قائم‌مقام رهبر جمهوری اسلامی ایران
| قائم‌مقام رهبر | |
|---|---|
 | |
.JPG) | |
| گمارنده | مجلس خبرگان رهبری |
| مدت دوره | نامحدود |
| بنیادگذاری | ۲۵ تیر ۱۳۶۴ |
| نخستین دارنده | حسینعلی منتظری |
| دارندهٔ نهایی | حسینعلی منتظری |
| برافتاده | ۶ فروردین ۱۳۶۸ (در عمل) ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ (رسمی) |
قائم‌مقام رهبر جمهوری اسلامی ایران مقامی بود که بنا بر تصمیم مجلس خبرگان رهبری در تیرماه ۱۳۶۴و به دلیل شرایط زمانی خاص جنگ ایران و عراق و وضعیت جسمی سید روح‌الله خمینی رهبر وقت جمهوری اسلامی ایجاد شد.[۱]
مجلس خبرگان رهبری، حسینعلی منتظری از شاگردان سید روح‌الله خمینی را در ۲۵ تیرماه ۱۳۶۴ به این سمت برگزیدند.[۲] سپس در فروردین ۱۳۶۸ خمینی وی را برکنار کرده و در پی آن وی از مقام خویش استعفا نمود که مجددا با موافقت سید روح‌الله خمینی مواجه شد. در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، مجلس خبرگان با قریب به اتفاق آرا استعفا و برکناری وی را تأیید نمود.[۳][۴]
منتظری بنا به نامه ۶ فروردین ۱۳۶۸، توسط سید روح‌الله خمینی از مقامش عزل شد. نامهٔ برکناری وی در آن زمان علنی نشد و چند سال بعد منتشر گردید، از این رو برخی در این نامه تشکیک کرده‌اند،[۵] که با واکنش‌هایی روبه‌رو شد.[۶]
از جمله دلیل‌های برکناری حسینعلی منتظری، اعتراض وی به اعدام‌های زندانیان سیاسی مجاهدین خلق در تابستان سال ۱۳۶۷ بود.
سه ماه پس از برکنار حسینعلی منتظری از قائم مقامی رهبری، سید روح‌الله خمینی در ۱۳ خرداد ۱۳۶۸ درگذشت. سرانجام در جلسه ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ مجلس خبرگان رهبری ، سید علی خامنه‌ای را به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران برگزیده شد.[۷]
قائم‌مقام رهبر اگرچه در قانون اساسی نیامده‌بود ولی حسینعلی منتظری تنها فردی است که به مقام قائم‌مقام رهبر در جمهوری اسلامی ایران رسیده‌است، و این مقام از سال ۱۳۶۸ دیگر تعیین نگشت.
اکبر هاشمی رفسنجانی که یکی از نقل‌کنندگان نامهٔ برکناری حسینعلی منتظری توسط سید روح‌الله خمینی بود ، در آن زمان از جمله مخالفان این اقدام بود.[۸]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۶ مارس ۲۰۱۷.
- ↑ http://www.seratnews.ir/fa/news/21339/نقش-هاشمی-در-قائم-مقامی-منتظری
- ↑ http://www.farsnews.ir/newstext.php?nn=13940106000235
- ↑ «فیلم عزل قانونی قائم مقامی منتظری در مجلس خبرگان». مشرق. ۲۴ دی ۱۳۹۶.
- ↑ «تردید علی مطهری در نامهٔ عزل آیت‌الله منتظری». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۴ بهمن ۱۳۹۷.
- ↑ «برای نخستین بار؛ اسناد نامه امام خمینی(ره) درباره عزل منتظری منتشر شد». خبرگزاری دانشگاه آزاد اسلامی. ۳۰ بهمن ۱۳۹۷.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۶ مارس ۲۰۱۷.
- ↑ «ناگفته‌های هاشمی رفسنجانی از عزل آیت‌الله منتظری». تاریخ ایرانی. ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۰.
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ قائم‌مقام رهبر جمهوری اسلامی ایران موجود است. |
پیوند به بیرون[ویرایش]
| ||||||||||
| ||||||||||
