است که در قرن ۸ میلادی درجنگ با میر عمادالدین سرسلسله حکمرانان مرتضوی طبرستان شکست خورده و به ناچار به اصفهان عزیمت می‌کند و بدین ترتیب حکومت محدود قارن‌وندان منقرض می‌شود میرعماد برای جلوگیری از «شورش مردم چاشم در حمایت از ملک محمود بلاش» ۴۰۰ خانوار آنانرا به خلرد می‌کوچاند.

پادشاهان این دودمان که مازیار نیز از آن بود به دلیل آنکه تبارشان به سوخرا می‌رسید به سوخرائیان و به سبب انتسابشان به خاندان کارن به قارن‌وند معروفند، و هریک از اسپهبدان این دودمان به لقب گَرشاه (شاه کوهستان) شناخته می‌شدند.

آغاز شاهی این دودمان در طبرستان از زمان انوشیروان خسرو یکم پسر قباد بود که با از میان برداشتن برادر خود کیوس که از سوی پدرش قباد فرمانروای تبرستان شده بود، قارن پسر سوخرا را از سال ۵۶۵ میلادی و بعد رتبهٔ سپهبدی طبرستان داد و حکومت این ناحیه را وارث به خانواده او ویژه گردانید. خود سوخرا پسر ویشاپور سرکردهٔ کارن بود که یکی از هفت خاندان اشرافی پارس در روزگار ساسانیان بود.

از جمله نوادگان قارن مازیار بود که جانشین قارن گشت. رشته و تبار مازیار از این قرار است: مازیار پسر قارن، قارن پسر وندادهرمزد، وندادهرمزد از نواده‌های کارن بزرگ بود.

منابع

• هدایت، صادق، مازیار، تهران: سازمان انتشارات جاویدان، ۱۳۱۲.
• تاریخ سربداران عبدالرفیع حقیقت
• شجره الامجاد فی تاریخ میرعماد از آیت‌الله سیدحسین بنافتی